مثالی از یادداشت برداری و خلاصه نویسی

خواندن به تنهایی کافی نیست. دانسته ها بدون یادداشت برداری به سادگی به فراموشی سپرده میشوند.خواندن زمانی مفید است که از تکنیک های مختلف برای یادداشت برداری و به خاطر سپردن و خلاصه نویسی استفاده کنیم.
سالها پیش پای صحبت علامه جعفری بودم. ایشان جمله ای را چند بار تکرار کردند که بعدها دیدم پایه کاملاً علمی نیز دارد:
«انسان، با مثال می آموزد. مغز انسان در درک مجردات ضعیف است»
همیشه پس از خواندن یک متن آموزنده و علمی، تا حد امکان برای خود مصداق و مثال پیدا کنید. اجازه بدهید برای همین حرف، مثالی بزنم:
عکس العمل فراتر از احساس، یک مکانیزم دفاعی کاهش اضطراب در شرایطی است که نگران درک چارچوب نگرش و قضاوتی خود توسط سایر حاضرین هستیم.
این جمله را فروید در توضیح یکی از مکانیزمهای دفاعی آورده است. بعید میدانم فردا، این جمله در ذهن من و شما بماند. اما میتوانیم به مثال آن فکر کنیم.
آخرین باری که مجبور شدم به خاطر قضاوت دیگران، عکس العملی فراتر از واقعیت نشان دهم چه موقع بود؟ دیروز بود. وقتی در خانه به مهمان ها چای تعارف میکردم و وقتی نوبت پسرعمویم – که از او نفرت دارم – رسید، چای را دو بار تعارف کردم. چون نگران بودم شاید او و دیگران، احساس نفرتی را که من دارم درک کنند.
حالا خیلی بعید خواهد بود که عکس العمل فراتر از احساس را فراموش کنم.
طی روزها و هفته های آینده، مثالهای متعدد دیگری نیز به این مجموعه خاطرات افزوده شده و مکانیزم دفاعی عکس العمل فراتر از حد، همیشه در ذهنم باقی خواهد ماند…
کار دیگری که انجام آن در یادداشت برداری میتواند بسیار اثربخش باشد، تهیه نقشه ذهنی یا Mind Map است.
من به شخصه، برای ارائه مطلب در کلاسها از نرم افزارهای ترسیم نقشه ذهنی استفاده میکنم.
اما برای خودم، هنوز در هنگام مطالعه روی کاغذ؛ نقشه محتوا ترسیم میکنم.
با توجه به تحقیقاتی که نشان میدهند یادداشت برداری و ثبت بر روی کاغذ، میتواند ماندگاری بیشتر در حافظه داشته باشد، این کار توجیه پذیر به نظر میرسد.
برای شما، نمونه ای از نقشه کوچکی که در هنگام یادداشت برداری و ورق زدن کتاب یک ذهن کاملاً جدید، دنیل پینک ترسیم کردم اینجا آورده ام.
پیشنهاد دیگر من این است که برای یادداشت برداری، از کاغذهای رنگی استفاده کنید.
هم تنوع بیشتری ایجاد میکند و هم ممکن است نوشتن روی کاغذ سفید، سابقه تلخ بیست سال نشستن پشت میز و نیمکت و نظام آموزشی صلب و غیرمنعطف را تداعی کند.
البته سبک یادداشت برداری و خلاصه نویسی افراد مختلف هم متفاوت است. برخی کلیات را می نویسند. برخی قصه ها و مثالها و … را هم اضافه میکنند تا به خاطر آوردن راحتتر باشد.
تحقیقات نشان میدهد انسانها موضوعی را که بتوانند برای دیگران تعریف کنند، خوب تر به خاطر می سپارند. بنابراین اگر در کتاب یا سایت، مطلبی را دیدید که میتواند به بهتر تعریف کردن ماجرا کمک کند، آن را هم ثبت کنید.
اخیراً کتاب رهبری رهبران را میخواندم و یک مطلب هم راجع به آن نوشتم.
برای اینکه این داستان قابل تعریف باشد، چند کلمه را در کنار یادداشتهایم ثبت کردم: سوهارتو، کامدسوس، ژانویه ۹۸
حالا مغز من میداند که داستانی برای تعریف کردن دارد.
این داستان، مدت طولانی تری در ذهن باقی خواهد ماند.
آخرین پیشنهاد هم اینکه در یادداشت برداری، اگر از کلمات و واژه های خودتان استفاده کنید، اثر آن چند برابر بیشتر از رونویسی از روی کتابهاست.
——————————————
برخی از ما به هر دلیل – تنبلی یا نبودن وقت یا مطالعه در تاکسی و مترو و … – امکان تهیه نقشه ذهنی نداریم.
در این موارد هایلایت کردن به کمک ماژیک در حین یادداشت برداری میتواند مفید باشد. اما لطفاً حتماً استفاده همزمان از چند رنگ ماژیک را تجربه کنید.
خیلی اثربخشتر خواهد بود اگر هر رنگ ماژیک را به یک نوع محتوا اختصاص دهید.
به عنوان مثال، من کتابها را با سه رنگ هایلایت میکنم:
رنگ اول: مطالبی که به نظر من جان کلام است و نویسنده، ده ها سطر نوشته تا به آن یک یا دو جمله برسد.
