عزت نفس چیست؟ بررسی راهکارهای افزایش عزت نفس (نقشه راه درس)

✔ راهنمای مطالعه درسها ✔ کارگاه عزت نفس ✔ مختص کاربر ویژه

۳۰۱ دیدگاه گروه متمم فوریه 5, 2022

کمبود عزت نفس را می‌توان ریشهٔ بسیاری از مشکلات رفتاری و ذهنی ما انسان‌ها دانست.

مقایسهٔ افراطی خود با دیگران، حساسیت بیش از حد به گفتار و رفتار دیگران، استفادهٔ بیش از حد از استراتژی اجتناب برای مدیریت تعارض، احساس دوست‌داشتنی نبودن و نیز بدبینی نسبت به کسانی که دوست‌مان دارند، تنها چند مورد از نشانه های عزت نفس پایین است.

اگرچه نمی‌توان عزت نفس را داروی معجزه‌آمیز رفع همهٔ مشکلات دانست، اما این واقعیت را هم نمی‌توان انکار کرد که با بررسی دقیق و عمیق مشکلات و چالش‌های زندگی خود (چه زندگی شخصی و چه شغلی) می‌توانیم ردپای عزت نفس پایین را به عنوان یکی از ریشه‌ها ببینیم.

به همین علت تلاش و تمرین برای افزایش عزت نفس را به افراد بسیاری توصیه می‌کنند.

پیشنهاد | کتاب صوتی افزایش عزت نفس از محمدرضا شعبانعلی

در صورتی که قصد دارید به صورت منظم و جدی برای افزایش عزت نفس خود وقت بگذارید، پیشنهاد ما این است که گام‌های مطرح شده در این درس را مورد به مورد، مطالعه و اجرا کنید.

اما اگر فعلاً قصد دارید به صورت فشرده در این زمینه بیاموزید و عجله دارید که زودتر، کارهایی عملی را انجام دهید، می‌توانید فایل های صوتی رایگان افزایش عزت نفس (حدود ۲۰۰ دقیقه) که توسط محمدرضا شعبانعلی عرضه شده است را دانلود کنید و گوش دهید:

دانلود فایلهای صوتی افزایش عزت نفس

نقشهٔ مسیر افزایش عزت نفس

ما در متمم به صرفاً‌ به فهرست کردن روشهای افزایش عزت نفس اکتفا نمی‌کنیم.

بلکه بحث خود را از مطالب زیربنایی مثل تعریف عزت نفس و تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس آغاز می‌کنیم و به تدریج به سمت تقویت عزت نفس می‌رویم.

آن‌چه در تصویر زیر می‌بینید، تقریباً خلاصه درس عزت نفس در متمم است. تک‌تک این گام‌ها را کمی پایین‌تر توضیح داده‌ایم. اما پیش از این‌که به سراغ نقشهٔ راه یادگیری این درس برویم، کمی دربارهٔ اثرات کمبود عزت نفس و اهمیت بالا بردن عزت نفس صحبت خواهیم کرد.

دانلود نقشهٔ افزایش عزت نفس (نسخه کیفیت بالا)

اثرات کمبود عزت نفس در زندگی چیست؟

هر چه بیشتر با عوارض کمبود عزت نفس آشنا شویم، انگیزهٔ ما برای مراقبت از عزت نفس و افزایش عزت نفس بیشتر می‌شود. به همین علت، با وجودی که در درس‌های بعد به شکل مفصل دربارهٔ اثرات عزت نفس پایین صحبت خواهیم کرد، همین‌جا کمی دربارهٔ عزت نفس پایین حرف می‌زنیم تا انرژی و انگیزهٔ شما برای پیگیری دوره عزت نفس متمم بیشتر شود.

کمبود عزت نفس ما را درگیر مقایسهٔ دائمی می‌کند

همهٔ ما این توصیه را شنیده‌ایم که «به جای مقایسهٔ خود با دیگران، صرفاً امروز خود را با گذشتهٔ خودتان مقایسه کنید.»

شنیدن و تکرار این توصیه در حد یک شعار، دشوار نیست. اما برای یافتن کسانی که جرئت و توانمندی عمل به این توصیه را دارند، باید چراغ در دست بگیرید و دور شهر بگردید و بعید هم نیست که ناامید و دست‌خالی به خانه بازگردید.

ویژگی‌های متعددی باید در یک فرد جمع شوند تا بتواند به چنین توصیه‌ای عمل کند. یکی از این ویژگی‌ها، عزت نفس بالا است.

