مهارت یادگیری، تکنیکها و روشهای یادگیری بهتر
یادگیری تا چند دهه قبل، کمتر به عنوان یک مهارت مورد توجه قرار میگرفت.
اصطلاحی که بیش از یادگیری رواج داشت، هوش بود.
چیزی به نام ضریب هوشی یا بهره هوشی که معمولاً آن را با مخفف IQ میشناسیم، در ذهن بسیاری از مردم جایگاه بالایی پیدا کرده بود.
اگر کسی در آموختن توانمند بود، همه چیز را به بهره هوشی بالای او مربوط میدانستند و ضعف در یادگیری هم به بهره هوشی پایین نسبت داده میشد.
البته در این میان، به نقش معلم و سیستم آموزشی هم تا حدی توجه میشد. خصوصاً طی چند قرن اخیر که نظام آموزشی متمرکز شکل گرفت و یکی از انتظارات مهم خانوادهها از دولتها این بود که ساختاری رسمی و متمرکز و منسجم برای آموزش و تربیت فرزندانشان ایجاد کنند.
آموزش و پرورش و نظام آموزش عالی در کشور خودمان و دانشگاهها و کالجها در سراسر جهان، همگی بر اساس این انتظار طراحی شدند و شکل گرفتند.
تعریف یادگیری در روانشناسی و علوم مدیریتی
اگر به دنبال یک تعریف برای یادگیری (Learning) باشید که دانشمندان بسیاری آن را پذیرفته باشند و بتوانید بدون اینکه با نقد جدی روبرو شوید آن را همه جا مطرح کنید، باید بگوییم که متاسفانه چنین تعریفی وجود ندارد.
در حوزههای روانشناسی رفتارگرا، نوروساینس، روانشناسی شناختی، روانشناسی رشد و روانشناسی اجتماعی، تعریفهای بسیار متنوعی از یادگیری وجود دارد.
مثلاً روانشناسان رفتارگرا، یادگیری را به عنوان تغییر رفتار بر اثر تاثیرات محیطی تعریف میکنند. بنابراین اگر یادگیری به تغییر رفتار منتهی نشود، نمیپذیرند که یادگیری اتفاق افتاده است.
این تعریف در میان افراد فعال در حوزه توسعه فردی و یادگیری مدیریت، علاقهمندان زیادی دارد. چون به هر حال، انتظار میرود دستاورد نهایی مدیریت و توسعه فردی هم از جنس رفتارهای مشهود باشد و هیچکس به یک مدیر یا کارمند، به خاطر سفرهای ذهنی بدون نتیجهی بیرونی، حقوق نمیدهد.
اما یک نکتهی مهم وجود دارد که باید به آن توجه داشته باشیم:
عمدهی نظریه های یادگیری و تعریفهای یادگیری که در یک قرن گذشته مطرح شدند، یک ویژگی مشترک دارند:
آنها آنچه را به عنوان آموزش عمومی (Public Education) یا آموزش رسمی میشناسیم، چندان موفق و اثربخش ارزیابی نمیکنند.
به همین علت طی دهههای اخیر، شاهد رواج موج گستردهی انتقاد از سیستمهای آموزش رسمی بوده و هستیم.
منظور از آموزش رسمی یا آموزش عمومی، این است که سازمانهایی بزرگ و معمولاً بروکراتیک، مسئولیت آموزش را بر عهده میگیرند و هزاران نفر در دفاتر برنامه ریزی درسی مینشینند و درسهای مختلف و موضوعات مناسب برای آموزش را تعیین کرده و محتوای درسی مناسب برای آن را تدوین میکنند.
[ مطلب مرتبط: نظام آموزشی چگونه خلاقیت را نابود میکند؟ ]
کاهش نقش یادگیری متمرکز در عصر دیجیتال
شاید در محیطهای علمی و آکادمیک، تعریفهای جدید از یادگیری بود که باعث شد ضعف نظام آموزشی رسمی و متمرکز بهتر دیده شود.
اما مهمترین عاملی که باعث شد اهمیت آموزش متمرکز در ذهن عموم مردم کمرنگتر شود، توسعه فناوری اطلاعات و رواج ابزارهای ارتباطی نوین مانند وب و شبکه های اجتماعی بود.
به این مثال توجه کنید:
اینکه در میان کتابهای درسی آموزش و پرورش، هیچ درسی با عنوان شبکه های اجتماعی وجود ندارد، باعث نشده که دانشآموزان و والدین و حتی معلمان، عضو شبکههای اجتماعی نشوند.
جالب اینجاست که به تدریج، انتظار از آموزشهای رسمی متمرکز در حدی کاهش یافته که کمتر کسی به این مسئله فکر میکند که چرا چنین چیزهایی در سرفصل رسمی مدارس نیست.
