Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Menu
شرایط دریافت هدیه نوروزی متمم: دوره صوتی آموزش هدف‌گذاری (کلیک کنید)


هوش کلامی | مهارت های کلامی و پرورش تسلط کلامی


پرورش تسلط کلامی

شاید شما هم گفتگوهایی را دیده باشید که به خاطر انتخاب نادرست یک کلمه، به تنش کشیده شده‌اند. یا شاید نامه‌هایی را در ذهن داشته باشید که پیام کلی‌شان چندان منفی نبوده، اما یک جمله یا عبارت خاص در آن‌ها، چنان شما را برآشفته کرده که در مقابل نامه موضع گرفته‌اید.

هم‌چنین حتماً در شبکه‌های اجتماعی به کامنت‌هایی برخورد کرده‌اید که اگر نویسنده‌شان را نشناسید، به درستی متوجه نمی‌شوید که از جنس تأیید هستند یا تکذیب.

پذیرش این نکته دشوار نیست که دامنه واژه‌های هر فرد و شیوه‌ی به‌کارگیری زبان، می‌تواند نقش مهمی در افشا (یا القا)ی مدل ذهنی و شخصیت او داشته باشد.

درس پرورش تسلط کلامی با توجه به همین نکته با هدف تقویت مهارت های کلامی و به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های درس مهارت های ارتباطی ارائه می‌شود. این درس را می‌توان مکمل درس‌های دیگری مانند مذاکره، گزارش نویسی، مهارت ارائه و گوش دادن فعال در نظر گرفت که در دستهٔ مهارت های ارتباطی قرار گرفته‌اند.

اگر با مدل هوش چندگانه گاردنر آشنا باشید و بخواهید از طبقه‌بندی او استفاده کنید، می‌توانید این درس را ابزاری برای تقویت هوش کلامی در نظر بگیرید.

با توجه به این‌که درس پرورش تسلط کلامی با تمرین‌های متعدد همراه است، مطالعه‌ی آن را به دوستانی که فرصت کافی برای انجام تمرین‌ها ندارند، توصیه نمی‌کنیم.

جمله اورسولا لوگویین در مورد تسلط کلامی و نویسندگی

سه درس اصلی در زمینه تسلط کلامی در متمم

متمم مطالب مربوط به پرورش تسلط کلامی را در قالب سه مجموعه درس ارائه می‌کند.

درس‌های پایه در پرورش تسلط کلامی

شما اکنون در حال مطالعه نخستین مطلب از سلسله درس‌های عمومی پرورش تسلط کلامی هستید.

در انتهای این مطلب، می‌توانید فهرست سایر درس‌های پایه تسلط کلامی را مشاهده کنید.

تعریف هوش کلامی، شرح اهمیت تسلط کلامی، مفهوم دایره لغات، تشکیل زنجیره کلمات و استعاره مفهومی از جمله مطالبی هستند که در مجموعه درس‌های پایه تسلط کلامی در نظر گرفته شده‌اند.

ظرافت‌های کلامی

در مجموعه درس‌های ظرافت‌های کلامی، واژه‌های مختلف را که معنا و مفهومی نزدیک به هم دارند یا بسیاری از مردم آنها را به عنوان مترادف می‌شناسند انتخاب می‌کنیم و در موردشان صحبت می‌کنیم.

هدف از درس ظرافت‌های کلامی، افزایش وسواس شما هنگام روبرو شدن با کلمات و تمرینی برای بازی دقیق‌تر با کلمات است.

چالش نوشتن

در چالش نوشتن می‌کوشیم طی چند مرحله به همراه هم و در کنار یکدیگر، یک متن هزار کلمه‌ای بنویسیم تا به این شیوه، ترس نوشتن در ما از بین برود.

این متن می‌تواند هر موضوعی داشته باشد و در هر گام دستی به سر و روی آن می‌کشیم تا در نهایت به یک متن کامل و قابل قبول تبدیل شود.

برخی از هدف‌های متمم از ارائه درس پرورش تسلط کلامی

  کمک به رشد و موفقیت در مسیر شغلی

از روزی که نخستین رزومه را برای نخستین کارفرما می‌نویسم و ارسال می‌کنیم، تا روزی که نامه #استعفا یا خداحافظی خود را برای شرکت می‌فرستیم، از روزی که اساس‌نامه‌ی شرکت را تدوین می‌کنیم تا روزی که نامه‌ی واگذاری سهم خود را به نسل بعد می‌نویسم، نیازمند استفاده‌ی دقیق و موثر از کلمات هستیم.

مستقل از جایگاه شغلی و اجتماعی‌مان، در دیدارهای حضوری و چهره به چهره هم، تسلط کلامی می‌تواند نقش مهمی در رشد و موفقیت ما ایفا کند.

  شیرین‌تر شدن مطالعه برای ما

افزایش تسلط کلامی، مطالعه را برای ما شیرین‌تر و جذاب‌تر می‌کند.

چنانکه فردی که با ظرافت‌های رنگ آشناست، در مقایسه با یک فرد معمولی می‌تواند با دقت و حوصله بیشتری به یک نقاشی خیره شود و لحظات و ساعات بیشتری را با آن سر کند.

کسی که به دنیای کلام و کلمات عشق نمی‌ورزد و با آن بیگانه است، احتمالاً جز در صورت نیاز و اجبار، به سراغ کتاب و نوشته، نخواهد رفت.

  دیدن و تجربه‌ کردن بهتر جهان

حتماً شنیده‌اید که می‌گویند در زبان عربیِ مناطقی که در اکوسیستم‌شان شتر فراوان است، واژه‌های متعددی برای انواع شتر وجود دارد؛ یا اسکیموها واژه‌های بسیاری برای توصیف برف دارند؛ یا این‌که تعداد رنگ‌هایی که در هر فرهنگی شناخته و نامیده می‌شوند با فرهنگ دیگر متفاوت است.

اگر چه گاهی در تعداد این واژه‌ها اغراق می‌شود، اما اصل مسئله درست است (به شترِ ماده‌ای که شیرش زیاد کف می‌کند، “الجضور” گفته می‌شود).

تنوع کلمات و گستردگی دایره واژه‌ها می‌تواند به ما کمک کند تا دنیا را بهتر ببینیم و عمیق‌تر تجربه کنیم.

هر واژه‌ی جدیدی که می‌آموزیم و به کار می‌بریم (یا از فرهنگ و زبان دیگری وام می‌‌گیریم) جهان ما را کمی بزرگ‌تر می‌کند.

  افزایش توانایی در ثبت حرف‌ها و تجربه‌ها

همه ما حرف‌ها و تجربه‌های زیادی داریم که دوست داریم آنها را بنویسیم و ثبت کنیم.

اما بارها پیش آمده که می‌بینیم آن چیزی که ما می‌نویسیم و بیان می‌کنیم، با تصویری که در ذهن و خاطرات‌مان است، فاصله زیادی دارد. به بیان دیگر، داستان یا خاطره‌ای که برای دیگران روایت می‌کنیم، بر خلاف تصویری که در ذهن خودمان داریم، «زنده» نیست.

تسلط کلامی می‌تواند قدرت نوشتن ما را نیز بهبود دهد. موضوعی که در چالش نوشتن و تمرین نویسندگی به آن پرداخته‌ایم.

  عبور بهتر و راحت‌تر از مشکلات و چالش‌های زندگی

حتماً شما هم این تجربه را داشته‌اید که یک مشکل یا چالش در زندگی، ذهن‌تان را به هم بریزد و نتوانید به کارهای عادی و روزمره بپردازید. این مشکل می‌تواند یک برخورد بد در محیط کار، مشکل در رابطهٔ عاطفی، از دست دادن عزیزان یا هر چالش دیگری باشد.

مطالعات و تحقیقات متعددی نشان داده‌اند که «نوشتن» می‌تواند به ما کمک کند از چنین شرایطی بهتر و سریع‌تر عبور کنیم. طبیعتاً هر چه بیشتر نوشته باشیم و دنیای کلمات‌مان گسترده‌تر باشد، بهتر می‌‌توانیم آن‌چه را که در ذهن‌مان می‌گذرد بیان کنیم.

ما در یکی از درس‌های هوش هیجانی متمم، روشِ «نوشتن برای سبک‌تر کردن بار مشکلات» را توضیح داده‌ایم:

نوشتن برای هیچ‌کس |‌ خودآگاهی هیجانی خود را افزایش دهید

  بهبود مهارت مذاکره

افراد زیادی را می‌توانید بیابید که در مذاکره، ضعیف نیستند.

شرایط را به خوبی می‌فهمند و تحلیل می‌کنند. تصمیم‌های خوبی هم می‌گیرند.

اما جایی که به پاشنه آشیل آن‌ها تبدیل می‌شود، مهارت کلامی است.

نمی‌توانند دقیقاً چیزی را که در ذهن دارند بر زبان بیاورند. به همین علت، هنگام دل‌گیری و شکایت، بخش عمده‌ای از حرف‌هایشان برای همیشه ناگفته می‌مانند و بخشی هم که مطرح می‌شود، سوء تفاهم بیشتری ایجاد می‌کند.

مشابه همین ماجرا در رابطه عاطفی هم صادق است. گاهی نمی‌توانیم محبت و اعتماد و احساسات مثبتی را که نسبت به طرف مقابل داریم، به آن اندازه که در درون خود حس و لمس می‌کنیم، بیان کنیم.

  کاهش استرس در هنگام سخنرانی و ارائه مطلب

ممکن است فکر کنیم کارکرد اصلی تسلط کلامی برای یک سخنران، زیباتر کردن سخنان است. اما کارکرد مهم دیگر مهارت کلامی کاهش استرس سخنرانی است.

چنان‌که در درس‌های مدیریت استرس و تعریف استرس اشاره کرده‌ایم، مهم‌ترین علت استرس کمبود منابع است. وقتی بدن و ذهن ما در یک بازهٔ زمانی محدود، به منابع زیادی نیاز داشته و این منابع در دسترس نباشند، استرس را تجربه می‌کنیم.

در صحبت‌های روزمره، ما چندان درگیر انتخاب کلمات و ساختار جمله نمی‌شویم و صرفاً مفهوم مدنظرمان را با هر واژه‌ای که دم دست‌مان باشد، بیان می‌کنیم. در حدی که می‌توان گفت کلمات، جمله‌ها و اصوات، تقریباً ناآگاهانه به هم وصل می‌شوند و جمله‌های ما را می‌سازند.

اما هنگام حرف زدن در جمع و سخنرانی، همه چیز فرق می‌کند. ما می‌خواهیم کلماتی مناسب‌تر پیدا کرده و حرف‌مان را با جمله‌بندی بهتر عرضه کنیم. چنین کاری برای کسی که بر کلمات مسلط نیست، انرژی‌بر بوده و با فشار ذهنی همراه است. پس بخش بزرگی از ظرفیت ذهنی او درگیر حرف زدن می‌شود و ظرفیت آزاد چندانی برای مدیریت سایر فعالیت‌ها باقی نمی‌ماند. همین وضعیت باعث می‌شود استرس زیادی تجربه کند. ما خروجی این وضعیت را در چهرهٔ برافروخته، لرزش دست‌ها، ریختن لیوان آب روی میز یا کامپیوتر، گم کردن فایل‌ها و اسلایدها، استفاده از کلمات نادرست، مکث‌های بی‌دلیل و تکرار کلمات می‌بینیم.

اما اگر همین فرد از مهارت کلامی بالایی بهره‌مند باشد، ذهنش بدون فشار و زحمت، کلمات و جملات را می‌یابد و منابع بیشتری برای مدیریت فضای جلسه و سخنرانی آزاد می‌ماند. این وضعیت خود را با سطح استرس پایین نمایان می‌کند. وقتی عادت می‌کنیم در شرایط عادی هم به کلمه‌ها و تفاوت‌های ظریف آنها فکر کنیم، هنگام صحبت در جمع و سخنرانی یا گفتگو در مذاکره‌های حساس، نیازمند تلاش و تمرکز مضاعف نخواهیم بود.

طبیعتاً این ظرفیت ذهنی آزاد شده می‌تواند برای کارهای مفید دیگر – از جمله موارد زیر – صرف شود:

  • تحلیل وضعیت جلسه
  • توجه کردن به ساختار جمله‌ و حرف‌هایمان
  • تحلیل زبان بدن و سایر پیام‌های غیرکلامی مخاطبان
  • جستجوی بهترین شیوه برای بیان خواسته‌ها و پیام‌ها

سایر درس‌های مرتبط به سخنرانی و ارائه مطلب به شرح زیر هستند:

  تقویت فن بیان

  مدیریت استرس

  مهارتهای ارتباطی

  مهارت ارائه و سخنرانی

  اسلایدسازی

  فایل صوتی مهارت سخنرانی

  تمرین حرف زدن مدیریت شده (برای سخنرانی)

  تقویت مهارت گزارش نویسی

برای یک رویداد مشخص، ممکن است ده‌ها گزارش نوشته شود که هر کدام، پیامی کاملاً متفاوت را به شنونده یا خواننده ارسال کنند.

