تفاوت مذاکره و مناظره در چیست؟

گاهی اوقات، برخی از ما دو واژه‌ی مذاکره (Negotiation) و مناظره (Debate) را به جای یکدیگر به‌کار می‌بریم؛ یا لااقل مناظره را یکی از انواع مذاکره و زیرمجموعه‌ی مذاکره می‌دانیم.

گروهی از آشنایان با مذاکره هم، مناظره را نمونه‌ای از مذاکره توزیعی (به زبان ساده‌تر: مذاکره‌ی رقابتی) در نظر می‌گیرند که بر اساس مدل «برد – باخت» انجام می‌شود.

البته مذاکره و مناظره، شباهت‌های متعددی هم دارند. از جمله این‌که هر دو بر پایه‌ی تعارض شکل می‌گیرند و نیز این‌که داشتن هوش کلامی و آشنایی با ظرافت‌های کلامی مهارت‌هایی هستند که در هر دوِ آن‌ها می‌توانند به کمک ما بیایند.

اما با وجود این شباهت‌ها،  مذاکره و مناظره از نظر ماهیت با یکدیگر تفاوت دارند  و پیروز شدن در هر یک، به مدل ذهنی متفاوتی نیز نیاز دارد.

پس از مطالعه‌ی این درس خواهید دید که:

تعریف مناظره چیست؟

اجازه بدهید ابتدا دو نمونه تعریف مناظره (debate) را مرور کنیم:

ما در متمم، با توجه به معنای رایج از واژه‌ی مناظره در زبان فارسی (مثلاً مناظره‌های نمایندگان مجلس یا کاندیداهای ریاست‌جمهوری)، فرض می‌کنیم که  در مناظره همواره طرف سومی (در قالب فرد یا گروه یا کل جامعه) وجود دارد که قضاوت نهایی بر عهده‌ی اوست. 

شکل‌های دیگری از گفتگو و استدلال را که بدون حضور طرف سوم انجام می‌شود و دو طرف در آن می‌کوشند دیگری را قانع کنند، مباحثه (Argumentation) می‌نامیم.

یادآوری این نکته هم مفید است که مناظره از ریشه‌ی نظر (دیدگاه) است و به این نکته اشاره دارد که در مناظره، دیدگاه‌های متفاوتی مطرح می‌شوند و روبروی یکدیگر قرار می‌گیرند.

دو نمونه مناظره

پس از مقدمه‌ای که درباره‌ی تعریف مناظره گفته شد و با در نظر گرفتن این‌که تعریف مذاکره را هم می‌دانیم، فهرست کردن تفاوتهای مذاکره و مناظره دشوار نیست.

چند مورد از این تفاوت‌ها را مرور می‌کنیم و در پایان درس، به این نکته می‌پردازیم که بی‌توجهی به این تفاوت‌ها چه هزینه‌هایی برای یک مذاکره کننده به بار می‌آورد.

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری اصول و فنون مذاکره به شما پیشنهاد می‌کند: