Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Menu
دوره آموزشی هدف گذاری (کلیک کنید)


تسهیلگری چیست؟ | ویژگی های تسهیلگر و اهمیت مهارت تسهیلگری


تسهیلگری چیست

◼️ آیا تا به حال پیش آمده که وسط یک جلسه ببینید موضوع اصلی فراموش شده و همه مشغول بحث دیگری هستند؟

◼️ آیا تا به حال این را تجربه کرده‌اید که یک جلسه روزمرهٔ سازمانی – که قرار بود به تصمیم‌های عملیاتی اختصاص داشته باشد – به دادگاهی برای محاکمهٔ یکی از حاضرین تبدیل شود؟

◼️ آیا تا به حال پیش آمده که در یک جلسه تنش آن‌قدر بالا بگیرد که حس کنید هیچ فرد بی‌طرفی دور این میز نیست و لازم است کسی از بیرون بیاید و بحث و جدل را جمع کند؟

◼️ آیا تا به حال در جلسه‌ای بوده‌اید که مدیرعامل یا یکی از مدیران ارشد به جای این‌که شنونده باشند، میکروفن را به دست بگیرند و مدام از خود و دستاوردهایشان بگویند و جلسه، بی‌ آن‌که دستاوردی داشته باشد، به پایان برسد؟

◼️ آیا تا به حال جلسه‌ای را تجربه کرده‌اید که سهم حضور شرکت‌کنندگان در آن منصفانه نباشد؟ یک نفر بیشترین وقت و بیشترین دستاوردها را کسب کند و به فردی دیگر چیزی بیش از صندلی و چای و میوه نرسد؟

◼️ آیا تا به حال در جلسه‌ای بوده‌اید که تقریباً همه موضوعی مشخص در ذهن داشته باشند و بدانند که چه می‌‌خواهند بگویند، اما در نهایت هیچ‌کس جرئت نکند از آن موضوع حرف بزند؟

◼️ آیا تا به حال در جلسه‌ای دو یا سه ساعته شرکت کرده‌اید که در نهایت با خود بگویید ده دقیقه هم برای این جلسه کافی بود؟

تسهیلگر (facilitator) کسی است که می‌تواند مانع بروز این مشکلات شود یا اگر مشکلات به وجود آمدند، می‌تواند به حل آن‌ها کمک کند. مهارت تسهیلگری یکی از زیرمجموعه‌های مهارت مدیریت جلسه است و کسی که می‌خواهد در مدیریت جلسه حرفه ای باشد، لازم است این نقش را به خوبی بشناسد و بر آن مسلط باشد.

تعریف تسهیلگر

راجر شوارتز در کتاب تسهیلگری خود دربارهٔ ویژگی های تسهیلگر چنین می‌گوید:

تسهیلگر کسی است که کمک می‌کند فعالیت گروه و تعامل اعضای گروه اثربخش‌تر باشد و به سینرژی دست پیدا کنند. ویژگی های تسهیلگر به شرح زیر است:

(۱) عضوی از گروه نیست
(۲) دربارهٔ محتوای بحث گروه هیچ موضعی ندارد یا ابراز نمی‌کند
(۳) هیچ اختیاری برای دخالت در محتوای تصمیم‌ها ندارد
(۴) همهٔ اعضای گروه او و حضورش را پذیرفته‌اند
(۵) وضعیت گروه و بحث گروهی را عارضه‌یابی کرده و در صورت لزوم مداخله می‌کند
(۶) به بهبود فرایندهای تصمیم گیری و حل مسئله در گروه کمک می‌‌کند

موضع نداشتن دربارهٔ محتوای بحث یعنی چه؟

دسترسی کامل به این مطلب برای اعضای ویژهٔ متمم امکان‌پذیر است.

انواع تسهیلگری

تسهیلگری را به شیوه‌های مختلفی دسته‌بندی می‌کنند. ساده‌ترین دسته‌بندی به شکل زیر است:

  • تسهیلگری گروهی
  • تسهیلگری یک به یک
  • تسهیلگری فرد در برابر جمع

مثال‌هایی که کمی بالاتر گفتیم، به تسهیلگری گروهی مربوطند. می‌توان گفت هر جا اصطلاح تسهیلگری را بدون هرگونه توضیح بیشتر می‌شوید، به احتمال زیاد منظور گوینده همین تسهیلگری گروهی است.