همه خودشان یاد گرفتهاند به شکل خودآموز با جهان جدید ارتباط برقرار کنند و آموزش رسمی هر روز یک پله در مقابل یادگیری فردی عقبنشینی میکند و سنگرها را میبازد.
اهمیت آشنایی با تکنیکها و روشهای یادگیری در عصر دیجیتال
با توجه به آنچه تا کنون گفته شد میتوانیم توافق کنیم و دو واژهی زیر را با معنایی متفاوت به کار ببریم:
- آموزش: به معنای تزریق دانش و مهارت از سمت معلم به دانشآموز
- یادگیری: به مفهوم تلاش فعال و دائمی دانشآموز و دانشجو برای جستجو و جذب دانش و بهبود مهارت
البته آموزش و یادگیری همیشه در کنار هم بودهاند. آنچه در اینجا مطرح کردیم، این است که سهم اصلی در گذشته در اختیار آموزش بوده و اکنون در اختیار یادگیری قرار گرفته است.
دنیای جدید، کمتر از هر زمان دیگری از IQ و از آموزش صحبت میکند. آنچه پررنگتر شده مهارت یادگیری است.
در شرایطی که هر یک از ما باید خود، مسئولیت جستجو و جذب دانش مورد نیاز را بر عهده بگیریم، کسانی موفقتر هستند و میتوانند نسبت به دیگران متمایز باشند که از نظر مهارت یادگیری، در سطحی بالاتر از دیگران قرار بگیرند.
پیشفرض کلیدی ما در درس مهارت یادگیری این است که یادگیری، یک رویداد پیچیده و غیرقابل درک ذهنی نیست؛ بلکه یک مهارت است که با تمرین و تکرار، بهبود پیدا میکند.
مخاطب درس تکنیکها و روش های یادگیری چه کسانی هستند؟
ما درس مهارت و روشهای یادگیری را برای همه دوستان متممی در نظر گرفتهایم.
به بیان دیگر، بر این باور هستیم که حتی اگر برخی دوستان، صرفاً خوانندهی مطالبی مانند زنگ تفریح یا پاراگراف فارسی متمم نیز هستند، همچنان مناسب است که برای درس مهارت یادگیری وقت بگذارند. چون آشنایی با مهارت یادگیری میتواند تاثیرات مثبت خود را در همهی جنبههای زندگی ما نشان دهد.
با این حال، به طور خاص، اصرار داریم دوستانی که قصد مطالعه و یادگیری درسهای مدیریت کسب و کار متمم را دارند، حتماً مطالعه و مرور درس مهارت یادگیری را نسبت به سایر درسها در اولویت بالاتری قرار دهند.
نقش هدف گذاری، برنامه ریزی، انگیزه، مدیریت زمان و نظم شخصی در یادگیری
اگر قصد داشته باشید یک دوره آموزشی کامل در زمینه یادگیری را بگذرانید، لازم است با برخی مهارتهای دیگر هم آشنا باشید.
به عنوان مثال، نباید از مهارت برنامه ریزی غافل شویم.
همچنین باید به خاطر داشته باشیم که بدون توانایی در مدیریت زمان و بدون داشتن نظم شخصی (یا نظم درونی) نمیتوانیم انتظار دستاوردهای ارزشمندی در زمینه یادگیری داشته باشیم.
چون یادگیری یک فعالیت تفننی کوتاهمدت نیست. بلکه یک روش و سبک دائمی در نگاه به دنیا و محیط اطراف است که باید بخشی از زندگی ما را پیوسته به خود اختصاص دهد.
انگیزه داشتن و مدیریت انگیزه هم بحث مهم دیگری است که در یادگیری نقش مهمی ایفا میکند.
حتی اگر کسی تمام تکنیکها و اصول و مبانی یادگیری را بداند و مهارت یادگیری را هم به خوبی فرا بگیرد، همچنان تا زمانی که انگیزهای برای یادگیری نداشته باشد هیچکس انتظار ندارد در مسیر رشد و یادگیری به فردی موفق و متمایز تبدیل شود.
ما با توجه به اینکه این مباحث را جداگانه مطرح کردهایم، در مجموعه درسهای مهارت یادگیری کمتر به سراغ آنها میرویم. اما نباید نقش آنها را در بحث یادگیری فراموش کنیم و کوچک بشماریم.
موضوعات اصلی مورد بحث در درس مهارت یادگیری
چند فایل صوتی آموزشی
در نخستین درسهای مهارت یادگیری، چند فایل صوتی آموزشی درباره یادگیری ارائه شده است.
اگر چه این فایلها میتوانند مفید باشند و نکات مهمی در آنها مطرح میشود؛ اما نباید آنها را به عنوان جایگزین درسها در نظر بگیریم.
این فایلها صرفاً شما را برای مطالعهی دقیقتر درسها آماده میکنند.
