معرفی کتاب | بهترین کتاب های روانشناسی و توسعه فردی | خلاصه کتاب و نقد کتاب
ما در متمم مجموعهی متنوعی از درسهای مرتبط با روانشناسی داریم که از جملهٔ آنها میتوان به خودشناسی، شخصیت شناسی، کوچینگ، افزایش عزت نفس، مدیریت استرس، استعدادیابی، هدف گذاری، شناخت و مدیریت انگیزه، زندگی شاد، مهارت ارتباطی، تحلیل رفتار متقابل، مدیریت تعارض، روانشناسی مثبت نگر و روانشناسی پول اشاره کرد.
در هر یک از این درسها، به بهترین کتاب های روانشناسی و مقالات مرتبط با موضوع همان درس اشاره شده است. با این حال مناسبتر است که هر کتاب و منبع، صفحهی اختصاصی خود را داشته باشد.
این صفحه به پیشنهاد کتاب برای مطالعه و معرفی کتابهای خوب روانشناسی اختصاص یافته است (البته میدانیم که تعریف و انتخاب کتاب خوب تا حد زیادی سلیقهای است و منظور ما کتاب خوب به سلیقهی متمم است).
ما در اینجا اصرار نداریم همه انواع کتابهای روانشناسی معروف را معرفی کنیم و نام ببریم؛ بلکه تنها به سراغ کتابهایی خواهیم رفت که از اعتبار نسبتاً بالایی برخوردارند و – به گمان ما – ارزش خواندن دارند. به عبارتی صرفاً به بهترین کتابهای روانشناسی (البته بر اساس قضاوت متمم) میپردازیم و در معرفی کتاب اصرار نداریم هر آنچه معرفی میکنیم از کتاب های معروف بوده یا در جمع پرفروش ترین کتاب های روانشناسی جا داشته باشند (در یکی از درسهای متمم هم گفتهایم که کتاب های پرفروش لزوماً بهترین کتابها نیستند).
همچنین همانطور که میبینید به اسم کتاب اکتفا نکردهایم و خلاصه کتابها را هم در قالب مطالب مستقل، تنظیم و منتشر کردهایم.
صفحه معرفی کتاب به تدریج با اطلاعات مربوط به معرفی کتابهای خوب و کاربردی روانشناسی تکمیل خواهد شد. میکوشیم هر کتاب روانشناسی را که در متمم معرفی میکنیم، به این صفحه هم اضافه کنیم تا دسترسی شما به مطالب آموزنده روانشناسی سادهتر شود و با کتابهای خوب برای مطالعه آشنا شوید. طبیعتاً با این کار اگر قصد خرید کتاب روانشناسی هم داشته باشید، در این زمینه بهتر تصمیم خواهید گرفت (البته ما صرفاً معرفی کتاب، خلاصه کتاب و نقد کتاب را انجام میدهیم و امکانی برای دانلود کتاب روانشناسی در نظر نگرفتهایم).
ما کتابهایی را که موضوعشان توسعه فردی است یا به شکلی به توسعه فردی ربط پیدا میکنند در فهرستی جدا از کتاب های روانشناسی قرار دادهایم (که البته بعضی از آنها با فهرست کتاب های روانشناسی مشترکاند. بنابراین پیشنهاد میکنیم کتاب های توسعه فردی را هم ببینید:
این صفحه فقط به معرفی کتابهای روانشناسی اختصاص دارد. در صورت علاقهمندی به مشاهدهی فهرست کتابهای مدیریتی میتوانید به صفحهای که به صورت تخصصی به معرفی کتابهای مفید برای مطالعه در حوزه مدیریت پرداخته مراجعه کنید:
اگر در جستجوی کتابهایی خارج از فضای کتاب های مدیریت و روانشناسی هستید، پیشنهاد ما این است که به بخش پاراگراف های برگزیده کتابها مراجعه کنید. در آنجا ما به سراغ کتابهایی از جنس ادبیات، متون کهن فارسی، یادداشتها و جستارها، فلسفه، خاطره، سفرنامه، زندگینامه، گفتگو و مصاحبه رفتهایم:
اگر میخواهید کتاب هدیه دهید و در جستجوی چند کتاب مدیریتی خوب به این صفحه سر زدهاید، پیشنهاد میکنیم برای آشنایی با آداب هدیه دادن کتاب هم وقت بگذارید. در این زمینه میتوانید درسی را که به همین منظور در متمم منتشر شده و بحث اتیکت هدیه دادن کتاب را آموزش میدهد بخوانید:
پیشنهاد ترجمه
اگر ناشر یا مترجم هستید و میخواهید کتابهای مناسبی را به فارسی ترجمه کنید، میتوانید فهرست کتابهای پیشنهادی متمم را هم بررسی کنید. ما در فهرست پیشنهاد کتاب برای ترجمه کوشیدهایم کتابهایی را انتخاب و معرفی کنیم که برای مخاطب ایرانی مفید و آموزنده باشند. معیار انتخاب ما سال انتشار نبوده و اگر کتابی قدیمی را هم برای ترجمه مناسب بدانیم پیشنهاد میکنیم. با این حال بخش چشمگیری از فهرست ما به کتابهای روز جهان و نیز کتابهایی که هنوز ناشران بینالمللی رسماً منتشر نکردهاند اختصاص یافته است. البته به خاطر فضای متمم، تعداد کتابهای مدیریتی در این فهرست بیشتر است، اما بعضی کتابها هم به روانشناسی، توسعه فردی و جنبههای انسانی توسعه سازمانی مربوطند:
دستهبندی کتاب های روانشناسی و توسعه فردی در این صفحه
کتاب درباره بهره وری و مدیریت زمان
کتاب درباره مهارت ارتباطی و کاریزما
معرفی کتاب های روانشناسی مثبت گرا
کتاب درباره رابطه عاطفی و حمایت اجتماعی
کتاب درباره تصمیم گیری و سیستم شناختی
کتاب درباره یادگیری و مدل ذهنی
بهترین کتاب های روانشناسی درباره شخصیت شناسی
کتابهایی که در این بخش میبینید، به درسهای خودشناسی و شخصیت شناسی متمم مربوط میشوند. بعضی از این کتابها مانند روانشناسی شخصیت شولتز از جمله منابع دانشگاهی معتبر در رشته روانشناسی محسوب میشوند. برخی دیگر مانند قدرت سکوت کتابهای بسیار عمومیاند. البته این کتابها در عین عمومی بودن، با تجاری بودن فاصله دارند و مصداق کتاب روانشناسی زرد محسوب نمیشوند.
بنابراین کتابهای معرفی شده عملاً طیفی از کتابهای معتبر دانشگاهی تا کتابهایی درباره روانشناسی به زبان ساده را پوشش میدهند.
ضمناً کتابهایی که در ادامه معرفی میشوند، عیناً در صفحهٔ کتاب های روانشناسی شخصیت هم آمدهاند. اگر کتابی (با استاندارد کیفی بالا) در ذهن دارید که به این حوزه مربوط است و مناسب میدانید در متمم معرفی شود، لطفاً نام آن کتاب را در قالب کامنت زیر همان صفحه ثبت کنید.
کتاب نظریه های شخصیت (کتاب روانشناسی شخصیت)
اگر قصد داشته باشید یک کتاب روانشناسی دانشگاهی دقیق در مورد نظریه های شخصیت شناسی بخوانید که نویسندهی کتاب سوگیری چندان شدیدی نسبت به یک مکتب در مقایسه با مکاتب دیگر نداشته باشد، شولتز یکی از بهترین کتاب های روانشناسی شخصیت برای مطالعه است.
به همین علت کتاب شولتز یکی از معدود کتاب های رشته روانشناسی است که به فضای عمومی هم راه پیدا کرده و برای مخاطبان غیرروانشناس هم جذاب بوده است.
در کتاب شخصیت شناسی شولتز، رویکردهای مختلف به شخصیت شناسی مورد بحث قرار گرفتهاند که از جمله آنها میتوان به رویکرد صفاتی، رویکرد شناختی و رویکرد رفتاری اشاره کرد.
[ درس مرتبط در متمم: شخصیت شناسی ]معرفی چند کتاب درباره درونگرایی
موضوع درونگرایی و برونگرایی برای متخصصان و تحصیلکردگان روانشناسی بحث تازهای نیست. حدود یک قرن از زمانی که کارل گوستاو یونگ این دوگانه را مطرح کرد میگذرد. این دو اصطلاح که مدتها در کتاب های روانشناسی حضور داشتند، بعدها با تست MBTI بیش ز گذشته بر سر زبانها افتادند.
اما طی دو دههٔ اخیر جریان تازهای در میان کتاب های خودیاری شکل گرفته و درونگرایی به شکل جدیتر بررسی میشود. در حدی که کتاب سوزان کین درباره درونگرایی جای خود را در فهرست پرفروش ترین کتاب های روانشناسی (البته کتابهای پاپ روانشناسی برای مخاطب عام) تثبیت کرده است. همچنین معمولاً در فهرستهای جامع کتاب های توسعه فردی یک یا چند نمونه از این نوع کتابها را میبینید.
برای این که با حالوهوای کتابهای این حوزه آشنا شوید، چند نمونه از آنها را در قالب یک فهرست معرفی کردهایم. این کتابها لزوماً کتاب علمی نیستند، طبیعتاً قابلمقایسه با کتاب های روانشناسی شخصیت که معمولاً به عنوان منبع در متمم به کار میگیریم نیستند. اما مشاهدهٔ آنها شما را با فضای کتاب های خودیاری و بهطور خاص، یک دستهبندی چهارگانه از کتابهای مربوط به درونگرایی آشنا خواهد کرد.
معرفی چند کتاب درباره درونگرایی
[ درس مرتبط در متمم: درونگرایی ]
کتاب شناخت بیماریهای روانی
کتاب شناخت بیماریهای روانی یک کتاب کوچک و جیبی است که میکوشد با دقت علمی، پاسخ برخی از پرسشهای روزمره درباره بیماریهای روانی را در اختیار خواننده قرار دهد. متن کتاب در عین دقت علمی، بسیار ساده و برای مخاطب عمومی طراحی شده و با توجه به حجم کم آن، برای همهی ما که به صورت روزمره بارها با واژهها و مفاهیم مرتبط با بیماریهای روانی مواجه میشویم و معنای دقیق آنها را نمیدانیم، مفید است.
کتاب وضعیت آخر
وضعیت آخر تامس هریس (با عنوان انگلیسی I’m OK, You’re OK) در سال ۱۹۶۹ یعنی حدود نیم قرن پیش منتشر شد.
از آن زمان تا کنون، این کتاب همواره از کتاب های روانشناسی معروف بوده و به زبانهای مختلف ترجمه شده است. ترجمه فارسی وضعیت آخر هم بارها توسط ناشران مختلف چاپ و عرضه شده است.
در این کتاب، تقریباً به همهی سرفصلهای آموزش مقدماتی تحلیل رفتار، اعم از ساختار شخصیت، ویژگیهای شخصیت والد و بالغ و کودک، تجزیه و تحلیل رفتار متقابل، آلودگی بالغ به والد، آلودگی بالغ به کودک، نوازش و سازماندهی زمان اشاره شده است.
همچنین به موضوعات پیشرفتهتر مانند بازی های اریک برن، ساختار شخصیت در مقاطع مختلف زندگی و تحلیل رفتار در محیط خانواده هم توجه شده و نکات ارزشمندی در این زمینه مطرح شده است.
[ درس مرتبط در متمم: تحلیل رفتار متقابل ]کتاب متفاوت بودن بهتر از نرمال بودن است
همهی ما میدانیم که روانشناسان، علاقهی خاصی دارند تا بسیاری از تفاوتها و تمایزها را به عنوان اختلال نامگذاری کنند و حتی کتابهای راهنمای بزرگی مثل DSM درست شدهاند تا افراد متفاوت با عامهی مردم را طبقهبندی کنند. دیل آرچر در کتاب Better Than Normal میکوشد به کسانی که با ویژگیهای متوسط جامعه تفاوت دارند نشان دهد که این متفاوت بودن جنبههای مثبت هم دارد. وسواسیها و کمالطلبها، خجالتیها و افسردهها و خودشیفتهها و افراد بیش فعال از جمله کسانی هستند که در کتاب آرچر مورد بحث قرار گرفتهاند.
