فوبیای تصمیم گیری | ریشه تردید در تصمیم گیری
همهی مشکلات ما در تصمیم گیری، الزاماً به علت ضعف در مهارت تصمیم گیری نیستند.
گاهی ترس از تصمیم گیری است که ما را به سوی انتخابهای اشتباه سوق میدهد (در زبان روزمره، ممکن است این وضعیت را به جای تردید با دو دل بودن در تصمیم گیری توصیف کنیم).
قبل از آشنایی با این ترس و ریشههای ناتوانی در تصمیم گیری، نمیتوانیم دربارهی مهارت تصمیم گیری صحبت کنیم.
ما از فوبیا (ترس های بیدلیل) زیاد شنیدهایم:
- فوبیای سوسک و مارمولک
- فوبیای تاریکی
- فوبیای ارتفاع
- فوبیای تنهایی و سکوت
اما شاید هیچیک از آنها، به اندازهی ترس از تصمیم گیری بر زندگی ما سایه نیانداخته باشد.
تردید در تصمیم گیری: وقتی تردید، باعث میشود از انتخاب کردن بترسم
نباید این نوع تردیدها را در تصمیم گرفتن، به عنوان یک اختلال تصمیم گیری در نظر بگیریم. اما واقعیت این است که تأثیر تردید – خصوصاً اگر به رفتاری دائمی و مزمن تبدیل شود – میتواند در حد یک اختلال جدی، به کیفیت زندگی ما لطمه بزند.
ترس از تصمیم گیری به حدی جدی است که برای آن یک نام اختصاصی هم در نظر گرفته شده است: Decidophobia.
همانگونه که مشخص است این عبارت، از ترکیب دو کلمه Decide به معنای تصمیم گیری و Phobia به معنای ترس بی دلیل شکل گرفته است.
این لغت توسط والتر کافمن ابداع شد.
او کتاب خود تحت عنوان بدون گناه و عدالت، بحث ضعف در تصمیم گیری را اینگونه شروع میکند:
ترس از تصمیم گیری یا فوبیای تصمیم گیری، باعث میشود ما جرات انتخاب یک گزینه را از میان گزینههای موجود نداشته باشیم. این در حالی است که در بسیاری از موارد، گزینهی درست را میتوانیم به سادگی از میان گزینههای پیش رو تشخیص دهیم. اما کمال طلبی و دهها عامل دیگر، ما را به سمت توقف و تصمیم نگرفتن سوق میدهند.
البته اینطور نیست که ما از همهی تصمیم ها بترسیم. تصمیم گیری در برخی موارد ترسناکتر و در برخی موارد ساده تر است. به تعبیر والتر کافمن شاید به همین دلیل است که ما گاهی از تصمیم های ماکروسکوپیک (این رابطه را قطع کنم یا ادامه بدهم؟) به تصمیم های میکروسکوپیک (آیا این رابطه را میشود فعلاً برای چند ماه ادامه داد؟) فرار میکنیم.
به همین دلیل، احتمالاً شما این راهکار را زیاد دیده یا به کار بردهاید:
قانع شدن به یک تغییر کوچک
مدتهاست تصمیم به تعویض و ارتقاء ماشینم دارم. اما باید دهها میلیون تومان پول روی قیمت ماشین فعلی بگذارم تا ماشینی که کمی بهتر است خریداری کنم. نه میتوانم این تصمیم را فراموش کنم و نه جرات دارم که به صورت قطعی تصمیم بگیرم. به سراغ راهحل دیگری میروم: «فعلاً ضبط ماشین رو عوض میکنم تا ببینم چی میشه. شاید بشه با همین ضبط جدید تا مدتی همین ماشین رو تحمل کرد».
شاید اینجا، تشبیهی که پیتر سنگه در کتاب پنجمین فرمان خود، دربارهی #تفکر سیستمی مطرح میکند قابل استفاده باشد:
با تقسیم یک گاو به دو قسمت، دو گوساله نخواهیم داشت. بلکه یک گاو مرده خواهیم داشت.
ما با خرد کردن یک تصمیم به تصمیمهای کوچکتر، عملاً اصل آن تصمیم را کنار گذاشته و سرگرم انتخابهای دیگری شده ایم.
غیر از مورد فوق، ما راهکارها و مکانیزم های دیگری هم برای فرار از تردید و پنهان کردن فوبیای تصمیم گیری آموخته ایم:
فعلاً اولویت من نیست
میدانیم که دیر یا زود باید راجع به ماندن یا رفتن از کشور تصمیم بگیریم.
اما به دلیل ترس از گرفتن این تصمیم، میگوییم: «فعلاً مشغول درس خواندن هستم. بگذار لیسانسم رو بگیرم. بعداً به این مسئله فکر میکنم. الان اولویت من مهاجرت یا ماندن نیست. اولویت دانشگاه است».
باید از یک مشاور کمک بگیرم
مسئولیت این تصمیم خیلی زیاد است و اگر خودم گزینهای را انتخاب کنم، بعداً همیشه احساس پشیمانی خواهم داشت.
به سراغ مشاور میروم و آنقدر مشاورم را عوض میکنم تا مشاوری پیدا کنم که گزینهی مورد نظر من را پیشنهاد کند.
حالا اگر اوضاع خوب شد میگویم نظر خودم هم از اول همین بوده و اگر اوضاع بد شد، کسی هست که نفرینش کنم و مسئولیت بدبختیها و بیچارگیها را گردن او بیندازم.
دلیل اینکه بسیاری از ما مشورت میگیریم، ندانستن پاسخ نیست، بلکه ترسیدن از پذیرش پاسخی است که در ذهن داریم.
اگر کسی واقعاً گزینه درست را نداند یا اطلاعات کمی داشته باشد، منطقی است که به سراغ مشاور برود.
اما اگر من و شما، پاسخ را – تقریباً با قطعیت – میدانیم، به احتمال زیاد، مشورت گرفتن یکی از مکانیزمهای ما برای فرار از تصمیم گیری است.
به اطلاعات بیشتری نیاز دارم
مدتهاست در یک رابطه هستم. رابطه نه آنقدر خوب است که به زندگی مشترک تبدیل شود و نه آنقدر بی خاصیت که رها شود!
زمانی که دیگری یا طرف مقابل من، از من در خصوص آیندهی رابطه عاطفی و نگاه من به این رابطه میپرسد میگویم:
«هنوز به اطلاعات بیشتری نیاز دارم. تو هم همینطور! باید فعلاً دوست باشیم. بیشتر یکدیگر را بشناسیم. با چند سال دوستی که چیزی معلوم نمیشود!».
منبع مورد استفاده:
کتاب Without Guilt نوشتهی والتر کافمن (لینک معرفی کتاب در آمازون)
تمرین
برای مکانیزمهای فوق، چه مثالهای دیگری دارید؟
چه مکانیزمهای دیگری را میشناسید که در کنار موارد فوق، برای فرار از تصمیمگیری به کار گرفته میشوند؟
در تصمیمگیریهای مدیریتی، هزینههای غیرقابل بازگشت، یکی از علتهای مردد شدن در تصمیم گیری و ایجاد فوبیای تصمیم گیری است.
اگر با این مفهوم آشنا نیستید، مطلب مرتبط با آن را بخوانید.
شما با عضویت ویژه در متمم، میتوانید به درسها و آموزشهای بسیاری از جمله موضوعات زیر دسترسی کامل داشته باشید:
موضوعات زیر، برخی از درسهایی هستند که در متمم آموزش داده میشوند:
دوره MBA (یادگیری منظم درسها)
استراتژی | کارآفرینی | مدل کسب و کار | برندسازی
فنون مذاکره | مهارت ارتباطی | هوش هیجانی |تسلط کلامی
توسعه فردی | مهارت یادگیری | تصمیم گیری | تفکر سیستمی
کوچینگ | مشاوره مدیریت | کار تیمی | کاریزما
عزت نفس | زندگی شاد | خودشناسی | شخصیت شناسی
مدیریت بازاریابی | دیجیتال مارکتینگ | سئو | ایمیل مارکتینگ
اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید دربارهی متمم بیشتر بدانید، میتوانید نظرات دوستان متممی را دربارهی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی میشناسند:
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری تصمیم گیری به شما پیشنهاد میکند:
- مهارت تصمیم گیری درست در مدیریت و زندگی | دوره آموزش تصمیم گیری
- تصمیم گیری چیست؟ | تعریف تصمیم گیری + چند مثال از تصمیم گیری
- انواع تصمیم گیری در مدیریت و زندگی
- فایل صوتی درباره تصمیم گیری
- تصمیم گیری درست الزاماً به نتیجه مطلوب منتهی نمیشود
- تصمیم خوب و تصمیم بد
- پشیمانی در تصمیم گیری: کارآفرینی انتخاب من نبود
- تفاوت تصمیم گیری و تصمیم سازی
- هشت خرده مهارت برای تصمیم گیری بهتر و حل مسئله
- دانلود کتاب صوتی دشواری انتخاب (تناقض انتخاب) | بری شوارتز
- مرور سرفصل های درس تصمیم گیری در دانشگاهها
- تاریخچه نظریه های تصمیم گیری در مدیریت
- فوبیای تصمیم گیری | ریشه تردید در تصمیم گیری
- تصمیم های سخت زندگی و درد راههای نرفته
- «تصمیم گیری منطقی» در برابر «تصمیم قابلدفاع»
- روش های تصمیم گیری | آشنایی با سیستم یک و دو در فرایند تصمیم گیری
- ارزشهای شما در کار و زندگی چه هستند؟ (سلسله مراتب ارزشها)
- پرسشنامه ارزشهای شخصی
- اخلاق هوش مصنوعی | مسئله تراموا
- تکنیک های تصمیم گیری | استفاده از گروه مشاوران فرضی
- تکنیک های تصمیم گیری | ثبت و مرور تصمیمها
- در دفاع از پرتاب کردن سکه!
- خطاهای شناختی یا خطاهای ذهنی | معرفی انواع خطاهای شناختی
- تعریف سوگیری چیست؟ انواع سوگیری کدام است؟
- تشخیص بهتر سوگیری های ذهنی
- هیوریستیک و مغز خطاساز | میان برهای ذهنی
- سوگیری تاییدی چیست؟ | چرا نباید برای غلبه بر آن تلاش کنیم؟
- خطای تمرکز بر آخرین اطلاعات
- ترس از دست دادن و دام حفظ وضعیت موجود
- اثر لنگر انداختن چیست؟ چگونه میتوان این سوگیری شناختی را کاهش داد؟
- سوگیری خوش بینی | وقتی احتمالات واقعی را فراموش میکنیم
- اثر پلتزمن | کمربند ایمنی بهتر است یا میخ؟
- جاشوا بل و ویولن نوازی در ایستگاه مترو | مرور یک داستان آشنا
- تعارض شناختی (ناهماهنگی شناختی)
- کتاب کی بود کی بود؟ | وقتی خودمان را توجیه میکنیم
- خطای درک نادرست دامنه ارزیابی و مقیاس مسئله
- اعتماد به نفس بیش از حد
- استریوتایپ یا تفکر قالبی: معتقد به آن هستید یا قربانی آن؟
- خطای هاله ای یا اثر هاله ای چیست و چه اثراتی ایجاد میکند؟
- کدام توالت را انتخاب کنم؟ | دن اریلی
- سوگیری هنگام قضاوت درباره قهرمانان
- مجموعه کلیپ تصویری سمینار تصمیم گیری و انتخاب
- آنچه در میان سر و صداها گم میشود
- باید پای خودت گیر باشد! – مطلب تکمیلی تصمیم گیری