رنگ دوم: مطالب جالب و مثالهایی که الزاماً ربطی به موضوع ندارد، اما جالب است و میتوانم در حرفهایم برای دیگران استفاده کنم.
رنگ سوم: کلمات کلیدی که برای نخستین بار در نوشته مطرح میشوند.
البته طبیعتاً این صرفاً یک سلیقه است و ممکن است شما از شیوه دیگری استفاده کنید.
اگر ترجیح میدهید از نرم افزارهای کامپیوتری (روی موبایل یا تبلت یا لپ تاپ) برای یادداشت برداری استفاده کنید، شاید مطالعه مطالب زیر برای شما مفید باشد:
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مهارت یادگیری به شما پیشنهاد میکند:
- مهارت یادگیری، تکنیکها و روشهای یادگیری بهتر
- هدف گذاری و تنظیم لیست اهداف در یادگیری (+ نمونه هدف گذاری)
- آیا آموزش الکترونیکی و روشهای یادگیری الکترونیکی مناسب شماست؟
- فایل صوتی – مقدمهای بر مهارت یادگیری
- فایل صوتی درباره مهارت یادگیری | چند نکته درباره تکنیکهای یادگیری
- فایل صوتی درباره مهارت یادگیری – قسمت سوم
- فایل صوتی درباره مهارت یادگیری – قسمت چهارم
- فایل صوتی درباره مهارت یادگیری و یادگیری کریستالی – قسمت پنجم
- فایل صوتی درباره مهارت یادگیری کریستالی – ماجرای دروغ و فریب
- بهترین معلم ریاضی کیست؟
- تعریف منحنی یادگیری چیست و برای ما چه کاربردی دارد؟
- کتابخوانی و توصیه هایی برای آن | چگونه کتابخوان شویم؟
- گروه کتابخوانی | برای کتابخوانی گروهی چه قوانینی بگذاریم؟
- چگونه کتاب بخوانیم؟ راهنمای مورتیمر آدلر برای کتاب خواندن
- چند نکته درباره روش یادداشت برداری | یادداشت الکترونیک در برابر یادداشت کاغذی
- آیا با این رسمالخط، مطالب را بهتر به خاطر میسپارید؟
- نقشه ذهنی چیست؟ بررسی کاربردهای نقشه ذهنی در یادگیری
- نقشه مفهومی یا نمودار مفهومی چیست؟ | راهنمای ترسیم نقشه و یک نمونه
- مثالی از یادداشت برداری و خلاصه نویسی
- تکنیک های یادگیری: چند روش برای اطمینان از یادگیری مناسب درسهای متمم (۱)
- تکنیک های یادگیری: چند روش برای اطمینان از یادگیری مناسب درسهای متمم (۲)
- اینفوگرافی تکنیکهای یادگیری
- حافظه کوتاه مدت، حافظه بلند مدت و حافظه فعال چه هستند؟
- تانیا لومبروزو (محقق روانشناسی شناختی)
- هر یک از اینها از کدام سیاره آمدهاند؟
- آیا شما از این روش یادگیری استفاده میکنید؟
- ترجمه کتاب | چگونه بدانیم یک کتاب انگلیسی به فارسی ترجمه شده یا نه؟
- بلوم – نظریه پرداز روانشناسی آموزش و یادگیری
- طبقه بندی بلوم (سطوح یادگیری بلوم)
- دانستن، حفظ کردن و به خاطر سپردن، میتواند یکی از اهداف آموزش باشد
- منظور از درک مطلب چیست؟ چگونه برای درک مطلب هدفگذاری کنیم؟
- کاربردی کردن آموختهها: آیا به تفاوت آموختن و به کاربردن توجه کردهاید؟
- تجزیه و تحلیل به عنوان یکی از مهارتها در یادگیری
- توانایی ارزیابی و قضاوت یکی از مراحل یادگیری است
- بالاترین سطح یادگیری، خلق و ترکیب است
- انواع سبک های یادگیری چه هستند و چه کاربردی دارند؟
- کدامیک از روش های یادگیری را انتخاب میکنید؟
- درباره اهمیت آموزش دانشگاهی
- افزایش سرعت یادگیری به عنوان یک هدف
- چند پیشنهاد ساده برای بهبود روش مطالعه شما
- مخترع کیست؟
- آیا مراقب هستید که آموزش، شما را نادانتر نکند؟
- اثر دانینگ کروگر | آنکس که نداند و نداند که نداند
- کتاب طرز فکر | معرفی، خلاصه کتاب و نقد آن
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)
ثبتنام | اطلاعات بیشتر فهرست درسهای متمم
نویسندهی دیدگاه : سید میلاد جمالی
سلام به همه دوستان
ممنونم از گروه متمم برای این سری مطالب مربوط به مهارت یادگیری.
بعد از اتمام خوندن این مطالب تلاش کردم یک نقشه محتوا برای همین مهارت بنوسیم. موقع نوشتن این نقشه متوجه شدم نوع نوشتن این نقشه و نوع روباطی که بین مفاهیم و کلمات برقرار می کنیم، خود نیاز به فهم مناسبی از مطالب و مفاهیم داره و تلاش برای بهتر کردن این نقشه محتوا به نوعی تلاش برای یادگیری عمیق تر مفاهیم هست. تصویر این نقشه محتوا هم برای تمرین کامنت گذاری با تصویر در زیر قرار دادم.
ممنون