سبزشویی | Greenwashing چیست و چرا انجام میشود؟
در حمام بسیاری از هتلهای دنیا، کنار حوله یا روی آن یادداشتی را میبینید که شما را به استفادهی مجدد از حوله تشویق میکند.
شکل این یادداشتها و جملهبندی آنها متفاوت است. اما حرف اصلیشان این است که برای شستشوی حوله لازم است آب با مواد شیمیایی شوینده مخلوط شود و پسماند حاصل از شستشو نهایتاً به فاضلابها خواهد رفت و با آبهای زیرزمینی مخلوط خواهد شد و محیط زیست ما را آلوده خواهد کرد.
معمولاً از شما میخواهند حولهی خود را بیش از یک مرتبه استفاده کنید. مثلاً ممکن است بگویند: «اگر حولهی خود را پس از استفاده دوباره روی میله قرار دهید، ما متوجه میشویم که به خاطر حفظ محیط زیست، نمیخواهید حولهتان شسته شود. و البته اگر حوله را روی زمین بیندازید، همکاران ما آن را تعویض خواهند کرد.»
خود این پیشنهاد هم تا حدی از جنس سقلمه است. یعنی به شکلی طراحی شده که شما ترجیحاً آن را انجام نمیدهید. حس جالبی نیست حوله را روی زمین بیندازید و اتاق را ترک کنید. به نظر میرسد که تا کردن حوله و قرار دادن آن روی میله، کاری تمیزتر و اخلاقیتر است و پرستیژ بیشتری برایتان به همراه خواهد داشت.
در سال ۱۹۸۶ جِی وِستروِلد (Jay Westerveld) فعال محیطزیست مقالهای منتشر کرد و در آن گفت به نظر نمیرسد هتلها واقعاً نگران حفظ محیط زیست و مسئولیت اجتماعی باشند، بلکه بیشتر دغدغهی حفظ حولههای خودشان را دارند تا در اثر شستشو فرسوده نشوند و طبیعتاً هزینهی شستشو هم کاهش پیدا کند (+).
او معتقد بود که هتلها در بسیاری از زمینههای دیگر که اتفاقاً مهمتر و تأثیرگذارتر هم هستند، توجه چندانی به محیط زیست ندارند (مثلاً در آشپزخانه) و با این وضعیت، چندان منطقی نیست که تا این حد به شستشوی حولهها حساس باشند.
وسترولد اصطلاح Greenwashing را به کار برد که در زبان فارسی آن را به سبزشویی ترجمه کردهاند. سبزشویی شبیه پولشویی دارای بار معنایی منفی است.
منظور وسترولد از سبزشویی این بود که شرکتها میکوشند با ظاهر «سبز بودن» و «حمایت از محیط زیست» رد پای اثرات منفی فعالیتهای خود بر محیط زیست را بشویند و پاک کنند.
البته این مفهوم بعداً توسعه پیدا کرد و افراد بسیاری دربارهاش مطالعه و تحقیق کردند و کتاب و مقاله نوشتند. بحث سبزشویی گستردهتر از آن است که بشود همهی جنبههای آن را در قالب یک درس گنجاند. اما در ادامه میکوشیم پس از تعریف سبزشویی، انگیزه های سبزشویی و همینطور مثالهایی از سبزشویی را مرور کنیم تا تصویری کلی از این مفهوم در ذهنتان شکل بگیرد.
تعریف سبزشویی چیست؟
از مقالهی وسترولد که بگذریم، اولین کتاب جدی در زمینهی سبزشویی حدود یک دهه بعد در سال ۱۹۹۷ منتشر شد (+). گریر و برونو نویسندگان کتاب سبزشویی، نمونه های سبزشویی را مرور کرده و آن را از جنبههای مختلف تحلیل کردند. اما شاید برایتان جالب باشد که در تمام کتاب، چیزی به اسم تعریف سبزشویی نمیبینید. مثالها زیادند و مفهوم سبزشویی را در ذهن مخاطب جا میاندازند. اما تعریفی ارائه نشده است.
با این حال، این اولین کتاب سبزشویی، زمینهی مطالعات و تحقیقات بیشتر را فراهم کرد و مطالب بیشتری در این باره منتشر شد.
بعدها فرانسس بُوِن (Frances Bowen) در سال ۲۰۱۴ کتابی به نام بعد از سبزشویی را منتشر کرد (+). اهمیت این کتاب در آن بود که بُوِن ضمن تحلیل دقیقتر پدیده سبزشویی، ادبیات و مقالات این حوزه را هم به خوبی مرور و جمعبندی کرده بود.
