Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Menu
دوره آموزشی هدف گذاری (کلیک کنید)


دروس رشته MBA | گرایش مالی و بازار سرمایه


دروس گرایش مالی رشته MBA

بارها این سوال از سوی دوستان متممی مطرح شده که «گرایش مالی در رشته MBA» چیست و در این گرایش چه درس‌هایی ارائه می‌شود؟

احتمالاً بخشی از این توجه، ناشی از رواج یافتن رمزارزها و ابزارهای پولی و مالی جدید است. بخش دیگری را هم می‌توان به شوقِ راه‌اندازی استارتاپ در حوزه‌های مالی (فین تک) نسبت داد.

رایج شدن چنین موضوعاتی، باعث شده در ذهن افراد بسیاری این سوال پیش بیاید که آیا می‌توان به MBA با گرایش مالی به عنوان یک مکمل آموزشی مناسب برای فعالیت در حوزه‌های پولی و مالی نگاه کرد؟

با وجودی که مباحث پولی و مالی در درس‌های MBA متمم کم‌رنگ‌تر هستند و جز در موضوعاتی مانند تاریخچه پول و روانشناسی پول به سراغ آن‌ها نرفته‌ایم، مناسب دیدیم کمی دربارهٔ دروس گرایش مالی MBA صحبت کنیم تا کسانی که به مطالعه در این حوزه فکر می‌کنند، آشنایی بیشتری با فضای این گرایش داشته باشند.

گرایش تخصصی مالی دربارهٔ چیست؟

پیش از این هم در معرفی رشته MBA گفته‌ایم که سرفصل‌ها و دروس این رشته در مقایسه با بسیاری از رشته‌های دانشگاهی، متنوع‌ترند. ممکن است ده‌ها دانشگاه و مرکز آموزش عالی در نقاط مختلف جهان ببینید که همگی در دوره MBA خود گرایش مالی دارند، اما وقتی عنوان درس‌ها و سرفصل‌ها را کنار هم می‌گذارید، شباهت چندانی میان آن‌ها نیابید.

در ایران، به خاطر سیاست‌گذاری متمرکز وزارت علوم، این تنوع کمتر است. کافی است برنامه درسی مقطع کارشناسی ارشد مدیریت کسب و کار (MBA) وزارت علوم را که در سال ۱۳۹۲ بازنگری شده نگاه کنید (دانلود فایل PDF). به وضوح مشاهده خواهید کرد که تا همین امروز هم دروس گرایش مالی و سرفصل‌های آن، تغییر جدی نکرده و هر جا در کشورمان دوره MBA با گرایش مالی برگزار شده،‌ کمابیش به این عناوین وفادار بوده‌اند.

عناوین زیر از جمله درس‌هایی هستند که در فهرست پیشنهادی وزارت علوم لحاظ شده‌اند:

  • آشنایی با بازارها و نهادهای مالی
  • مدیریت سرمایه‌گذاری
  • اقتصادسنجی مالی
  • بانکداری
  • بیمه
  • سرمایه‌گذاری و تأمین مالی املاک و مستغلات
  • قوانین و مقررات مالی
  • مالیه بین‌المللی (International Finance)
  • مالیه اسلامی (Islamic Finance)
  • مالیه رفتاری (‌Behavioral Finance)
  • مدیریت مالی در نفت و گاز
  • مهندسی مالی (Financial Engineering)

وزارت علوم معمولاً یک درس با عنوان «مباحث منتخب در مالی» هم در فهرست خود پیشنهاد می‌کند تا دانشکده‌ها و اساتید بتوانند هر آن‌چه را که برای دانشجویان مناسب می‌دانند، اما زیر سرفصل‌های رسمی نمی‌گنجد را در آن قالب تدریس کنند.

مرور دروس گرایش مالی دانشگاه‌های مختلف نشان می‌دهد که این فهرست، تحولات کمی را تجربه کرده است (+/+). درس‌های مدیریت ریسک و سرمایه گذاری خطرپذیر از جمله موضوعاتی هستند که در سال‌های اخیر، بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته‌اند.

