Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Menu
شرایط دریافت هدیه نوروزی متمم: دوره صوتی آموزش هدف‌گذاری (کلیک کنید)


کتاب نابخردی های پیش بینی پذیر | دن اریلی


کتاب نابخردی های پیش بینی پذیر - نوشته دن اریلی

با وجودی که بارها در متمم به کتاب نابخردی های پیش بینی پذیر (Predictably Irrational) نوشته‌ی دن اریلی اشاره کرده‌ایم، اما تا کنون مطلبی را منحصراً به این کتاب اختصاص نداده‌ایم.

در این‌جا به شکل مختصر به معرفی کتاب نابخردی های پیش بینی پذیر می‌پردازیم.

این کتاب برای نخستین بار در سال ۲۰۰۸ منتشر شد و پس از آن، همواره مورد استقبال و تجدید چاپ قرار گرفته است.

موضوع کتاب نابخردی های پیش بینی پذیر چیست؟

به‌طور خلاصه می‌توان گفت که این کتاب، به بیانِ ساده‌ی مفاهیم اقتصاد رفتاری پرداخته است.

اما نوع مثال‌ها و مطالعاتی که دن اریلی در آن‌ مطرح کرده باعث شده که کتاب نابخردی های پیش بینی پذیر به یکی از کتابهای پیشنهادی و منابع کلی در آموزش تصمیم گیری و مذاکره تبدیل شود.

کتاب نابخردی های پیش بینی پذیر - نوشته دن اریلی درباره اقتصاد رفتاری

شیوه‌ی انتخاب کردن انسان‌ها از میان گزینه‌های مختلف، رفتار ما در مقابل پیشنهادهای رایگان (یا ظاهراً رایگان)، تغییر رفتارمان بر اساس الگوهای قیمت‌گذاری (مثلاً غذا خوردن در بوفه‌ها) و میل پنهان به تقلب کردن، از جمله موضوعاتی است که دن اریلی در این کتاب به آن‌ها پرداخته است.

منظور از تصمیم نابخردانه چیست؟

نابخردانه و غیرعقلانی، دو اصطلاحی هستند که برای ترجمه‌ی واژه‌ی Irrational به‌کار می‌روند (اقتصاددان‌ها و محققان تصمیم‌گیری، حساسیت خاصی به این واژه دارند و اگر ببینند آن را مترادفِ غیرمنطقی یا Illogical به‌کار می‌برید، حتماً از شما دلگیر خواهند شد).

وقتی از عقل انسان و تصمیم‌های عقلانی یا عقل اقتصادی صحبت می‌کنیم، از یک فرض و مدل حرف می‌زنیم. مدلی که اقتصاددان‌ها تا سال‌ها فکر می‌کرده‌اند انسان‌ها بر آن اساس فکر می‌کنند و تصمیم می‌گیرند (اقتصاددان‌ها در همه‌ی مقاطع تاریخ علم اقتصاد، فکر می‌کرده‌اند که می‌فهمند در ذهن انسان‌ها چه می‌گذرد).

Irrational بودن یا نابخردانه بودن در ادبیات اقتصاد رفتاری و کتاب دن اریلی به این معناست که رفتارهای انسان‌ها، با آن الگوهایی که اقتصاد سنتی می‌شناخت و از‌ آن دفاع می‌کرد، تطبیق ندارد:

انسانِ خردورز با عقل اقتصادی

  • وقتی اطلاعات جدید به دست می‌آورد، می‌تواند بفهمد که آیا این‌ اطلاعات به تصمیمِ (اقتصادیِ) او ربط دارد یا نه.
  • می‌تواند اهمیت نسبی اطلاعات را مشخص کند.
  • برای یک انتخاب اقتصادی، همه اطلاعات قابل تصور را گردآوری می‌کند.
  • ترجیحات خود را به صورت شفاف می‌داند و اولویت‌های نسبی آن‌ها را هم درک می‌کند.
  • تبعات گزینه‌های مختلف را می‌فهمد و ارزیابی می‌کند و سپس یک گزینه را انتخاب می‌کند.

اریلی با واژه‌ی Irrational در عنوان کتاب خود، تأکید می‌کند که این شکل از Rationality، مدل مناسبی برای درک انسان‌ها نیست و انسان‌ها در موارد بسیاری، به این شکل فکر نمی‌کنند و تصمیم نمی‌گیرند.

او هم‌چنین با به‌کار بردن واژه‌ی Predictable (پیش‌بینی‌پذیر) تأکید می‌کند که می‌توان مدل دیگری از رفتار انسان‌ها ساخت و اتفاقاً رفتار انسان‌ها را پیش‌بینی کرد.

اگر مدل‌های سنتی اقتصادی نمی‌توانند رفتار انسان را پیش‌بینی کنند، به علت پیش‌بینی‌ناپذیریِ رفتار انسان نیست؛ بلکه آن مدل‌ها شکلی از Rationality را تعریف و تصور کرده‌اند که به مدل ذهنی واقعی انسان‌ها و الگوی تصمیم گیری آن‌ها نزدیک نیست.

توضیحات بیشتر در این زمینه در معرفی بحث اقتصاد رفتاری و نیز در معرفی کتاب کج رفتاری و صحبت‌های ریچارد تیلر با عنوان «انسان حیوان اقتصادی نیست» ارائه شده و در این‌جا دوباره آن‌ها را تکرار نمی‌کنیم.

آیا دن اریلی در طرح این مباحث پیشتاز است؟

اقتصاد رفتاری شاخه‌ی نسبتاً جوانی از علم است که در مرز مشترک اقتصاد و روانشناسی شکل گرفته و از این منظر، برخی از مطالعات و تحقیقات دن اریلی هم، جزو تحقیقات ارزشمند در این حوزه هستند و به رشد و توسعه‌ی آن کمک کرده‌اند (او در فصل‌های مختلف کتابش، به بسیاری از این تحقیقات اشاره کرده است).

اما به طور کلی افراد بسیاری پیش از او در این زمینه تلاش کرده و به خلق و توسعه‌ی اقتصاد رفتاری کمک کرده‌اند. به همین علت، دن اریلی را بیشتر به عنوان رواج‌دهنده‌ی مفاهیم اقتصادی رفتاری و نه توسعه‌‌دهنده‌ی این دانش می‌شناسند.

هربرت سایمون، دنیل کانمن، آموس تورسکی و ریچارد تیلر، از جمله نام‌های بزرگتری هستند که در این مسیر، نقش کلیدی ایفا کرده‌اند (از این چهار نفر، سه نفر نوبل گرفته‌اند و آموس تورسکی هم، به علت فوتش نوبل نگرفت؛ چون خط مشی نوبل این است که جایزه را به افراد زنده اعطا کند).

عناوین مطرح شده در کتاب نابخردی های پیش بینی پذیر

دن اریلی در هر یک از فصل‌های کتاب خود، به یکی از نیروهایی پرداخته که باعث می‌شوند انسان از مسیری که اقتصاددان‌ها برای او فرض کرده و در نظر گرفته‌اند فاصله بگیرد.

او نخستین فصل کتاب خود را به قدرت مقایسه‌ی نسبی اختصاص داده و بر این نکته تأکید کرده که ما انسا‌ن‌ها، در اکثر انتخاب‌ها و تصمیم‌های اقتصادی خود، نمی‌توانیم ارزش یک گزینه را به صورت مطلق بسنجیم.

اریلی در ادامه‌ی کتاب خود به مواردی مانند خطای ذهن انسان در مواجهه با گزینه‌های رایگان (هزینه‌ی بی‌هزینه بودن) و نیز  اثر هنجارهای اجتماعی در انتخاب‌های رفتاری انسان‌ها می‌پردازد (قسمت‌هایی از این بخش، شما را به یاد حرف‌های چالدینی در کتاب متقاعدسازی خواهد انداخت که اتفاقاً مورد علاقه‌ی دن اریلی نیز هست).