او ریشه اصطلاح سبزشویی را به نقل از دیکشنریهای آکسفورد و وبستر به دو شیوه توضیح میدهد:
دوست عزیز.
دسترسی کامل به این درس برای کاربران ویژه متمم در نظر گرفته شده است.
با عضویت به عنوان کاربر ویژهی متمم، علاوه بر دسترسی به این مطلب، به سایر بحثهایی هم که تحت عنوان تبلیغات مطرح میشوند دسترسی پیدا میکنید.
همچنین با فعال کردن اشتراک ویژه به درسهای بسیار بیشتری دسترسی پیدا میکنید که میتوانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:
فهرست درسهای مختص کاربران ویژه متمم
البته از میان درسها و مطالب مطرح شده، ما فکر میکنیم شاید بهتر باشد ابتدا مطالعهی مباحث زیر را در اولویت قرار دهید:
سیستمهای کنترل مدیریت (برای سنجش اثربخشی تبلیغات)
دوره MBA (پیگیری منظم مجموعه درسها)
اگر بحثهای مربوط به حفظ محیط زیست و گازهای گلخانهای و موضوعات وابسته به آن برایتان جذاب است، میتوانید مصاحبه با بیل گیتس را هم که به بهانهی معرفی پادکست Sway در متمم مرور کردهایم بخوانید.
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری استراتژی کسب و کار به شما پیشنهاد میکند:
- دوره مدیریت استراتژیک | آموزش استراتژی کسب و کار
- نکاتی که فقط یک مدیرعامل حرفه ای و باتجربه میداند
- رشته مدیریت استراتژیک و سرفصل های آن در دانشگاهها
- تاریخچه استراتژی و مدیریت استراتژیک
- جنگل استراتژی | مکاتب استراتژی از دیدگاه مینتزبرگ
- ذینفعان سازمان چه کسانی هستند؟ تئوری ذینفعان و تحلیل گروه های ذی نفع
- کاملترین تعریف استراتژی چیست؟
- گمشده در دریا | نکتهای مهم دربارهی ماهیت استراتژی
- استراتژی به زبان ساده | با مروری بر مقاله استراتژی چیست مایکل پورتر
- چشم انداز استراتژیک در سازمان و کسب و کار به چه معنا است؟
- منظور از «عزم استراتژیک / نیت استراتژیک» چیست؟
- بیانیه ماموریت چیست؟ (+ بررسی دو نمونه بیانیه ماموریت)
- ارزش های سازمانی | چرا بیانیه ارزش های سازمانی تدوین میشود؟
- تعریف مدیریت استراتژیک و تفاوت برنامه ریزی استراتژیک و مدیریت استراتژیک
- برنامه ریزی استراتژیک چیست و سند استراتژی چگونه تدوین میشود؟
- دلایل شکست برنامه ریزی استراتژیک | استراتژیهایی که مرده به دنیا میآیند
- سطوح استراتژی در سازمان | انواع استراتژی بر اساس لایهی سازمانی
- ایگور آنسوف | پدر استراتژی سازمانی و مدیریت استراتژیک
- منظور از واحد کسب و کار استراتژیک (SBU) چیست؟
- تجزیه و تحلیل محیط کسب و کار | تحلیل PESTEL چیست؟
- پنج نیروی رقابتی پورتر و تحلیل صنعت به کمک آنها
- تحلیل محیط داخلی سازمان | ارزیابی عوامل داخلی کسب و کار چگونه انجام میشود؟
- انواع استراتژی | گزینه های استراتژیک پیش روی یک کسب و کار چیست؟
- استراتژی رهبری هزینه | کاهش هزینه برای ایجاد مزیت رقابتی
- استراتژی تمایز | متمایز بودن به عنوان یک استراتژی رقابتی
- استراتژی تمرکز به عنوان یک استراتژی رقابتی
- معنی انحصار چیست؟ بازار انحصاری چه ویژگیهایی دارد؟
- مزیت رقابتی چیست و از چه راههایی ایجاد میشود؟
- ائتلاف استراتژیک (Strategic Alliance) یا اتحاد استراتژیک چیست؟
- تحلیل گروه های استراتژیک | ابزاری برای تحلیل ساختار صنعت
- تحلیل رقبا در کسب و کار | چگونه آنالیز رقبا را انجام دهیم؟
- مزیت پیشتاز بودن | آیا مزیت پیشگامی واقعیت دارد؟