بررسی مطالعات موردی (Case Study) هم اخیراً رونق بیشتری داشته و دانشگاه‌های کشورمان جدی‌تر از پیش به آن پرداخته‌اند. البته معمولاً به جای کیس، اصطلاح «اُفته» به کار می‌رود و جالب است که این اصطلاح، نتوانسته چندان از قلمرو گرایش مالی فراتر رفته و در حوزه‌های دیگر هم رایج شود (به هر حال، از شنیدن عنوان درس «افته‌هایی در مالی شرکتی» تعجب نکنید. منظورشان همین کیس‌استادی خودمان است).

برای این که تصویر بهتری از دروس گرایش مالی در ذهن‌تان شکل بگیرد، می‌توانید سرفصل‌ها و درس‌های اختیاری و انتخابی گرایش مالی در دانشگاه‌های دیگر جهان را هم مرور کنید (+/+/+/+/+).

زیرمجموعه‌های گرایش مالی MBA

با توجه به این که درس‌های بسیار متنوعی در گرایش مالی ارائه می‌شوند و دانشجو، تعدادی از آن‌ها را با توجه به سلیقه و اولویت‌هایش انتخاب می‌کند، عملاً ممکن است چند دانشجو از یک مرکز آموزشی و با یک مدرک (MBA گرایش مالی)‌ فارغ‌التحصیل شوند، اما آموخته‌هایشان یکسان نباشد.

ضمن این که معمولاً مراکز آموزشی، به رغم اعلام فهرست بلندبالایی از درس‌های اختیاری مالی، نهایتاً همهٔ آن درس‌ها را ارائه نمی‌کنند.

بنابراین می‌توان گفت کسی که در MBA گرایش مالی می‌خواند، با توجه به گزینه‌هایی که دانشگاه یا موسسه در اختیارش قرار می‌دهد و انتخاب‌های خودش، احتمالاً در یک یا دو مورد از حوزه‌های زیر قوی‌تر خواهد بود:

مباحث مالی شرکتی

کسانی که بیشتر روی این حوزه متمرکز می‌شوند، ارزش‌گذاری شرکت‌ها و دارایی‌های آن‌ها، تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی، مدیریت ریسک، تأمین مالی شرکت‌ها و به طور کلی، تحلیل مسائل و مشکلات و چالش‌های مالی شرکت‌ها را می‌آموزند. هم‌چنین یاد می‌گیرند که مفاهیم و پدیده‌هایی مثل مالیات، تورم، بودجه‌بندی، انتظارات بازار و ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران، چگونه می‌توانند ادارهٔ یک شرکت را از نظر مالی ساده‌تر یا دشوارتر کنند. این دانش به یک کارشناس کمک می‌کند، ارزش یک شرکت را برآورد کند و به تبع آن، تشخیص دهد که هر تصمیم استراتژیک مالی، چه تأثیری روی ارزش شرکت می‌گذارد.

کسانی که مباحث مالی شرکتی را به خوبی می‌شناسند، جدا از این که می‌توانند مدیران و مشاورانی ارزشمند برای شرکت‌ها باشند، توانایی ویژه‌ای هم در تحلیل و ارزیابی شرکت‌ها (پیدا می‌کنند. این دانش می‌تواند نقطهٔ شروع خوبی برای ورود به بازار سرمایه و سرمایه‌گذاری و معاملهٔ سهام شرکت‌ها باشد.

