Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Menu
شرایط دریافت هدیه نوروزی متمم: دوره صوتی آموزش هدف‌گذاری (کلیک کنید)

منابع و مدیریت منابع (Resource Management)

منابع و مدیریت منابع

وقتی از منابع (Resources) و مدیریت منابع (Resource Management) صحبت می‌کنیم، ابتدا همه چیز به نظر ساده و شفاف می‌آید.

این در حالی است که وقتی کمی دقیق‌تر فکر می‌کنیم و انتخاب‌ها و تصمیم گیری‌های درست و نادرست خود را مرور می‌کنیم، متوجه می‌شویم که ریشه‌ی بخش مهمی از اشتباهات‌مان را باید در درک ضعیف یا نادرست از مفهوم منبع (Resource) جستجو کنیم.

علت ارزشمندی منابع به «محدود بودن» آن‌هاست و اگر ما در تصمیم‌ها و انتخاب هایمان به این محدود بودن توجه نکنیم، احتمالاً منابع‌مان را تلف خواهیم کرد.

البته ریشه‌ی مشکلات، همواره در درک ضعیف از مفهوم منابع نیست. موارد بسیاری را می‌توان یافت که ما منابع خود را به درستی تشخیص داده‌ایم؛ اما در مدیریت منابع و سرمایه‌گذاری و استفاده از منابع دچار خطا شده‌ایم.

اگر چه معمولاً در دوره‌های مدیریت کسب و کار (MBA) بحث منابع و مدیریت منابع را در درس استراتژی کسب و کار می‌گنجانند، ما عمداً مدیریت منابع را در سرفصل‌های تفکر استراتژیک گنجانده‌ایم.

چون تفکر استراتژیک اصطلاحی عمومی‌تر و چتری بزرگ‌تر است و به این شیوه تأکید می‌کنیم که  مدیریت منابع به حوزه‌ی کسب و کار محدود نیست  و همه‌ی جنبه‌های زندگی مصداق پیدا می‌کند.

در ادامه با مفهوم منابع آشنا می‌شویم و می‌گوییم که مدیریت منابع یعنی چه.

منبع چیست؟ ریشه و معنای واژه‌ی Resource | تفاوت Source و Resource

تفاوت سورس و ریسورس

مفهوم منبع و منابع و مدیریت منابع ابتدا در علم اقتصاد و میان اقتصاددانان انگلیسی زبان با واژه‌ی Resource مطرح شد و کاملاً با واژه‌ی Source فرق داشت و دارد (واضح است که اگر هم‌معنا بودند نیازی به استفاده از دو کلمه‌ی مستقل نبود).

اما این‌که چرا Resource و Source هر دو در فارسی به یک واژه و آن هم منبع ترجمه شدند چندان مشخص نیست.

جالب این‌جاست که با وجود عربی بودن واژه‌ی منبع، این واژه در زبان عربی به این معنا به کار نمی‌رود و واژه‌هایی مثل مورد و وسیله به عنوان معادل آن به کار می‌روند.

در میان اروپاییان هم واژه‌هایی (Mezzi / Mittel / Betriebsmittel / Ressource / Resorse) همگی به مفهوم ابزار و وسیله (means) نزدیک هستند و علت این‌که ما چرا Resource را با واژه‌هایی نظیر منبع و سرچشمه و مخزن برابر در نظر گرفته‌ایم به سادگی قابل درک نیست.
به هر حال ما در متمم، از همین اصطلاح غیردقیقِ رایجِ منبع و مدیریت منابع استفاده می‌کنیم.
اما همواره به خاطر داشته باشید که در تعریف منابع:

منبع یا Resource یک وسیله / ابزار است و ارزش ذاتی ندارد.

این هدف ما و نحوه‌ی استفاده‌ی ما از منبع برای رسیدن به هدف است که ارزش هر منبع را تعیین می‌کند.

برخی از رایج‌ترین نمونه‌های منابع برای فرد / سازمان

بسیاری از ما با شنیدن واژه‌ی منابع به یاد منابع طبیعی (Natural Resources) می‌افتیم. البته این مسئله کاملاً قابل درک است. منابع طبیعی یکی از مهم‌ترین منابعی هستند که در اختیار جامعه‌های انسانی قرار می‌گیرند.

چالش‌ منابع آبی نمونه‌ای از دغدغه‌هایی است که در کشور ما مستقیماً با بحث محدود منابع طبیعی در ارتباط است.
اما باید به خاطر داشته باشیم که مفهوم منابع محدوده‌ی بسیار گسترده‌تری را شامل می‌شود و ارزش منابع طبیعی هم به این است که از آن‌ها برای تولید و توسعه سایر منابع استفاده کنیم.

