تحلیل استراتژیک صنعت شامل چه بخش‌هایی است؟

قبلاً در تحلیل استراتژیک منابع، به کاربرد استراتژی در تحلیل و ارزیابی منابع اشاره کردیم. اما تحلیل استراتژیک فقط مربوط به منابع نیست. بسیاری از اوقات لازم است یک صنعت را نیز به صورت کلان از منظر استراتژیک تحلیل و ارزیابی کنیم.

انبوهی از مدل‌ها برای تحلیل استراتژیک صنعت، مطرح شده‌اند. شاید در ایران مدل پنج نیروی مایکل پورتر یکی از معروف‌ترین آنها باشد. اگر چه مایکل پورتر از بزرگان استراتژی جهان است و مدلش اعتباری فراگیر دارد، اما به هر حال طبیعتاً تنها مدل حوزه استراتژی نیست. آرنولدو هکس هم در کتاب خود به نام The Strategy: Concept and Process مدل دیگری از تحلیل صنعت را مطرح می‌کند که آن را «تحلیل جذابیت صنعت» نامگذاری کرده است. مدلهای متعدد دیگری هم وجود دارند که به تدریج در طرح متمم با آنها آشنا می‌شویم. اگر قبلاً با مفهوم مدل و مدلسازی آشنا نیستید، شاید مطالعه‌ی مطلبی که درباره ضرورت‌ها و محدودیت‌های مدل و مدلسازی منتشر شده است، بتواند به شما در استفاده بهتر از مدل‌ها و تعصب کمتر روی آنها کمک کند.

اما آنچه مهم است این است که در کل، تعدادی سوال اصلی وجود دارد که به شکل‌های مختلف و در چارچوب‌های مختلف در نظریه‌های متعدد، تحت عنوان «تحلیل استراتژیک صنعت» مطرح شده‌اند. قبل از اینکه در دام نامگذاری مکاتب و تقسیم‌بندی آنها و اختلاف نظر‌هایی که میان آنها وجود دارد، گرفتار شویم،‌ برخی از مهم‌ترین سوال‌هایی که در تحلیل استراتژیک یک صنعت مورد توجه قرار می‌گیرند را در اینجا بررسی می‌کنیم:

۱- صنعت مورد نظر دقیقاً چگونه تعریف می‌شود؟ مرزهای آن چه هستند؟ گاهی مرز‌های صنعت را چنان تنگ‌نظرانه تعریف میکنیم که بیشتر بر روی یک محصول یا خدمت خاص متمرکز می‌شویم و گاه چنان باز تعریف می‌کنیم که عملاً «صنعت» و «اقتصاد» یک معنا پیدا می‌کنند!

۱۵- فاکتورهای کلیدی موفقیت در این صنعت چیست؟ چه عواملی بین تمام شرکت‌های موفق در این صنعت مشترک است؟

اینها تنها بخشی از سوالهایی هستند که در تحلیل استراتژیک یک صنعت معنا پیدا می‌کنند. در نوشته‌های بعدی به شکل دقیق و کامل به نحوه تحلیل صنعت بر اساس هر یک از فاکتورهای فوق خواهیم پرداخت.

EXCERPT

A common mistake [in strategy] is getting the definition of the business wrong … There has been a tendency to define industries broadly, following the influential work of Theodore Levitt some decades ago. His famous example was railroads that failed to see that they were in the transportation business, and so they missed the threat posed by trucks and airfreight. The problem with defining the [railroad] business as transportation, however, is that railroads are clearly a distinct industry with distinct economics and a separate value chain. Any sound strategy in railroads must take these differences into account. Defining the industry as transportation can be dangerous if it leads managers to conclude that they need to acquire an airfreight company so they can compete in multiple forms of transportation

Source: Understanding Michael Porter

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری استراتژی کسب و کار به شما پیشنهاد می‌کند: