تفاوت تصمیم گیری و تصمیم سازی

تصمیم گیری و تصمیم سازی دو مفهومی هستند که گاه، از تفاوت آنها غافل میشویم.
معمولاً این تصمیم گیری است که شهرت بیشتری دارد و بیش از تصمیم سازی مورد توجه قرار میگیرد؛ به همین علت، این درس کوتاه و البته مهم را به تأکید بر مفهوم تصمیم سازی اختصاص دادهایم.
ابتدا به تفاوت تصمیم گیری و تصمیم سازی میپردازیم و سپس، به چند نکته دربارهی اهمیت نقش تصمیم سازان اشاره خواهیم کرد.
مفهوم تصمیم سازی چیست؟
میدانیم که یکی از مراحل مهم تصمیم گیری، انتخاب کردن است.
دانش و مهارت حل مسئله، به عنوان بخشی از فرایند تصمیم گیری، به ما کمک میکند تا گزینههای پیش رو را بیابیم و تشخیص دهیم. سپس، با انتخاب یکی از گزینهها، تصمیمگیری به پایان میرسد.
چه در محیط خانه و خانواده و چه در کسب و کارها و سازمانهای بزرگ، پیش میآید که مسئولیت انتخاب گزینهی نهایی بر عهدهی یک نفر گذاشته میشود؛ اما فرد یا افراد دیگری هستند که در مراحل قبلی تصمیم گیری، نقش ایفا میکنند.
گردآوری اطلاعات و تحلیل آنها، معرفی منابعی که میتوان به آنها مراجعه کرد، فهرست کردن گزینهها و برآورد هزینه و دستاورد هر گزینه، از جمله فعالیتهایی است که پیش از انتخاب نهایی انجام میشود و ممکن است انتخابکنندهی نهایی (فرد تصمیمگیر) آنها را بر عهدهی افرادی دیگر بگذارد.
کسانی که تا قبل از مرحلهی انتخاب نهایی، در تصمیم گیری نقش ایفا میکنند، تصمیم ساز نامیده میشوند.
چند مثال از افراد تصمیم ساز
حتماً با خواندن تعریف تصمیم سازی، مثالهای بسیاری به ذهن شما خطور کرده است.
بنابراین در اینجا صرفاً به چند مثال محدود اکتفا میکنیم:
پشتیبانی از تصمیم یا تصمیمیاری (Decision Support)
هنگام اشاره به مفهوم تصمیم سازی و تفاوت آن با تصمیم گیری، اصطلاح دیگری هم هست که مورد توجه قرار میگیرد و آن، تصمیم یاری (Decision Support) است.
تصمیم سازی، میتواند آگاهانه یا ناآگاهانه باشد. همچنین میتواند سازنده یا مخرب باشد. اما تصمیمیاری دارای بار معنایی مثبت است.
تصمیمیاری را میتوان یک وظیفه یا کارکرد در نظر گرفت. وظیفه و کارکردی که میتواند برای یک انسان یا یک سیستم تعریف شود.
مثلاً ممکن است از یک مدیر بشنوید که میگوید من سیستم CRM را به عنوان یک ابزار Decision Support مدیریتی میبینم و از آن، برای بهبود کیفیت تصمیمهایم استفاده میکنم.
دربارهی سیستمهای پشتیبانی از تصمیمگیری یا سیستمهای تصمیمیاری (Decision Support Systems) در درس جداگانهای صحبت خواهیم کرد.
بنابراین، فعلاً هدف این درس، صرفاً تأکید بر تفاوت تصمیم گیری و تصمیم سازی است.
دسترسی کامل به درسهای تصمیم گیری و حل مسئله برای اعضای ویژه متمم امکانپذیر است. با فعال کردن اشتراک ویژه هم به این درسها و درسهای دیگر متمم دسترسی پیدا میکنید. درسهای زیر صرفاً چند نمونه هستند:
تفکر سیستمی | تفکر استراتژیک | مهارت یادگیری
دوره MBA | مشاوره مدیریت | کوچینگ
چه مثالها و تجربههایی در زمینهی تصمیمگیری و تصمیمسازی دارید که فکر میکنید میتواند برای دوستانتان مفید باشد؟
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری تصمیم گیری به شما پیشنهاد میکند:
- مهارت تصمیم گیری درست در مدیریت و زندگی
- تصمیم گیری چیست؟ | تعریف تصمیم گیری + چند مثال از تصمیم گیری
- انواع تصمیم گیری در مدیریت و زندگی
- فایل صوتی درباره تصمیم گیری
- تصمیم گیری درست الزاماً به نتیجه مطلوب منتهی نمیشود
- تصمیم خوب و تصمیم بد
- پشیمانی در تصمیم گیری: کارآفرینی انتخاب من نبود
- تفاوت تصمیم گیری و تصمیم سازی
- هشت خرده مهارت برای تصمیم گیری بهتر و حل مسئله
- دانلود کتاب صوتی دشواری انتخاب (تناقض انتخاب) | بری شوارتز
- مرور سرفصل های درس تصمیم گیری در دانشگاهها
- تاریخچه نظریه های تصمیم گیری در مدیریت
- فوبیای تصمیم گیری | ریشه تردید در تصمیم گیری
- تصمیم های سخت زندگی و درد راههای نرفته
- روش های تصمیم گیری | آشنایی با سیستم یک و دو در فرایند تصمیم گیری
- ارزشهای شما در کار و زندگی چه هستند؟ (سلسله مراتب ارزشها)
- پرسشنامه ارزشهای شخصی
- اخلاق هوش مصنوعی | مسئله تراموا
- تکنیک های تصمیم گیری | استفاده از گروه مشاوران فرضی
- تکنیک های تصمیم گیری | ثبت و مرور تصمیمها
- در دفاع از پرتاب کردن سکه!
