گمشده در دریا | نکته‌ای مهم درباره‌ی ماهیت استراتژی
به احتمال زیاد، با بازی‌های بقا در شرایط دشوار یا Survival Games آشنا هستید.
از آن‌جا که معمولاً از بازی‌های بقا برای شکستن یخ در کار تیمی استفاده می‌شود، برای آشنایی با آنها می‌توانید در گوگل عبارت Survival Games را به همراه Team Building جستجو کنید.
بیشتر این بازی‌ها، ظاهر مشابهی دارند:
فرض می‌شود که شما در شرایط دشواری گرفتار شده‌اید و باید برای نجات خودتان تلاش کنید. معمولاً فهرستی از اقلام و تجهیزات و وسایل (مثلاً ۱۰ یا ۱۵ یا ۲۰ مورد) می‌شود و از شما می‌خواهند که صرفاً تعداد محدودی از آنها را – که فکر می‌کنید برای نجات، مهم‌تر و موثرترند – انتخاب کنید.
در این درس قصد داریم یکی از این بازی‌ها را مطرح کنیم، اما هدف‌مان فراتر از سرگرم شدن است. قرار است با استفاده از این بازی، به یکی از نکات کلیدی درباره‌ی ماهیت استراتژی بپردازیم که می‌تواند به شما در درک بهترِ کارکرد استراتژی کمک کند.
گمشده در دریا
فرض کنید شما جزو خدمه‌ی یک کشتی اقیانوس‌پیما هستید که قرار است عرض یک اقیانوس بزرگ (مثلاً اقیانوس اطلس یا آتلانتیک) را طی کند.
در میانه‌ی اقیانوس، کشتی دچار یک آتش‌سوزی بزرگ می‌شود و در معرض غرق شدن قرار می‌گیرد. قاعدتاً مجبور می‌شوید به وسیله‌ی قایق نجات از کشتی فاصله بگیرید و در نهایت تلخی، شاهد غرق شدن کشتی باشید.
در آخرین لحظات، به مجموعه‌ای از لوازم که در انبار کشتی قرار دارد نگاه می‌کنید تا تعدادی از آنها را بردارید و با خود داخل قایق ببرید.
فهرست این اقلام به شرح زیر است:
| ۱) بسته‌ی جلیقه‌ی نجات (شامل پنج عدد جلیقه) |
| ۲) طناب (حدود پنج متر) |
| ۳) شکلات (پنج بسته) |
| ۴) پاروی یدکی فلزی ۲ عدد (قایق یک سِت پارو دارد) |
| ۵) تور ماهی‌گیری |
| ۶) آینه‌ی آرایشی بزرگ |
| ۷) قطب‌نما |
| ۸) نفت سفید (۲ ظرف چهار لیتری) |
| ۹) یک نایلون بسته‌بندی (با ابعاد ۳ متر در ۳ متر) |
| ۱۰) وسایل ماهی‌گیری (یک مجموعه‌ی کامل + یک بسته کِرم) |
| ۱۱) ظرف بیست لیتری آب آشامیدنی |
| ۱۲) ماشین اصلاح صورت با شارژ کامل |
| ۱۳) فندک دریانوردان (با باد خاموش نمی‌شود) |
| ۱۴) رادیو ترانزیستوری |
| ۱۵) نقشه دریایی |
فرض کنید فقط می‌توانید پنج قلم از اقلام فوق را بردارید و با خود به داخل کشتی ببرید. کدام اقلام را با خود برمی‌دارید؟
تذکر اول: برداشتن پنج بسته شکلات یا مثلاً بسته‌ی پنج‌عددی جلیقه‌ها، برداشتنِ یک قلم محسوب می‌شود نه پنج قلم.
تذکر دوم: این سناریو، بسیار ساده‌شده است. شما هم، آن را همین‌قدر ساده در نظر بگیرید (مثلاً کشتی در لحظه‌ی اول و به سرعت، غرق نمی‌شود. اما ما فرض می‌کنیم که چنین خواهد شد).
پیشنهاد: برای اینکه درس این بازی را کمی بهتر درک کنید، می‌توانید از یکی دو نفر از اعضای خانواده هم بخواهید با شما هم‌فکری کنند. با یکدیگر قرار بگذارید که یک آیتم را فقط زمانی حق دارید بردارید که همه‌ی شما روی ضرورت آن به توافق رسیده باشید.