اریلی هم‌چنین به این نکته پرداخته است که وقتی فضای تصمیم‌گیری ما از پول نقد فاصله می‌گیرد تصمیم‌ها و انتخاب‌هایمان چگونه تغییر می‌کند:

دزدیدن یک مداد از شرکت، ساده‌تر از دزدیدن پول یک مداد است.

تأثیر فاکتورهایی مانند برانگیختی، قدرت کنترل بر خود و اهمال کاری بر انتخاب‌ها و رفتارهای ما، از جمله نکات دیگری است که او در کتاب خود به آن‌ها پرداخته است.

ویژگی اصلی کار دن اریلی، استفاده از مثال‌های شفاف و به‌یادماندنی است. مثلاً برای توضیحِ تأثیر مقایسه بر رضایت ما، روایت کوتاهی از یک آشنا به نام جیمز هانگ نقل می‌کند:

او ماشین پورشه باکستر خود را فروخت و یک تویوتا پریوس خرید و در مصاحبه‌ای که با نیویورک‌تایمز داشت گفت:

«من نمی‌خواهم در دنیای باکستر زندگی کنم. کسی که باکستر دارد، آرزو می‌کند که کاش پورشه‌ی ۹۱۱ داشت. و زمانی که پورشه‌ ۹۱۱ می‌خرد، به این فکر می‌کند که کاش فراری داشت.»

تویوتا پریوس، کلاً حلقه‌ی بسته و تکراریِ جستجوی گزینه‌ی بعدی را برای او می‌شکند و متوقف می‌کند.

چه کتاب‌های دیگری به فضای این کتاب اریلی نزدیک هستند؟

قضاوت در این زمینه، کمی سلیقه‌ای است.

اما می‌توان گفت کتاب نابخردی‌های پیش‌بینی‌پذیر با سلیقه‌ی کسانی جور است که کتاب‌هایی مانند سقلمه یا تلنگر (ریچارد تیلر)، دشواری انتخاب (بری شوارتز)، کج رفتاری (ریچارد تیلر) و تفکر سریع و آهسته (نوشته‌ی دنیل کانمن) را بپسندند.

به قضاوت متمم، کتاب‌های Freakonomics (نوشته‌ی Levit و Dubner) از جمله‌ی نزدیک‌ترین کتاب‌ها به سبک نگارش دن اریلی محسوب می‌شوند.

ترجمه کتاب Predictably Irrational

ظاهراً تا کنون دو ترجمه‌ی مختلف از این کتاب ارائه شده است:

  • نابخردی های پیش بینی پذیر؛ ترجمه رامین رامبد؛ نشر مازیار
  • بی‌منطقی‌های هر روز ما؛ ترجمه الناز اعلم؛ نشر اندیشه برتر

نظر به این‌که متمم نسخه‌ی اصلی را در اختیار داشته و متأسفانه نسخه‌های فارسی این کتاب را بررسی نکرده است؛ سپاسگزار می‌شویم اگر دوستانی که این ترجمه‌ها یا ترجمه‌ی دیگری را مطالعه‌ کرده‌اند، دیدگاه و نظر خود را درباره‌ی کیفیت ترجمه با سایر دوستان‌ متممی به اشتراک بگذارند.

[ دانلود فایل مرتبط: راهنمای تدریس کتاب نابخردی های پیش بینی پذیر (فایل PDF) ]

بعد از خواندن این درس چه کار کنم؟

  می‌توانید سایر درس‌های مربوط به روانشناسی پول را مطالعه کنید.

  یک گزینه هم این است که به صفحه معرفی دن اریلی سر بزنید و با سایر کتاب های دن اریلی آشنا شوید.

  اگر بحث‌های مذاکره و مهارت فروش در اولویت یادگیری شما قرار دارد، می‌توانید درس معماری انتخاب را بخوانید که بر اساس همین کتاب دن اریلی تدوین و تألیف شده است.

فهرست کتابهای مدیریتی که تا کنون در متمم معرفی شده‌اند

کتاب نابخردی های پیش بینی پذیر نوشته دن اریلی از جمله کتابهایی است که دوستان متممی در نظرسنجی سالانه متمم به عنوان یکی از کتابهای پیشنهادی برای مطالعه به سایر دوستان‌شان معرفی کرده‌اند.

