دیوید مک کللند – نظریه پرداز انگیزش، پیشرفت و موفقیت
این درس به معرفی دیوید مک کللند (David McClelland) روانشناس بزرگ حوزهی انگیزش اختصاص یافته است.
البته ما نظریه وی در انگیزش را به صورت مستقل مورد بحث قرار خواهیم داد و در اینجا صرفاً به معرفی کلی او میپردازیم.
تلفظ نام مک کللند
با توجه به اینکه تلفظ نام دیوید مک کللند در زبان فارسی چندان ساده به نظر نمیرسد، اجازه بدهید قبل از شروع بحث دربارهی مک کللند به یک نکته اشاره کنیم.
ما در زبان فارسی، با توجه به دیکتهی انگلیسی McClelland، نام او را به صورت مک کللند مینویسیم. اما تلفظ نام او در زبان انگلیسی به مک لِلند (mə’klɛlənd) نزدیک است و به علت سهولت تلفظ، ک دوم تقریباً تلفظ نمیشود.
ما در نگارش همان شکل رایج فارسی (دیوید مک کللند) را حفظ خواهیم کرد؛ اما پیشنهادمان این است که نام او را با همان تلفظ انگلیسی بخوانید. خصوصاً اینکه در آینده با او بسیار کار خواهیم داشت و ناگزیر باید دائماً نامش را تلفظ کنیم.
مک کللند دانشمند و روانشناس آمریکایی قرن بیستم میلادی است که در سال ۱۹۱۷ به دنیا آمد و در سال ۱۹۹۸ در سن ۸۱ سالگی درگذشت.
او سهم بزرگی در گسترش روانشناسی در قرن بیستم داشته است که بحث انگیزش و مدیریت انگیزه تنها یکی از آنهاست.
تلاش او در حدی ارزشمند بوده که در فهرست روانشناسان برتر قرن بیستم منتشر شده توسط APA، پانزدهمین جایگاه را به خود اختصاص داده است (یونگ در آن فهرست در ردیف ۲۳ و سلیگمن در ردیف ۳۱ قرار گرفته است).
مک کللند و موفقیت شغلی
یکی از محورهای اصلی در مدل ذهنی دیوید مک کللند، موفقیت شغلی است.
او به بهانههای مختلف به سراغ این موضوع میرود و حتی بخش مهمی از دستاوردهای او در نظریه انگیزش در توجه به عوامل موفقیت شغلی ریشه داشته است.
او از آزمون های شخصیت شناسی که در دوران خودش رواج داشت، چندان راضی نبود و بهره هوشی (IQ) را هم یک شاخص پیش بینی کننده مناسب از موفقیت فردی و شغلی نمیدانست.
[ درس مرتبط: شاخص پیش بینی کننده چیست؟ ]
البته میدانیم که در نیمهی دوم قرن بیستم، دانشمندان دیگری هم مانند مک کللند وجود داشتند که از جدی گرفتن بیش از حد بهره هوشی خوشنود نبودند.
به عنوان مثال، پیتر سالووی و دنیل گلمن هم بحث هوش هیجانی را در همین راستا مطرح کردند و بر این باور بودند که جنبههای دیگری غیر از بهره هوشی میتوانند موفقیت شغلی را رقم بزنند.
اما دستاورد مک کللند این بود که دو ویژگی دیگر را در نظر گرفت و توجه محیط دانشگاهی را به آنها جلب کرد:
- توانایی انجام یک کار
- نیاز به موفقیت
شاید در نگاه نخست، چنین حرفی واضح به نظر برسد؛ اما به خاطر داشته باشید که موفقیت به عنوان یک نیاز حرف تازهای بود و حتی امروز هم برای بسیاری از ما تازه است.
ما نیاز به آب و غذا و امنیت و احترام و دوستی و رابطه با دیگران را میفهمیم؛ اما اینکه نیاز به موفقیت را به عنوان یک نیاز واقعی انسانی در نظر بگیریم، نکتهی کوچکی نیست.