دسترسی کامل به مجموعه درس‌های استراتژی و تفکر استراتژیک برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است.
با عضویت ویژه‌ی متمم، علاوه بر دسترسی به این درس‌ها، به درس‌های متنوع دیگری نیز دسترسی خواهید داشت که می‌توانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:
البته از میان درس‌ها و مطالب مطرح شده، شاید بهتر باشد ابتدا مطالعه‌ی مباحث زیر را در اولویت قرار دهید:
دوره MBA (پیگیری منظم مجموعه درس‌ها)
تمرین و مشارکت در بحث
آیا می‌توانید یک یا دو نمونه از سوال‌ها و چالش‌های بزرگ و کلان که در کسب و کار وجود دارد را بیان کنید؟ چالش‌هایی که اگر ابتدا پاسخ آنها را مشخص کنید، مسیر یافتن پاسخ برای بسیاری از مسائل کوچک دیگر هموار خواهد شد.
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری استراتژی کسب و کار به شما پیشنهاد می‌کند:
- دوره مدیریت استراتژیک | آموزش استراتژی کسب و کار
- نکاتی که فقط یک مدیرعامل حرفه ای و باتجربه میداند
- رشته مدیریت استراتژیک و سرفصل های آن در دانشگاهها
- تاریخچه استراتژی و مدیریت استراتژیک
- جنگل استراتژی | مکاتب استراتژی از دیدگاه مینتزبرگ
- ذینفعان سازمان چه کسانی هستند؟ تئوری ذینفعان و تحلیل گروه های ذی نفع
- کاملترین تعریف استراتژی چیست؟
- گمشده در دریا | نکته‌ای مهم درباره‌ی ماهیت استراتژی
- استراتژی به زبان ساده | استراتژی کسب و کار شما چیست؟
- چشم انداز استراتژیک در سازمان و کسب و کار به چه معنا است؟
- منظور از «عزم استراتژیک / نیت استراتژیک» چیست؟
- بیانیه ماموریت چیست؟ (+ بررسی دو نمونه بیانیه ماموریت)
- ارزش های سازمانی | چرا بیانیه ارزش های سازمانی تدوین می‌شود؟
- تعریف مدیریت استراتژیک و تفاوت برنامه ریزی استراتژیک و مدیریت استراتژیک
- برنامه ریزی استراتژیک چیست و سند استراتژی چگونه تدوین می‌شود؟
- دلایل شکست برنامه ریزی استراتژیک | استراتژیهایی که مرده به دنیا میآیند
- سطوح استراتژی در سازمان | انواع استراتژی بر اساس لایهی سازمانی
- ایگور آنسوف | پدر استراتژی سازمانی و مدیریت استراتژیک
- منظور از واحد کسب و کار استراتژیک (SBU) چیست؟
- تجزیه و تحلیل محیط کسب و کار | تحلیل PESTEL چیست؟
- پنج نیروی رقابتی پورتر و تحلیل صنعت به کمک آنها
- تحلیل محیط داخلی سازمان | ارزیابی عوامل داخلی کسب و کار چگونه انجام می‌شود؟
- انواع استراتژی | گزینه های استراتژیک پیش روی یک کسب و کار چیست؟
- استراتژی رهبری هزینه | کاهش هزینه برای ایجاد مزیت رقابتی
- استراتژی تمایز | متمایز بودن به عنوان یک استراتژی رقابتی
- استراتژی تمرکز به عنوان یک استراتژی رقابتی
- مزیت رقابتی چیست و از چه راههایی ایجاد می‌شود؟
- ائتلاف استراتژیک (Strategic Alliance) یا اتحاد استراتژیک چیست؟
- تحلیل گروه های استراتژیک | ابزاری برای تحلیل ساختار صنعت
- تحلیل رقبا در کسب و کار | چگونه آنالیز رقبا را انجام دهیم؟
- مزیت پیشتاز بودن | آیا مزیت پیشگامی واقعیت دارد؟
- استراتژی ادغام افقی | مقدمهی تثبیت تدریجی صنایع