فهرست کتابهای پیشنهادی متممی‌ها برای مطالعه

پیشنهاد عضویت در متمم

شما با عضویت ویژه در متمم، می‌توانید به درس‌ها و آموزش‌های بسیاری از جمله موضوعات زیر دسترسی کامل داشته باشید:

  فهرست درس‌های متمم

موضوعات زیر، برخی از درس‌هایی هستند که در متمم آموزش داده می‌شوند:

  دوره MBA (یادگیری منظم درس‌ها)

  استراتژی | کارآفرینی | مدل کسب و کار | برندسازی

  فنون مذاکره | مهارت ارتباطی | هوش هیجانی |تسلط کلامی

  توسعه فردی | مهارت یادگیری | تصمیم گیری | تفکر سیستمی

  کوچینگ | مشاوره مدیریت | کار تیمی | کاریزما

  عزت نفس | زندگی شاد | خودشناسی | شخصیت شناسی

  مدیریت بازاریابی | دیجیتال مارکتینگ | سئو | ایمیل مارکتینگ

اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید درباره‌ی متمم بیشتر بدانید، می‌توانید نظرات دوستان متممی را درباره‌ی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی می‌شناسند:

      شما تاکنون در این بحث مشارکت نداشته‌اید.  

     تعدادی از دوستان علاقه‌مند به این مطلب:    مریم مسرور ، علیرضا داداشی ، منصور سجاد ، امیرعلی عباسپور ، سارا اسلامی

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مبانی روانشناسی پول به شما پیشنهاد می‌کند:

سری مطالب حوزه مبانی روانشناسی پول
 

برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)

متمم چیست و چه می‌کند؟ (+ دانلود فایل PDF معرفی متمم)
چه درس‌هایی در متمم ارائه می‌شوند؟
هزینه ثبت‌نام در متمم چقدر است؟
آیا در متمم فایل‌های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟

۱۶ نظر برای کتاب نابخردی های پیش بینی پذیر | دن اریلی

    پرطرفدارترین دیدگاه به انتخاب متممی‌ها در این بحث

    نویسنده‌ی دیدگاه : سامان عزیزی

    در مورد ترجمه های این کتاب:

    من ترجمه ی آقای رامین رامبد(با عنوان نابخردی های پیش بینی پذیر) رو سه بار خوندم و به نظرم ترجمه ی خوبی نیومده(البته بجز ترجمه ی عنوان کتاب!).

    هرچند که همیشه از ایشون ممنون بوده و هستم که در زمانی که حتی دست و پا شکسته هم نمیتونستم کتاب زبان اصلی بخونم، بعضی از کتابهای اریلی رو با همت ایشون تونستم بخونم.

    ترجمه ی خانم الناز اعلم(با عنوان بی منطقی های هر روز ما) رو نصفه نیمه خوندم ولی به نظرم تا حدی ترجمه ی روانتری اومده نسبت به ترجمه ی آقای رامبد.

    البته ترجمه ی خانم اعلم از سال 96 با همت انتشارات شباهنگ منتشر شده(حداقل، نسخه ای که دست منه از همین انتشارات هست)و به نظر میرسه ترجمه ایشون قبلتر ها توسط انتشارات اندیشه برتر(1393) منتشر می شده.
    نکته ی مهمی در مورد ترجمه ی خانم اعلم هست و اون اینکه فصل پنجم از کتاب اصلی(با عنوان تاثیر برانگیختگی) رو حذف کردند و در ترجمه نیامده!

    و یک مورد دیگه اینکه، خود کتاب دن اریلی "دم بریده" نیست ولی نشر مازیار دم بریده منتشرش کرده، در حالی که نشر شباهنگ دم کتاب اصلی رو برگردونده!

     

     
    تمرین‌ها و نظرات ثبت شده روی این درس صرفاً برای اعضای متمم نمایش داده می‌شود.
    .