- خطاهای شناختی یا خطاهای ذهنی | معرفی انواع خطاهای شناختی
- تعریف سوگیری چیست؟ انواع سوگیری کدام است؟
- تشخیص بهتر سوگیری های ذهنی
- هیوریستیک و مغز خطاساز | میان برهای ذهنی
- برخورد گزینشی با اطلاعات و خطای تایید خود
- خطای تمرکز بر آخرین اطلاعات
- ترس از دست دادن و دام حفظ وضعیت موجود
- اثر لنگر انداختن چیست؟ چگونه میتوان این سوگیری شناختی را کاهش داد؟
- سوگیری خوش بینی | وقتی احتمالات واقعی را فراموش میکنیم
- اثر پلتزمن | کمربند ایمنی بهتر است یا میخ؟
- جاشوا بل و ویولن نوازی در ایستگاه مترو | مرور یک داستان آشنا
- تعارض شناختی (ناهماهنگی شناختی)
- کتاب کی بود کی بود؟ | وقتی خودمان را توجیه میکنیم
- خطای درک نادرست دامنه ارزیابی و مقیاس مسئله
- اعتماد به نفس بیش از حد
- استریوتایپ یا تفکر قالبی: معتقد به آن هستید یا قربانی آن؟
- خطای هاله ای یا اثر هاله ای چیست و چه اثراتی ایجاد میکند؟
- کدام توالت را انتخاب کنم؟ | دن اریلی
- سوگیری هنگام قضاوت درباره قهرمانان
- مجموعه کلیپ تصویری سمینار تصمیم گیری و انتخاب
- آنچه در میان سر و صداها گم میشود
- باید پای خودت گیر باشد! – مطلب تکمیلی تصمیم گیری
- چند نکته درباره تصمیم گیری برای کسب و کار
- سوالهای مصاحبه شغلی | سنجش توانایی تصمیم گیری
- پروژه پایانی درس تصمیم گیری
- کتاب تفکر سریع و کند | کتاب دنیل کانمن درباره تصمیم گیری و قضاوت | مقایسه ترجمهها
- معرفی کتاب انتخابها، ارزشها و چارچوبها (دنیل کانمن)
- معرفی دنیل کانمن | برخی از کتابهای دنیل کانمن
- هربرت سایمون (زندگینامه و دستاوردها)
- هوارد رایفا – از بنیانگذاران دانش تصمیم گیری
- اتاق خبر | درس تصمیم گیری
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)
ثبتنام | اطلاعات بیشتر فهرست درسهای متمم
نویسندهی دیدگاه : حسن کشاورز
در سازمان های فروش معمولا باید در طول روز تصمیماتی اتخاذ شود، که دارای آثار مالی می باشد، لذا آنچه که تفاوت یک تصمیم خوب و یا بد را توجیه می کند، کیفیت شاخص های تصمیم سازان سازمانی است.
ذکر یک خاطره :
در یکی از سازمان ها به تازگی مدیر عامل سازمان عوض شده بود، ایشان سبک مدیریت دیکتاتور مابانه ای داشت و معمولا کسی در جلسات کارشناسی روی تصمیم ایشان اظهار نظر مخالف نمی کرد.
در یکی از جلسات در سازمان ایشان اعلام کرد، که از امروز ضایعات به عنوان برگشتی از فروش را از مشتریان قبول نمیکند. با توجه به اینکه بحث ضایعات در حد چندین میلیون بود.
اگر این تصمیم انجام می گرفت، عملا باعث کاهش هزینه های زیادی می شد، ولی افت فروش محصولی نیز اتفاق می افتاد. زیرا قبول مرجوعی ناشی از عدم فروش نوعی خدمات پس از فروش محاسبه می شد.
همه همکاران فروش پچ پچ می کردند و دائم رنگ چهرشان به سرخی کشیده می شد، اما نکته اصلی این بود که همه می دانستند که این تصمیم اشتباه است، و در صورت اجرا ضربه زیادی به شرکت وارد می شد.
در این لحظه یکی از مدیران بلند شد و گفت آقای مدیر عامل محترم ما تصمیم سازان این شرکت هستیم و شما تصمیم گیر.
اگر خطای صورت گیرد، و منجر به نتایج بدی شود، ما خودمان را نخواهیم بخشید و قطعا باید مسئولیت این تصمیم ها را قبول می کنیم .
اما اجازه بدهید که برای کسب نتایج بهتر از این تصمیم، اطلاعات بیشتری از سطح بازار تهیه شود.
در این لحظه مدیر عامل با کمی تامل گفت، بله نتایج تصمیمات برای سازمان باید سود آور باشد.
کارشناسان و کسانی که تصمیم ساز هستند باید بتوانند، که درست و مناسب گزارشات خود را به کسانی که تصمیم گیر هستند، ارسال و انتقال دهند، بطوریکه مسئولیت نتایج آن را بتوانیم بر عهده بگیریم.