در غیراین صورت صرفاً به مصرف‌کننده یا عرضه‌ کننده منابع طبیعی تبدیل خواهیم شد.
چند نمونه دیگر از منابع را با هم مرور کنیم:

  • زمان (Time)
  • انرژی (Energy)
  • دانش (Knowledge)
  • اطلاعات (Information)
  • مهارت (Skills)
  • منابع مالی (Financial Resources)
  • منابع انسانی (Human Resources)
  • مشتریان (Customers)
  • شبکه ارتباطات انسانی (Relationship Network)
  • اعتماد میان انسان‌ها (Interpersonal Trust)
  • اعتماد میان نهادها و سازمان‌ها (Institutional Trust)
  • برند شخصی / سازمانی (Personal / Organizational Brand)

فایل‌های صوتی مدیریت منابع

فایل سوم: استهلاک و پرورش منابع

 مرور مختصر فایل صوتی دوم

 اگر فکر می‌کنیم منابع در دسترس ما خیلی کم است، شاید درک درستی از ظرفیت‌های خود نداریم

 هنر ما در سوزاندن و تلف کردن منابع، شگفت‌انگیز است

 در ساده‌ترین شغل‌ها و بسته‌ترین فضاها هم می‌توان به پرورش منابع فکر کرد

فایل صوتی سوم (۳۰ دقیقه)

فایل دوم: ظرفیت جذب منابع و پرورش آن‌ها

 مرور مختصر فایل صوتی اول

خطرات میل ما به جمع‌آوری و انباشت منابع، حتی وقتی استفاده‌ای برایمان ندارند

بهتر است پرورش منابع را از منابعی که در اختیار داریم آغاز کنیم

 مهم است که ظرفیت خود را برای جذب منابع بشناسیم و درک کنیم

فایل صوتی دوم (۳۰ دقیقه)

فایل اول: خطا در ارزیابی منابع

به چه چیزهایی می‌توانیم منبع بگوییم؟

چرا نگاه ما به جای منابع در دسترس، به منافع در دسترس یا دور از دسترس معطوف است؟

 چه ویژگی‌هایی در یک منبع باعث می‌شود که آن را کم‌ارزش‌تر ارزیابی کنیم؟

 چگونه منابع بی‌ارزش یا کم‌ارزش می‌توانند منابع ارزشمند ما را آلوده کنند؟

  فایل صوتی اول (۴۰ دقیقه)

پرسش‌های مرتبط با منابع و مدیریت آن‌ها که باید پاسخ‌شان را جستجو کنیم

پرسش‌های بسیاری درباره منابع مطرح است که ما در این‌جا برخی از آن‌ها را مطرح می‌کنیم.

این پرسش‌ها به تدریج در درس‌های مختلف متمم مورد بحث قرار خواهند گرفت:

  چگونه منابع موجود خودم / کسب و کارم را فهرست کنم؟ بر اساس چه شاخص‌هایی آن‌ها را ارزیابی و کنترل کنم؟

  چگونه ارزش هر یک از منابع خود / سازمان / کسب و کارم را برآورد کنم؟

  مهم‌ترین منابع سازمان چیست؟

  از کجا متوجه شوم که منابع من سینرژی ایجاد می‌کنند یا به یکدیگر آسیب می‌زنند؟

  چگونه منابع مورد نیاز خود را برآورد کنم؟

  کدام منابع را باید خودم در اختیار داشته باشم؟ در چه مواردی بهتر است از منابع دیگران استفاده کنم؟

  مصرف کردن منابع و مستهلک کردن منابع چه تفاوتی دارد؟ من تا چه حد به این تفاوت توجه دارم؟

  چه منابع ارزشمندی داشتم که امروز چندان ارزش ندارند؟ (فیل سفید)

  چه منابع کم ارزشی در آینده ارزشمند خواهند شد؟

درس‌های دیگری که در متمم به مدیریت منابع مربوط هستند

علاوه بر درس‌هایی که در این‌جا به آن‌ها اشاره شد (که بیشتر زیرمجموعهٔ تفکر استراتژیک محسوب می‌شوند)، مطالعهٔ درس قانون پارکینسون هم می‌تواند در بحث مدیریت منابع آموزنده باشد.

قانون پارکینسون به ما یادآوری می‌کند که اتلاف منابع لزوماً حاصل ناآشنایی با تفکر استراتژیک نیست، بلکه گاهی اوقات قدرت‌طلبی و تمایلات شخصی انسان‌ها می‌تواند به مدیریت غیربهینهٔ‌منابع منتهی شود.

محدودیت در دسترسی کامل به این مجموعه درس

دسترسی کامل به مجموعه درس‌های استراتژی و تفکر استراتژیک برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است.

با عضویت ویژه‌ی متمم، علاوه بر دسترسی به این درس‌ها، به درس‌های متنوع دیگری نیز دسترسی خواهید داشت که می‌توانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:

 فهرست درس‌های متمم

شاید برایتان جالب باشد که بررسی‌های ما نشان داده در میان دوستان متممی، کسانی که به استراتژی و تفکر استراتژیک علاقه‌مند بود‌ه‌اند، برای مطالعه‌ی درس‌های زیر هم وقت گذاشته‌اند:

مشاوره مدیریت | کوچینگ | کارآفرینی | کار تیمی | مدیریت تعارض

  مدل ذهنی  |  تفکر سیستمیتصمیم گیری | مدیریت منابع | گزارش نویسی

ارزش آفرینی | سیستمهای کنترل مدیریت | مدل کسب و کار |‌ دیجیتال مارکتینگ

  دوره MBA (پیگیری منظم مجموعه درس‌ها)

     تعدادی از دوستان علاقه‌مند به این مطلب:    مهدی حاجی پور ، محمد طباطبایی ، محسن. ، محمد معارفی ، زهرا حسینی تبار

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری تفکر استراتژیک به شما پیشنهاد می‌کند:

سری مطالب حوزه تفکر استراتژیک