فقط کافی است به این نکته توجه کنید که بخش مهمی از ادبیات آموزش و پرورش در کشورهای توسعه یافته در اثر تلاشهای مک کللند و همکارانش به چنین سوالهایی اختصاص یافته است:
- چگونه نیاز به موفقیت را در دانش آموزان و دانشجویان تقویت کنیم؟
- نیاز به موفقیت به چه فاکتورها و عواملی بستگی دارد؟
- کدام رفتارها و کدام شرایط محیطی، این نیاز را تضعیف کرده یا سرکوب میکند؟
- چه اقدامها، تجربهها و آموزشهایی میتواند این نیاز را به مسیر رفتارهای اخلاقی / غیراخلاقی هدایت کند؟
حاصل ایجاد و تقویت این دغدغه، مجموعهی گستردهای از مطالعات کاربردی و عمیق در زمینهی موفقیت به عنوان یک انگیزه در جامعهی دانشگاهی است که کتابها و مجموعه مقالات زیر نمونههایی از آنها هستند:
Development of Achievement Motivation
17000 Classroom Visits Can’t Be Wrong
تصور این نکته دشوار نیست که جدی نگرفتن نیاز به موفقیت در فرهنگهایی مانند فرهنگ ما، باعث شده فضا برای آموزش های انگیزشی غیرعلمی و سخنرانی های انگیزشی به دور از مبانی علمی بازتر کند.
این ادعای متمم، برای تأیید نیازمند مطالعه و بررسی علمی و میدانی است. اما شاید در حد فرض اولیه بتوان به این نکته فکر کرد که آموزشهایی مانند بازاریابی شبکهای و فروش نتورکی در کشور ما و برخی کشورهای مثل ما، صرفاً قرار نیست یک شغل باشند و بیشتر، به هدایت و تشویق نیاز به موفقیت میپردازند.
نیازی که اگر به شیوهای علمی و کاربردی پرورش و رشد داده میشد، فضایی برای رشد و تثبیت نگاه دوقطبی در جامعهی فروشندگان (به شکلی که دنیا را به نتورکرها و دیگران تقسیم کنند) شکل نمیگرفت.
به هر حال، همهی این توضیحات و مقدمهها و ادعاها در این راستاست که مک کللند و نیاز به موفقیت را به عنوان یک بحث کلاسیک انگیزشی مربوط به چند دههی گذشته نبینیم و به خاطر داشته باشیم که هنوز هم، توجه به دیدگاهها و مطالعات او، میتواند راهگشای بهبود کیفیت آموزش و نیز پرورش نیروی انسانی کارآمد باشد.
چند مطلب مرتبط | برای علاقهمندان به کتابخوانی
راهنمای خواندن و خریدن کتاب (فایل صوتی)
کتاب های مدیریت | کتاب های بازاریابی و فروش
کتاب های استراتژی | کتاب های بازاریابی دیجیتال
کتاب های روانشناسی | مرور، نقد و خلاصه کتاب
کتاب های توسعه فردی | کتاب های مدیریت زمان
پاراگراف فارسی | جملات منتخب کتابها
کتابخوانی | چگونه کتابخوان شویم؟
شما با عضویت ویژه در متمم، میتوانید به درسها و آموزشهای بسیاری از جمله موضوعات زیر دسترسی کامل داشته باشید:
موضوعات زیر، برخی از درسهایی هستند که در متمم آموزش داده میشوند:
دوره MBA (یادگیری منظم درسها)
استراتژی | کارآفرینی | مدل کسب و کار | برندسازی
فنون مذاکره | مهارت ارتباطی | هوش هیجانی |تسلط کلامی
توسعه فردی | مهارت یادگیری | تصمیم گیری | تفکر سیستمی
کوچینگ | مشاوره مدیریت | کار تیمی | کاریزما
عزت نفس | زندگی شاد | خودشناسی | شخصیت شناسی
مدیریت بازاریابی | دیجیتال مارکتینگ | سئو | ایمیل مارکتینگ
اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید دربارهی متمم بیشتر بدانید، میتوانید نظرات دوستان متممی را دربارهی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی میشناسند:
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری انگیزش-و-هیجان به شما پیشنهاد میکند:
- مدیریت انگیزه چیست؟ انگیزش و هیجان، چگونه زندگی ما را میسازند؟
- تعریف انگیزه چیست؟ پنج سوال اصلی در انگیزش
- حس خوب هدف گذاری | آیا هدف داشتن واقعاً فایده هم دارد؟
- اهمیت هدف گذاری و برنامه ریزی
- یکی از اشتباهات هدف گذاری | تمرکز روی اقدام به جای نتیجه
- هدف گذاری به روش اسمارت | آیا هدف گذاری Smart همیشه مفید است؟
- بی انگیزگی و فرسودگی ناشی از اقدامهای همزمان
- برنامه ریزی برای برنامه ریزی (Plan to Plan)
- علف های هرز در زمین برنامه ریزی شما
- برنامه ریزی و چالش اقدامهای رها شده و ناتمام
- هدف داشتن و تلاش کردن کافی نیست | مرور نتایج هم مهم است
- مانع اصلی در رسیدن به خواسته ها
- نقش «طرح جایگزین یا Plan B» در برنامه ریزی
- آیا هدفهای خود را به دیگران میگویید؟
- تنبیه خود | آیا شما هم گاهی خودتان را تنبیه و مجازات میکنید؟
- رفتارشناسی | رفتارگرایی در روانشناسی | روانشناسی رفتارگرا
- شرطی سازی کلاسیک – هنوز هم باید آن را جدی بگیریم
- تقویت مثبت و مثالهای آن
- تقویت منفی و مثالهای آن
- انگیزه و بی انگیزگی در نگاه رفتارگراها چگونه تعریف میشود؟
- دوپامین چیست؟ درباره متهم اصلی پرونده لذت و اعتیاد!
