دوره MBA چیست؟ سرفصل‌های رشته MBA چیست؟

در مجموعه درس‌های یادگیری می‌آموزیم که یادگیری یک مهارت است و می‌توان اصول و تکنیک های یادگیری را آموخت و تمرین کرد. درس‌های یادگیری متمم نه فقط برای دوره MBA که برای یادگیری هر موضوعی مفیدند و در تدوین آن‌ها به مطالعه آنلاین - که سبک رایج دوران ماست - توجه ویژه‌ای شده است.

ما در متمم عمیقاً باور داریم که هر نوع دوره آموزشی مدیریت اگر با آموزش تفکر سیستمی همراه نباشد ناقص است. در این مجموعه درس قصد داریم ضمن حفظ دقت علمی، مفاهیم و کاربردهای تفکر سیستمی را به صورت ساده بررسی کنیم.

هر دوره‌ای که به عنوان دوره مدیریت برگزار می‌شود، ناگزیر باید به بحث درباره مدل ذهنی هم بپردازد. نمی‌توان از حوزه مدیریت و رفتار مدیران حرف زد و از مدل‌ ذهنی مدیران حرف نزد. حرف‌های ما، تحلیل‌های ما و همه‌ی آنچه که می‌گوییم و می‌شنویم تابع مدل ذهنی ماست.

طبیعی است که دوره آموزش کسب و کار باید با ارزش آفرینی آغاز شود. چون بقای کسب و کار به کسب سود است و سود وقتی به دست می‌آید که ارزشی خلق شود. در این درس میاموزیم که چگونه می‌توانیم ارزش‌هایی ایجاد کنیم که مفید، اثربخش، ماندگار و اقتصادی و سودده باشند.

در بسیاری از کتابهای مرجع مدیریت، وقتی معنی Management‌ را جستجو می‌کنید، به مفهوم کنترل می‌رسید. می‌توان گفت مدیریت بدون کنترل معنا پیدا نمی‌کند. و غلط نیست اگر بگوییم کنترل، قلب رشته مدیریت کسب و کار است.

منظور از کنترل، محدود کردن نیست. بلکه کنترل به این معناست که در جایگاه مدیر مشخص کنید چه شاخص‌هایی برایتان مهم هستند. برای آن‌ها سطح هدف و سطح مطلوب تعریف کنید. مدام آن‌ها را پایش (مانیتور) کنید. و در تصمیم‌ها و برنامه‌ریزی‌های خود به‌گونه‌ای عمل کنید که این شاخص‌ها به نقطه هدف برسند. یا اگر نقطهٔ هدف برایشان تعریف نمی‌شود، در دامنهٔ مطلوب باقی بمانند.

یکی از معیارهای قضاوت درباره دوره های کسب و کار می‌تواند میزان توجه آن‌ها به بحث تصمیم گیری باشد. بخش بزرگی از وظایف مدیر را می‌توان در یک کلمه خلاصه کرد و آن «تصمیم گیری» است.

در دوره تصمیم گیری متمم به موضوعاتی مانند سلسله مراتب ارزشها، ترس از تصمیم گیری، ویژگی های تصمیم خوب، تفاوت تصمیم خوب و نتیجه خوب، خطاهای شناختی، تکنیکهای تصمیم گیری و موضوعاتی از این دست می‌پردازیم. هم‌چنین درباره کوشیده‌ایم نوع طرح مباحث و مثالها به شکلی باشد که آموزش تصمیم گیری متمم هم برای محیط کار و هم زندگی به کار بیاید.

معمولاً در دوره های آموزشی ام بی ای درسی با عنوان مسیر شغلی ارائه نمی‌شود. اما با توجه به نیازسنجی‌های انجام شده به نتیجه رسیدیم که یک دوره جامع MBA به چنین درسی نیاز دارد. این درس هم هم برای دوستان جوان‌تر و کارجو مفید است و هم برای کسانی که در جایگاه‌های مدیریتی به طراحی مسیر شغلی همکاران زیرمجموعهٔ خود کمک می‌کنند.