کتاب متفاوت بودن بهتر از نرمال بودن است
[ درس مرتبط در متمم: خودشناسی ]کتاب از حال خوب به حال بد
دیوید برنز (David Burns) تجربیات خود را دربارهی درمان شناختی رفتاری، برای نخستین بار در سال ۱۹۸۰ در کتابی با عنوان Feeling Good منتشر کرد. کتابی که مقدمهی آن را آرون بک نوشته بود.
حدود یک دهه بعد، نسخهی تازهای از آن کتاب منتشر شد. این نسخه آنقدر تغییر کرده بود که منطقی بود عنوانی تازه (و البته همچنان مشابه کتاب قبل) داشته باشد. عنوان این کتاب، Feeling Good Handbook انتخاب شد و این بار، تحسین آلبرت الیس بر پشت جلد آن نشست.
این همان نسخهای است که در ایران با عنوان از حال بد به حال خوب توسط مهدی قراچه داغی ترجمه و به همت نشر آسیم منتشر شد و تا کنون دهها مرتبه تجدید چاپ شده است.
معرفی کاملتر کتاب از حال بد به حال خوب
[ درسهای مرتبط در متمم: درمان شناختی رفتاری (CBT) ]معرفی کتاب تئوری انتخاب
ویلیام گلاسر، روانپزشکی است که از چارچوبهای متعارف روانپزشکی فاصله گرفته است. او اصرار دارد که راهکار بسیاری از مشکلات ما انسانها، در اصلاح رفتارها و انتخابهایمان نهفته است و نه استفاده از داروهای شیمیایی.
او معتقد است که هر چه مرکز کنترل درونی در انسانها بیشتر تقویت و تثبیت شود، مشکلات و چالشهایشان در زندگی کمتر خواهد شد.
گلاسر نگرش روانشناسی رایج را روانشناسی کنترل بیرونی (External Control Psychology) یا روانشناسی بروننگر مینامد.
در مدل او که آن را نظریه انتخاب (Choice Theory) مینامد، منشاء رفتارها، احساسات و انگیزههای انسانها، انتخابها و رفتارهای هر فرد و تحلیلهای درونی او در نظر گرفته میشود.
کتاب سکوت قدرت درونگراها
در بسیاری از فرهنگها، درونگرایی و برونگرایی به عنوان دو ترجیح متفاوت شخصیتی، به رسمیت شناخته نمیشوند. بلکه برونگرایی به عنوان رفتار استاندارد و درونگرایی به عنوان رفتاری نامناسب یا ضعیف در نظر گرفته میشود. سوزان کین در کتاب سکوت خود که در سطح جهانی و در کشورمان نیز از استقبال خوبی برخوردار شد، کوشیده است درونگرایی را نیز مانند برونگرایی به عنوان یک ترجیح شخصیتی (با نقاط قوت و ضعف آن) تعریف کند و نشان دهد که اگر دنیا میکوشد یکی از این دو تیپ را بالاتر از دیگری معرفی کند، واقعیت الزاماً چنین نیست.
این کتاب در حدی فراگیر شده که هر جای دنیا از کسی بخواهید نام چند کتاب روانشناسی درباره درونگرایی را برایتان فهرست کند، کتاب «سکوت» هم در آن فهرست جایی خواهد داشت.
کتاب سکوت قدرت درونگراها، نوشته سوزان کین
[ درس مرتبط در متمم: شخصیت شناسی ]
معرفی کتاب درباره عزت نفس
کتاب عزت نفس و روانشناسی مثبت گرا
به جرئت میتوان گفت کتاب مراک یکی از بهترین کتاب های روانشناسی در زمینه عزت نفس است. اگر از خلاصه مقالاتی که پس از کنفرانسها منتشر میشوند بگذریم، به سختی میتوان کتابی را پیدا کرد که اختصاصاً در مورد موضوع عزت نفس نوشته شده باشد و تا این حد در گردآوری و مرور دقیق و حساس تحقیقات مرتبط با عزت نفس، موفق باشد.
کریستوفر مراک (Christopher J. Mruk) تحصیلکرده رشته روانشناسی است و درجهٔ دکترای خود را در رشته روانشناسی بالینی دریافت کرده است. او علاقهٔ ویژهای به روانشناسی مثبت گرا و نیز بحث عزت نفس دارد و علاوه بر نگارش کتابهای متعدد در این حوزه، مسئولیت نگارش چند فصل تخصصی از کتاب های روانشناسی مرجع در این حوزهها را نیز بر عهده داشته است (+).
مراک محتوای کتاب عزت نفس خود را در قالب هفت فصل ارائه کرده است. در فصل اول به تعریف عزت نفس و مرور ادبیات در این حوزه پرداخته است. او سعی کرده هیچیک از محققان کلیدی را از قلم نیندازد و از عصر ویلیام جیمز تا امروز، هر کسی را که به بحث عزت نفس پرداخته مورد توجه قرار دهد.
او در فصل دوم، به چالشهای موجود در تعریف و سنجش عزت نفس پرداخته و به ما یادآوری میکند که اندازه گیری و کنترل و ارزیابی عزت نفس، بسیار دشوارتر از چیزی است که در نگاه نخست به نظر میرسد.
مراک در فصل سوم کتاب خود، یافتههای دانشمندان دربارهی عزت نفس را طبقهبندی و ارائه میکند. بسیاری از سوالهایی که ممکن است درباره عزت نفس در ذهن مخاطب باشد، در این فصل مورد توجه قرار گرفتهاند. از جمله اینکه منابع اصلی عزت نفس چیست؟ نقش عوامل ژنتیکی در عزت نفس چقدر است؟ آیا بحث عزت نفس بخشهای جنسیتی هم دارد؟ مثلاً میتوان گفت مواردی وجود دارد که بیشتر به زنان (یا مردان) مربوط است؟ یا اینکه رفتار و ویژگیهای والدین و سبک تربیت آنها چه تأثیری بر پرورش عزت نفس فرزندان و یا کاهش عزت نفس آنها دارد؟
همین ترکیب «تعریف، نقد و طبقهبندی» باعث شده که ما در متمم این کتاب را بهترین کتاب برای مطالعه در زمینه عزت نفس بدانیم.
کتاب شش ستون عزت نفس ناتانیل براندن
وقتی ناتانیل براندن را میشناسید، معرفی کتاب خوب در مورد عزت نفس چندان دشوار نیست.
کمتر کسی را میتوان یافت که به اندازه ناتانیل براندن در ترویج مفهوم عزت نفس و نیاز به رشد و پرورش عزت نفس، کتاب و محتوای آموزشی تولید کرده باشد. هنوز هم کتابهای عزت نفس براندن پرمخاطب هستند و در کتابهای روز روانشناسی به آنها اشاره میشود.
او بر این باور بود که باید نیاز به حرمت نفس و عزت نفس را به عنوان یک نیاز روانشناختی به رسمیت شناخت و انسانها تا زمانی که این نیاز را برآورده نکنند، اثرات نامطلوب آن را به شکل بیماری، احساسهای منفی و رفتارهای ناهنجار در زندگی خود و اطرافیان مشاهده خواهند کرد.
کتاب شش ستون عزت نفس، همانگونه که از نامش پیداست، پس از تعریف عزت نفس شش محور کلیدی برای پرورش عزت نفس معرفی میکند و به شرح و بررسی هر یک از آنها میپردازد.
این کتاب هفده فصل دارد که در قالب سه بخش ساماندهی شدهاند. ناتانیل براندن – که از پیشگامان بحث عزت نفس و از مروّجان آن نیز هست – این تقسیمبندی سهبخشی را بسیار هوشمندانه انجام داده است.
او ابتدا در بخش اول کتاب، به معرفی مفهوم عزت نفس و نمایش بیرونی عزت نفس میپردازد. به عبارت دیگر، به این پرسشها پاسخ میدهد که عزت نفس چیست و کسی که عزت نفس بالا (یا پایین) دارد، این عزت نفس بالا یا کمبود عزت نفس را چگونه و به چه شکلی در رفتار خود بروز میدهد.
بخش دوم کتاب روانشناسی عزت نفس، به شش ستون عزت نفس میپردازد. شش ستونی که براندن آنها را منابع درونی عزت نفس مینامد. براندن در بخش سوم کتاب خود، به نقش عوامل بیرونی میپردازد. عواملی مثل مدرسه، خانواده، فرهنگ و محیط کار، که میتوانند در پرورش عزت نفس ما (یا تضعیف آن) نقش ایفا کنند.
براندن با پرسشهای فراوانی که در این کتاب مطرح میکند، خواننده را وادار میکند به خود و رفتارهایش بیشتر بیندیشد. از این منظر میتوان این کتاب را یک کتاب خوب خودشناسی هم دانست.
کتاب روانشناسی عزت نفس ناتانیل براندن
ناتانیل براندن، کتاب کلاسیک دیگری هم در زمینه عزت نفس دارد که در واقع، اولین کتاب او در زمینه عزت نفس محسوب میشود. کتاب روانشناسی عزت نفس براندن، ویژگیهای یک کتاب روانشناسی عمومی و کاربردی را دارد.
او نام این کتاب را روانشناسی عزت نفس انتخاب کرده و نزدیک به نیم قرن قبل (۱۹۶۹) آن را منتشر کرده است.
در واقع کتاب شش ستون عزت نفس، بیست و پنج سال بعد از روانشناسی عزت نفس نوشته شده، اما هنوز کتاب اول او به دلیل مجموعهای زیبا از مثالها و همینطور بیان ساده، قابل مطالعه و استفاده است.
خصوصاً اینکه وی به صورت واضح و آشکار، کوشیده است کتاب شش ستون عزت نفس را ظاهری متفاوت از نخستین کتاب خود تالیف کند و به همین دلیل، بخشهای ارزشمندی در کتاب روانشناسی عزت نفس وجود دارند که در کتابهای بعدی او کمتر مورد اشاره قرار گرفتهاند.
کتاب عزت نفس و معمای کمبود حرمت نفس
این کتاب مجموعهای از مقالات است که توسط باومایستر، ویرایش شده است.
مفاهیمی مانند ادراک از خود، کمبود عزت نفس، مقایسه با دیگران و نقش مخرب آن در عزت نفس، نقش عزت نفس در تصمیم گیریهای مخاطره آمیز و نقش عزت نفس در برآورد عملکرد خودمان و ارزیابی موقعیتمان، از جمله بحثهایی است که در این کتاب مطرح شده است.
همچنین بخش قابل توجهی از این کتاب، به این بحث جالب و مهم پرداخته است که طبق چه مکانیزمی، بعضی از افراد نه تنها عزت نفس پایینی دارند، بلکه از این وضعیت رضایت هم دارند و برای تغییر آن تلاش نمیکنند.
قسمتهای پایانی کارگاه آموزشی عزت نفس، عمدتاً با تکیه بر مطالعات و تحقیقات مطرح شده در این کتاب تدوین شده است.
معرفی کتاب درباره مدیریت زمان و بهره وری
در متمم کتابهای متعددی درباره مدیریت زمان و بهره وری معرفی شده که تعدادی از آنها را در اینجا میبینید. طبیعتاً اگر درسهای مرتبط با مدیریت زمان و برنامه ریزی را بخوانید، با کتابهای بیشتری آشنا شده و نکات کلیدی فراوانی را در این زمینه خواهید آموخت.
ضمناً کتاب های معرفی شده در اینجا عیناً در صفحهٔ معرفی کتاب های مدیریت زمان و بهره وری هم آمدهاند. اگر کتاب دیگری (با استاندارد کیفی بالا) در این حوزه در ذهن دارید که مناسب میدانید در آینده در متمم معرفی شود، ممنون میشویم نام آن کتاب را در قالب کامنت زیر همان صفحه ثبت کنید.
علاوه بر این در صفحهٔ کتاب های مدیریت زمان تعدادی از این کتابها با با جزئیات بیشتر (به همراه اشاره به نکات کلیدیشان) معرفی کردهایم.
کتاب مدیریت توجه
نیر ایال که کتاب قلاب او شهرت جهانی دارد، در کتاب مدیریت توجه به سراغ موضوعی رفته که همهٔ ما کموبیش با آن درگیر هستیم؛ این که چگونه توجه و تمرکز خود را مدیریت کرده و از حواسپرتی فاصله بگیریم.
همهٔ کسانی که برای مدیریت زمان وقت گذاشتهاند و دغدغهٔ افزایش بهرهوری خود را دارند، دیر یا زود به این نتیجه میرسند که «حواسپرتی و نداشتن تمرکز» موضوعی جدی است که باید به آن بپردازند و برایش چارهای بیندیشند.
نیر ایال کتاب مدیریت توجه را در پاسخ به این افراد نوشته و کوشیده راهکارها و تکنیکهایی برای مدیریت توجه پیشنهاد دهد. کتاب او در عین مفید بودن، ضعفهایی هم دارد که ما در قالب نقد کتاب به آن پرداختهایم.
معرفی، خلاصه و نقد کتاب مدیریت توجه
[ درس مرتبط در متمم: مدیریت زمان | برنامه ریزی]کتاب خرده عادت ها (عادتهای اتمی)
جیمز کلییر، عادت را روال یا رفتاری تعریف میکند که «به طور منظم و در بسیاری موارد، خودکار انجام میشود.»
اصطلاح اتم هم که در عنوان کتاب برای توصیف عادتها به کار رفته (عادتهای اتمی) برای ما دو ویژگی را تداعی میکند: یکی خُرد و کوچک بودن و دیگری اثرگذاری بزرگ (شبیه atomic bomb).
پیام کتاب هم همین است که از عادتهای خرد و کوچک و تأثیر آنها در زندگی غافل نشوید و برای تغییر عادتهای خود، هر چقدر هم که ساده و کوچک بهنظر میرسند، وقت بگذارید.
خلاصه و مرور کتاب خرده عادتها یا عادتهای اتمی (جیمز کلیر)
[ درس مرتبط در متمم: مدیریت زمان و انضباط شخصی ]
کتاب قدرت عادت نوشته چارلز دوهیگ
هدف کتاب این است که ما را به عادتهای رفتاری حساس کند و بیاموزد که عادتها چگونه سهم مهمی از زندگی ما را در اختیار میگیرند. همچنین نکات و راهکارهایی برای تغییر عادتها در اختیارمان قرار دهد.
این کتاب را میتوان یک کتاب روانشناسی رفتار نامید؛ رفتارهایی تکرارشان باعث شده از چشممان دور بماند و اهمیتشان را جدی نگیریم.
کتاب قدرت عادت نوشته چارلز دوهیگ [ درس مرتبط در متمم: نظم شخصی ]معرفی کتاب در ستایش آهستگی
به محض اینکه بحث به بهره وری و مدیریت زمان میرسد، همه از وقت تلفشده میگویند و اینکه باید بکوشیم با برنامه ریزی از زمان خود بهتر استفاده کنیم و اتلاف وقت را کاهش دهیم. این حرفها اشتباه نیست. به شرط آنکه تحسین بهره وری را ناخواسته به تقدیس سرعت تبدیل نکنیم.
طی دهههای اخیر، افراد بسیاری دربارهٔ عطش شدید انسانها به سرعت حرف زدهاند و اخطار دادهاند که چنین عطشی میتواند کیفیت زندگی را کاهش دهد. این افراد، زیست آهسته (Slow Living) را تشویق و تبلیغ میکنند. سبکی از زندگی که میتوان آن را در فارسی به کندزیستی هم ترجمه کرد. کارل اونوره در کتاب خود دربارهٔ جنبش آهستگی (کندزیستی) حرف میزند و میکوشد به خوانندگان خود کمک کند تا عطش بیحساب به زندگی سریعتر را مهار کنند.
[ درس مرتبط در متمم: مدیریت زمان ]کتاب مدیریت زمان برایان تریسی
موضع متمم در برابر کتاب مدیریت زمان برایان تریسی بسیار شبیه به کتاب اثر مرکب است. از یک سو علاقهٔ ما این بوده که چنین کتابهایی در متمم معرفی نشوند. از طرف دیگر، نکات ارزشمندی در این کتابها مطرح شده و به خاطر برخی ضعفهای این نوع کتابها و نگاه تجاری نویسندگانشان نمیتوان تمام محتوای آنها را رد یا نفی کرد.
به همین علت، یک درس را به معرفی و خلاصه کتاب مدیریت زمان برایان تریسی اختصاص دادهایم و ضمن اشاره به نکات مثبت این کتاب، کوشیدهایم این کتاب را با رویکرد نقادانه هم بررسی کنیم.
معرفی، خلاصه و نقد کتاب مدیریت زمان برایان تریسی
[ درس مرتبط در متمم: مدیریت زمان ]کتاب اثر مرکب
معرفی کتاب اثر مرکب دارن هاردی در متمم برای ما ساده نبود. این کتاب بسیاری از استانداردهای حداقلی علمی را رعایت نکرده و بیشتر در ژانر کتابهای انگیزشی و موفقیت قرار میگیرد؛ در کنار کتابهای نویسندگانی مانند آنتونی رابینز و برایان تریسی. و میتوان گفت از جمله کتابهای معروف دنیا در این حوزه است و اغراق نیست اگر بگوییم از پرفروش ترین کتابهای توسعه فردی در جهان بوده است (مستقل از کیفیت).
با این حال نکات ارزشمندی هم در کتاب اثر مرکب مطرح شده که نمیشود به سادگی از کنار آنها گذشت. لحن سادهی کتاب هم میتواند خوانندهی علاقهمند را با خود همراه کند.
این بود که در نهایت تصمیم گرفتیم خلاصه کتاب اثر مرکب را در کنار نقد کتاب اثر مرکب قرار داده و خدمت شما ارائه دهیم. برنامه ریزی، تغییر و تثبیت عادتها و افزایش نظم شخصی از جمله موضوعاتی است که دارن هاردی در این کتاب به آنها پرداخته است.
[ درس مرتبط در متمم: مدیریت انگیزه | برنامه ریزی]کتاب اعتیاد مثبت
کتاب اعتیاد مثبت را میتوان یکی از نیاکان کتابهای خودیاری امروزی مانند اثر مرکب، قدرت عادت و عادتهای اتمی در نظر گرفت.
اما به هر علت، نتوانست چندان جریانساز باشد و چند دهه طول کشید تا بازار مخاطبان عام به این نوع مباحث روی خوش نشان دهد.
چه در ایران و چه سایر نقاط جهان، ویلیام گلاسر را بیشتر به نظریه انتخاب میشناسند تا اعتیاد مثبت. با این حال به علت محتوای ارزشمند کتاب، تصمیم گرفتیم خلاصهٔ آن را در قالب یک درس خدمت شما ارائه کنیم.
[ درس مرتبط در متمم: روانشناسی مثبت گرا | انگیزش و هیجان ]معرفی کتاب هنر ظریف بی خیالی
کتاب هنر ظریف بی خیالی (که به اسم هنر ظریف رهایی از دغدغه ها نیز ترجمه شده) بر خلاف عنوانش، دربارهی بی خیالی نیست؛ بلکه اتفاقاً دربارهی توجهِ بیش از حد به اهداف و ارزش های کلیدی و بیخیالی و بیتوجهی نسبت به حاشیههای دیگر است (حتی اگر دیگران، آن حاشیهها را، اصل بدانند).
این کتاب مارک منسون، در میان مخاطبان کتابهای خودیاری مورد توجه ویژه قرار گرفته و ترجمههای خوبی از هم از آن در زبان فارسی عرضه شده است. معرفی کتاب هنر ظریف رهایی از دغدغه ها و خلاصه آن را میتوانید در مطلب زیر بخوانید:معرفی کتاب دیتاکس دیجیتال
در سالهای اخیر که توجه به سلامت بیشتر شده، کلمهٔ دیتاکس به معنای سمزدایی را زیاد میشنویم. اما معمولاً این سمزدایی صرفاً کنترل خورد و خوراک فیزیکی را تداعی میکند.
در حالی که کیفیت و کمیت خوراک رسانهای هم میتواند ذهن ما را معتاد و گاه مسموم کند. دیمون زاهاریادس از جمله کسانی است که نقش مهمی در ترویج اصطلاح «سم زدایی دیجیتال» یا «دیتاکس دیجیتال» داشته است.
البته نگاه او آنقدر منفی نیست که پیشنهاد کند ابزارهای دیجیتال و رسانه های اجتماعی را از سبک زندگی و خوراک فکری خود حذف کنید. اما معتقد است که بخشی از استفادهٔ ما از ابزارهای دیجیتال و شبکه های اجتماعی صرفاً از سر اعتیاد است و نه نیاز واقعی.
بر همین مبنا معتقد است فاصله گرفتنِ مقطعی از دنیای دیجیتال و استفادهٔ کنترلشده از ابزارهای دیجیتال میتواند کیفیت زندگی ما را بهتر کند.
[ درس مرتبط در متمم: مدیریت توجه | اعتیاد به اینترنت ]کتاب شیب
بخش قابلتوجهی از حرفهای سخنرانهای انگیزشی را میتوان در یک پیام خلاصه کرد: «پشتکار داشته باشید. جا نزنید. ادامه بدهید.»
جهانی که اینگونه افراد برای ما ترسیم میکنند، شامل اکثریتی است که یک یا چند گام مانده به رسیدن، راه را رها میکنند و اقلیتی که سرسختانه ادامه میدهند؛ در اوج ناامیدی، هنوز امیدوارند؛ و معتقدند که سیاهی شب، همیشه و در هر شرایطی با سپیدی روز به پایان خواهد رسید.
از سوی دیگر، همه این را میدانیم که پشتکار کورکورانه، همیشه مفید نیست و هنر متوقف شدن هم چیزی است که باید بیاموزیم. این بحثی است که ست گادین در کتاب شیب مطرح میکند.
کتاب تکنیک پومودورو
با وجودی که کتاب تکنیک پومودورو کتاب نسبتاً سادهای است، منصفانه است که جایی در فهرست کتاب های مدیریت زمان را به خود اختصاص دهد. نه فقط به این علت که یکی از کتاب های معروف در این زمینه است، بلکه از آن جهت که این تکنیک ساده طی سالهای اخیر راه خود به بسیاری از کتابها و نرم افزارها باز کرده است.
ضمن این که بسیاری از ما، حتی پیش از این که نام این تکنیک مدیریت را بدانیم، از آن استفاده میکردهایم و بعد از این که فرانچسکو چیریلیو این نام را جا انداخت، زبان مشترکی شکل گرفت تا همه دربارهٔ این تکنیک و شیوهٔ بهینهٔ بهکارگیری آن با هم حرف بزنند و تبادل نظر کنند.
ما در یکی از درسهای متمم ضمن معرفی این کتاب، روش استفاده از تکنیک پومودورو را نیز شرح دادهایم:
کتاب درباره هدف و هدف گذاری
کتاب نظریه هدف گذاری
در بسیاری از موضوعات مدیریت و توسعه فردی نمیتوان به سادگی دربارهٔ «بهترین کتاب» صحبت کرد. مثلاً نمیتوانیم بگوییم یک کتاب مشخص دقیقاً بهترین کتاب درباره استراتژی است. یا این که کتاب دیگری دقیقاً بهترین کتاب درباره مدیریت منابع انسانی است (نهایتاً میتوانیم بگوییم «یکی از بهترین کتابها»).
اما درباره هدف گذاری وضع فرق میکند. چون اگر کسی در پی بهترین کتاب هدف گذاری (البته با رویکرد علمی – پژوهشی) باشد، تکلیف تقریباً مشخص است. او باید به سراغ کتاب نظریه هدف گذاری لاک و لیثام (لاتهام) برود (New Developments in Goal Setting and Task Performance).
این حرف به آن معنا نیست که هیچ نظریهپرداز دیگری در حوزه هدف گذاری وجود ندارد و یا این که همهٔ کتابهای دیگر، معمولی و ضعیف هستند. اما کتاب نظریه هدف گذاری، به عللی که در معرفی تفصیلی آن گفتهایم، از جایگاه ویژهای برخوردار است.
کتاب روانشناسی فکر کردن به آینده
هدف گذاری یعنی فکر کردن به آینده. اگر قرار باشد فقط به گذشته یا نهایتاً به همین لحظه فکر کنیم، به تعیین هدف نیاز نداریم.