مهارتهای مورد نیاز برای یادگیری الکترونیکی
طبیعی است که چون بستر آموزش در متمم، الکترونیکی است، ما نمیتوانیم همهی بحثمان را به جنبههای ذهنی یادگیری محدود کنیم.
وقتی از یادگیری الکترونیکی حرف میزنیم، لازم است در کنار جنبههای ذهنی یادگیری دربارهی استفاده از ابزارهای دیجیتال برای یادگیری الکترونیکی هم صحبت کنیم.
درس زیر میتواند در این زمینه کمککننده باشد:
آیا آموزش الکترونیکی و روشهای یادگیری الکترونیکی مناسب شما هستند؟
روش مطالعه و یادداشتبرداری و سازماندهی اطلاعات
میتوان گفت روشها و تکنیکهای مطالعه و یادداشت برداری، فصل مشترک دورههای مهارت یادگیری محسوب میشود.
ما هم در متمم چند درس را به این بحث اختصاص دادهایم که البته هنوز جای کار بسیار بیشتری دارد و در آینده نیز درسهای بیشتری در این زمینه ارائه خواهد شد:
مقایسه یادداشت برداری با کاغذ و کامپیوتر
سطوح یادگیری
یکی از بحثهای بسیار مهمی که ما در مهارت یادگیری با آن آشنا میشویم، سطوح یادگیری است.
شاید بتوان گفت قلب درس مهارت یادگیری، بحث سطوح یادگیری است که توسط بنجامین بلوم دانشمند بزرگ این حوزه مطرح شده است.
خواهیم آموخت که قرار نیست همه چیز را در یک سطح و به یک اندازه یاد بگیریم.
بلکه میزان یادگیری و نوع یادگیری باید با توجه به موضوع بحث و نیاز ما تعیین شود.
بلوم یادگیری را در سطحهای زیر تعریف میکند:
نکاتی برای یادگیری بهتر درسهای متمم
نکاتی که درباره مهارت یادگیری مطرح میشوند، همیشه و همهجا کاربرد دارند.
اما از آنجا که هدف اصلی ما از طراحی و ارائه درس مهارت و روشهای یادگیری افزایش میزان یادگیری شما در درسهای متمم است، درسهایی را به شکل اختصاصی به تکنیکهای یادگیری بهتر درسهای متمم اختصاص دادهایم:
انواع سبک های یادگیری
متاسفانه یکی از بحثهای غیرعلمی که بسیار هم رواج دارد و سایتها و کتابها و مراکز آموزشی متعددی به آن اشاره میکنند، بحث سبک یادگیری است.
شاید شما هم با کسانی برخورد کرده باشید که یادگیری را به دستههای زیر تقسیم میکنند:
- یادگیری دیداری یا بصری (Visual)
- یادگیری شنیداری یا سمعی (Auditory)
- یادگیری جنبشی – لمسی (Kintesthetic)
- یادگیری خواندنی و نوشتنی (Reading/Writing)
یکی از نکات مهمی که در مجموعه درسهای مهارت یادگیری خواهیم آموخت این است که در دام این نوع بحثهای غیرعلمی که در گذشته رواج داشتهاند و اکنون کمتر مورد توجه قرار میگیرند، گرفتار نشویم.
دوست عزیز.
شما با عضویت رایگان به عنوان کاربر آزاد متمم (صرفاً با تعیین نام کاربری و کلمهی عبور) میتوانید به حدود نیمی از چند هزار درس متمم دسترسی داشته باشید.
همچنین در صورت تمایل، با پرداخت هزینه عضویت، به همهی درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. فهرست برخی از درسهای مختص کاربران ویژه متمم را نیز میتوانید در اینجا ببینید:
فهرست درسهای مختص کاربران ویژه متمم
از میان درسهایی که در فهرست بالا آمده است، درسهای زیر از جمله پرطرفدارترین موضوعات هستند:
دوره MBA | مذاکره | کوچینگ | توسعه فردی
فنون مذاکره | تصمیم گیری | مشاوره مدیریت
تحلیل رفتار متقابل | تسلط کلامی | افزایش عزت نفس
چگونه شاد باشیم | هوش هیجانی | رابطه عاطفی
خودشناسی | شخصیت شناسی | پرورش کودکان هوشمندتر
اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید دربارهی متمم بیشتر بدانید، میتوانید نظرات دوستان متممی را دربارهی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی میشناسند:
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مهارت یادگیری به شما پیشنهاد میکند:
- مهارت یادگیری، تکنیکها و روشهای یادگیری بهتر
- روشهای نادرست متممخوانی!