کسانی که عزت نفس پایینی دارند، برای تشخیص ارزش و جایگاه خود،‌ روشی جز مقایسه با دیگران نمی‌شناسند. آن‌ها آن‌قدر برای خود افزایش قائل نیستند که بتوانند جایگاه گذشتهٔ خود را به عنوان معیار سنجش جایگاه امروزشان در نظر بگیرند.

اعتماد به نفس پایین

اعتماد به نفس همان عزت نفس نیست و ما در یک درس مستقل به تفاوت اعتماد به نفس و عزت نفس پرداخته‌ایم. اما این دو مفهوم را نمی‌توان کاملاً هم مستقل دانست.

اعتماد به نفس و عزت نفس از یکدیگر تأثیر می‌پذیرند.

گاهی اوقات بعضی از ما احساس می‌کنیم اعتماد به نفس نداریم (مثلاً‌ در سخنرانی، فن بیان، کار تیمی و …). اما وقتی می‌نشینیم و الگوی فکری خود را دقیق‌تر بررسی می‌کنیم، می‌بینیم که مشکل ما به کمبود عزت نفس بازمی‌گردد.

مثلاً کمبود حس ارزشمندی باعث می‌شود به خود بگوییم: «چرا باید جمعیت حاضر در این سالن بخواهند به حرف من گوش بدهند؟» یا این‌که «احتمالاً اعضای تیم من را زیادی می‌دانند و دنبال فرصتی هستند تا از شرّ من خلاص شوند.»

بنابراین در برخی موارد، آن‌چه در چشم ما به عنوان «کمبود اعتماد به نفس» جلوه می‌کند، در واقع در «عزت نفس پایین» ریشه دارد.

عزت نفس پایین به عنوان مانعی برای توسعه مهارت‌ها

آیا مهارت‌هایی بوده که در عین تلاش برای تقویت آن‌ها، موفقیت چندانی کسب نکرده باشید؟

واضح است که موفق نشدن – حتی به فرض تلاش – می‌تواند ریشه‌های مختلفی داشته باشد. چنان‌که در درس‌های استعدادیابی گفته‌ایم، قرار نیست همه‌کس در همه‌چیز استعداد داشته باشند.

اما گاهی هم این موفق نشدن می‌تواند به عزت نفس پایین ما بازگردد.

مثلاً فردی را در نظر بگیرید که در یک جمع سخنرانی می‌کند و خطاهایی دارد. و یا برای یادگیری زبان انگلیسی تلاش می‌کند، اما جایی در میان دوستانش جمله‌ای می‌گوید یا متنی می‌نویسد که آن‌ها به او می‌خندند و حتی شاید او را مسخره کنند.

همه می‌دانیم که این نوع خطاها و اشتباهات هنگام یادگیری یک مهارت جدید کاملاً طبیعی است. اما کسی که عزت نفس پایینی دارد، ممکن است ارزش و اعتبار شخص خود را با قضاوت مخاطب گره بزند.

گفتگوی درونی فردی با عزت نفس بالا: من خطا کردم. آن‌ها هم نباید به من می‌خندیدند اما خندیدند. البته که آن شکل حرف زدن من خنده‌دار هم بود. اشتباه در مسیر یادگیری اجتناب‌ناپذیر است. باید بیشتر تمرین کنم.
گفتگوی درونی فردی با عزت نفس پایین: این‌ها من را آدم حساب نمی‌کنند. اصلاً این حق را برای من قائل نیستند که رشد و پیشرفت را تجربه کنم. شاید هم درست می‌گویند. یک مورد و دو مورد نبوده. الان که فکر می‌کنم افراد زیادی با رفتار خود این سیگنال را به من داده‌ام و من جدی نگرفته‌ام.

همان‌طور که می‌بینید، در شکل دوم گفتگو، فردی که عزت نفس پایین دارد عملاً نقد یا تمسخر دیگران را نه به «ضعف در مهارت» بلکه به «ضعف در شخصیت» نسبت داده و حس ارزشمندی‌اش لطمه می‌بیند.

این شکل از نگرش، می‌تواند یک حلقهٔ معیوب بسازد. شکست‌ها عزت نفس را کاهش دهند و پایین آمدن عزت نفس، زمینه را برای شکست‌های بیشتر فراهم کند. طوری که در نهایت ممکن است فرد به این باور برسد که همان اول درست فهمیده بودم که من آدم مناسبی برای این کارها نیستم. پدیده‌ای که به آن فرض خود انجام می‌گویند.

تاثیر عزت نفس پایین روی کیفیت تصمیم‌های ما

ما در درس تصمیم گیری متمم به اندازهٔ کافی دربارهٔ جنبه‌های مختلف تصمیم‌گیری صحبت کرده‌ایم و لازم نیست همهٔ آن‌ بحث در این‌جا تکرار شود.

وقتی مباحثی مثل فوبیای تصمیم گیری، تصمیمهای سخت زندگی و ارزشهای شخصی را مرور می‌کنید، به سادگی می‌توانید نقش عزت نفس در کیفیت تصمیم گیری را تشخیص دهید و درک کنید.

وقتی ما خودمان را به اندازهٔ کافی دوست نداریم، وقتی برای دانش، نگرش، تجربه و الگوهای ارزشی خود به اندازهٔ کافی اعتبار قائل نیستیم، وقتی خودمان را ارزشمند نمی‌بینیم، حاصل این می‌شود که یا در تصمیم گیری تردید می‌کنیم یا در تصمیم‌های شخصی‌مان، سهمی بیش از آن‌چه که باید، در اختیار دیگران قرار می‌دهیم.

به این معنی که عملاً اجازه می‌دهیم دیگران برایمان تصمیم بگیرند.

مشورت گرفتن از دیگران و استفاده از دانش و تجربهٔ افراد دیگر کاری درست و حرفه‌ای است. اما به شرطی که آن‌قدر قدرتمند و محکم شده باشیم که در نهایت بتوانیم انتخاب نهایی را خودمان انجام دهیم و البته مسئولیتش را هم بر عهده بگیریم.

تاثیر کمبود عزت نفس بر شیوهٔ انتقادپذیری ما

عزت نفس پایین می‌تواند به افراط و تفریط در انتقادپذیری منجر شود. کسانی که عزت نفس پایین دارند، گاهی موضع به شدت دفاعی می‌گیرند و حتی حاضر نیستند نقدهای منصفانه و عالمانهٔ دیگران را بپذیرند.

گاهی هم از سوی دیگر بام می‌افتند. به این معنی که آن‌قدر احساس بی‌ارزش بودن و کم‌ارزش بودن دارند که هر نقدی را جدی می‌گیرند و تمام زندگی‌شان در این خلاصه می‌شود که «چه کنم تا هیچ‌کس از من دلگیر نشود و من را نقد نکند.»

و می‌دانیم که اگر بخواهیم هیچ نوع حرف منفی نشنویم، ناگزیر باید هیچ کاری هم انجام ندهیم.

همهٔ ما ممکن است گرفتار چنین وضعیتی بشویم؛ از زندگی شخصی تا محیط شغلی و فعالیت حرفه‌ای.

صرفاً به عنوان یک نمونه، فرض کنید کسی می‌خواهد برای پرسونال برندینگ تلاش کند، اما هنوز در حوزهٔ عزت نفس، گرفتار ضعف‌ها و چالش‌های جدی است. بعید است چنین فردی بتواند در مسیر برندسازی به موفقیت چشم‌گیری دست پیدا کند.

همهٔ آن‌چه تا این‌جا گفتیم را می‌شود چنین جمع‌بندی کرد که عزت نفس پایین، ما را از سبک زندگی مطلوب‌مان دور می‌کند.

در تعریف سبک زندگی گفتیم که «سبک زندگی حاصل انتخاب‌های پرتکرار و مداوم ماست» و یکی از عواملی که می‌تواند روی انتخاب‌های ما تأثیر بگذارد، همین عزت نفس است.

حیف است ما انتخاب‌های خود را برای تنها فرصتی را که برای زندگی به دست آورده‌ایم، در اختیار کسانی قرار دهیم که قرار نیست حتی برای یک ثانیه هم زندگی و دنیا را از نگاه ما تجربه کنند.

متاسفانه آن‌قدر که برای ما از اهمیت درس خواندن و حفظ کردن مطالب و رقابت با دیگران و جمع‌آوری انواع امتیاز و تلاش برای موفقیت گفته‌اند، از اهمیت افزایش عزت نفس و مراقب از عزت نفس نگفته‌اند.

کم نیستند مادرها و پدرهایی که وقت و عمر خود را به پول تبدیل کرده و حاصل را به پای کلاس‌های زبان و ورزش و موسیقی فرزندان‌شان ریخته‌اند. اما فراموش کرده‌اند در بودجه‌بندی و تخصیص منابع‌ و انتخاب رفتارهایشان، سهمی برای افزایش عزت نفس فرزندان در نظر بگیرند.

چنان‌که به نظر می‌رسد در نظام آموزش و پرورش هم توجه به افزایش عزت نفس در دانش آموزان (یا حداقل آسیب نزدن به عزت نفس) چندان که باید مورد توجه قرار نگرفته است.

شادمانی و رضایت، ساختمانی است که بر زیربنای عزت نفس ساخته می‌شود.

اگر برای زیربنا وقت نگذاریم، حرف‌ها و تکنیک‌ها و تمرین‌های دیگر – که مثلاً در قالب توسعه فردی می‌شنویم – چیزی بیشتر از دستاوردهای موقت و کوتاه‌مدت نصیب‌مان نخواهند و در بلندمدت، باید زیانِ ناشی از بی‌توجهی به عزت نفس را پرداخت کنیم.

برنامه گام به گام افزایش عزت نفس

زیرساخت آموزشی متمم این اجازه را به شما می‌دهد که درس‌های عزت نفس را به شکل انتخابی یا به هر ترتیبی که ترجیح می‌دهید بخوانید.

اما پیشنهاد ما این است که برای درک بهتر مفهوم عزت نفس و افزایش اثربخشی یادگیری، درس‌ها را به ترتیبی که در ادامه می‌آید مطالعه کنید.

گام صفر | گوش دادن به فایل های صوتی عزت نفس

گام اول، صرفاً‌ یک پیشنهاد است. اگر آن را نمی‌پسندید، می‌توانید به سراغ گام دوم بروید.

اگر گوش دادن به فایل‌های صوتی برای شما جذاب است، یا احساس می‌کنید هنوز انگیزهٔ کافی برای اختصاص وقت و مطالعهٔ دقیق درس‌های عزت نفس را ندارید،‌ می‌توانید فایل های صوتی عزت نفس محمدرضا شعبانعلی را دانلود کنید و گوش بدهید.

اما توجه داشته باشید که این فایل‌ها، چند سال قبل ضبط شده و طبیعتاً بر خلاف درس‌های متمم که پیوسته به‌روز می‌شوند، با تکیه بر مطالعات و تحقیقات جدید به‌روز نشده است.

بنابراین هر جا تفاوت یا تعارضی در محتوای فایل صوتی و محتوای درس‌ها دیدید، اصالت را بر درس‌های متمم قرار دهید که دائماً درحال به‌روزرسانی هستند.

دانلود فایل های صوتی افزایش عزت نفس

گام اول | آشنایی با تعریف عزت نفس و پرسشنامه عزت نفس

بخشی از دوستان متممی ما از درس‌هایی که جنبهٔ تئوریک دارند، کمتر استقبال می‌کنند. این گروه از دوستان ترجیح می‌دهند مستقیم به سراغ موضوعاتی مثل علل کمبود عزت نفس، آشنایی با چند رکن اصلی عزت نفس و راه های تقویت عزت نفس برویم.

اما اگر تعریف مفهومی عزت نفس را به درستی نشناسیم و ندانیم از چه حرف می‌زنیم، بعید است در طی کردن مراحل بعد موفق باشیم. بنابراین توصیه می‌کنیم، حتی اگر کمی برایتان سخت یا سنگین است، هم‌چنان برای مطالعهٔ درس تعریف عزت نفس وقت صرف کنید:

تعریف عزت نفس

اگر این درس را دقیق بخوانید، درک اصطلاحاتی مانند «کاهش عزت نفس»، «کمبود عزت نفس»، «بهبود عزت نفس» و «آسیب به عزت نفس» برایتان چندان دشوار نخواهد بود. در حدی که حتی پیش از خواندن درس‌های بعدی، به شکل شهودی می‌توانید این اصطلاحات را درک کنید و مصداق‌های آن‌ها را تشخیص دهید.

پرسشنامه عزت نفس

اگر درس‌های دیگر متمم را خوانده باشید، می‌دانید که رویکرد ما به پرسشنامه با رویکرد رایج در جامعه تفاوت دارد.

پر کردن پرسشنامه‌های خودشناسی و شخصیت شناسی برای بسیاری از ما شبیه یک کار تفریحی شده و از امتیاز دادن به سوال‌ها و جمع‌بندی امتیازها لذت می‌بریم. در حدی که کسب و کارهای بسیاری در ایران و جهان، مدل درآمدی خود را بر پایهٔ عرضهٔ چنین پرسشنامه‌ها بنایی کرده‌اند.

ولی ما در متمم از پرسشنامه‌ها برای درک بهتر معنای اصطلاحات علمی استفاده می‌کنیم.

هر چقدر هم دربارهٔ تعریف عزت نفس حرف بزنیم، ممکن است مفهوم عزت نفس برای شما به اندازهٔ کافی شفاف نشود. پس یک فعالیت بسیار مفید این است که نمونه‌های پرسشنامه عزت نفس را بررسی کنید و سوال‌های آن‌ها را بخوانید و بر این اساس، مصداق‌های عزت نفس بالا و پایین در ذهن‌تان بهتر شکل بگیرد.

به همین منظور در مجموعه درس‌های عزت نفس هم یک پرسشنامه عزت نفس را در اختیار شما قرار می‌دهیم تا آن را به همین منظور بخوانید.

پرسشنامه عزت نفس کوپراسمیت

گام دوم | اعتماد به نفس و تفاوت اعتماد به نفس با عزت نفس

در تعریف عزت نفس، دربارهٔ معنای عزت نفس و دو مولفهٔ اصلی عزت نفس صحبت کردیم. اما از آن‌جا که افراد بسیاری عزت نفس را با اعتماد به نفس اشتباه می‌گیرند، درس مستقلی را هم به تعریف اعتماد به نفس و شرح تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس اختصاص داده‌ایم.

تفاوت اعتماد به نفس و عزت نفس

پس از این که این درس را خواندید،‌ دو درس دیگر هم دربارهٔ اعتماد به نفس هست که مکمل بحث اعتماد به نفس محسوب می‌شوند:

پرسشنامه اعتماد به نفس

راه های تقویت اعتماد به نفس

این دو درس را هم که بخوانید، تکلیف دو اصطلاح «اعتماد به نفس» و «عزت نفس» کاملاً برایتان مشخص می‌شود. سپس می‌توانید به سراغ موضوعات تخصصی‌تر در عزت نفس بروید.

گام سوم | نشانه های عزت نفس پایین

کمی بالاتر در همین درس، کمی دربارهٔ نتایج عزت نفس پایین صحبت کردیم. اما از آن‌جا که این بحث بسیار مهم است، دو درس جداگانه را هم به آن اختصاص داده‌ایم.

در یکی از این دو درس به شکل عمومی دربارهٔ تبعات عزت نفس پایین صحبت کرده و چند مثال زده‌ایم. در درس دیگر هم به صورت اختصاصی دربارهٔ تاثیر کمبود عزت نفس بر رابطه عاطفی حرف زده‌ایم:

نشانه های عزت نفس پایین

کمبود عزت نفس و آثار آن در رابطه عاطفی

البته بحث رابطه عاطفی بسیار گسترده است و ما آن را به عنوان زیرمجموعه‌ای از درس حمایت اجتماعی ارائه کرده‌ایم (تعریف دوستی، تنهایی، اصول حمایت عاطفی، انواع دلبستگی، تخریب رابطه عاطفی و …). بنابراین آن‌چه در این‌جا به عنوان یک تک‌درس می‌بینید، صرفاً محدود به بررسی رابطه عاطفی و عزت نفس است و در صورتی که به این موضوع علاقه دارید، پیشنهاد می‌کنیم برای مطالعهٔ درس‌های حمایت اجتماعی وقت بگذارید.

گام چهارم | منابع تأمین عزت نفس

با توجه به تعریف بسیار گستردهٔ عزت نفس (احساس ارزشمندی + برداشت از توانایی‌ها) تقریباً هر رفتار و هر اتفاقی در زندگی شخصی و شغلی به نوعی روی عزت نفس تأثیر می‌گذارد. بعضی اتفاق‌ها باعث افزایش عزت نفس ما و برخی دیگر موجب کاهش آن می‌شوند.

اما در این میان، چهار مورد وجود دارد که صاحب‌نظران معتقدند تأثیر آن‌ها از موارد دیگر بیشتر است. ما این چهار مورد را در قالب یک درس فهرست کرده و برایتان شرح داده‌ایم. مطالعه دقیق این درس باعث می‌شود راحت‌تر بتوانید ریشه عزت نفس پایین را تشخیص داده و رفع کنید:

چهار منبع اصلی عزت نفس

پیشنهاد می‌کنیم این درس را در زمانی که وقت و حوصلهٔ بیشتری دارید، با دقت بخوانید و به سرعت از روی آن عبور نکنید.

گام پنجم | با خودمان بهتر و پخته‌تر گفتگو کنیم

عزت نفس بر اساس ادراک ما نسبت به خودمان شکل می‌گیرد؛ یعنی این‌که ما دربارهٔ خود چگونه فکر می‌کنیم.

پس طبیعی است وقتی می‌خواهیم عزت نفس خود را تقویت کنیم، باید یاد بگیریم با خودمان بهتر حرف بزنیم. منظور از بهتر حرف زدن، مودبانه حرف زدن نیست. بلکه شکلی از حرف زدن است که بتواند تغییرات مثبت و سازنده‌ای را در نگرش و رفتار ما ایجاد کند.