- توسعه کسب و کار و انتخاب استراتژی رشد | ماتریس آنسوف
- استراتژی ادغام عمودی کسب و کارها و مزایا و معایب آن
- ماتریس BCG یا ماتریس بوستون چیست؟ (+ مثال و نحوه استفاده)
- «توسعه زیرساخت» یا «توسعه بازار»؟
- استراتژی و همجنس خواری در بازاریابی و فروش محصولات
- استراتژی پلتفرم Platform Strategy
- استراتژی Lock-in و نصب زنجیر به پای مشتری
- استراتژی افزایش سهم بازار یا افزایش سهم از کیف پول مشتری؟
- ویژگیهای یک پلتفرم موفق
- تحلیل استراتژیک صنعت شامل چه بخشهایی است؟
- استراتژی و محصولات و خدمات اسیرکننده
- جملات مایکل پورتر درباره استراتژی
- گری همل کیست؟ (به همراه معرفی کتابهای گری همل)
- کتاب مزیت رقابتی ملل (مایکل پورتر)
- کتاب استراتژی رقابتی مایکل پورتر
- جیم کالینز (معرفی و زندگی نامه)
- هنری مینتزبرگ
- کتاب مدیریت استراتژیک فرد آر دیوید
- بزرگان مدیریت استراتژیک
نویسنده‌ی دیدگاه : مصطفی اصفهانی
یک نکته جالب که در میان جوانان (عموماً فارغ التحصیلان دانشگاهی) در محدوده سنی 25 تا 40 ساله می بینیم اینه که با وقوع هر سختی یا ناخوشایندی در محل کار یا شرایط اجتماعی، موضوع مهاجرت را دوباره مورد بررسی قرار می دهند. با این اوضاع به شدت متغیر اقتصادی، اجتماعی و سیاسی این روزهای کشورمان، حتی بعضاً 3 تا 4 بار در سال موضوع مهاجرت را در ذهن خود یا با شریک زندگی یا با دوستان نزدیک مطرح می کنند. دوباره و چندباره تمام جوانب و تبعات آن را از نو می سنجند و دوره می کنند.
در این بررسی سوال هایی چندباره و چندباره مطرح میشه:
آینده ی شغلی ام چی میشه؟ اگر مهاجرت کنم چطور میشه؟ آیا شرایط کاری ام در کشور هدف با احتمال قابل قبولی بهتر از اینجا خواهد بود؟
آینده مالی و اقتصادی ام چی میشه؟ اگر مهاجرت کنم چطور؟
آیا می توانم شبکه اجتماعی جدیدی از نو ایجاد کنم؟ با شبکه اجتماعی (دوستان، همکاران، متخصصین، صاحبان مناصب) فعلی که دارم چه کار کنم؟ آیا همه را رها کنم؟ آیا می توانم بخش های مهمش را حفظ کنم؟
اگر فرزندانم اینجا به دنیا بیایند چطور میشه؟ اگر در کشور هدف به دنیا بیایند چطور؟
آینده ی تربیتی فرزندانم با این سیستم آموزشی موجود چی میشه؟ اگر مهاجرت کنم چه تبعاتی برای تربیت (زبان، فرهنگ، آداب و ...) فرزندانم داره؟
و .....
پس از چند روز بررسی (و مشورت) وقتی که نتیجه ی جدیدی حاصل نمیشه، دوباره این موضوع به عقب ذهن پس رانده می شود و دوستان عزیز، غرغرکنان و ناراضی به روال سابق زندگی مشغول می شوند. با اولین تلاطم محیطی بعدی، باز روز از نو ...
شاید اینکه یک بار تصمیم گرفته شود که مثلاً برای بازه حدوداً 5 سال آینده (یا حتی برای همیشه) در ایران خواهم ماند به آن دلایل خاصی که بررسی کرده ام، دیگر لازم نباشد که سوالهای بالا را چندباره و چندباره و در هر موقعیت ناخوشایند دوباره دوره کرد.
فکر می کنم یک تصمیم مشخص برای یک دوره زمانی مشخص (بخونید تعیین استراتژی) می تونه تکلیف خیلی از قضایا یا سوالهای کوچکتر را مشخص کنه.