- انگیزه های درونی و انگیزه های بیرونی
- افسانه سیزیف | بی انگیزگی ناشی از انجام کارهای پوچ
- اثر آیکیا | دلبستگی به آنچه خود ساختهایم
- معرفی ماتریس عوامل انگیزشی دیوید فوربس
- چه چیزی انگیزه سفر را ایجاد کرده است؟
- مفهوم خود و خود انگاره (Self-concept): رابطه شما با خودتان چگونه است؟
- آنچه شما دربارهی خودتان میدانید
- رابطه هویت و انگیزه
- فهرستی که میتواند به ایجاد انگیزه در شما کمک کند
- امنیت به عنوان یک انگیزه
- چرا امنیت روانی خود را از دست میدهیم؟
- امنیت روانی به عنوان یک انگیزه پایه در بازاریابی و فروش
- تبدیل انتقام و ترس به انگیزه برای موفقیت
- تقویت اراده | اقدامهای فرساینده چگونه به قدرت اراده ما لطمه میزنند؟
- درباره کارهایی که دوستشان نداریم
- معرفی کتاب The Science of Why: «دانشِ چراها» یا «علم علتها»
- کتاب قدرت عادت نوشته چارلز دوهیگ
- دیوید مک کللند – نظریه پرداز انگیزش، پیشرفت و موفقیت
- کتاب اثر مرکب | دارن هاردی | خلاصه کتاب و نقد کتاب اثر مرکب
- کتاب پاداش | کتابی دربارهی انگیزش از دن اریلی
- کتاب انگیزش و هیجان مارشال ریو
- جان واتسون | پدر روانشناسی رفتارگرا
- آلبرت بندورا و نظریه یادگیری اجتماعی
- کارول دوک (کارول دوئک) | محقق و نظریه پرداز حوزه یادگیری و انگیزش
- لئون فستینگر
- کتاب شیب | ست گادین
- فرمول موفقیت چیست؟ افراد موفق چگونه به موفقیت میرسند؟
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)
ثبتنام | اطلاعات بیشتر فهرست درسهای متمم
نویسندهی دیدگاه : سارا حسینقلی زاده
هافستد در نظریهی ابعاد فرهنگی کشورها، مقیاسی تحت عنوان Masculinity (مردانگی) معرفی میکنه که در واقع همان تلاش برای موفقیت، دستاورد و قدرت ابراز خود است و متاسفانه کشور ما نمرهی پایینی در این مقیاس داره (نمرهی ۴۳) که قطعا این هم به شاخص دیگر اون یعنی فردگرایی (Individualism) پایین جامعهی ما گره خورده است و در جوامع جمعگرایی مثل کشور ما خودمختاری کمتر است و افراد کمتر به دنبال تحقق خود (و متعاقبا نیاز به موفقیت) هستند.
به نظرم مرور نظریهی هافستد و بررسی مقیاسهاش میتونه به تحلیل بهتر این قضیه کمک کنه.
میتونید در اینجا بیشتر دربارهی نظریهاش بخونید و کشورهای مختلف رو با هم مقایسه کنید.