Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Menu
شرایط دریافت هدیه نوروزی متمم: دوره صوتی آموزش هدف‌گذاری (کلیک کنید)


روش های تصمیم گیری | آشنایی با سیستم یک و دو در فرایند تصمیم گیری


آشنایی با فرایند تصمیم گیری و سیستم یک و دو در آن

در این درس قرار است با دو روش تصمیم گیری آشنا شویم که با نام سیستم یک و سیستم دو شناخته می‌شوند.

این تقسیم بندی را نخستین بار دنیل کانمن در کتاب تفکر کند و سریع مطرح کرد و پس از آن، توسط نویسندگان و صاحب‌نظران متعددی به‌کار گرفته شد.

امروز بحثِ سیستم یک و دو در اغلب دوره‌های آموزشی تصمیم گیری در سراسر جهان تدریس می‌شود و می‌توان گفت بدون آشنایی با آن، نمی‌توانید ادعا کنید که مبانی علمی دانش تصمیم گیری را به اندازه‌ی کافی می‌شناسید.

سیستم یک و دو، یک مدل برای شناخت بهتر فرایند تصمیم گیری است

پیش از این‌که وارد اصل بحث بشویم، لازم است بر روی یک نکته‌ی مهم تأکید کنیم و آن این است که  سیستم یک و دو، صرفاً یک مدل است. 

دنیل کانمن در حرف‌ها و مقالات خود، بارها عباراتی نظیر این‌ها را به‌کار می‌برد:

  • در آن تصمیم، سیستم یک مغز شما فعال شده است.
  • سیستم دو مغز شما در این نوع تصمیم گیری، دخالت می‌کند.
  • مغز ترجیح می‌دهد مسئله‌ها را تا حد امکان با سیستم یک حل کند.

نباید فراموش کنیم که کانمن درباره‌ی آناتومی مغز انسان صحبت نمی‌کند.

او ادعا نمی‌کند که اگر مغز انسان را بررسی کنید، بخشی به نام سیستم یک یا سیستم دو خواهید دید؛ بلکه صرفاً می‌کوشد روی دو فرایند متفاوت تصمیم گیری، نام‌گذاری کند.

در درس مدل ذهنی به اندازه‌ی کافی به #مفهوم مدل و مدل سازی پرداخته‌ایم و در آن‌جا توضیح داده‌ایم که مدل‌ها داستان‌هایی هستند که ما درباره‌ی دنیای اطراف خود می‌سازیم و قرار نیست دقیقاً وضعیت و ساختار واقعی یک مجموعه یا سیستم را توضیح دهند.

همین که یک مدل بتواند به ما کمک کند رفتار یک سیستم را تا حدی بفهمیم و تحلیل کنیم، برایمان کافی و رضایت‌بخش خواهد بود.

کانمن با تعریف دو فرایند مختلف به عنوان سیستم یک و سیستم دو می‌کوشد برخی از رفتارهای مغز ما را هنگام تصمیم گیری، بهتر توضیح دهد و اتفاقاً در این کار بسیار موفق بوده است.

آشنایی با دو روش متفاوت در تصمیم گیری و تحلیل

پیش از این‌که بحث خود را درباره‌ی فرایندهای دوگانه‌ی تصمیم گیری آغاز کنیم، برای چند لحظه به پرسش‌های زیر فکر کنید:

محدودیت در دسترسی کامل به این مجموعه درس

دسترسی کامل به این درس و ۷۵ درس دیگر دربارهٔ تصمیم گیری و حل مسئله برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است. تا کنون ۱۱۹۲۰ نفر از متممی‌ها مجموعاً ۲۳۳۵۷ تمرین در درس‌های تصمیم گیری و حل مسئله ثبت کرده‌اند.

با عضویت ویژهٔ متمم علاوه بر این ۷۵ درس به هزاران درس دیگر از جمله درس‌های زیر دسترسی پیدا می‌کنید. درس‌های زیر صرفاً چند نمونه هستند:

تفکر سیستمی  |  تفکر استراتژیک  |  مهارت یادگیری

دوره MBA  |  توسعه فردی  | سبک زندگی

مشاوره مدیریت  |  کوچینگ  |  مدیریت جلسه

مذاکره  |  مدیریت تعارض  | مهارت های ارتباطی

خودشناسی  |  زندگی شاد  |  عزت نفس

خرید اشتراک    تجربهٔ متممی‌ها

این درس در این نقطه به پایان نرسیده است

برای مشاهده‌ی متن کامل‌ِ این درس، لازم است حداقل یکی از تمرین‌های زیر را انجام داده و در زیر این درس ثبت کنید.

پس از تأیید و انتشار تمرین شما توسط متمم، دوباره به همین درس مراجعه کنید تا درس را به صورت کامل ببینید.

به این شیوه، مطمئن می‌شویم که مفهوم مطرح شده در این درس، در ذهن شما به خوبی تثبیت خواهد شد.