اما تسهیلگری می‌تواند یک به یک هم باشد. یعنی فرد تسهیلگر روبه‌روی یک نفر قرار بگیرد و کمک کند که او مسیر خود را بهتر طی کند (اثربخش‌تر، در زمان کوتاه‌تر و با خطای کمتر). این نوع از تسهیلگری همان چیزی است که ما معمولاً به نام کوچینگ می‌شناسیم. می‌دانیم که بسیاری از کوچ‌ها فقط کوچ نیستند و عملاً نقش ترکیبی «کوچ + منتور» را ایفا می‌‌کنند.

اما در آن بخش از فعالیت‌های خود که کاملاً در چارچوب کوچینگ قرار دارند، عملاً تا حد زیادی نقش تسهیلگر را بر عهده گرفته‌اند (راه را همواره می‌کنند، بی‌ آن‌که هدف را تحمیل کنند).

یکی از بهترین مثال‌های «تسهیلگری فرد در برابر جمع» تسهیلگری در آموزش و یادگیری است. معلمان وقتی می‌خواهند نقش تسهیلگر را ایفا کنند، به جای درس دادن مستقیم، بستری ایجاد می‌کنند تا شاگردها خود به تدریج موضوع درس را کشف کرده و بیاموزند.

حتماً توجه کرده‌اید که در سال‌های اخیر مدام دربارهٔ آموزش تعاملی می‌‌خوانیم و می‌شنویم و معلمانی که یک‌طرفه حرف می‌زنند و درس می‌دهند، دیگر جذاب نیستند. این تغییر سلیقه ناشی از رونق تفکر تسهیلگری بوده است.

چه کسانی باید مهارت تسهیلگری داشته باشند؟

مشاوران از جمله گروه‌هایی هستند که حتماً به مهارت تسهیلگری نیاز دارند. یک مشاور مدیریت را در نظر بگیرید که مدیرعامل یک شرکت با او برای افزایش رضایت کارکنان مشورت می‌کند.

مشاور و مدیر نمی‌توانند پشت درهای بسته به رضایت کارکنان فکر کرده و چاره‌اندیشی کنند. ممکن است مشاور تصمیم بگیرد جلساتی با حضور کارمندان تشکیل دهد و از آن‌ها بخواهد ایده‌های افزایش رضایت را پیشنهاد دهند. طبیعتاً مشاور در این جلسه نقش تسهیلگر را ایفا خواهد کرد. به‌طور کلی، مشاوران مدیریت بخش قابل‌توجهی از داده‌های خام خود را می‌توانند در لباس تسهیلگر کسب کنند.

به همین شیوه، کوچ‌ها، مربیان، مدیران واحد منابع انسانی و متخصصان توسعه سازمانی به مهارت تسهیلگری نیاز دارند.

علاوه بر این‌ها، خود تسهیلگری هم یک فعالیت حرفه‌ای است. یعنی عده‌ای هستند که خود را نه مشاور می‌دانند و نه کوچ. عنوان دیگری هم برای خود به کار نمی‌برند. آن‌ها خود را دقیقاً تسهیلگر می‌نامند و سازمان‌هایی که برای جلسات گروهی به تسهیلگر نیاز دارند، از چنین افرادی برای حضور در جلسات‌شان دعوت می‌کنند.

لازم نیست رسماً تسهیلگر باشید تا دانش و مهارت تسهیلگری به کارتان بیاید. اگر در جلسات بسیاری شرکت می‌کنید، این مهارت برایتان مفید است. با دانستن روش درست ادارهٔ جلسه می‌توانید خطاها را تشخیص داده و روش‌های جبران‌شان را هم به اعضای جلسه پیشنهاد دهید.

در درس‌های آتی درباره مهارت تسهیلگری و تکنیک های تسهیلگری بیشتر صحبت خواهیم کرد.

این درس صرفاً به تعریف تسهیلگری اختصاص داشت و تمرین ندارد.

اما دسترسی به بسیاری از درس‌های آتی مدیریت جلسه صرفاً برای دوستانی امکان‌پذیر خواهد بود که تمرین ورود به بحث را انجام داده‌اند (شما هنوز انجام نداده‌اید).

بنابراین پیشنهاد می‌کنیم به درس اول دوره مدیریت جلسه سر بزنید و تمرین درس را انجام دهید. ثبت این تمرین به کمتر از پنج دقیقه وقت نیاز دارد:

تمرین ورود به بحث مدیریت جلسه

پیشنهاد عضویت در متمم

شما با عضویت ویژه در متمم، می‌توانید به درس‌ها و آموزش‌های بسیاری از جمله موضوعات زیر دسترسی کامل داشته باشید:

  فهرست درس‌های متمم

موضوعات زیر، برخی از درس‌هایی هستند که در متمم آموزش داده می‌شوند:

  دوره MBA (یادگیری منظم درس‌ها)

  استراتژی | کارآفرینی | مدل کسب و کار | برندسازی

  فنون مذاکره | مهارت ارتباطی | هوش هیجانی |تسلط کلامی

  توسعه فردی | مهارت یادگیری | تصمیم گیری | تفکر سیستمی

  کوچینگ | مشاوره مدیریت | کار تیمی | کاریزما

  عزت نفس | زندگی شاد | خودشناسی | شخصیت شناسی

  مدیریت بازاریابی | دیجیتال مارکتینگ | سئو | ایمیل مارکتینگ

اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید درباره‌ی متمم بیشتر بدانید، می‌توانید نظرات دوستان متممی را درباره‌ی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی می‌شناسند:

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مدیریت جلسه به شما پیشنهاد می‌کند:

سری مطالب حوزه مدیریت جلسه

سوال‌های پرتکرار دربارهٔ متمم

متمم چیست و چه می‌کند؟

متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحث‌های مهارتی و مدیریتی.

برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.

فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟

هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه»  دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص می‌‌‌کند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری می‌توانید نقشه راه‌های مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.

هم‌چنین در صفحه‌های دوره MBA و توسعه فردی می‌توانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.

هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟

شما می‌توانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.

اعتبار را می‌توانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیم‌سال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.

آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟

مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که می‌توانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.

هم‌چنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آن‌ها را می‌توانید در فروشگاه متمم ببینید.

با متمم همراه شوید

آیا می‌دانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور می‌توانید به جمع متممی‌ها بپیوندید؟

سرفصل‌ها  ثبت‌نام  تجربهٔ متممی‌ها

۹ نظر برای تسهیلگری چیست؟ | ویژگی های تسهیلگر و اهمیت مهارت تسهیلگری

    پرطرفدارترین دیدگاه به انتخاب متممی‌ها در این بحث

    نویسنده‌ی دیدگاه : گروه متمم

    توضیح پایانی شما کاملاً‌ درست و دقیق است.

    نه‌فقط در شرط اول، بلکه در شرط‌های دیگر هم چنین محدودیتی وجود دارد. این شرایط، ویژگی‌های تسهیلگر ایدئال را بیان می‌‌کنند و طبیعی است در دنیای واقعی ما فقط می‌توانیم به این ویژگی‌ها نزدیک شویم.

    حتی به‌فرض که بتوانیم فردی را از بیرون گروه در نقش تسهیلگر بیاوریم، هیچ‌وقت نمی‌‌توان گفت آن فرد به شکل کاملاً مطلق در برابر محتوا بی‌طرف است (این ویژگی را فقط می‌توان از سنگ‌ها و مردگان انتظار داشت).

    علاوه بر این، طبیعی است که همهٔ اعضای گروه هم به‌طور مطلق، فرد تسهیلگر را نپذیرند. اما همین که تعداد قابل‌توجهی از اعضای گروه به این نتیجه رسیده باشند که حضور تسهیل‌گر به جلسه کمک می‌‌کند، احتمالاً آن اقلیت هم - ولو از سر اجبار - با جمع همراه می‌شوند.

    بنابراین می‌توانیم بگوییم شش شرط مطرح شده، وضعیت ایدئال یک تسهیلگر را توصیف می‌کنند.

     
    تمرین‌ها و نظرات ثبت شده روی این درس صرفاً برای اعضای متمم نمایش داده می‌شود.
    .