در مجموعه درس‌های مسیر شغلی به موضوعاتی مانند شناخت استعدادها و ترجیحات شغلی، کار فریلنسری، موفقیت شغلی، چالش‌های محیط کار، رزومه نویسی، استعفا و منتورینگ در محیط کار پرداخته می‌شود:

بخش عمده‌ای از رابطه‌های ما در زندگی، چه زندگی شخصی و چه محیط کسب و کار، از جنس مذاکره هستند و همهٔ ما هزینه چشمگیری را بابت ناآشنایی با اصول و قواعد مذاکره پرداخت کرده‌ایم. به همین علت در دوره آموزش مذاکره متمم کوشیده‌ایم به سرفصل‌های مناسب مذاکره در دوره مدیریت کسب و کار محدود نشویم و به کاربرد مذاکره در زندگی شخصی هم بپردازیم.

درس‌های مذاکره متمم در کنار دوره های آموزشی مکمل آن (مانند مهارت های ارتباطی، هوش هیجانی، فروش، برندسازی شخصی و مدیریت جلسه)‌ علاوه بر کمک به بهبود قدرت مذاکره شما باعث می‌شوند اصطکاک‌ها و استهلاک‌های بی‌هوده‌ای که در ارتباط با دیگران تجربه می‌کنید کمتر شوند.

مهارت حل مسئله و تکنیک های حل مسئله هم از دوره های آموزشی پرکاربرد در متمم است که نه فقط در چارچوب ام بی ای، بلکه به شکل مستقل هم در زندگی شخصی و محیط کسب و کار به شما کمک خواهد کرد. در گذشته حل مسئله را به شکل مستقل در دوره های مدیریت کسب و کار آموزش نمی‌دادند و آن را زیرمجموعهٔ درس تصمیم گیری می‌دانستند. اما اخیراً نگاه به این موضوع تغییر کرده و به عنوان یک موضوع مستقل، بیشتر جدی گرفته می‌شود.

تفکر استراتژیک از سرفصل های مهم در آموزش کسب و کار محسوب می‌شود. به‌ویژه در سال‌های اخیر که با افزایش سرعت تحولات جهانی و ابهام در آینده صنایع و کسب و کارها، برنامه ریزی استراتژیک به شیوهٔ سنتی به اندازهٔ قبل کارایی ندارد و تخصیص بهینه منابع - که عصارهٔ تفکر استراتژیک است - اهمیت بیشتری پیدا کرده است.

هدف از از درس تفکر استراتژیک، آموزش نحوه فکر کردن و اندیشیدن بر مبنای مفاهیم استراتژی است.

اگر بخواهیم یکی از ستون های رشته ام بی ای را نام ببریم، می‌توانیم به رفتار سازمانی اشاره کنیم. هیچ‌کس نمی‌تواند در مدیریت و سرپرستی پیشرفت کند، مگر این که بتواند انسانها و رفتار انسانها را در سازمان بشناسد و تحلیل کند.

در مدیریت رفتار سازمانی، با مبانی سازمان و مدیریت آشنا می‌شوید و می‌آموزید که عوامل تاثیرگذار بر رفتارها،‌ افکار و احساسات انسانها را – به صورت فردی و گروهی – بررسی و ارزیابی کنید.

درس آموزش فروش به موضوعاتی مانند ویژگی های فروشنده موفق، قیف فروش، فروش مشاوره ای و تکنیک های فروش می‌پردازد. علاقه‌مندان فروش در کنار این درس بهتر است چند درس دیگر از دوره MBA مانند هوش هیجانی، مذاکره، اسلایدسازی و فروش تلفنی را هم پیگیری کنند.

کارآفرینی و ایجاد و مدیریت کسب و کارهای کوچک (SBA) به دوستان متممی کمک می‌کند مسیر کارآفرینی و ایجاد کسب و کار را پیش روی خود داشته باشند و در این زمینه، آگاهانه‌تر، علمی‌تر و اثربخش‌تر عمل کنند.

این درس از موضوعاتی مانند مهارت های کارآفرینی، ویژگی های شخصیتی کارآفرینان و روشهای خلق ایده آغاز می‌شود و با موضوعاتی مثل کسب و کار خانوادگی، میکروبیزینس و کسب و کار خانگی،  کارآفرینی سازمانی و کارآفرینی دولتی ادامه پیدا می‌کند.

اصطلاح «مدل کسب و کار» یا «بیزینس مدل» اصطلاح نسبتاً جدیدی در آموزش مدیریت محسوب می‌شود. زمانی که رشته بیزینس (به نام‌های مختلف) در دانشگاه‌ها شکل گرفت، تمرکز اصلی آن بر تجارت بود. اما به تدریج با شکل‌گیری کسب و کارهای جدید و به‌ویژه پلتفرمها (مانند گوگل، آمازون، اوبر و ...) مشخص شد که برخی از مدل های کسب و کار به وجود آمده که پیش از آن - لااقل به این شکل و در این مقیاس - وجود نداشته است.

به همین علت به تدریج پای بیزینس مدل به کلاسهای مدیریت کسب و کار باز شده و این اصطلاح به یکی از اصطلاحات پرتکرار در کتاب های رشته MBA تبدیل شد.

هدف گذاری از جمله مهارتهای پایه در زندگی شخصی و کسب و کار است. با وجودی که دربارهٔ هدف گذاری بسیار صحبت شده، اما این صحبت‌ها اغلب حول چند موضوع محدود بوده و به بسیاری از زیرمجموعه‌های هدف گذاری آن‌چنان که شایسته بوده پرداخته نشده است.

ما در متمم علاوه بر فایل صوتی آموزش هدف گذاری که در فروشگاه متمم عرضه شده، درس هدف گذاری را هم طراحی و تدوین کرده‌ایم تا متممی‌های عزیز با مباحث مختلف هدف گذاری آشنا شوند:

مدیریت جلسه از جمله مهارتهایی است که تقریباً همهٔ کسانی که در یک سازمان، کسب و کار و حتی یک تیم کوچک فعالیت می‌کنند به آن نیاز دارند. ما در دوره مدیریت جلسه بحث‌مان را از موضوعات ساده‌ای مثل تعریف جلسه شروع کرده و با مهارت‌هایی مانند نوشتن دستور جلسه و تنظیم صورت جلسه ادامه داده‌ایم. سپس به سراغ بحث‌های پیشرفته‌تری مانند تسهیلگری جلسات رفته‌ایم.

پیشنهاد ما این است که همهٔ دوستان متممی که به هر شکل در فعالیت‌ها و تعامل‌های گروهی مشارکت دارند، درس‌های مدیریت جلسه را دنبال کنند:

این روزها معمولاً اسلایدسازی را در مهارت های کسب و کار می‌گنجانند و اکثر مراکز آموزشی هم آموزش اصول اولیه پاورپوینت و طراحی اسلاید را به دانشجویان خود می‌آموزند. چون اسلاید ابزاری است که به صورت فراگیر در سخنرانی‌ها، کارگاه های آموزشی و جلسات تجاری به‌کار می‌رود. به همین علت ما هم آموزش اسلایدسازی را در دوره MBA متمم گنجانده‌ایم.

اصول طراحی اسلاید، شبکه بندی، انتخاب رنگ و فونت، استفاده از تراکم مناسب و کار با عکس‌ها و تصاویر از جمله موضوعاتی است که در این دوره آموزشی به آن‌ها پرداخته شده است.

نقش های یک مشاور مدیریت و شرح وظایف مشاوران حوزه‌های مختلف (مشاوره استراتژی، مشاوره منابع انسانی و ...) از جمله موضوعاتی است که درس‌های آموزش مشاوره دوره MBA به آن پرداخته‌ایم. در این درس‌ها هم‌چنین به موضوع مدل های مدیریتی پرداخته‌ایم و توضیح داده‌ایم که اهمیت آن‌ها در مشاوره و به‌طور کلی در مباحث MBA چیست.

برخلاف آن‌چه در نگاه نخست به ذهن‌تان می‌رسد، کاربرد درس‌های کوچینگ به کوچ‌ها محدود نیست. بسیاری از ما در لحظاتی - خواسته یا ناخواسته - باید نقش مربی یا تسهیلگر را ایفا کنیم. به همین علت، با وجودی که شاید کوچینگ کمی دور از فضای رشته MBA به‌نظر برسد، پیشنهاد ما این است که همهٔ دوستان درس‌های کوچینگ، تسهیلگری و مدیریت جلسه را بخوانند.

در این دوره آموزشی به موضوعاتی مانند تعریف پلتفرم، استراتژی پلتفرمی، اثر شبکه ای، نقش پلتفرمها در اقتصاد، مسئولیت پذیری پلتفرمها و نیز چند کتاب و مقاله درباره پلتفرمها آشنا می‌شوید.