بر این اساس، اگر کسی میخواهد مفهوم هدف را بفهمد و هدف گذاری را به شکل عمیق و علمی بیاموزد، لازم است بداند مغز ما انسانها چگونه به آینده فکر میکند؟ به عبارت دیگر، آینده برای ما به چه معناست و تصویری که از آینده در مغز خود میسازیم، چگونه بر رفتارها و انتخابهای امروز ما تأثیر میگذارد؟
این بحث یکی از زیرمجموعههای مهم روانشناسی شناختی است که از آن با عنوان «روانشناسی فکر کردن به آینده» یاد میشود. دانشمندان بسیاری دربارهٔ این بخش از روانشناسی کار کردهاند که گابریل اوتینگن (Gabriel Oettingen) و پیتر گالویتزر (Peter Gollwitzer) دو تن از سرشناسترین آنها هستند.
این دو نفر به همراه تیمور سوینسر (Timur Sevincer) سرپرستی تألیف و تدوین کتابی را بر عهده گرفتهاند که مهمترین و معتبرترین مرجع علمی دربارهٔ روانشناسی آینده محسوب میشود. عنوان کتاب هم دقیقاً همین است.
کتاب انگیزش و هیجان جان مارشال ریو
در میان نویسندگان کتابهای دانشگاهی، گاهی افرادی را میبینید که بخش مهمی از زندگی آکادمیک خود را صرف تولید، عرضه و بهروز کردن یک کتاب مرجع تخصصی در حوزهی خود میکنند. فیلیپ کاتلر با کتاب مدیریت بازاریابی خود، اِفرِیم توربان با کتاب تجارت الکترونیک و استیفن رابینز با کتاب مدیریت رفتار سازمانی چنین کردهاند.
جان مارشال ریو (Johnmarshall Reeve) که در ایران معمولاً به نام مارشال ریو شناخته میشود نیز، به این گروه از نویسندگان تعلق دارد. کتاب Understanding Motivation and Emotion او که در ایران با عنوان «انگیزش و هیجان» شناخته میشود، تا کنون هفت بار ویرایش شده و هر بار، مطالب بسیار ارزشمندی به آن افزوده شده و مطالعات و تحقیقات قبلی مورد اشاره در کتاب نیز، بسته به نیاز به روز میشود.
مارشال ریو، کتاب خود را - در آخرین ویرایش - به چهار بخش اصلی به شرح زیر تقسیم کرده است: «نیازهای انسان»، «جنبههای شناختی انگیزش»، «هیجانات» و «بحثهای کاربردی درباره انگیزش و هیجان».
کتاب تست مارشمالو
هر کس بخواهد چند کتاب معروف دربارهٔ قدرت اراده نام ببرد، احتمالاً کتاب تست مارشمالو نوشتهٔ والتر میشل را هم در فهرست کتابهای خود خواهند گنجاند (قاعدتاً کتاب قدرت اراده نوشته روی باومایستر هم در چنین فهرستی قرار میگیرد؛ شاید بالاتر از کتاب میشل).
والتر میشل با سلسله آزمایشهای مارشمالو که در دههٔ شصت و هفتاد میلادی روی کودکان انجام داد، و نزدیک دویست مقالهای که با همکاری دیگران در ادامهٔ این تست منتشر کرد، یکی از نامهای مشهور در حوزهٔ خودکنترلی محسوب میشود.
اما میشل کمی بدشانس بود و انتشار کتابش تقریباً با دورانی که تکرارپذیری بسیاری از آزمون های روانشناختی گرفتار تردید شدند، همراه شد (بخشی از اعتبار تست مارشمالو هم با مطالعات بعدی زیر سوال رفته بود). با این حال، هنوز هم این کتاب را میتوان یکی از کتاب های مفید برای مطالعه دانست و حتی بسیاری از کتاب های روانشناسی دانشگاهی هم، حتی اگر به نقد، از آن نام میبرند و به آن اشاره میکنند (کتابی نیست که به سادگی بتوان آن را نادیده گرفت).
ما در متمم مشخصاً این کتاب را معرفی نکردهایم. اما به آزمایش مارشمالو پرداخته و در حاشیهٔ آن، به محتوای این کتاب هم اشاره کردهایم. [ درس مرتبط در متمم: انضباط شخصی ]کتاب های مهارت ارتباطی و کاریزما
کتاب ارتباط بدون خشونت
کتاب ارتباط خشونت را امروز دیگر میتوان یک کتاب کلاسیک در نظر گرفت. نزدیک به سه دهه از زمانی که مارشال روزنبرگ آن را منتشر کرده گذشته و در این مدت صدها کتاب با موضوعات مشابه به بازار عرضه شدهاند. اما همچنان مرور نکتههای کلیدی این کتاب خالی از لطف نیست.
روزنبرگ معتقد است که اگر ما احساسات خود را به خوبی بشناسیم و بلد باشیم آنها را به روش درست برای طرف مقابل بیان کنیم، احتمال این که گفتگو به تلخی، تنش و خشونت کشیده شود کاهش مییابد.
[ درس مرتبط در متمم: مهارت ارتباطی ]کتاب گفتگوهای سرنوشت ساز
کری پترسون و همکارانش در کتاب گفتگوهای سرنوشت ساز، سه ویژگی برای گفتگوهای حساس فهرست میکنند: هیجانات شدید، تضاد دیدگاهها، نهادههای ارزشمند.
بنابراین، موضوع بحث کتاب، مثلاً معاملههای معمولی یا اختلافنظر بر سر انتخاب رستوران مناسب برای شام نیست.
رابطه عاطفی، زندگی مشترک، قراردادهای بزرگ و ارزشمند کاری، معاملههای بسیار گرانقیمت، پروژه های بزرگ، استعفا از محیط کار و مواردی مانند اینها، گفتگوهایی هستند که در این کتاب مورد بحث قرار میگیرند.
کتاب گفتگوهای سرنوشت ساز که به نام گفتگوهای حساس هم ترجمه شده، میتواند برای علاقهمندان به مذاکره، هوش هیجانی و مهارت ارتباطی، مفید و آموزنده باشد.
مرور و خلاصه کتاب گفتگوهای سرنوشت ساز
[ درس مرتبط در متمم: هوش هیجانی ]کتاب هوش هیجانی
با اطمینان میتوان گفت کتاب هوش هیجانی دنیل گلمن، مشهورترین کتاب هوش هیجانی و یکی از معروف ترین کتاب های روانشناسی است؛ حتی اگر معتقد باشیم ضعفهای محتوایی در آن وجود دارد.
گلمن - بر خلاف آنچه بسیاری فکر میکنند - مطرحکنندهٔ ایدهٔ هوش هیجانی نبوده، اما بزرگترین و تأثیرگذارترین مروّج هوش هیجانی بوده است. خود مِیِر و سالووی هم - در عین اینکه معتقدند گلمن بحث هوش هیجانی را بسیار غیردقیق و بازاری کرده - این واقعیت را میپذیرند که او نقش مهمی در فراگیر شدن این مبحث ایفا کرده است.
ما در بخش کتاب های روانشناسی متمم درسی را به معرفی کتاب هوش هیجانی دنیل گلمن اختصاص دادهایم.
کتاب بخشودن
محمدرضا شعبانعلی زمانی به شوخی نوشته بود: «کسانی که میگویند لذتی که در عفو هست در انتقام نیست، احتمالاً فرصت نداشتهاند هر دو گزینه را امتحان کنند.»
جدا از این شوخی، یک واقعیت وجود دارد و آن این است که انتخاب میان بخشیدن، فراموش کردن، دلگیر ماندن و انتقام گرفتن، برخلاف آنچه معمولاً ادعا میشود، ساده نیست. پیچیدگیهای روابط، انتظاراتی که در دوستیها شکل میگیرد، سابقهٔ رابطه و افقی که طرفین برای آینده رابطه در نظر میگیرند، بر اینکه چه نگاهی به بخشش داشته باشند تأثیر میگذارد.
کتاب بخشودن این فرصت را فراهم میکند تا چند ساعت در دنیای پیچیده و چندبعدی بخشودن دیگران غرق شوید و خاطرات و موضوعات مرتبط با این بحث را مرور کنید.
کتاب افسانه کاریزما
کتاب افسانه کاریزما (The Charisma Myth) ممکن است در نگاه اول، به خاطر عنوانش کمی تجاری به نظر برسد. تأییدیهی ست گادین بر روی جلد هم – که ظاهراً هیچ نویسندهای را ناامید نمیکند – این گمان را تقویت میکند.
اولیویا فاکس کابان (Olivia Fox Cabane) نویسندهی فرانسوی-آمریکایی کتاب، چنانکه در معرفی خود در کتاب آورده است، در دانشگاههای مطرح و نیز برای بسیاری از شرکتهای بزرگ در زمینهی کاریزما و #ویژگی های افراد کاریزماتیک سخنرانی کرده است.
اما اگر کمی کتاب را ورق بزنید، به نتیجه میرسید که – حداقل در مقایسه با تأثیرگذاری اولیه – کتابی نسبتاً علمی است و اگر در بحث کاریزما مبتدی هستید، بهترین کتاب برای مطالعه محسوب میشود.
نویسنده کوشیده است توصیهها و حرفهایش را با تکیه بر مقالات و مطالعات معتبر، مستند کرده و تا حد امکان، خواننده را به بررسی منابع بیشتر در زمینهی پیشنهادهایش، ترغیب کند.
[ درس مرتبط در متمم: کاریزما ]کتاب قوانین کاریزما
کتاب قوانین کاریزما، یک ویژگی مهم دارد. این کتاب به ما میآموزد که کاریزما، فراتر از اخم کردن، صاف راه رفتن و جدی حرف زدن است. در این کتاب، مهمترین ویژگیهای شخصیتهای کاریزماتیک و مسیر دستیابی به کاریزما مورد بحث قرار گرفته است.معرفی کتاب درباره رهبری
کتاب روانشناسی رهبری چنانکه از اسمش پیدا است بحث رهبری سازمانی را از منظر روانشناسی بررسی میکند.
مایکل پاشن و اریش دیسمایر نویسندگان کتاب تأکید میکنند که هدف اصلی آنها این است که از دریچهٔ چشم روانشناسان به موضوع رهبری نگاه کنند و بهطور خاص، کاریزما و اقتدار را مورد توجه قرار میدهند.
به علت این رویکرد خاص، کتاب رهبری آنها ویژگی جالبی پیدا کرده است. بسیاری از مباحثی که استاندارد شده و در اکثر کتابهای رهبری میبینید، در این کتاب وجود ندارد. از سوی دیگر، بعضی از موضوعات رهبری که در این کتاب مطرح شده، در کمتر کتابی یافت میشود. به عنوان مثال، نویسندگان به این سوال پاسخ دادهاند که یک رهبر چگونه افسرده میشود و به چه شیوهای میتواند از دام افسردگی رها شود؟
نویسندگان کتاب روانشناسی رهبری میکوشند راهکارهایی عملی برای پرورش مهارت رهبری در اختیار خوانندگان خود قرار دهند.
کتاب ارتباط برتر چارلز دوهیگ
چارلز دوهیگ که ما معمولاً او را با نخستین کتابش یعنی کتاب قدرت عادت میشناسیم، پس از کتاب دومش (هوشمندتر، سریعتر، بهتر) به سراغ مهارت ارتباطی رفته و کتاب Supercommunicators را تألیف کرده است. از آنجا که ترجمهٔ communicator به فارسی چندان مأنوس نیست (گفتگوکننده؟) شاید بهتر باشد آن را با نام «کلیدهای ارتباط برتر» یا «ارتباط برتر» بشناسیم.
دوهیگ محتوای این کتاب را حول یک توصیهٔ اصلی نوشته و شکل داده است: مهمترین وظیفهٔ شما در گفتگو این است که سبک و فضای ترجیحی طرف مقابل را تشخیص داده و با او همراه و همسو شوید.
ما در متمم درسی را به معرفی این کتاب و نقل یکی از مفاهیم آن (سه نوع گفتگو) تخصیص دادهایم:معرفی کتاب ارتباط برتر چارلز دوهیگ
[ درسهای مرتبط در متمم: مهارت ارتباطی | گوش دادن موثر ]کتاب هفت چالش ارتباط دنیس ریورز
اگر در جستجوی کتابی باشید که در عین ساده بودن، به نکات کاربردی در زمینه مهارتهای ارتباطی بپردازد، کتاب هفت چالش ارتباط نوشتهی دنیس ریورز یک گزینهی مناسب است. او در این کتاب به مواردی مانند اهمیت بیان هدف گفتگو، شفافیت و شیوه درست سوال پرسیدن اشاره کرده است. کتاب هفت چالش ارتباط، میکوشد با معرفی کردن هفت زمینه مختلف، به بهبود مهارت ارتباطی خواننده کمک کند.
کتاب هفت چالش ارتباط دنیس ریورز
[ درسهای مرتبط در متمم: مهارت ارتباطی | مذاکره ]بهترین کتاب های روانشناسی با رویکرد روانشناسی مثبت گرا
کتابهایی که در این بخش میبینید، به درسهای روانشناسی مثبت گرا و نیز دوره روانشناسی شادی و زندگی شاد در متمم مربوط میشوند. علاوه بر این کتابها، از مقالههای متعدد و متنوعی در تدوین درسهای روانشناسی مثبت گرا استفاده شده و در درسها به نام آنها اشاره شده است. با این حال، سنت همیشگی متمم این بوده که وقتی مکرراً به کتابی اشاره کردهایم، صفحهای اختصاصی برای آن در نظر گرفتهایم.
ضمناً کتابهایی که در ادامه معرفی میشوند، عیناً در صفحهٔ کتاب های روانشناسی مثبت گرا هم آمدهاند. اگر کتابی (با استاندارد کیفی بالا) در ذهن دارید که به این حوزه مربوط است و مناسب میدانید در متمم معرفی شود، لطفاً نام آن کتاب را در قالب کامنت زیر همان صفحه ثبت کنید.
کتاب شکوفایی
کتاب شکوفایی (Flourish) را میتوان یکی از صمیمانهترین کتابهای مارتین سلیگمن دانست.
شکوفایی هم مانند سایر کتابهای سلیگمن، یک کتاب علمی خوب و متکی بر مجموعهی گستردهای از مطالعات و تحقیقات است. بنابراین، از این زاویه، تفاوتی با سایر کارها و کتابهای او ندارد. اما لحن ساده و صمیمی، چیزی است که به خوبی از نخستین صفحات کتاب آن را حس میکنید
تبیینِ مفهوم سلامت، تأکید بر اینکه ما نقش داروهای ضد افسردگی را جدیتر از آنچه هست فرض میکنیم، آموزش سلامت، اهمیت ثبات و پیوستگیِ تلاش (حتی بیشتر از بهره هوشی)، تبدیل زخمها و آسیبها به فرصت رشد، خوش بینی، و شیوهی مدیریت و سنجش سلامت در نیروهای نظامی، از جمله موضوعات متنوعی هستند که سلیگمن در این کتاب به آنها توجه داشته است.
[ درس مرتبط در متمم: روانشناسی مثبت گرا ]کتاب خوش بینی آموخته شده
مارتین سلیگمن را پدر روانشناسی مثبت گرا میدانند. یکی از حوزههایی که او در موردش بسیار مطالعه کرده و تحقیقات عمیق و گسترده انجام داده، بحث خوش بینی و بدبینی است. او خوش بینی را از جنس نگرشی میداند که قابل آموختن و آموزاندن است و تحقیقاتش هم این ادعا را تایید میکنند.کتاب خوش بینی آموخته شده به بحث در این زمینه میپردازد.
[ درسهای مرتبط در متمم: چگونه شاد باشیم؟ | روانشناسی مثبت ]کتاب غرقگی (چیک سنت میهایی)
آیا پیش آمده که هنگام انجام کاری، زمان برایتان کامل متوقف شود و گذر زمان را حس نکنید؟ آیا شده که حس کنید از حالت خودآگاهانه فاصله گرفتهاید و در کاری غرق شدهاید؟
چیک سنت میهایی این حال را وضعیت غرقگی یا فلو (flow) مینامد. او توضیح میدهد که وضعیت Flow چیزی نیست که ما وقتی در آن وضعیت هستیم، متوجهاش بشیم. چون فکر و احساس اغلب در چنین وضعیتی غایب هستند. اما بعد از اینکه آن مقطع گذشت، تازه متوجه میشویم که چه لحظات جالب و شگفتانگیزی بوده و چه حس خوبی داشتهایم.
مارتین سلیگمن، یکی دیگر از نظریهپردازان مطرح روانشناسی مثبتگرا، فلو (flow) را در برابر لذت (pleasure) قرار میدهد و میگوید: لذت را در هر لحظه تجربه میکنید، اما در مورد فلو، وقتی لحظات فلو گذشتند، تازه متوجهشان خواهید شد.
چیک سنت میهایی در کتاب غرقگی به اهمیت این حالت، ارزش لحظات فلو در زندگی، و روش پیدا کردن چنین تجربههایی میپردازد.
کتاب افتان و خیزان به سوی شادمانی (مواجههٔ اتفاقی با شادمانی)
این کتاب در سال ۲۰۰۷ منتشر شده و اکنون بیش از یک دهه از عمر آن میگذرد. عنوانی که دن گیلبرت انتخاب کرده، به سادگی به فارسی ترجمه نمیشود.
اما با توجه به محتوای کتاب میتوان گفت «لغزش در مسیر شادمانی» یا «افتان و خیزان به سوی شادمانی» میتواند پیام نویسنده را تا حد خوبی منتقل کند (عنوان این کتاب به «روبرو شدن با شادی» و حتی به «شیرجه در خوشبختی» هم ترجمه شده است).
کتاب او یک تِم و بُنمایهی مشخص دارد و در تمام متن کتاب از این محور اصلی فاصله نگرفته است: «آیا ما در ارزیابی گزینههای مختلف، میتوانیم به درستی تشخیص دهیم که انتخاب کدامیک شادمانی بیشتری به همراه خواهد داشت؟»
کتاب افتان و خیزان به سوی شادمانی
[ درس مرتبط در متمم: زندگی شاد ]
معرفی کتاب طراحی شادمانی
کتاب طراحی شادمانی کتابی فلسفی نیست که بخواهد مسئلهی شادی و شادمانی را با پیچیدگیهای فراوان و مباحث انتزاعی همراه کند. بلکه بیشتر شبیه کتاب سقلمه و سایر کتابهایی است که میخواهند راه حل مسئلههای دشوار و مهم را در قالب تغییرات کوچک در سبک زندگی ارائه کنند.
بخش قابلتوجهی از تحقیقاتی که در کتاب به آنها اشاره شده، تحقیقاتی هستند که پاول دولان در قالب مطالعات دانشگاهی و تحقیقات میدانی برای دولت انگلیس انجام داده است. اما او در کتاب، به ارائهی تحقیقات خودش محدود نشده و کارها و مطالعات محققان بسیاری را – از جمله دنیل کانمن و دن گیلبرت – به خدمت گرفته است. از این منظر میتوان کتاب دولان را یکی از بهترین کتاب های روانشناسی در حوزهٔ خودش دانست.
به همین علت با وجودی که این کتاب از کتاب های روانشناسی معروف در زمینهٔ شادی و شادمانی نیست، به خاطر برخی از عناوین ارزشمند و نیز رویکرد علمی پاول دولان تصمیم گرفتیم آن را در متمم معرفی کنیم.
معرفی کتاب طراحی شادمانی (نکاتی برای شاد بودن در زندگی)
[ درس مرتبط در متمم: زندگی شاد ]معرفی کتاب های روانشناسی درباره رابطه عاطفی و حمایت اجتماعی
معرفی کتاب باج گیری عاطفی
ما انسانها کارکرد مغز را به دو جنبهی عقلانی و احساسی (یا عاطفی) تقسیم میکنیم و معمولاً فرض بر آن است که هر دو جنبه همراه با هم و در همتنیده هستند.
اما واقعیت این است که آنچه جنبهی احساسی مینامیم معمولاً عمیقتر و جدیتر است و اگر بیتوجه باشیم میتواند به سادگی بر جنبهی عقلانی حاکم شود.
کتاب باج گیری عاطفی سوزان فوروارد به رابطهها و برخوردهایی اشاره میکنند که باعث میشوند احساسات، کنترل ما را در اختیار بگیرند و به دیگران امتیازهایی دهیم که منطق، آن را توجیه نمیکند.
[ درس مرتبط در متمم: حمایت اجتماعی ]
کتاب مهرطلبی
بسیاری از ما این تجربه را داشتهایم که بهخاطر خوشایند دیگران، کارهایی انجام دادهایم که مطابق میلمان نبوده است؛ یا در تصمیمها و انتخابهایمان، رضایت خاطر دیگران را در اولویتی بالاتر نسبت به رضایت خودمان قرار دادهایم.
کتاب مهرطلبی که عنوان انگلیسی آن Disease to Please (بیماری راضی کردن دیگران) است به این مسئله میپردازد و سعی میکند به خوانندگان خود کمک کند تا از دام مهرطلبی رها شوند. کتاب مهرطلبی همچنین یک برنامه اجرایی ۲۱ روزه برای رهایی از مهرطلبی در اختیار خوانندگان خود قرار میدهد تا به کمک آن، بتوانند این ویژگی را در خود، کمرنگ کرده و تعدیل کنند.
کسانی که دنبال یک کتاب روانشناسی به زبان ساده هستند تا خود را بهتر بشناسند و ارتباط خود را با دیگران بهبود دهند، از مطالعه این کتاب خوب لذت خواهند بود.
[ درس مرتبط در متمم: خودشناسی ]
کتاب عیبی ندارد اگر حالت خوش نیست
مگان دیواین (Megan Devine) در کتاب عیبی ندارد اگر حالت خوش نیست (It’s OK That You’re Not OK) میکوشد نگاه تازهای را به چالش سوگ و فقدان مطرح کند.
او معتقد است که همهی انسانها الزاماً مراحل سوگ را به شیوهای که کوبلر راس گفته طی نمیکنند و این نگاه، بیش از حد سادهشده است.
همچنین بر این باور است که بخش مهمی از چالش سوگ، فرهنگی است. به عبارت دیگر، فرهنگ جامعه[ی آمریکایی] سوگ و فقدان را به شکل نادرستی درک کرده و به علت همین درک نادرست، نتوانسته به انسانها، پذیرش فقدان و نیز همدلی و حمایت از افراد سوگوار را بیاموزد.
البته بسیاری از نکاتی که دیواین در مورد جامعهی آمریکایی مطرح میکند، در فرهنگ خودمان هم مصداق دارد.
معرفی کتاب عیبی ندارد اگر حالت خوش نیست
[ درس مرتبط در متمم: رابطه عاطفی ]
معرفی کتاب درباره تصمیم گیری، سیستم شناختی و خطاهای شناختی
در این بخش کتابهای مربوط به تصمیم گیری و تصمیم سازی معرفی شدهاند. این کتابها مکمل درسهای تصمیم گیری و حل مسئله در متمم محسوب میشوند.
ضمناً کتابهایی که در ادامه معرفی میشوند، عیناً در صفحهٔ کتاب های تصمیم گیری هم آمدهاند. اگر کتاب دیگری (با استاندارد کیفی بالا) در زمینه تصمیم گیری، حل مسئله و مدل ذهنی میشناسید که مناسب میدانید در متمم معرفی شود، نام آن کتاب را در قالب کامنت زیر همان صفحه ثبت کنید.
کتاب های تصمیم گیری با رویکرد خطاهای شناختی
کتابهایی که با رویکرد خطاهای شناختی به تصمیم گیری نگاه میکنند عملاً به «روانشناسی تصمیم گیری اشتباه» میپردازند. این نوع کتابها هم برای مدیران و کسب و کار مناسباند و هم برای زندگی شخصی و حرفه ای.
کتاب تفکر، سریع و کند
کتاب تفکر سریع و کند نوشته دنیل کانمن را میتوان یکی از چند کتاب کلاسیک درباره تصمیم گیری دانست و حتی عدهای آن را یکی از بهترین کتاب های تصمیم گیری میدانند. اغراق نیست اگر بگوییم بدون خواندن آن نمیتوانید ادعا کنید کتابهای اصلی مربوط به تصمیم گیری را مطالعه کردهاید.