آشنایی با نهادهای پولی و مالی

گرایش مالی را می‌توان با رویکرد کاملاً متفاوت هم پیگیری کرد. به این شکل که بیشتر در پی آشنایی با نهادهای مالی باشید. یعنی بخواهید بدانید که بالاخره «بانک» چیست و چه می‌کند و «بانکداری» به چه معناست. «بیمه» در اکوسیستم اقتصادی ملی و جهانی قرار است چه وظیفه‌ای بر عهده بگیرد و این وظیفه را چگونه ایفا می‌کند؟

«بورس» دقیقاً‌ چیست؟ در پاسخ به چه نیازی به وجوده آمده؟ چه ابزارهایی را در اختیار شرکت‌ها (به عنوان سرمایه‌پذیر) و سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد؟ مبنای انجام معاملات در بازار سرمایه چیست؟

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشاع چه می‌کنند؟ سرمایه‌گذاری‌های زیربنایی به چه معناست؟ چه نهادهایی (در داخل یک کشور و در سطح بین‌المللی)‌ با این نوع سرمایه‌گذاری‌ها درگیر می‌شوند؟

طبیعتاً آشنایی با این نهادها باید با مطالعهٔ قوانین ملی و بین‌المللی هم همراه باشد. چون قانون‌گذار با وضع کردن و تغییر و اصلاح قوانین می‌تواند به سادگی تحولاتی بنیادین ایجاد کرده و ماهیت، هدف و کارکرد نهادهای مالی را تغییر دهد.

مفاهیم اقتصاد کلان و محیط اقتصادی بین‌المللی هم از جمله مباحثی هستند که بدون آشنایی با آن‌ها نمی‌توان نهادهای مالی را به درستی شناخت و درک کرد.

معامله‌گری

معامله‌گری (Trade) همواره با مباحث مالی گره خورده و هیچ‌وقت از آن جدا نبوده است؛ چه معاملهٔ‌ پول و چه معاملهٔ‌ سهام و سایر اوراق بهادار.

بنابراین نمی‌توان مباحث مدیریت مالی شرکتی و نیز نهادهای پولی و مالی را از معامله‌گری جدا دانست. با این حال، طی سال‌های اخیر اتفاق‌های تازه‌ای افتاده که رونق معامله‌گری و مباحث وابسته به آن را افزایش داده است.

گسترش اینترنت و فناوری اطلاعات، علاوه بر این که دسترسی به اطلاعات شرکت‌ها را ساده‌تر کرده، معامله را هم تسریع و تسهیل کرده است. تصمیم‌های مالی شرکت‌ها، استراتژی‌های آن‌ها و گزارش‌های مجامع، به سادگی در دسترس است. از سوی دیگر، معامله هم به صورت آنلاین و با کمترین زحمت انجام می‌شود (دو یا سه دهه قبل، برای یک معاملهٔ ساده، یا باید آشنایی مطمئن در کارگزاری‌ها می‌داشتید که تلفنی این کار را برایتان انجام دهد، یا باید حضوری به دفترشان سر می‌زدید).

دسترسی به تخصص‌های جدید مانند علم داده و هوش مصنوعی باعث شده افراد جدیدی به معامله‌گری در بازار سرمایه جذب شوند. کسانی که برنامه‌نویسی می‌دانند، ریاضیات را دوست دارند و با هوش مصنوعی آشنا هستند، به بازار سرمایه رغبت نشان می‌دهند و این انگیزه را پیدا می‌کنند که با تکیه بر دانش و تخصص خود، «معاملات الگوریتمی» را طراحی و اجرا کرده و از این بازار، سود به دست بیاورند.

تکنولوژی‌هایی مانند بلاک‌چین و ابزارهایی که در بستر بلاک‌چین توسعه پیدا کرده (مشخصاً رمزارزها)، مشتاقان تازه‌ای را به جمع معامله‌گران افزوده است. بورس قدمتی طولانی دارد و بازار فارکس هم ریشه‌دار و قدیمی است. اما افراد بسیاری بودند که به سراغ این بازارها نمی‌‌رفتند. به عنوان مثال، ده یا بیست سال پیش، برای یک دانشجوی ایرانی چندان قابل‌تصور نبود که سرمایه یا پس‌انداز اندکش را به شکل پرتفویی از پوند، دلار، فرانک سوییس و ین ژاپن نگه دارد. اما امروز همان دانشجو، در بازار رمز‌ارزها فعالیت می‌کند و بر این باور است که «یک ابزار تکنولوژیک جدید» به وجود آمده که او به خاطر دسترسی به تکنولوژی، حق دارد در بازارش مشارکت کند (درست به همان شکل که قبلاً جوانی در این سن، حضور در «رسانه» را حق خود نمی‌دانست و امروز رسانه‌های اجتماعی به بستر اصلی زندگی‌اش تبدیل شده‌اند).

همهٔ این‌ عوامل، و نیروهای مشابه از این دست، رغبت به معامله و معامله‌گری را افزایش داده‌اند. به همین علت، برخی مدارس کسب و کار در فهرست دروس خود، برخی درس‌های مرتبط با معامله‌گری را هم گنجانده‌اند (+).

درس‌های مالی رفتاری هم اگر چه قدیمی هستند، اما به نظر می‌رسد که اکنون با توجه به امکان استفاده از الگوریتم‌ها و محاسبات عددی، بیش از گذشته مورد توجه معامله‌گران قرار گرفته‌ و به موضوع محبوب آن‌ها تبدیل شده است.

توجه کنید که تمام درس‌های گرایش مالی MBA را لزوماً نمی‌توان زیر این سه شاخه گنجاند و از سوی دیگر، این سه شاخه هم کاملاً مستقل نیستند و هم‌پوشانی دارند.

اما همین تقسیم‌بندی ساده می‌تواند به شما کمک کند تا هنگام انتخاب گرایش مالی در موسسات آموزشی به دو سوال مهم پاسخ دهید:

  • من کدام زیرمجموعهٔ گرایش مالی را بیشتر دوست دارم؟
  • این گرایش مالی بیشتر رنگ و بوی کدام حوزه را دارد؟ مالی شرکتی؟ نهادهای مالی؟ یا معامله‌گری؟

پیشنهاد عضویت در متمم

شما با عضویت ویژه در متمم، می‌توانید به درس‌ها و آموزش‌های بسیاری از جمله موضوعات زیر دسترسی کامل داشته باشید:

  فهرست درس‌های متمم

موضوعات زیر، برخی از درس‌هایی هستند که در متمم آموزش داده می‌شوند:

  دوره MBA (یادگیری منظم درس‌ها)

  استراتژی | کارآفرینی | مدل کسب و کار | برندسازی

  فنون مذاکره | مهارت ارتباطی | هوش هیجانی |تسلط کلامی

  توسعه فردی | مهارت یادگیری | تصمیم گیری | تفکر سیستمی

  کوچینگ | مشاوره مدیریت | کار تیمی | کاریزما

  عزت نفس | زندگی شاد | خودشناسی | شخصیت شناسی

  مدیریت بازاریابی | دیجیتال مارکتینگ | سئو | ایمیل مارکتینگ

اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید درباره‌ی متمم بیشتر بدانید، می‌توانید نظرات دوستان متممی را درباره‌ی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی می‌شناسند:

      شما تاکنون در این بحث مشارکت نداشته‌اید.  

     تعدادی از دوستان علاقه‌مند به این مطلب:    بهنام محبوبی ، حسن فرزانه ، امین آورا ، علی ابراهیمی ، پارسا مقرب

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری معرفی رشته MBA به شما پیشنهاد می‌کند:

سری مطالب حوزه معرفی رشته MBA
 

برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)

متمم چیست و چه می‌کند؟ (+ دانلود فایل PDF معرفی متمم)
چه درس‌هایی در متمم ارائه می‌شوند؟
هزینه ثبت‌نام در متمم چقدر است؟
آیا در متمم فایل‌های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟

۵ نظر برای دروس رشته MBA | گرایش مالی و بازار سرمایه

     
    تمرین‌ها و نظرات ثبت شده روی این درس صرفاً برای اعضای متمم نمایش داده می‌شود.
    .