در دوره عزت نفس متمم چند درس دربارهٔ گفتگو با خود وجود دارد که هر یک از زاویهٔ متفاوتی به این موضوع پرداخته‌اند. ما به خاطر آسان‌تر شدن درک مطلب و محدود کردن حجم هر درس، ناگزیر این موضوعات به چند بخش تقسیم کرده‌ایم. اما شما هنگام خواندن این چند درس به خاطر داشته باشید که همهٔ آن‌ها از یک موضوع حرف می‌زنند: آموزش گفتگوی پخته‌تر با خودمان.

حرف و نظر دیگران چقدر برایتان مهم است؟

افکار منفی | ذهن ما چگونه واقعیت را تحریف می‌کند؟

هنگام گفتگو با خود، در مقابل خودتان هستید یا کنار خودتان؟

هر تجربه سه بخش دارد: رویداد، احساس، تفسیر

برندسازی درونی | خودتان را یک چرخدنده نبینید

گام ششم | پذیرش خویشتن

با توجه به تعریف عزت نفس، به سادگی می‌توانید حدس بزنید که پذیرش خویشتن نقش بسیار مهمی در حفظ عزت نفس ایفا می‌کند.

واضح است که پذیرش خویشتن به معنای «قانع شدن به وضعیت امروز» نیست. بلکه به معنای پذیرش وضعیت امروزی برای آماده شدن به سمت فرداست.

بسیاری از کتابهای عزت نفس یک فصل یا حداقل یک بخش کوچک را به این موضوع اختصاص داده‌اند. برخی هم مانند ناتانیل برندن در کتاب روانشناسی عزت نفس این موضوع را جدی‌تر گرفته و به تفصیل به آن پرداخته‌اند.

ما درس‌های زیر را برای آشنایی بیشتر با پذیرش خویشتن در نظر گرفته‌ایم:

نقش پذیرش خویشتن در حفظ و افزایش عزت نفس

درباره اعتراف به اشتباه (دعوت به گفتگو)

نکته‌ای پیش از قضاوت کردن در مورد دیگران (دعوت به گفتگو)

افزایش عزت نفس و هنر بازخورد گرفتن درست

گام هفتم | مسئولیت پذیری

وقتی در مسیر تقویت عزت نفس قدم برمی‌داریم، باید مسئولیت اقدام‌های خود را هم بپذیریم. کسانی که عزت نفس پایین دارند، به شیوه‌های مختلف از پذیرش مسئولیت افکار و اقدام‌ها و رفتارهایشان سر باز می‌زنند.

بر اساس این نگرش، یکی از درس‌های دوره عزت نفس ما در متمم هم به مسئولیت پذیری اختصاص یافته است:

مسئولیت پذیری

گام هشتم | افزایش عزت نفس با توسعه مهارتها

با توجه به تعریف عزت نفس و این‌که یکی از مولفه‌های عزت نفس، «نگرش نسبت به توانمندی‌ها و شایستگی‌ها» است، منطقی است به توسعه مهارتها به عنوان یکی از ابزارهای افزایش عزت نفس نگاه کنیم.

ما این بحث را در قالب یک درس شرح داده‌ایم:

تقویت عزت نفس از طریق توسعه مهارتها

گام نهم | ابراز وجود و جرئت ورزی (صراحت و قاطعیت)

صراحت و قاطعیت، یا به بیانی دیگر، ابراز وجود و جرئت ورزی، با عزت نفس رابطهٔ رفت و برگشتی دارد.

عزت نفس بیشتر می‌تواند روی جرئت ورزی ما تأثیر بگذارد و جرئت ورزی هم متقابلاً روی عزت نفس تأثیر می‌گذارد. شاید یکی از در دسترس‌ترین نشانه‌های عزت نفس بالا این باشد که بتوانیم به سادگی – با حفظ اخلاق و حریم دیگران – خواسته‌ها و انتظارات و اعتراضات خود را مطرح کنیم.

به همین علت، این موضوع هم به یکی از درس‌های مجموعهٔ عزت نفس متمم تبدیل شده و در آن توضیح داده‌ایم که جرئت ورزی و صراحت را می‌توانید یک تمرین برای تقویت عزت نفس در نظر بگیرید:

ابراز وجود و جرئت ورزی

پرسشنامه ابراز وجود

نکته‌ای درباره اصالت (دعوت به گفتگو)

گام دهم | تأثیر شبکه های اجتماعی بر عزت نفس

در سال‌های اخیر موضوع تأثیر شبکه های اجتماعی بر عزت نفس بسیار داغ شده و از زوایای مختلف به آن می‌پردازند (البته دقیق‌تر است که بگوییم رسانه های اجتماعی).

تحقیقات در این باره متنوع‌اند و هنوز تا زمانی که بشود به یک جمع‌بندی کامل در این زمینه رسید فاصله داریم. ما هم فعلاً درسی را در دوره عزت نفس متمم به این بحث اختصاص داده‌ایم و به تدریج آن را کامل خواهیم کرد:

تاثیر شبکه های اجتماعی بر عزت نفس

گام یازدهم | عزت نفس کودکان و نوجوانان

آن‌چه درباره تعریف عزت نفس در دوره عزت نفس گفته‌ایم،‌ تابع سن و سال نیست. عزت نفس حاصل ترکیب «احساس ارزشمندی» و «احساس توانمندی» است و این تعریف در سنین مختلف تغییر نمی‌‌کند.

با این حال، مصداق‌های عزت نفس و عوامل تاثیرگذار بر عزت نفس در دوره‌های مختلف زندگی متفاوت است. به همین علت، درسی را اختصاصاً برای والدین و با موضوع عزت نفس کودکان و نوجوانان منتشر کرده‌ایم. از آن‌جا که این درس با نظریه خود تعیین‌گری گره خورده پیشنهاد می‌کنیم درس نظریه خود تعیین‌گری را هم موازی با بحث عزت نفس کودکان بخوانید.

عزت نفس کودکان و نوجوانان

گام دوازدهم | برنامه پنج هفته‌ای افزایش عزت نفس

برای این‌که بتوانیم آن‌چه را در درس‌های قبل مطرح شده، درونی کرده و به بخشی از مدل ذهنی خود تبدیل کنیم، با تکیه بر آن‌چه کریستوفر مراک در کتاب عزت نفس خود مطرح کرده، یک برنامهٔ پنج‌هفته‌ای برای افزایش عزت نفس ارائه کرده‌ایم.

همان‌طور که از نام این برنامه پیداست، بهترین روش استفاده از برنامه این است که آن را به تدریج در طول هفته‌های متوالی بخوانید و به کار گیرید:

معرفی برنامه پنج هفته‌ای

افزایش عزت نفس – هفتهٔ اول

افزایش عزت نفس – هفتهٔ دوم

ده صفت مثبت من – هفتهٔ سوم

خطاهای من در ارزیابی خودم – هفتهٔ چهارم

مدیریت و نظارت دائمی بر عزت نفس – هفتهٔ پنجم

ثبت نام در دوره عزت نفس

با توجه به اینکه دسترسی کامل به دوره عزت نفس صرفاً برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده و نیز اینکه مطالعه‌ تدریجی این بحث با تمرین‌ها و درس‌های جانبی (مانند زندگی شاد، خودشناسی، شخصیت شناسی و سبک زندگی) حداقل به ۳ ماه زمان نیاز خواهد داشت، پیشنهاد ما این است که برای استفاده از این مجموعه درس حداقل یک اعتبار ویژهٔ سه ماهه (۴۲۰ هزار تومان) یا سه مرتبه اعتبار یک ماهه (۱۶۰ هزار تومان) خریداری کنید.

در این سه ماه علاوه بر درس‌های عزت نفس به درس‌های دیگر متمم (به‌ویژه درس‌های توسعه فردی و دوره MBA) نیز دسترسی خواهید داشت.

ثبت نام می‌کنم تجربهٔ متممی‌ها

چند پرسش، و پاسخ آن‌ها

آیا عزت نفس همان حرمت نفس است؟

خیر. متأسفانه در برخی منابع غیرمعتبر از جمله نسخه فارسی ویکی پدیا، معنی عزت نفس و حرمت نفس را یکسان در نظر گرفته‌اند (حداقل در زمان تدوین و به‌روزرسانی این درس در متمم). حرمت نفس که می‌توان آن را معادل Self-respect یا Self-regard در نظر گرفت،‌ بی‌تردید از زیرمجموعه‌های عزت نفس است. اما تمام مفهوم عزت نفس را پوشش نمی‌دهد. دربارهٔ این موضوع در درس تعریف عزت نفس بیشتر صحبت شده است.

چه درس‌های دیگری را در متمم در کنار درس عزت نفس بخوانم؟

پیشنهاد ما این است که حتماً درس‌های زندگی شاد و هدف گذاری را هم در کنار عزت نفس بخوانید. هم درس‌‌های زندگی شاد و هم هدف گذاری، مانند همهٔ درس‌های متمم بر پایهٔ اصول علمی و مطالعات و تحقیقات تدوین شده و از فضای روانشناسی تجاری (و اصطلاحاً زرد)‌ فاصله دارند. پس از مطالعهٔ این درس‌ها در صورت تمایل می‌توانید به خواندن درس‌های روانشناسی مثبت گرا و خودشناسی هم مشغول شوید.