کانمن در این کتاب میگوید میشود فعالیت مغز انسانی را حاصل ترکیب دو سیستم کاملاً متفاوت دانست. یک سیستم تند و یک سیستم کند.
مطالعه این کتاب شما را با موضوعاتی مانند خطاهای شناختی، حسابداری ذهنی و اقتصاد رفتاری آشنا میکند و با اطمینان میتوان گفت این کتاب کانمن بهترین کتاب برای مطالعه در زمینهٔ حل مسئله و تصمیم گیری است. انصافاً باید این را موفقیتی بزرگ برای کانمن در نظر گرفت که در عین وفاداری به اصول علمی توانسته کتابی نسبتاً ساده و یکی از پرفروش ترین کتاب های روانشناسی سالهای اخیر را عرضه کند.
مناسب است به این نکته هم در نقد کتاب اشاره کنیم که عدهای - به درستی - معتقدند که کانمن بیش از آن که به آموزش تصمیم گیری موثر و روش های تصمیم گیری صحیح بپردازد، درباره تصمیم گیری اشتباه حرف زده است. در درسی که به معرفی کتاب اختصاص داده شده، علاوه بر خلاصه کتاب، با توضیحات کاملتری به نقد کتاب پرداختهایم. همچنین بهترین ترجمهها را هم با یکدیگر مقایسه کردهایم.
معرفی و خلاصه کتاب تفکر سریع و کند
کتاب مرتبط: کتاب کج رفتاری نوشته ریچارد تیلر
کتاب کی بود کی بود؟
بحث تعارض شناختی یا Cognitive Dissonance یکی از مباحث بسیار پایهای در روانشناسی تصمیم گیری است و چند کتاب تخصصی روانشناسی نیز در این زمینه وجود دارد.
گفته میشود انسانها نمیتوانند تعارض شناختی را تحمل کنند و ببینند رفتارهایی که انجام دادهاند، با اصول، ارزشها و جهانبینیشان در تعارض بوده است. طبیعتاً رفتار را پس از آنکه انجام شد، نمیتوان تغییر داد. به همین علت، گاهی ما اصول و ارزشهایمان را تغییر میدهیم تا با آنچه انجام دادهایم همخوان شوند.
در دهههای اخیر، بحث تعارض شناختی از کتب روانشناسی فراتر رفته و به قلمرو کتاب های مدیریتی نیز راه یافته است (بهویژه در مباحثی مانند استراتژی، رفتار سازمانی و رهبری). نویسندگان «کتاب کی بود کی بود» میکوشند به زبانی ساده دربارهٔ این پدیده و تبعات آن توضیح دهند.کتاب درباره تصمیم گیری در زندگی روزمره
کتاب صوتی دشواری انتخاب
کتاب دشواری انتخاب (Paradox of Choice) نوشته بری شواترز یکی از کتابهای مهم و تأثیرگذار در زمینه تصمیم گیری بوده است. بسیاری از کتاب های تصمیم گیری که پس از این کتاب نوشته شدهاند، در موضوع انتخاب و بهویژه «مهندسی انتخاب» به این کتاب اشاره کرده و ارجاع دادهاند.
حرف بری شوارتز این است که بهتر است در زمان تصمیم گیری تعداد گزینههایمان نه خیلی کم باشد و نه خیلی زیاد. چون زیاد بودن گزینهها هم به اندازهٔ کم بودنشان دردسرساز است و تصمیم گیری را دشوار میکند.
بیشتر مثالهای اصلی شوارتز از صنعت خرده فروشی انتخاب شدهاند. اما تحلیلها و اشارههایش به این صنعت محدود نیست و علاوه بر زندگی روزمره در طراحی محصول و مدیریت کسب و کار هم کاربرد دارد.
محمدرضا شعبانعلی محتوای این کتاب را در قالب یک فایل صوتی تعریف کرده و شرح داده است. با مراجعه به صفحهٔ زیر میتوانید توضیحات بیشتر را خوانده و این مجموعه صوتی رایگان را دانلود کنید:
کتاب های تصمیم گیری برای مدیران
کتاب مدیران و چالش های تصمیم گیری
مکس بیزرمن را به فعالیت در مرز مشترک مذاکره و تصمیم گیری میشناسند. او در کتاب مدیران و چالشهای تصمیم گیری، مباحثی مانند خطاهای شناختی، تصمیم گیری شهودی و تحلیلی و نیز تصمیمهای مربوط به سرمایهگذاری و مذاکره را بررسی کرده است. کتاب در مورد تصمیم گیری در میان کتاب های مدیریت کم نیست. اما ویژگی این کتاب، مستند بودن مطالب، اشارههای متعدد به تحقیقات معتبر، و نیز ارائهٔ مثالهای کاربردی است.
این کتاب یکی از بهترین کتاب های تصمیم گیری برای کسب و کار است و برای مدیرانی که مدام با تصمیمهای مهم و تأثیرگذار مواجه هستند، منبعی ارزشمند و آموزنده برای تقویت مهارت تصمیم گیری محسوب میشود.
کتاب های حل مسئله و تفکر طراحی
کتاب حل مسئله رابرتسون
کتاب رابرتسون مطرحترین یا معروفترین کتاب حل مسئله نیست. کتابهای بسیاری درباره مسئله نوشته شدهاند که از این کتاب معروفترند. همچنین در بسیاری از کتابهای مدیریت فصلی به حل مسئله اختصاص یافته که نیازهای اولیه در این حوزه را رفع میکند.
اما اگر کسی بخواهد حل مسئله را با رویکرد شناختی (cognitive) بیاموزد و بهتر درک کند که ذهن ما چگونه با مسئلهها مواجه میشود و راه حل آنها را جستجو میکند، کتاب حل مسئله رابرتسون میتواند به او کمک کند.
رابرتسون در کتاب خود به موضوعاتی مانند شناخت مسئله، تعریف مسئله، فرایندهای حل مسئله، انعطافپذیری در حل مسئله و شهود پرداخته است.
لازم به تأکید است که متمم ترجمه فارسی کتاب مهارت حل مسئله را بررسی نکرده و در معرفی کتاب هم صرفاً نسخه انگلیسی آن مرور شده است:کتاب علوم مصنوعی
کتاب علوم مصنوعی یک کتاب در مورد تصمیم گیری (به معنای سنتی و محدود کلمه) نیست. همچنین محتوای آن به تصمیم گیری و حل مسئله محدود نشده است.
اما از آنجا که این کتاب را یکی از آثار جریانساز در زمینهٔ تفکر طراحی میدانند و تفکر طراحی هم یکی از رویکردهای حل مسئله محسوب میشود، کتاب علوم مصنوعی را در فهرست کتاب های مهارت حل مسئله و تصمیم گیری قرار دادهایم.
هربرت سایمون نویسندهٔ کتاب، برنده جایزه نوبل در رشتهٔ اقتصاد است. اما سهم او در توسعه دانش فراتر از اقتصاد بوده و یکی از صاحبنظران روانشناسی شناختی و نیز از پایهگذاران هوش مصنوعی محسوب میشود.
او در کتاب علوم مصنوعی به همهٔ مصنوعات بشر (از ابزارهای مکانیکی تا ابزارهای اجتماعی پیچیده مثل اقتصاد و سنتهای فرهنگ) پرداخته و معتقد است که آنچه به عنوان ساختههای بشری در دسترس ماست، حاصل فرایند دائمی حل مسئله است که بشر همواره مشغول آن بوده است.
[ درس مرتبط در متمم: تفکر طراحی | حل مسئله ]
معرفی کتاب درباره یادگیری و مدل ذهنی
در این بخش کتابهای مربوط به مهارت یادگیری و نیز شناخت و تغییر مدل ذهنی معرفی شدهاند. این کتابها مکمل درسهای یادگیری و مدل ذهنی در متمم محسوب میشوند.
ضمناً کتابهایی که در ادامه معرفی میشوند، عیناً در صفحهٔ کتابهایی درباره یادگیری و مدل ذهنی هم آمدهاند. اگر کتاب دیگری (با استاندارد کیفی بالا) در زمینه یادگیری و مدل ذهنی میشناسید که مناسب میدانید در متمم معرفی شود، نام آن کتاب را در قالب کامنت زیر همان صفحه ثبت کنید.
کتاب ذهن توسعه یافته
یکی از مباحثی که در سالهای اخیر در روانشناسی شناختی مطرح شده و حتی عدهای آن را در حد یک پارادایم تازه میدانند، «ذهن بدنمند» (Embodied Cognition) و «ذهن پیوسته با محیط» (Embedded Cognition) است. ذهن بدنمند به این مفهوم اشاره میکند که فعالیت ذهنی ما به مغز محدود نیست و تمام بدن (از جمله سیستم عصبی، سیستم تنفسی، گردش خون، حواس و ...) را در بر میگیرد.
مفهوم پیوستگی با محیط هم این است که مرزهای ذهن به بدن انسان محدود نمیشود و بسیاری از آنچه در محیط ما هست، بخشی از ذهن ما محسوب میشود و بر فعالیتهای ذهنی ما تأثیر میگذارد.
شاید کتاب ذهن توسعه یافته کتابی قوی در این زمینه نباشد، اما بهانهای بوده تا مطلبی را در این باره در متمم منتشر کنیم. معرفی و نقد این کتاب روانشناسی را میتوانید در اینجا بخوانید:
کتاب انسان چارچوب ساز
نویسندگان کتاب انسان چارچوبساز معتقدند مهمترین نقطهٔ قوت ذهن انسانها چارچوبسازی و مدلسازی است. به این معنا که مغز میتواند بسته به نیاز و اهداف خود، تصویری سادهشده از جهان بسازد و بر پایهٔ آن تصمیم بگیرد.
ما معمولاً سادهسازی را نقطهٔ ضعف در نظر میگیریم. یعنی فکر میکنیم حالت ایدهآل این بود که مغز میتوانست مجموعهٔ گستردهتری از عوامل و پارامترها را در تحلیلها و تصمیمهای خود لحاظ کند. اما نویسندگان در این کتاب توضیح میدهند که «توانایی حذف زوائد» یعنی «قدرت قضاوت دربارهٔ اهمیت نسبی موضوعات مختلف» و این توانمندی - اگر به درستی پرورش پیدا کند - میتواند مهمترین نقطهٔ قوت انسان در مقایسه با هوش مصنوعی باشد. با وجودی که انسان چارچوبساز در دستهٔ مدل ذهنی قرار میگیرد، مطالعه این کتاب قدرت تصمیم گیری و تحلیل را نیز افزایش میدهد.
کتاب چرا به یاد میآوریم؟
آیا شما هم گرفتار فراموشی هستید؟ آیا کارهای سادهٔ روزمره را فراموش میکنید و محل قرار دادن سوییچ ماشین را به خاطر نمیآورید؟
چاران راناگاث، روانشناس بالینی و عصبشناس، در کتاب خود میکوشد علت این فراموشیها را برای خواننده توضیح دهد. جالب اینجاست که راناگاث به جای اینکه این فراموشیها را اتفاق بدی بداند، آنها را قابلیت مهم مغز میداند و معتقد است که باید قدردان مغزمان باشیم که بسیاری از اطلاعات، دادهها و خاطرات را فراموش میکند.
در این کتاب، دستاوردهای دو علم نوروساینس و روانشناسی در زمینه حافظه به زبان بسیار ساده شرح داده شدهاند. راناگاث بعد از اینکه خواننده را با حافظه آشتی میدهد و توضیح میدهد که باید انتظارات منطقی و بهجایی از حافظه داشته باشید، اصول و تکنیکهایی را هم برای استفادهٔ بهتر از حافظه مطرح میکند.
در نگاه اول این کتاب در مورد تصمیم گیری نیست. اما تصمیم گیری نیازمند سناریوسازی و تصور گزینههای مختلف در آینده است و راناگاث در این کتاب توضیح میدهد که مکانیزم تصور آینده با مکانیزمی که مغز گذشته را بازسازی کرده و به یاد میآورد تفاوت جدی ندارد. بنابراین حافظه ما و شیوهٔ به خاطر سپردنمان نقش مهمی در تصمیمگیریهای ما ایفا میکند.