- استراتژی ادغام افقی | مقدمهی تثبیت تدریجی صنایع
- توسعه کسب و کار و انتخاب استراتژی رشد | ماتریس آنسوف
- استراتژی ادغام عمودی کسب و کارها و مزایا و معایب آن
- تعریف مقیاس تولید | مفهوم صرفه جویی ناشی از مقیاس
- از تولید انبوه تا سفارشی سازی انبوه
- صرفه جویی ناشی از تنوع | چندمحصولی بودن به عنوان یک مزیت اقتصادی
- ماتریس BCG یا ماتریس بوستون چیست؟ (+ مثال و نحوه استفاده)
- کنیبالیزم | همجنس خواری در استراتژی، بازاریابی و فروش
- استراتژی Lock-in و نصب زنجیر به پای مشتری
- استراتژی افزایش سهم بازار یا افزایش سهم از کیف پول مشتری؟
- ویژگیهای یک پلتفرم موفق
- تحلیل استراتژیک صنعت شامل چه بخشهایی است؟
- استراتژی و محصولات و خدمات اسیرکننده
- مسئولیت اجتماعی شرکت چیست و به چه معناست؟
- سبزشویی | Greenwashing چیست و چرا انجام میشود؟
- نقشه استراتژی | ابزاری برای تعیین گامهای عملی در اجرای استراتژی
- مدل هفت S مکنزی چیست و چه میگوید؟
- کتاب چهار اصل اجرای استراتژی
- استراتژی برای کسب و کارهای کوچک به چه معناست؟
- گزارشهای مدیریتی | شش روند اصلی که آینده را شکل میدهند
- معرفی کتاب خردهروندها | روندهای کوچکی که تغییرات بزرگ اطراف ما را میسازند
- وابستگی به مسیر | اثرات بلندمدت انتخابهای کوتاهمدت
- تیم قرمز | تحلیل کسب و کار و جستجوی نقاط ضعف در رقابت
- گری همل کیست؟ (به همراه معرفی کتابهای گری همل)
- کتاب مزیت رقابتی ملل (مایکل پورتر)
- کتاب استراتژی رقابتی مایکل پورتر
- جیم کالینز (معرفی و زندگی نامه)
- کتاب مدیریت استراتژیک فرد آر دیوید
- بزرگان مدیریت استراتژیک
- کتاب ساخت ژاپن | آکیو موریتا و داستان رشد سونی
- معرفی کتاب استراتژی کارساز | علت عملی نشدن استراتژی کسب و کار چیست؟
- مایکل پورتر | از نظریهپردازان استراتژی رقابتی و مزیت رقابتی
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : محمدرضا شعبانعلی
من هم - احتمالاً مثل بسیاری از دوستان دیگه - کمی وقت گذاشتم و سعی کردم چند مثال از سبزشویی در وب پیدا کنم.
جالبترین نمونهای که به چشمم خورد مربوط به استارباکس بود.
استارباکس سال ۲۰۱۸ اعلام میکنه که میخواد مصرف نی پلاستیکی (Plastic Straw) رو کاهش بده و با حذف نی در گروهی از محصولات در چند هزار شعبهاش به حفظ محیط زیست کمک کنه.
برآورد شده بود که این اقدام استارباکس باعث میشه سالانه حدود یک میلیارد عدد نی کمتر تولید و مصرف بشه.
برای اینکار لازم بود که طراحی درپوش پلاستیکی لیوانها کمی تغییر کنه.
موسسهی Reason که احتمالاً اون رو به خاطر مطالعات و مقالات اقتصاد لیبرال میشناسید یه مقاله منتشر کرد و توضیح داد که درپوشهای جدید کمی سنگینتر هستن. به شکلی که وزن درپوش پلاستیکی جدید از مجموع وزن درپوش قبلی با نی بیشتره! (گزارش Reason).
البته ظاهراً استارباکس جایی اشاره کرده که جنس درپوشها با جنس نی فرق داره و درپوش از پلی پروپیلن ساخته میشه که قابل بازیافته.
اما گاردین هم به نکتهی جالبی اشاره کرده و اون اینه که صرفاً حدود ۱۰٪ از پلاستیکهای قابلبازیافت در دنیا بازیافت میشن. بنابراین عملاً این واقعیت که «نی قابلبازیافت نیست و درپوش قابل بازیافته» تأثیری روی این واقعیت که «بعد از این طرح، پلاستیک بیشتری تولید شده و به طبیعت سپرده میشه» نداره.