مباحثی که در سواد دیجیتال مطرح می‌شوند بیشتر از جنس آموزش ترمینولوژی دیجیتال هستند و باعث می‌شوند مفهوم اصطلاحاتی مانند وب، آی‌پی، URL، کوکی، کش، اقتصاد دیجیتال، سیستمهای اطلاعات مدیریت، مدیریت داده، علم داده و ... را کمی دقیق‌تر یاد بگیرید.

با توجه به حضور گستردهٔ مردم و کسب و کارها در فضای دیجیتال، این روزها گنجاندن مباحث دیجیتال مارکتینگ در هر نوع دوره آموزشی کسب و کار یک ضرورت است. متمم در این دوره به معرفی دیجیتال مارکتینگ و برخی از ابزارهای دیجیتال مارکتینگ می‌پردازد و مفاهیمی مانند بازاریابی موتورهای جستجو، بازاریابی شبکه های اجتماعی، استراتژی محتوا، اینفلوئنسر مارکتینگ شرح داده می‌شود.

هدف از درس‌های سئو کامل مشخص است: این‌ که بتوانید کاری کنید که محتوای سایت و وبلاگ شما در صفحه اول نتایج جستجو بیاید. سئو هم نیاز به دانش فنی دارد و هم تخصص در زمینه تولید محتوا. رویکرد آموزش سئو در متمم بیشتر از جنس محتوایی است. این رویکردی است که خود متمم نیز در بهینه سازی محتوای خود برای موتورهای جستجو به کار می‌گیرد.

گیمیفیکیشن یا بازی سازی (یا بازی‌وارسازی) فقط به فضای دیجیتال محدود نیست. ما در دوره آموزش گیمفیکیشن به نمونه‌های بسیاری از گیمفیکیشن در دنیای فیزیکی هم پرداخته‌ایم. اما از آن‌جا که این روزها استفاده از ابزارهای دیجیتال برای پیاده‌سازی گیمیفیکیشن رواج یافته، درس گیمفیکیشن را در کنار سایر درس‌های دیجیتالی متمم قرار دادیم.

عده‌ای معتقدند ایمیل مارکتینگ دیگر از رونق افتاده. اما آمارها نشان می‌دهد پس از رواج موبایل با فراهم شدن امکان چک کردن ایمیل در گوشی، دوباره این ابزار رونق پیدا کرده است. در ایمیل مارکتینگ به ساخت لیست ایمیل، اتیکت ارسال ایمیل، روش ایجاد یک خبرنامه ایمیلی موفق و نیز تجزیه و تحلیل نتایج ارسال ایمیل می‌پردازیم.

بازاریابی محتوا پدیدهٔ جدیدی نیست. کهن‌ترین ایده‌های جهان هم با محتوا (معمولاً به شکل کتاب) تبلیغ شده‌اند و رواج یافته‌اند. اما در دهه‌های اخیر به‌واسطهٔ گسترش وب و شبکه های اجتماعی، هم هزینه بازاریابی محتوا کمتر شده و هم اثربخشی آن افزایش یافته است.

بازاریابی درونگرا و تفاوت آن بازاریابی برونگرا، پرسونا، نقشه سفر مشتری، چرخه عمر محتوا و شاخص های عملکردی در حوزه محتوا از جمله موضوعاتی است که در درس های آموزش بازاریابی محتوا در دوره MBA متمم به آن‌ها پرداخته‌ایم.

در نگاه اول، در نظر گرفتن آموزش تولید محتوا به عنوان بخشی از آموزش مدیریت و دوره MBA منطقی به‌نظر نمی‌رسد. اما اگر بخواهید زیرساخت‌های دیجیتال را در سازمان خود جدی‌تر بگیرید، و نیز از بخواهید برای کسب و کار خود یک وبسایت یا اکانتی در شبکه های اجتماعی داشته باشید، و یا این‌که با هدف برندسازی شخصی به سراغ رسانه های دیجیتال بروید، تولید محتوا به کارتان خواهد آمد.

این روزها دوره های آموزش تولید محتوا فراوانند و بسیاری از آن‌ها کاملاً تخصصی و عملیاتی هستند. ما هم قصد نداریم جایگزین آن‌ها باشیم. اما از آن‌جا که فعالیت مدیریتی و کارشناسی با محتوای متنی گره خورده و متمم یکی از سایتهای پیشتاز در تولید محتوای متنی بوده است، تجربیات مرتبط با تولید محتوا را در قالب چند درس برای شما عرضه کرده‌ایم.