- سواد چیست؟ | تعریف سواد از نظر یونسکو
- هدف گذاری و تنظیم لیست اهداف در یادگیری (+ نمونه هدف گذاری)
- آیا آموزش الکترونیکی و روشهای یادگیری الکترونیکی مناسب شماست؟
- فایل صوتی آموزشی | مقدمهای بر مهارت یادگیری
- فایل صوتی درباره مهارت یادگیری | چند نکته درباره تکنیکهای یادگیری
- یادگیری تطبیقی | فایل صوتی آموزشی
- فایل صوتی مهارت یادگیری | اهمیت کند کردن سرعت یادگیری
- یادگیری کریستالی | دانلود فایل صوتی دربارهٔ مهارت یادگیری
- مثال یادگیری کریستالی | فایل صوتی درباره ماجرای دروغ و فریب
- آیزاک آسیموف | تمرین یادگیری کریستالی
- آنتوان دو سنت اگزوپری | تمرین یادگیری کریستالی
- بهترین معلم ریاضی کیست؟
- تعریف منحنی یادگیری چیست و برای ما چه کاربردی دارد؟
- کتابخوانی و توصیه هایی برای آن | چگونه کتابخوان شویم؟
- انواع منابع و طبقه بندی منابع اطلاعاتی | از منابع دست اول تا خروجی هوش مصنوعی مولد
- درباره اهمیت کتاب | بخشی از متن کتاب آهنگ افلاک نوشته کارل سیگن
- گروه کتابخوانی | برای کتابخوانی گروهی چه قوانینی بگذاریم؟
- چگونه کتاب بخوانیم؟ راهنمای مورتیمر آدلر برای کتاب خواندن
- درباره اهمیت کتابهای قدیمی | چرا باید آنها را بخوانیم؟
- کتاب های پرفروش | آیا پرفروش ترین کتاب های جهان لزوماً بهترین کتابهای حوزهٔ خود هستند؟
- آموزش خلاصه نویسی و یادداشت برداری
- آیا با این رسمالخط، مطالب را بهتر به خاطر میسپارید؟
- کتاب صوتی یا کاغذی؟ | آیا کتاب کاغذی جای خود را به کتاب صوتی خواهد داد؟
- در کتابخانه شخصی شما چه خبر است؟
- بریدههایی از کتاب برچیدن کتابخانهام | آلبرتو مانگل
- نقشه ذهنی چیست؟ بررسی کاربردهای نقشه ذهنی در یادگیری
- نقشه مفهومی یا نمودار مفهومی چیست؟ | راهنمای ترسیم نقشه و یک نمونه
- تکنیک های یادگیری | بهترین روش مطالعه و یادگیری درسهای متمم چیست؟
- معرفی کتاب چرا به یاد میآوریم؟ | دربارهٔ حافظه، به خاطر سپردن و فراموش کردن
- اینفوگرافی تکنیکهای یادگیری
- حافظه کوتاه مدت، حافظه بلند مدت و حافظه فعال چه هستند؟
- تانیا لومبروزو (محقق روانشناسی شناختی)
- هر یک از اینها از کدام سیاره آمدهاند؟
- آیا شما از این روش یادگیری استفاده میکنید؟
- ترجمه کتاب | چگونه بدانیم یک کتاب انگلیسی به فارسی ترجمه شده یا نه؟
- بلوم کیست؟ | زندگینامه + اهمیت نظریه بلوم در یادگیری
- طبقه بندی بلوم (سطوح یادگیری بلوم)
- دانستن، حفظ کردن و به خاطر سپردن، میتواند یکی از اهداف آموزش باشد
- منظور از درک مطلب چیست؟ چگونه برای درک مطلب هدفگذاری کنیم؟
- آیا همیشه باید یادگیری را از موضوعات ساده شروع کرد؟
- کاربردی کردن آموختهها: آیا به تفاوت آموختن و به کاربردن توجه کردهاید؟
- تجزیه و تحلیل به عنوان یکی از مهارتها در یادگیری
- توانایی ارزیابی و قضاوت یکی از مراحل یادگیری است
- بالاترین سطح یادگیری، خلق و ترکیب است
- انواع سبک های یادگیری چه هستند و چه کاربردی دارند؟
- انواع سبک های شناختی | تفاوتهای ما در اندیشیدن، یادگیری و حل مسئله
- کدامیک از روش های یادگیری را انتخاب میکنید؟
- درباره اهمیت آموزش دانشگاهی
- افزایش سرعت یادگیری به عنوان یک هدف
- چند پیشنهاد ساده برای بهبود روش مطالعه شما
- مخترع کیست؟
- آیا مراقب هستید که آموزش، شما را نادانتر نکند؟
- اثر دانینگ کروگر | آنکس که نداند و نداند که نداند
- معرفی کتاب دوباره فکر کن | آدام گرنت
- منابع تکمیلی | دوره صوتی آموزش کتابخوانی و انتخاب کتاب مناسب (محمدرضا شعبانعلی)
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
۸۶۰ نظر برای مهارت یادگیری، تکنیکها و روشهای یادگیری بهتر