تمرین‌

یک نمونه تصمیم را مطرح کنید که جنس آن برای شما، به تصمیم‌های سیستم یک نزدیک است. توضیح دهید که آیا آن را برای دیگران هم به همین صورت بیان می‌کنید یا اینکه عموماً مجبور هستید از سیستم دو برای توضیح و توجیه آن استفاده کنید؟

 یک نمونه تصمیم را مثال بزنید که آن را با توسل به سیستم یک اتخاذ کرده‌اید و الان احساس می‌کنید که اشتباه بوده. یا اینکه مثال برعکس این حالت را مطرح کنید. تصمیمی را مطرح کنید که با توسل به سیستم دو گرفته‌اید و امروز احساس می‌کنید که سیستم یک، شیوه‌ی مناسب‌تری برای اتخاذ آن جنس تصمیم بوده است؟

      شما تاکنون در این بحث مشارکت نداشته‌اید.  

     تعدادی از دوستان علاقه‌مند به این مطلب:    رضا انصاری ، مها ملک ، خسرو تقی زاده ، ساره مرتضوی ، سیمین ابراهیمی

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری تصمیم گیری به شما پیشنهاد می‌کند:

سری مطالب حوزه تصمیم گیری
 

برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)

متمم چیست و چه می‌کند؟ (+ دانلود فایل PDF معرفی متمم)
چه درس‌هایی در متمم ارائه می‌شوند؟
هزینه ثبت‌نام در متمم چقدر است؟
آیا در متمم فایل‌های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟

۲۵۴۷ نظر برای روش های تصمیم گیری | آشنایی با سیستم یک و دو در فرایند تصمیم گیری

    پرطرفدارترین دیدگاه به انتخاب متممی‌ها در این بحث

    نویسنده‌ی دیدگاه : محمدرضا شعبانعلی

    تمرین اول:

    چون یکی از اتاق‌های گفتگوی متمم درباره‌ی مهاجرت بوده و اخیراً تقریباً هر روز به آن سر می‌زنم تا حرف‌های دوستانم را بخوانم، مثالی که در ذهنم از سایر مثال‌ها پررنگ‌تر است، مهاجرت است.

    مهاجرت در ذهن من، با اتکا به سیستم یک حل شد و تصمیم گرفتم که مهاجرت نکنم و حوزه‌ی کار و زندگی‌ام در ایران متمرکز بماند. اگر بخواهم صادقانه بگویم، همیشه احساس می‌کنم که تصمیم‌های بزرگ را نهایتاً بهتر است با دل بگیرم و تصمیم‌های کوچک را با مغز.

    فکر می‌کنم این تعبیر دل و عقل، به نوعی شبیه سیستم یک و سیستم دو است که در ادبیات ما (و تقریباً بدنه‌‌ی ادبیات جهان) مورد توجه قرار گرفته است.

    گاهی احساس می‌کنم - بدون اینکه استدلالی داشته باشم - که این دو مکانیزم، آنقدر که به نظر می‌رسد، در هم تنیده و هم سطح نیستند و سیستم یک، در سطحی بالاتر از سیستم دو قرار دارد و گاهی بر آن حکمرانی می‌کند. شاید خطاهای شناختی یا Cognitive Bias هم که در درس‌های مختلف متمم مورد بحث قرار گرفته، به نوعی ریشه در همین مسئله داشته باشد که سیستم یک (که نامهایی مانند احساس، شهود، ناخودآگاه و ... با اغماض در معنا به آن اشاره دارند) نحوه‌ی عملکرد سیستم دو را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

    من در مصاحبه‌ی شغلی، حس خوبی به شما ندارم (سیستم یک)‌ و مغز من به دنبال شواهد و دلایلی می‌گردد تا توجیهاتی برای این حس بد پیدا کند و استدلالی برای اینکه شما را در مصاحبه رد کنم!

    جمله‌ی محمد غزالی در کیمیای سعادت (فصل چهارم) را خیلی دوست دارم که می‌گوید:

    بدان که تن، مملکت دل است و اندر این مملکت، دل را لشکرهای مختلف (و ما یعلم جنود ربک الا هو)... و کار دل طلب سعادت است... و معرفت، از راه حواس حاصل آید و این حواس، قائم به کالبد است. معرفت، صید دل است و حواس، دام وی است و کالبد، وی را مرکب است و حمال دام وی است...

    و در جای دیگر گفته شده:

    عقل، وزیر دل است و چون دل، قدرت تفکر را فرمان دهد، بیندیشد. پس عقل، خادم دل است...

    -----------------

    اما به هر حال، از این حاشیه‌ها که بگذریم، عموماً مجبور بوده‌ام در طول این سالها، به دوست و همکار و خانواده و دانشجو و معلم، دلیل ماندنم را به لطف سیستم دو، تحلیل و بیان کنم و کمتر کسی را دیده‌ام که اتخاذ چنین تصمیمی با اتکا به سیستم یک را قابل پذیرش بداند.

    تمرین دوم:

    من در خرید لوازم خانه و تجهیزات مصرفی خودم، عموماً از سیستم یک استفاده می‌کنم. هرگز به سراغ بررسی نقدها و نظرات و تجربیات قبلی و ارزیابی قیمت‌ها و مقایسه قابلیت‌ها و ... نمی‌روم. همیشه هم در پایان، به نتیجه می‌رسم که این جنس تصمیم‌ها باید به اتکا سیستم دو انجام شود. اما تا کنون در تغییر این عادت، موفقیت قابل توجهی نداشته‌ام (اگر چه پیشرفت‌هایی داشته‌ام).

     
    تمرین‌ها و نظرات ثبت شده روی این درس صرفاً برای اعضای متمم نمایش داده می‌شود.
    .