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری کارگاه آموزشی عزت نفس به شما پیشنهاد می‌کند:

چند مطلب پیشنهادی از متمم:

سری مطالب حوزه کارگاه آموزشی عزت نفس

سوال‌های پرتکرار دربارهٔ متمم

متمم چیست و چه می‌کند؟

متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحث‌های مهارتی و مدیریتی.

برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.

فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟

هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص می‌‌‌کند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری می‌توانید نقشه راه‌های مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.

هم‌چنین در صفحه‌های دوره MBA و توسعه فردی می‌توانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.

هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟

شما می‌توانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.

اعتبار را می‌توانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیم‌سال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.

آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟

مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که می‌توانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.

هم‌چنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آن‌ها را می‌توانید در فروشگاه متمم ببینید.

با متمم همراه شوید

آیا می‌دانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور می‌توانید به جمع متممی‌ها بپیوندید؟

سرفصل‌ها ثبت‌نام تجربهٔ متممی‌ها

۳۰۱ نظر برای عزت نفس چیست؟ بررسی راهکارهای افزایش عزت نفس (نقشه راه درس)

پرطرفدارترین دیدگاه به انتخاب متممی‌ها در این بحث

نویسنده‌ی دیدگاه : خدارحم کرمی

سلام خدمت دوستان متممی
دلم میخواد داستانی را نقل کنم که اینجا صحت اون زیاد مهم نیست اما چیزی که مهمه نتیجه اونه
میگویند روزی شمس تبریزی در بازار حرکت میکرد و دید که در گوشه ی بازار پیرمردی پسر خود را در آغوش گرفته و زار زار می گرید جلو رفت و پرسید جریان چیست پیرمرد گفت که پسرش مریض بوده و چند دقیقه ای است نفس نمی کشد شمس دلش به حال پیرمرد و تنها پسرش سوخت و برای پسر دست به دعا برد و از کرامت خود برای شفای پسر استفاده کرد پس از چند دقیقه پسر شروع به نفس کشدن کرد و بلند شد و بر زمین نشست این حرکت در بازار غوغایی به پا کرد و شمس را بر بالای دست گذاشتند و شادی کنان تمام لباس های او را برای شفا بر تن او پاره کرده و به یغما بردندشمس که هیچگاه از اینگونه رفتار های مردم خشنود نبود به گوشه ای از بازار رفت و شروع به ادرار در ملا عام کرد ناگهان مردم با دید این صحنه از دور او پراکنده شدند و شروع به ناسزا گفتن به او کردند و او را مردی بی ظرفیت خواندند حلقه ی دوستان او که با تعجب به این ماجرا می نگریستند از شمس علت را جویا شدند و شمس با خشنودی می گوید که مردمی که تا چند لحظه پیش تو را بالای دست می بردند با دیدن عیوب تو، تو را به باد ناسزا میگیرند همان بهتر که در نظرشان دیوانه به نظر بیایی تا مردی مورد احترام.
به واقع شمس از عزت نفس بالایی برخوردار بوده چرا که میدانسته مردم تمام آنچه که به تو بخشیده اند و تو با آن احساس غرور میکنی را در لحظه ی دیگر از تو میگیرند و اینجاست که تو آنچه داشته ای را هم بر سر این غمار خواهی باخت .
ببخشید پر گویی کردم ولی احساس کردم با نوشتن این مطلب می توانم به خودم یاداوری کنم که بخشی از عزت نفس پایینم به ارزش دادن به حرف مردم بیش از خودم و فکرم و احساسم مربوط است.

مهدی زارع پور گفت: (عضو ویژه)
۷۲ دیدگاه | ۳۱۶۷ روز همراه متمم | لینک این دیدگاه
سلام؛ امروز دوباره در حال مرور مطالب هستم و متوجه یک خطا در خودم شدم:

“بعد از تکمیل شدن کارگاه عزت نفس، درگیر نمودار دانینگ – کروگر شدم! بعد از یک هفته، با خودم خلوت کردم و دیدم من فقط خواندم، همین. تصمیم گرفتم برنامه برای اقدام طراحی کنم. وقتی شروع به تمرین کردم، تازه متوجه شدم که داستان خیلی پیچیده‌تر و سخت‌تر از این هست که چند خط بخوانی، چند ساعت گوش کنی و تمام…”
اگر تازه شروع به مطالعه کردید، مراقب این تله باشید.

برای پاسخ دادن وارد شوید