کتاب سقلمه (تلنگر) | طراحی محیط برای تأثیرگذاری روی انتخاب‌ها

بخشی از دانش تصمیم گیری به این موضوع می‌پردازد که چگونه بهتر تصمیم بگیریم یا به عبارت دقیق‌تر: چگونه از میان گزینه‌های موجود، مناسب‌ترین را انتخاب کنیم؟ (پیدا کردن گزینه‌های موجود، موضوعِ مهارت حل مسئله است).

اما بخش دیگری هم وجود دارد که ما در آن‌جا نقش تصمیم گیر را بر عهده نداریم؛ بلکه باید به عنوان تصمیم ساز عمل کنیم.

تصمیم سازی در مقیاس‌های متفاوتی قابل تصور است:

• کارشناسی که گزینه‌های مختلف را به مدیر خود ارائه می‌کند.
• طراح یک سایت که با انتخاب چیدمان گزینه‌های مختلف، سعی می‌کند بازدیدکننده را به کلیک کردن روی گزینه یا لینک مورد نظر خود، ترغیب کند.
• فروشنده یا مذاکره‌کننده‌‌ای که می‌خواهد طرف مقابل را به سمت تصمیم مطلوب خود، سوق دهد.
• سیاست‌گذاران (Policy-makers) که در سطح کلان، می‌خواهند روی تصمیم‌ها و انتخاب‌های گروه‌های بزرگی از مردم یک جامعه تأثیر بگذارند.

بسته به این‌که در کدام‌یک از جایگاه‌های بالا قرار گرفته باشید، ابزارهای متفاوتی برای تأثیرگذاری روی انتخاب‌ها و تصمیم‌های دیگران در اختیار دارید.

غالبِ این ابزارها را می‌توان در یکی از دسته‌های زیر قرار داد:

اصول و نکات و حاشیه‌های مربوط به دسته‌ی سوم، محتوای کتاب Nudge را تشکیل می‌دهد. کتابی که در سال ۲۰۰۸ توسط ریچارد تیلر (Richard Thaler) و کَس سان‌ستین (Cass Sunstein) منتشر شد و به سرعت در جایگاه یکی از کتابهای کلاسیک اقتصاد رفتاری قرار گرفت.

معماری انتخاب – عبارت کلیدی در کتاب Nudge

اگر بخواهید غیر از کلمه‌ی Nudge یا همان تلنگر / سقلمه که در عنوان کتاب آمده، محتوای کتاب را در عبارت دیگری خلاصه کنید، معماری انتخاب یا Choice Architecture می‌تواند عبارت مناسبی باشد.

مسائل کلان و بحث‌های اخلاقی

با وجودی که مثال‌های ساده‌ و روزمره‌ی فراوانی در کتاب سقلمه وجود دارد، اما سرفصل‌ها و نوع موضوعات انتخاب شده نشان می‌دهد که دغدغه‌ی اصلی مولفان،‌ سیاست‌گذاری کلان در سطح دولت‌ها بوده است (مثال‌هایی مثل بیمه و بازنشستگی و اهداء عضو از همین جنس هستند).

به همین علت، بخش‌هایی از کتاب هم به جنبه‌های اخلاقی و تبعات سیاسی این نگرش اختصاص پیدا کرده است. مثلاً این‌که از کجا می‌توان گفت وقتی دولت‌ها یک گزینه را درست می‌دانند، واقعاً آن گزینه درست است و یا این‌که این شیوه‌ی هدایت مردم به سمت انتخاب‌های مختلف، آیا نوعی برخورد قیم‌مآبانه (Paternalistic) محسوب نمی‌شود؟

اما با وجود نوع نگاه مولفان، امروز این کتاب از مخاطبان محدود آن (در سطح سیاست‌گذاری) بسیار فراتر رفته و در زمینه‌ی کارها و فعالیت‌های روزمره (مثلاً طراحی یک وب‌سایت یا گزینه‌های یک فرم بیمه) هم مورد استفاده و استناد قرار می‌گیرد.

بنابراین ممکن است هنگام مطالعه‌ی کتاب، بخشی از بحث‌های فلسفی و اخلاقی مطرح شده، برای شما چندان جذاب نباشد و از روی آن بخش‌ها، سریع‌تر بگذرید و عبور کنید.

با توجه به این‌که ما در درس‌های مختلف متمم، با جزئیات بیشتر به محتوای این کتاب پرداخته‌ایم و می‌پردازیم، در این‌جا از توضیحات بیشتر درباره‌ی آن خودداری می‌کنیم و صرفاً به این نکته بسنده می‌کنیم که کتاب Nudge در کشور ما با ترجمه‌های مختلفی به بازار عرضه شده که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سقلمه؛ ترجمه مهری مدآبادی؛ نشر هورمزد
• تلنگر؛ ترجمه مرتضی رستمی؛ انتشارات علمی و فرهنگی
• تلنگر؛ ترجمه علی پارساییان؛ نشر ادبستان

چند تذکر دربارهٔ بخش معرفی کتاب متمم

متمم سایت فروش کتاب نیست. و جز کتاب «از کتاب» محمدرضا شعبانعلی - که خود متمم آن را منتشر کرده - صرفاً به معرفی، بررسی و نقد کتاب می‌پردازد.

صِرف معرفی کتاب در متمم لزوماً به معنای تأیید محتوای آن کتاب نیست. پس حتماً متن معرفی را کامل بخوانید. ممکن است نقاط ضعف برخی کتابها پررنگ‌تر از نقاط قوت‌شان باشد. ضمن این که معرفی کتاب در متمم لزوماً به این معنا نیست که آن کتاب جزو منابع تدوین درس‌ها بوده است. جز در مواردی که صریحاً به این نکته اشاره، در باقی موارد صرفاً ممکن است با هدف آشنایی کلی با موضوع یا نویسنده و یا نقد کتاب به آن پرداخته شده باشد.

متمم برای معرفی کتابها هیچ نوع هزینه‌ای دریافت نمی‌کند و صرفاً اهداف آموزشی خود را مد نظر قرار می‌دهد.

دسته‌بندی کتاب های مدیریت

دسته‌بندی کتاب های روانشناسی و توسعه فردی

مطالب، فایل‌ها و کتابهای مربوط به کتابخوانی

پاراگراف فارسی | جملات منتخب کتابها

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مبانی روانشناسی پول به شما پیشنهاد می‌کند: