مهارت تصمیم گیری درست در مدیریت و زندگی

ما سه درس ابتدایی داریم که مطالعه‌ی آن‌ها می‌تواند مسیر یادگیری شما را در ادامه هموار کند.

پیشنهاد جدی‌مان این است که پیش از مطالعه و بررسی این سه درس، به سراغ سایر درس‌های تصمیم گیری نروید:

درس تعریف تصمیم گیری برای ما بسیار ویژه و مهم است. چون ما مهارت حل مسئله و تصمیم گیری را در دو مجموعه‌ درس جداگانه آموزش می‌دهیم و لازم است شما علت این تفکیک و جداسازی را بدانید.

همچنین پیشنهاد می‌کنیم شما هم مانند ۸۶۸ دوست متممی دیگر که دیدگاه خود را درباره‌ی پرسش انتهایی این فایل صوتی مطرح کرده‌اند، شما هم نظر خود را در این زمینه ثبت کنید.

فایده‌ی ثبت اظهارنظر درباره‌ی این داستان آن است که در پایان درس‌های مهارت تصمیم گیری و حل مسئله می‌توانید به پاسخ خود بازگردید و ببینید نوع نگرش و تحلیل شما چه تغییراتی داشته است.

هدف شما از مطالعه درس تصمیم گیری چیست؟

احتمالاً انتظار دارید که بهتر تصمیم بگیرید.

اما منظور از تصمیم گیری بهتر چیست؟ اصلاً بر اساس چه معیاری می‌گویید که یک تصمیم، خوب یا بد بوده است؟

آیا می‌توان از تصمیم درست و تصمیم نادرست صحبت کرد؟

اگر تکلیف خود را در این زمینه، کاملاً روشن نکنیم، در پیگیری سایر درس‌ها به درستی نخواهیم دانست که دنبال چه باشیم.

به همین علت، در این مرحله، سه درس درباره‌ی تصمیم گیری خوب و بد برای شما در نظر گرفته‌ایم. دو درس اول، جنبه‌ی آموزش مستقیم دارند:

درس سوم،‌ بیشتر فضایی برای گفتگو ایجاد می‌کند و پیشنهاد می‌کنیم که حتماً برای مطالعه و مشارکت در آن وقت بگذارید:

در این مرحله، باید یکی از مهم‌ترین درس‌های مجموعه تصمیم گیری را مطالعه کنید.

ما در درس خرده مهارت‌های مرتبط با تصمیم گیری یک چارچوب کلی از مهارت تصمیم گیری برای شما ترسیم می‌کنیم.

با مطالعه‌ی این درس، دقیقاً متوجه می‌شوید که چگونه می‌توانید یادگیری تصمیم گیری را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کنید.

هم‌چنین این درس به شما کمک می‌کند که همه‌ی درس‌های دیگر مربوط به تصمیم گیری را به خوبی و سادگی در کنار یکدیگر قرار دهید و پازل تصمیم گیری را حل کنید.

 هشت خرده مهارت مرتبط با تصمیم گیری

مهم نیست که تمرین درس هشت خرده مهارت را در متمم حل کنید. اما تحت هر شرایطی، حتی روی یک کاغذ در خلوت خودتان، تمرین آن را انجام دهید.

انجام تمرین این درس، آمادگی ذهنی شما را برای درک بهتر درس‌های آتی افزایش می‌دهد.

در این مرحله، سه درس وجود دارد که هر یک با هدف متفاوتی تنظیم و ارائه شده‌اند.

فایل صوتی دشواری انتخاب، ترجمه‌ی فشرده‌ای ازکتاب Paradox of Choice نوشته‌ی Barry Schwartz است که توسط محمدرضا شعبانعلی انجام شده است.

گوش دادن به این فایل صوتی، شما را با برخی از چالش‌های تصمیم گیری آشنا می‌کند:

دانلود فایل صوتی آموزش تصمیم گیری (دشواری انتخاب)

یک درس را هم به مرور سرفصل های تصمیم گیری در دانشگاه ها اختصاص داده‌ایم. این درس برای کسانی مفید خواهد بود که علاقه‌مند هستند شباهت‌ها و تفاوت‌های درس تصمیم گیری متمم با درس‌های رسمی دانشگاهی بدانند.

درس تصمیم گیری هم مانند هر درس دیگری می‌تواند با نگرش‌ها و رهیافت‌های متفاوتی تدریس شود.

طبیعی است که متمم بر اساس الگوها و سرفصل‌ها و نیازهای درس‌های مدیریتی خود، یکی از این شیوه‌ها را که بیشتر به تصمیم گیری کیفی نزدیک است، انتخاب کرده است.

اما ممکن است شما کتابهایی با دیدگاهی متفاوت در حوزه تصمیم گیری خوانده باشید یا در دوره ها و سمینارهای تصمیم گیری با نگاه‌های متفاوت شرکت کرده باشید و یا بخواهید سرفصلهای درس تصمیم گیری را در متمم با سایر مراکز آموزشی مقایسه کنید.

این درس را برای معرفی نگاه‌های متفاوت به این حوزه و با تأکید بر تئوری تصمیم گیری در نظر گرفته‌ و ارائه کرده‌ایم.

سرفصل های درس تصمیم گیری در دانشگاه ها

در یک درس مستقل هم به مرور تاریخچه تصمیم گیری، از مکاتب کلاسیک تا نظریه بازی ها و هوش مصنوعی و سیستمهای پشتیبان تصمیم گیری پرداخته‌ایم. این درس هم قرار است به شما کمک کند تا دانش تصمیم گیری را در افقی بازتر و گسترده‌تر ببینید و درک کنید:

تاریخچه تصمیم گیری در مدیریت

در این مرحله پس از درس‌های مقدماتی، به درس‌های پایه می‌رسید که می‌توان گفت هسته‌ی اصلی درس تصمیم گیری را تشکیل می‌دهند.

نخستین درس در این گروه، فوبیای تصمیم گیری یا ترس از تصمیم گیری است.

همه‌ی ما کم و بیش با فوبیای تصمیم گیری (یا همان چیزی که به اسم تردید در تصمیم گیری و دودلی می‌شناسیم) مواجه شده‌ایم: تصمیم‌هایی چنان سخت و دشوار که آرزو می‌کنیم ای کاش هرگز با آنها مواجه نمی‌شدیم؛ یا حتی تصمیم‌هایی ساده، که ترجیح می‌دهیم تا حد امکان بار مسئولیت و تبعات انتخاب در آنها را به دیگران واگذار کنیم.

برای تصمیم گیری درست قبل از هر چیز باید ترس از تصمیم گیری کاهش یافته و از بین برود.

به همین علت، آشنایی با مفهوم فوبیای تصمیم گیری یکی از مراحل کلیدی در یادگیری مهارت تصمیم گیری است.

فوبیای تصمیم گیری

درس‌های دیگری را هم برای مطالعه در این مرحله در نظر گرفته‌ایم:

ارزش های شما در کار و زندگی

سیستم یک و دو در تصمیم گیری

افزایش مهارت تصمیم گیری با یک تکنیک ساده

لازم به تأکید است دو درسی که به سیستم یک و سیستم دو اختصاص یافته‌اند، از اهمیت بالایی برخوردارند. چون می‌توانند شما را با انواع سبک های تصمیم گیری آشنا کنند و زیربنای مطالعه‌ی درس‌های تصمیم گیری پیشرفته محسوب می‌شوند (تصمیم گیری با سیستم یک، همان چیزی است که در ادبیات عمومی به آن تصمیم گیری شهودی یا تصمیم گیری آنی می‌گویند).

با توجه به آن‌چه در تعریف تصمیم گیری خوانده و آموخته‌اید، به سادگی می‌توانید تفاوت تصمیم گیری و حل مسئله را درک کنید.

ما با توجه به اهمیت بحث هنر حل مسئله آن را در قالب یک مجموعه درس جداگانه ارائه کرده‌ایم و پیشنهاد می‌کنیم در این مرحله از یادگیری بحث تصمیم گیری، به سراغ مجموعه‌ی هنر حل مسئله بروید:

هنر حل مسئله

در مجموعه درس‌های هنر حل مسئله مباحث متنوعی مطرح شده که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تعریف مسئله
• روشها و تکنیکهای حل مسئله
• تشخیص مسئله
• تفکر واگرا و تفکر همگرا
• طوفان فکری (Brainstorming)
• فرایند حل مسئله
• مفهوم Trade-off یا داد و ستد
• تفکر طراحی
• برون ریزی ذهنی

در گام بعدی، باید با خطاهای مغز انسان در تصمیم گیری آشنا شویم.

آشنایی با خطاهای مغز انسان باعث حذف کامل این خطاها و تصمیم گیری منطقی نمی‌شود، اما کمک می‌کند که احتمال تصمیم گیری های اشتباه را کاهش دهیم.

در بحث خطاهای شناختی، ما دو دسته درس متفاوت داریم:

• سه درس پایه برای توضیح مبانی بحث خطای شناختی
• درس‌های تکمیلی اختصاصی برای معرفی انواع خطاهای شناختی

بنابراین پیشنهاد ما این است که ابتدا سه درس پایه را مطالعه کنید:

پس از این سه درس می‌توانید به سادگی سایر درس‌های مربوط به خطاهای شناختی را مطالعه کنید.

مطمئناً در این مرحله، درک درس‌ها ساده‌تر شده و مفهوم آن‌ها در ذهن شما بهتر تثبیت خواهد شد:

خطای تأیید خود و برخورد گزینشی با اطلاعات

خطای تمرکز بر آخرین اطلاعات

ترس از دست دادن و دام حفظ وضعیت موجود

تعارض شناختی و خطر توجیه سازی

خطا در درک دامنه مسئله

اعتماد به نفس بیش از حد

استریوتایپ یا تفکر قالبی

خطای هاله ای (یا اثر هاله ای)

سوگیری هنگام قضاوت درباره قهرمانان

در صورت تمایل، می‌توانید از این گام هم عبور کنید.

چون آن‌چه در فیلم ویدئویی همایش انتخاب می‌بینید و می‌شنوید، تا حد زیادی تکرار درس‌های قبلی است.

اما شاید برخی از دوستان، ترجیح بدهند با دیدن این سلسله فیلم‌ها، مطالب درس را در قالب دیگری مرور کنند:

فیلم ویدئویی سمینار تصمیم گیری

در صورتی که وقت و حوصله‌ی کافی ندارید، می‌توانید مستقیماً به سراغ گام دهم و انجام پروژه درس تصمیم گیری بروید.

اما پیشنهاد ما این است که برای مطالعه‌ی چند درس تکمیلی هم – که می‌تواند نگاه شما به تصمیم گیری را پخته‌تر و عمیق‌تر کند – وقت بگذارید:

آنچه در میان سر و صداها گم می‌شود

باید پای خودت گیر باشد (مرور نوشته‌ای از نسیم طالب)

چند نکته درباره تصمیم گیری برای کسب و کار

اگر قصد داشته باشید توانایی تصمیم گیری داوطلبان را در مصاحبه های استخدامی بسنجید، در این زمینه هم درسی در نظر گرفته‌ایم که می‌تواند برای شما مفید باشد:

نحوه سنجش مهارت تصمیم گیری در مصاحبه شغلی

(البته اگر قرار است به عنوان داوطلب هم در مصاحبه شغلی شرکت کنید، این درس می‌تواند به شما برای نشان دادن بهتر توانایی تصمیم گیری تان کمک کند).

در این مرحله، می‌توانید به سراغ پروژه‌ی درس تصمیم گیری بروید.

پس از انجام پروژه و ارائه‌ی آن، باید صبر کنید تا حداقل هفت نفر از ارزیابان متمم، پروژه‌ی شما را تایید کنند.

با مراجعه به اتاق خبر درس تصمیم گیری، می‌توانید فهرست ارزیاب‌های فعلی درس تصمیم گیری را ببینید.

پس از پایان این درس و ارائه‌ی پروژه‌ی آن و تایید پروژه توسط ارزیابان متمم، در صورت تمایل می‌توانید از درس‌های پیشرفته‌ی تصمیم گیری استفاده کنید:

سایر درس‌های هم‌خانواده با تصمیم گیری

  نظم شخصی

  مدیریت و تصمیم گیری در شرایط تعارض

  تفکر و تصمیم گیری استراتژیک

  تفکر سیستمی

  تصمیم گیری در شرایط عدم اطمینان و ابهام