- چند نکته درباره تصمیم گیری برای کسب و کار
- سوالهای مصاحبه شغلی | سنجش توانایی تصمیم گیری
- پروژه پایانی درس تصمیم گیری
- کتاب تفکر سریع و کند | کتاب دنیل کانمن درباره تصمیم گیری و قضاوت | مقایسه ترجمهها
- معرفی کتاب انتخابها، ارزشها و چارچوبها (دنیل کانمن)
- معرفی دنیل کانمن | برخی از کتابهای دنیل کانمن
- هوارد رایفا – از بنیانگذاران دانش تصمیم گیری
- اتاق خبر | درس تصمیم گیری
- تصمیم گیری بر اساس پیش بینی تصمیم دیگران | نگاه کینز به سرمایه گذاری و بازار بورس
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : پریسا کلائی
فعلاً اولویت من نیست:
فردی را در نظر بگیرید که همیشه از زیر تصمیم گیری برای ازدواج فرار می کند، اول ادامه تحصیل را به عنوان اولویت مطرح می کند، بعد پیدا کردن کار، بعد بالا رفتن حقوق، بعد خریدن خانه، بعد خریدن ماشین، ... و هیچ وقت زمان تصمیم گیری برای ازدواج فرا نمی رسد، چون همیشه اولویت های دیگری مطرح هستند، حتی زمانی که همه اولویت ها حاصل شد، فرد با بیان این که "هنوز آمادگی ندارم" از زیر تصمیم گیری شانه خالی می کند، مثال مشابه این تصمیم برای بچه دار شدن است :)
به اطلاعات بیشتری نیاز دارم:
مانند فردی که برای ورود به بازار سرمایه و بورس شروع به مطالعه می کند، مدام در این کلاس تحلیل تکنیکال و آن کلاس تحلیل فاندامنتال شرکت می کند، یک حساب موقتی در یکی از این سایت ها درست می کند و به طور مجازی تمرین می کند، ولی این روند برای سال ها ادامه پیدا می کند، هیچ وقت آن روزی که به طور جدی و با حساب واقعی شروع به سرمایه گزاری کند، فرا نمی رسد و همیشه بهانه اصلی این است که به اطلاعات بیشتری نیاز دارم.
باید از یک مشاور کمک بگیرم:
شبیه فردی که می داند مشکل اصلی ارتباط با همسرش رفتار غلط خودش هست، می داند باید فشار کار و استرس را کم کند و در خانه با همسر و فرزندانش پرخاشگری نکند، ولی زمان شروع به اصلاح رفتار را به بعد از تایید گرفتن از مشاور موکول می کند، هی از این مشاور پیش آن مشاور می رود، ولی تغییر اتفاق نمی افتد، چون از قبول مسئولیت تغییر رفتار خودش فرار می کند و جسارت تصمیم به بهتر بودن را ندارد.
حالا یک تغییر کوچک انجام بدهیم:
وقتی که می دانم یک رابطه دوستی چقدر آزار دهنده شده، ولی مدام این دست و آن دست می کنیم و مثلاً کمتر به او تلفن می زنیم یا خبری ازش نمی گیریم، در حالی که خودمان می دانیم که با این تغییرهای کوچک هیچ مشکلی حل نمی شود و باید رابطه را قطع کنیم.
مکانیزمهای دیگر برای فرار از تصمیمگیری:
من یک مکانیزم دیگر به نظرم رسید، مکانیزم "وابسته کردن تصمیم گیری به یک اتفاق خارجی"، مثلاً می دانیم که این کار را دوست نداریم و محیط برایمان آزاردهنده و غیرقابل تحمل شده ولی به هزار دلیل جسارت تصمیم گیری و قاطعیت در عمل نداریم و مدام می گوییم: "اگر آقای فلانی رفت، من هم می روم"، "این بار آخر است و اگر رئیس این بار توبیخم کرد دیگر می روم"، "اگر پاداش امسال را ندهند، دیگر می روم" و هزار اگر و امای دیگر که هیچ وقت حتی اگر اتفاق بیفتند، کمکی به حال ما نمی کنند و در نهایت تصمیم را نمی گیریم!
به نظرم تفاوت این مکانیزم با اولویت در این است که در اولویت ما برای انجام کارهایی که به خودمان مربوط است شرط می گذاریم ولی در این مورد رخ دادن یک سری اتفاق خارجی را موثر می دانیم...