معرفی و برخی از نکات مهم این کتاب را میتوانید در درسی که در متمم دربارهٔ این کتاب منتشر کردهایم بخوانید:
معرفی و بررسی کتاب چرا به یاد می آوریم؟
[ درس مرتبط در متمم: یادگیری | روانشناسی شناختی ]کتاب طرز فکر
کارول دوئک را میتوان از محققان جریانساز دههی نود میلادی و دههی نخست هزارهی سوم دانست. او از نویسندگان معروف روانشناسی است که با مطرح کردن موضوع طرز فکر یا Mindset یکی از باورهای رایج در میان مردم را به چالش کشید و نشان داد که «استعداد و تواناییهای ذهنی و بسیاری دیگر از توانمندیهای ما» ثابت نیستند و میتوان به مرور زمان آنها را افزایش داد. حتی به فرض اگر چنین فرضی درست نباشد، همچنان باور کردن و پذیرفتن این گزاره میتواند مفید باشد.
کتاب طرز فکر کارول دوک به یکی از پشتوانههای علمی مباحث موفقیت (و متأسفانه سخنرانیهای انگیزشی) تبدیل شد. ما ضمن معرفی کتاب طرز فکر و توضیح اهمیت آن، نقد کتاب را هم در درس گنجاندهایم تا با ضعفهای آن بیشتر آشنا شوید و دیدگاههای مختلف نسبت به این موضوع را بهتر بشناسید.
اگر رویکرد طرز فکر برای تحلیل مسائل و رفتارها برایتان جالب باشد، یک درس هم در زمینهی مشکلات رابطه عاطفی داریم و از همین منظر به آن پرداختهایم.
معرفی، خلاصه و نقد کتاب طرز فکر
[ درس مرتبط در متمم: یادگیری | مدل ذهنی | هدف گذاری ]کتاب دوباره فکر کن
کلمهٔ یادگیری به دو معنا به کار میرود. معنای ساده و رایج آن این است که مطلبی را به خاطر میسپاریم یا مهارتی را در خود تقویت میکنیم. اما معنای عمیقتری یادگیری این است که مدل ذهنیمان تغییر کند و جهان را به شکلی ببینیم که پیش از آن نمیدیدهایم.
یادگیری میتواند در سطحی بالاتر هم اتفاق بیفتد و آن وقتی است که ما به یادگیری خودمان فکر میکنیم و میکوشیم کیفیت یادگیریمان را بهتر کرده و خطاهای یادگیریمان را کاهش دهیم. آدام گرنت در کتاب «دوباره فکر کن / Think Again» میکوشد ذهن خوانندهٔ خود را در این سطح دوم (فکر کردن به روش فکر کردن یا یادگیری شیوهٔ یادگیری) درگیر کند.
شناخت خطاهای ذهنی، تردید در باورها، اصول تعامل و گفتگوی با دیگران و مباحثهٔ سازنده از جمله موضوعاتی هستند که گرنت در این کتاب به آنها پرداخته است.
معرفی کتاب درباره کوچینگ
کتاب زندگی خود را طراحی کنید
کتاب چگونه زندگی خود را طراحی کنید، میکوشد استفاده از تفکر طراحی در برنامه ریزی و هدف گذاری زندگی را به ما بیاموزد.
این کتاب خوب و ساده، توسط بیل بورنت و دیوید ایوانس نوشته شده که هر دو سابقهی کار طراحی در حوزهی تکنولوژی دارند و اکنون در دانشگاه استنفورد، میکوشند استفاده از آموختههای کسب و کار در زندگی شخصی را به دانشجویان آموزش بدهند.
[ درس مرتبط در متمم: درس تفکر طراحی ]
کتاب مربیگری به سبک بازی درونی
علاقهمندان به کوچینگ، جایگاه ویژهای برای تیموتی گالوی و کتاب مربیگری به سبک بازی درونی قائل هستند. این کتاب یکی از نخستین آثاری بوده که کوچینگ را به عنوان حوزهٔ تخصصی مطرح کرده و رواج داده است.
با وجودی که لحن کتاب، علمی نیست و نویسنده در آن بیشتر به بیان تجربههای خود پرداخته است، اما میتوان آن را اثری کلاسیک دانست که به خاطر هموار کردن مسیر رشد کوچینگ، ارزش تاریخی دارد و بد نیست فعالان حوزهٔ کوچینگ و حتی شاید مشاوره مدیریت برای خواندن آن وقت بگذارند.
کتاب مربیگری به سبک بازی درونی
[ درس مرتبط در متمم: کوچینگ ]
کتاب تسهیلگر ماهر
تسهیلگر کسی است که خودش بخشی از تیم و گروه نیست و صرفاً قرار است کمک کند تا جلسات گروهی بهتر برگزار شوند.
فرض کنید در یک ساختمان بین همسایگان اختلاف به وجود میآید. یا اعضای هیئت مدیره یک شرکت میخواهند در مورد استراتژی سال آتی گفتگو کنند. یا اینکه قرار است جلسهای با حضور مشتریان یک شرکت برگزار شود و آنها نظرات خود را دربارهٔ یکی از محصولات شرکت اعلام کنند.
تسهیلگر نه جزو همسایگان است و نه استراتژیست و عضو هیئت مدیره و نه کارمند شرکت یا مشتری آن. اما اصول برگزاری جلسه و مدیریت گفتگو را میداند و میتواند کمک کند جلسه بهتر و اثربخشتر باشد.
کتاب تسهیلگر ماهر (یا تسهیلگر کارآزموده) راجر شوارتز یکی از بهترین کتاب های تسهیلگری برای تازهکاران است.
درسهای مرتبط: مشاوره مدیریت | کوچینگ | کار تیمی | مدیریت جلسه
معرفی کتاب درباره مسیر شغلی
کتاب دفاعیه یک ریاضیدان
آیا یک خاطرهنگاری شخصی و کتابی به سبک جستار به بحث مسیر شغلی ربط پیدا میکند؟ در نگاه اول نه. اما کتاب دفاعیه یک ریاضیدان - که در فارسی با نامهای دفاعیات یک ریاضیان و عذرخواهی یک ریاضیدان نیز شناخته میشود - در دل خود به موضوع مهمی اشاره میکند که اتفاقاً از پایههای انتخاب شغل و مسیر شغلی است.
آیا واقعاً فقط مشاغلی مفیدند که اثر سریع و مشهود دارند؟ آیا یک جراح قلب که همین الان از اتاق عمل بیرون آمده و جان کودکی را نجات داده، فرشتهای سفیدپوش است و ریاضیدانی که روشی برای حل سریعتر یک معادلهٔ جبر خطی پیدا کرده، شیطانی خاکستریپوش محسوب میشود؟ آیا هیچ منطقی وجود ندارد که بشود گفت هر دو نفر به یک اندازه مفیدند و یا حتی ریاضیدان «ممکن است» فرشتهٔ ارزشمندتری باشد؟ (مثال از متمم است و نه از هاردی).
خواندن کتاب جی. اچ. هاردی شما را با چنین سوالهایی درگیر میکند.کتاب شغل مناسب شما
پاول تایگر در کتاب شغل مناسب شما میکوشد با تکیه بر مدل MBTI به این پرسش خواننده پاسخ دهد که «چه شغلی مناسب من است؟»
تقریباً همهٔ نقدهای جدی که به MBTI وجود دارد به کتاب تایگر هم وارد است. با این حال، اگر مدل MBTI را بپسندید (یا علاقه داشته باشید دربارهاش بیشتر بدانید) کتاب شغل مناسب شما میتواند برایتان مفید باشد. در عین حال حتماً به این نکته توجه دارید که هر فرد، مستقل از تیپ شخصیتی خود، با صرف زمان و تلاش و کوشش میتواند در بسیاری از موقعیتهای شغلی موفق باشد.
ادعای کتابهایی مانند شغل مناسب شما این است که میتوانند کمک کنند هر فرد شغلی را بیابد که با کمترین فشار و استهلاک در آن پیشرفت کند.
ما در متمم این کتاب را معرفی و نقد کردهایم:
معرفی و نقد کتاب شغل مناسب شما
درس مرتبط در متمم: استعدادیابی | مسیر شغلی
معرفی کتاب پنج نقطه قوت برتر خود را بشناسید
نمیتوان گفت کتاب پنج نقطهی قوت میتوانند علاقهمندان به استعدادیابی را ارضا و حتی راضی کند. اما واقعیت این است که به هر حال در مقایسه با سایر کتابهایی که در حوزه شناسایی و پرورش استعدادها منتشر شدهاند، حرفهای خوبی برای گفتن دارد. به همین علت ما هم در متمم بخشی را به معرفی کتاب کلیفتون (نوشته تام راث) اختصاص دادهایم. اگر دنبال یک کتاب با موضوع خودشناسی باشید، احتمالاً محتوای این کتاب را - با تأکید بر این که ترجمهٔ جذابی ندارد - میپسندید.
معرفی کتاب پنج نقطه قوت برتر خود را بشناسید
درس مرتبط در متمم: استعدادیابیکتاب های روانشناسی سرمایه گذاری و اقتصاد رفتاری
نابخردی های پیش بینی پذیر را میتوان شناختهشدهترین کتاب دن اریلی دانست. او در این کتاب، با تکیه بر آزمایشها و مطالعاتی که ریچارد تیلر و دنیل کانمن انجام دادهاند و نیز با نقل مطالعات و تحقیقات متعددی که خودش انجام داده و منتشر کرده، میکوشد مفاهیم پایهای اقتصاد رفتاری را برای مخاطبان خود شرح دهد.
این کتاب در کنار کتاب کج رفتاری گزینههای خوبی برای آشنایی اولیه با رفتارهای اقتصادی انسانها (در دنیای واقعی و نه در فضای تئوریک اقتصاددانها) محسوب میشوند.
کتاب نابخردی های پیش بینی پذیر
[ درسهای مرتبط در متمم: اقتصاد رفتاری / روانشناسی پول ]
ریچارد تیلر و کَس سانستین در کتاب سقلمه (که به نام تلنگر هم ترجمه شده است) یکی از مشهورترین کتابهای اقتصاد رفتاری است که پس از انتشار در سال ۲۰۰۸، تا کنون همواره مورد توجه و استناد قرار داشته است.
این کتاب در ادامهی دیدگاههای ریچارد تیلر دربارهی اقتصاد رفتاری به این نکته میپردازد که انسان اقتصادی به معنایی که اقتصاددانها میشناسند و از آن حرف میزنند، وجود خارجی ندارد. بنابراین، با اعمال برخی تغییرات ساده در محیط، میتوان انسانها را به سمت انتخابهای متفاوتی سوق داد.
دولتها، کسب و کارها و متولیان امور اجتماعی و سلامت، بر اساس دیدگاههای مطرح شده در این کتاب، میتوانند به شکل غیرمستقیم روی رفتارها و انتخابهای افراد، تأثیر بگذارند.
[ درس مرتبط در متمم: اقتصاد رفتاری ]
کتاب پشت پرده ریاکاری یا حقایقی صادقانه درباره عدم صداقت (The honest truth about dishonesty) بر روی رفتارهای غیراخلاقی انسانها، از تقلب تا دزدی و پارتیبازی متمرکز شده است. بیشتر مطالب کتاب – اگر از خاطرات و حکایتها بگذریم – بر پایهی مطالعات و تحقیقات هستند و تعداد قابلتوجهی از آنها هم در قالب مقالات مستقل، در ژورنالهای تخصصی منتشر شدهاند.
دن اریلی مانند آنچه در کتاب سقلمه و کتابهای مشابه آمده، معتقد است طراحی شرایط محیطی میتواند انسانها را به سمت درستکاری یا کارهای نادرست سوق دهد.
[ درس مرتبط در متمم: دن اریلی ]
کتاب دربارهٔ روانشناسی رسانه و جامعه
کتاب روانشناسی سلبریتی
اصطلاح سلبریتی از اصطلاحات پرکاربرد دوران ماست. بسیاری از ما حتی اگر سلبریتیها را جدی نگیریم، ناگزیریم دربارهٔ آنها بشنویم و گاهی در موردشان صحبت کنیم. سلبریتیها معمولاً از یک صنعت یا حوزهٔ خاص برمیخیزند، اما به تدریج بر بسیاری از حوزههای دیگر هم تأثیر میگذارند. به همین علت موافقان و مخالفان بسیاری پیدا میکنند. گاهی میشنویم که سیاستمداران از تأثیر سلبریتیها بر جهان سیاست گله میکنند و گاهی میبینیم که صاحبان کسب و کارها از سلبریتیها در نقش سفیر برند استفاده میکنند.
کتاب روانشناسی سلبریتی کوشیده دریچهای برای نگاه به دنیای سلبریتیها از منظر روانشناسی باشد.
کتاب های دیگر (طبقهبندی نشده)
کتاب فرمول موفقیت یک کتاب روانشناسی موفقیت از نوع بازاری آن نیست. اگرچه نمیتوان آن را به سادگی در میان کتاب های روانشناسی هم طبقهبندی کرد. باراباشی در این کتاب کوشیده است با تکیه بر مطالعات و تحقیقاتی که خودش و دیگران انجام دادهاند، برخی از قوانین حاکم بر موفقیت را با خوانندگان خود در میان بگذارد.
او میکوشد به ما بفهماند که چرا تا به حال، آنقدر که میخواستهایم موفق نشدهایم و البته باقی ماجرا (یعنی پیدا کردن مسیر موفقیت) در این کتاب بیشتر بر عهدهی خواننده گذاشته شده است.
فرمول، یک کتاب خوب برای کسانی است که دوست دارند در زمینهی موفقیت کتاب بخوانند و با نظریه های جدید روانشناسی در این حوزه آشنا شوند، اما کتابهای انگیزشی و کتاب های روانشناسی زرد و سطحی آنها را راضی نمیکند.
[ درس مرتبط در متمم: انگیزش و هیجان ]
ملال در بخشهای مختلف کتاب اسوندسن معانی مختلفی دارد و خود او هم اصراری ندارد که مفاهیم و نکات و مفروضات مطرح شده در کتابش الزاماً با هم سازگار باشند.
او گاهی ملال را صرفاً ناشی از کارهای تکراری یا اوقات فراغت میداند و گاهی ریشهی ملال را در کمرنگ شدن جایگاه معنا و معنویت در زندگی انسان مدرن جستجو میکند.
در واقع اسوندسن کوشیده است بدون نتیجهگیری مشخص، توجه خواننده را به پدیدهی ملال جلب کند و تأکید کند که در هیچ دورهای به اندازهی دوران معاصر، ملال تا این حد فراگیر نبوده است. در عین حال او پس از طرح انواع حرفها و دیدگاهها، کنار میرود و بدون نتیجهگیری، فکر و تحلیل بیشتر را بر عهدهی خواننده میگذارد.
کتاب انگیزش (که با عنوان پاداش هم ترجمه شده است) مجموعهای از نکات و توضیحات دن اریلی درباره انگیزش است که توسط TED و با همکاری انتشارات سایمون – شوستر (Simon & Schuster) منتشر شده است.
عنوان اصلی کتاب Payoff است. بنابراین عبارتهای دستاورد و نیز نتیجهی نهایی هم میتوانستند به جای انگیزش روی جلد کتاب قرار بگیرند.
اما به هر حال انگیزش هم عنوان غیردقیقی نیست؛ چرا که تقریباً تمام کتاب به بحث مدیریت انگیزه و نیز تحلیل انگیزانندهها میپردازد. اریلی در این کتاب به این پرسش میپردازد که چگونه با دیگران رفتار کنیم و چه پاداشهایی برایشان در نظر بگیریم که بهترین خروجی را در راستای هدف مد نظر ما داشته باشند.
[ درس مرتبط در متمم: انگیزش ]
دیوید فوربس در کتاب دانشِ چراها یا The Science of Why کوشیده است چراییِ رفتارهای مختلف ما انسانها را مورد توجه قرار دهد.
اگر قبلاً با نظریههای مختلف انگیزشی آشنا باشید، احتمالاً در کتاب فوربس مطلب تازهای نخواهید یافت. اما ارزش اصلی این کتاب به دو نکته است:
یکی اینکه مولف کوشیده است مدلهای مختلف را در کنار یکدیگر در یک چارچوب قرار دهد و دیگر آنکه پس از طرح هر یک از مدلها، مثالهایی از کاربرد آنها در مدیریت و بازاریابی مطرح کرده است
کتاب The Science of Why: «دانشِ چراها» یا «علم علتها»
[ درس مرتبط در متمم: مدیریت انگیزه ]
ما در زمینهی تحلیل رفتار متقابل هم، همان روشی را که برای کتابهای عزت نفس استفاده کردیم بهکار گرفتهایم.
یعنی اینکه تعدادی از کتابهای مطرح را در کنار یکدیگر به شما معرفی کردهایم. کتاب وضعیت آخر، کتاب تحلیل رفتار متقابل یان استورات و کتاب بازیهای اریک برن از جمله مواردی هستند که معرفی شدهاند.
کتابهای مرتبط با تحلیل رفتار متقابل
[ درس مرتبط در متمم: تحلیل رفتار متقابل ]
نام آلبرت محرابیان چنان با زبان بدن و پیامهای غیرکلامی گره خورده است که سایر کارها و مطالعاتش کمتر مورد اشاره قرار میگیرند.
یکی از کارهای زیبای آلبرت محرابیان، کتابی با عنوان The Name Game یا بازی نام است که در آن به برخی مطالعات و تحقیقات علمی خود در زمینه تاثیر نام بر زندگی آینده کودکان اشاره میکند.
کتاب نامگذاری کودکان و نکاتی در مورد آن
[ درس مرتبط در متمم: پرورش کودکان هوشمند ]
کتاب آخرین سخنرانی، توسط رندی پاش، استاد علوم کامپیوتر دانشگاه کارنگی ملون تالیف شده است.
او که به سنت اساتید دیگر دانشگاه قرار بود آخرین سخنرانی فرضی خود را انجام دهد، در سخنرانی اعلام کرد که این سخنرانی واقعاً یکی از آخرین سخنرانی هایش خواهد بود و احتمالاً به زودی به علت بیماری فوت خواهد کرد.
کتاب رندی پاش را میتوان یک کتاب انگیزاننده (و نه انگیزشی) دانست. چرا که محتوای آن توسط یک سخنران انگیزشی نوشته نشده است. بلکه توسط کسی تالیف شده که واقعاً با مرگ رو در رو بوده است.
همانطور که میدانید ما هر ساله همزمان با برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب، از دوستان عزیز متممی خواهش میکنیم که در یک نظرسنجی شرکت کنند تا با همکاری یکدیگر، فهرستی از کتابهای ارزشمند را – که برای تهیه و مطالعه مناسب هستند – تنظیم کنیم.
فهرست مربوط به سالهای گذشته را میتوانید در اینجا مشاهده کنید:
فهرست پیشنهادی خرید کتاب (سال ۹۵)
فهرست پیشنهادی خرید کتاب (سال ۹۶)
فهرست پیشنهادی خرید کتاب (سال ۹۷)
فهرست پیشنهادی خرید کتاب (سال ۹۸)
دوست عزیز.
شما با عضویت رایگان به عنوان کاربر آزاد متمم (صرفاً با تعیین نام کاربری و کلمهی عبور) میتوانید به حدود نیمی از چند هزار درس متمم دسترسی داشته باشید.
همچنین در صورت تمایل، با پرداخت هزینه عضویت، به همهی درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. فهرست برخی از درسهای مختص کاربران ویژه متمم را نیز میتوانید در اینجا ببینید:
فهرست درسهای مختص کاربران ویژه متمم
از میان درسهایی که در فهرست بالا آمده است، درسهای زیر از جمله پرطرفدارترین موضوعات هستند:
دوره MBA | مذاکره | کوچینگ | توسعه فردی
فنون مذاکره | تصمیم گیری | مشاوره مدیریت
تحلیل رفتار متقابل | تسلط کلامی | افزایش عزت نفس
چگونه شاد باشیم | هوش هیجانی | رابطه عاطفی
خودشناسی | شخصیت شناسی | پرورش کودکان هوشمندتر
اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید دربارهی متمم بیشتر بدانید، میتوانید نظرات دوستان متممی را دربارهی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی میشناسند:
چند پرسش، و پاسخ آنها
آیا متمم برای دانلود رایگان کتاب هم خدماتی ارائه میدهد؟
خیر. متمم کاملاً به حفظ حقوق مالکیت معنوی پایبند است و چه در مورد کتابهای ایرانی و چه کتابهای خارجی چنین زمینهای را فراهم نمیکند. ما صرفاً به معرفی و نقد کتابها میپردازیم و درست به همان سبکی که در دانشگاهها و موسسات آموزشی رایج است، در درسهای خود به آنها ارجاع داده یا نکاتی از آنها را نقل میکنیم. بنابراین اگر در پی دانلود کتاب خارجی یا دانلود رایگان کتابهای ناشران در قالب فایل PDF هستید، متمم جای مناسبی برای این کار نیست.
آیا متمم میتواند چند انتشارات روانشناسی را معرفی کند؟
ما به شکل مشخص، فهرستی از ناشران که بتوان آنها را ناشران حوزهی روانشناسی دانست تهیه نکردهایم و چنین کاری را خالی از چالش نمیدانیم. اما هنگام معرفی هر یک از کتابهای روانشناسی به ناشر هم اشاره کردهایم.
آیا متمم درسهایی را برای معرفی نظریه های روانشناسی در نظر گرفته است؟
متمم به شکل تخصصی در زمینهی آموزش روانشناسی فعالیت نمیکند. حوزهی فعالیت اصلی ما مدیریت و توسعه فردی است. اما با توجه به اینکه بسیاری از مباحث مدیریتی و توسعه فردی به روانشناسی گره میخورند، بعضی از موضوعات مانند خودشناسی، شخصیت شناسی، عزت نفس و رابطه عاطفی را آموزش میدهیم.
آیا متمم همزمان با معرفی کتاب، خلاصه کتاب را هم ارائه میکند؟
متمم یک سایت خلاصه کتاب نیست. هدف ما آموزش کامل و دقیق مفاهیم است، به شکلی که بتوانید از آنها در زندگی شخصی و مسیر شغلی خود استفاده کنید. بنابراین با وجودی که گاه خلاصه کتابها را آوردهایم، اما بیشتر میکوشیم شما را تشویق کنیم تا با مطالعهی کامل درسهای متمم به درکی عمیقتر از کتابها و مفاهیم مطرحشده در آنها دست پیدا کنید.
آیا متمم نمیخواهد فهرست به عنوان لیست کتابهای زرد روانشناسی منتشر کند؟
ما معتقدیم که قضاوت در مورد کتابها چندان ساده نیست. شاید بتوان کتابها را به علمی و غیرعلمی یا مستند و غیرمستند تقسیمبندی کرد. اما استفاده از عنوان زرد کمی سلیقهای است. شاید کتابی که ما آن را زرد یا ضعیف میدانیم، برای خوانندهای که در جستجوی مطالب سادهتر و مقدماتیتر است مفید باشد. با این حال، در معرفی کتابها بسیار وسواس داریم و حتماً میزان اتکای آنها به اصول علمی را بررسی کرده و برای شما توضیح میدهیم.
حالا که این سوال را مطرح کردیم، خوب است به این نکته هم اشاره کنیم که ما در یکی از درسهای متمم سعی کردهایم تعریفی از کتاب زرد و اساساً محتوای زرد ارائه دهیم. به جای این که دنبال فهرست اسامی روانشناسان زرد یا فهرست کتابهای روانشناسی زرد بگردید و بخواهید اسامی کتابهای زرد را جستجو کنید، پیشنهاد میکنیم این درس را بخوانید تا قدرت تشخیصتان در این زمینه بهتر شود: کتاب زرد چیست؟
آیا متمم همهی کتابهای روانشناسی را پوشش میدهد و معرفی میکند؟
خیر. متمم صرفاً به حوزههای روانشناسی مرتبط با مدیریت و رشد فردی میپردازد. بنابراین موضوعاتی مثل روانشناسی خانواده، روانشناسی مشاوره، درمان افسردگی و سایر اختلالات روانی، روانکاوی و خود روانکاوی و روانشناسی کودک در متمم مطرح نشدهاند (البته غیر از بحث پرورش کودکان هوشمندتر).