بخشی از این تفاوت، به کلمات مورد استفاده و ساختار به کارگیری آنها باز می‌گردد.

طبیعی است که گزارش نویسی حرفه‌ای، نیازمند تسلط کلامی بسیار بالاست تا بتواند دقیقاً پیام مورد نظر را به مخاطب ارسال کرده و تا حد امکان، پاسخ مورد انتظار را نیز دریافت کند.

بنابراین منطقی است درس پرورش تسلط کلامی را به عنوان مکمل درس گزارش نویسی در نظر بگیرید.

 

  بهبود توانمندی ما در تولید محتوا

در دنیای امروز، بسیاری از شغل‌ها به شکلی مستقیم یا غیرمستقیم ما را وادار به تولید محتوا می‌کنند.

استراتژی محتوا و بازاریابی محتوا اگر چه فعالیت‌هایی بسیار علمی و تخصصی هستند، اما در سطح ابتدایی و متوسط خود به بخشی از فعالیت‌های شغلی روزمره در کسب و کارها تبدیل شده‌اند.

تلاش برای بهبود تسلط کلامی نقش بسیار مهمی در ارتقاء توانمندی ما در تولید محتوا دارد.

البته اینها صرفاً‌ بخشی از کارکردهای درس پرورش تسلط کلامی است و قطعاً شما می‌توانید موارد متعدد دیگری را به فهرست فوق بیفزایید.

 اما مسیر این درس، ساده نیست. وقت و زمان و انرژی زیادی خواهد خواست. تمرین‌های متعددی خواهد داشت و البته دستاوردهای آن هم ارزشمند خواهد بود. 

شاید این درس و دو درس آتی،‌ فرصت خوبی باشد تا در مورد اینکه آیا مصمم هستید که زمان و انرژی خود را به صورت جدی صرف این درس کنید، تصمیم بگیرید.

پیشنهاد عضویت در متمم

دوست عزیز.

شما با عضویت رایگان به عنوان کاربر آزاد متمم (صرفاً با تعیین نام کاربری و کلمه‌ی عبور) می‌توانید به حدود نیمی از چند هزار درس متمم دسترسی داشته باشید.

همچنین در صورت تمایل، با پرداخت هزینه عضویت، به همه‌ی درس‌های متمم دسترسی خواهید داشت. فهرست برخی از درس‌های مختص کاربران ویژه متمم را نیز می‌توانید در اینجا ببینید:

 فهرست درس‌های مختص کاربران ویژه متمم

از میان درس‌هایی که در فهرست بالا آمده است، درس‌های زیر از جمله پرطرفدارترین‌ موضوعات هستند:

دوره MBA  |  مذاکره  |  کوچینگ  |  توسعه فردی

فنون مذاکره  |  تصمیم گیری  |  مشاوره مدیریت

تحلیل رفتار متقابل  |  تسلط کلامی  |  افزایش عزت نفس

چگونه شاد باشیم  |  هوش هیجانی  |  رابطه عاطفی

خودشناسی  |  شخصیت شناسی  |  پرورش کودکان هوشمندتر

اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید درباره‌ی متمم بیشتر بدانید، می‌توانید نظرات دوستان متممی را درباره‌ی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی می‌شناسند:

چند پرسش و پاسخ آن‌ها

پیشنهاد متمم برای کتاب هوش کلامی چیست؟

طی سال‌های اخیر چند کتاب دربارهٔ هوش کلامی منتشر شده‌اند. شاید معروف‌ترین آن‌ها در کشور ما، کتاب هوش کلامی تونی بوزان باشد که با اسم‌های مختلف (هوش کلامی، قدرت هوش کلامی و …)‌ ترجمه شده است. با این حال ما در متمم بر این باوریم که بهترین روش برای افزایش هوش کلامی، مطالعهٔ کتاب‌های غیرتکنیکی است: آثار حرفه‌ای چه در حوزهٔ داستانی و چه غیرداستانی. در پاراگراف فارسی متمم می‌توانید کتاب‌های متنوعی را – بسته به علاقهٔ خود – انتخاب کرده و مطالعه کنید. چند کتاب را هم اختصاصاً‌ به عنوان #پیشنهاد مطالعه برای بهبود نگارش و تسلط کلامی پیشنهاد کرده‌ایم که می‌توانید آن‌ها را بخوانید.

اگر بخواهیم فعلاً فقط یکی از درس‌های متمم را در کنار تسلط کلامی بخوانیم، کدام درس می‌تواند مکمل خوبی باشد؟

پیشنهاد ما این است که درس مذاکره را در کنار تسلط کلامی بخوانید. مذاکره هم مکمل خوبی برای بحث افزایش هوش کلامی است و هم می‌تواند شوق شما را برای یادگیری بهتر درس‌های تسلط کلامی افزایش دهند.

آیا حل جدول کلمات متقاطع هم می‌تواند به تقویت هوش کلامی کمک کند؟

حل جدول، بیش از هر چیز به یادآوری (Recall) کلمات کمک می‌کند. اما هوش کلامی، فراتر از یادآوری کلمات است. خواندن و نوشتن، علاوه بر این که مولفه‌های دیگر هوش کلامی را تقویت می‌کنند، در گسترش دایره واژگان فعال و یادآوری کلمات هم نقش دارند. به نظر می‌رسد که ابزارها و تکنیک‌هایی مثل جدول کلمات متقاطع، بیشتر تکنیک‌هایی میان‌بُر هستند که نمی‌توانند تسلط کلامی را به شکل بلندمدت و عمیق بهبود دهند.

      شما تاکنون در این بحث مشارکت نداشته‌اید.  

     تعدادی از دوستان علاقه‌مند به این مطلب:    پیام لاهه مطلق ، آزاده کرمی ، عماد خراسانی ، سید احمد بنی جمالی ، محمد جواد شهابی نیا

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری پرورش تسلط کلامی به شما پیشنهاد می‌کند:

سری مطالب حوزه پرورش تسلط کلامی
 

برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)

متمم چیست و چه می‌کند؟ (+ دانلود فایل PDF معرفی متمم)
چه درس‌هایی در متمم ارائه می‌شوند؟
هزینه ثبت‌نام در متمم چقدر است؟
آیا در متمم فایل‌های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟

۵۶۹ نظر برای هوش کلامی | مهارت های کلامی و پرورش تسلط کلامی

    پرطرفدارترین دیدگاه به انتخاب متممی‌ها در این بحث

    نویسنده‌ی دیدگاه : گروه متمم

    جواد عزیز.

    مسئله‌ای که شما به آن اشاره کردید، مسئله بسیاری از ماست. با مراجعه‌ به منابعی که در این حوزه وجود دارند،‌ ریشه‌های متفاوتی برای این تفاوت (در روی کاغذ و در داخل جلسات) مشاهده می‌شود:

    از بحث‌هایی مثل عزت نفس و اعتماد به نفس تا مدیریت استرس و سرعت پردازش.

    یک آزمون کلیدی هم برای تشخیص اولیه وجود دارد و آن اینکه:

    موبایل خودتان را روی حالت ضبط بگذارید و در خلوت خودتان و بدون حضور هر فرد دیگری، درباره یک موضوع حدود 3 دقیقه صحبت کنید. باید با این فرض صحبت کنید که این مطلب قرار است در یک برنامه رادیویی یا در سمینار پخش شود.

    اگر در فایل صوتی سه دقیقه‌ای، خطاهای کمی وجود داشته باشد و حدود 275 تا 375 کلمه در آن به کار رفته باشد، می‌توان نتیجه گرفت که تسلط کلامی فرد خوب است و بحث‌هایی مانند استرس عمومی یا تنش‌های جلسه یا اهمیت موضوع گفتگو یا عزت نفس یا اعتماد به نفس، منجر به این مشکل شده‌اند.

    اما اگر خطاهای زیادی وجود دارند و یا به دلیل سکوت و فکر کردن یا شمرده‌تر حرف زدن، تعداد کلمات خیلی کمتری بیان شده‌اند، می‌توان مسئله را ناشی از سرعت پردازش کلامی پایین‌تر دانست.

    چون نوشتن فرایندی کند است و عملاً‌ مغز در آن فرصت پردازش بیشتری دارد. اما کلام و سخن گفتن، سرعت بالاتری دارد و لازم است تسلطی به مراتب بیشتر داشته باشیم تا همزمان با تنش و سختی و استرس و تعارض، بتوانیم به ظرفیت پردازشی مورد نیاز دست پیدا کنیم.

     
    تمرین‌ها و نظرات ثبت شده روی این درس صرفاً برای اعضای متمم نمایش داده می‌شود.
    .