چند کتاب در مورد عزت نفس

کتاب عزت نفس و روانشناسی مثبت گرا

به جرئت می‌توان گفت کتاب مراک یکی از بهترین کتاب های روانشناسی در زمینه عزت نفس است. اگر از خلاصه مقالاتی که پس از کنفرانس‌ها منتشر می‌شوند بگذریم، به سختی می‌توان کتابی را پیدا کرد که اختصاصاً در مورد موضوع عزت نفس نوشته شده باشد و تا این حد در گردآوری و مرور دقیق و حساس تحقیقات مرتبط با عزت نفس، موفق باشد.

کریستوفر مراک (Christopher J. Mruk) تحصیل‌کرده رشته روانشناسی است و درجهٔ دکترای خود را در رشته روانشناسی بالینی دریافت کرده است. او علاقهٔ ویژه‌ای به روانشناسی مثبت گرا و نیز بحث عزت نفس دارد و علاوه بر نگارش کتابهای متعدد در این حوزه، مسئولیت نگارش چند فصل تخصصی از کتاب های روانشناسی مرجع در این حوزه‌ها را نیز بر عهده داشته است (+).

مراک محتوای کتاب عزت نفس خود را در قالب هفت فصل ارائه کرده است. در فصل اول به تعریف عزت نفس و مرور ادبیات در این حوزه پرداخته است. او سعی کرده هیچ‌یک از محققان کلیدی را از قلم نیندازد و از عصر ویلیام جیمز تا امروز، هر کسی را که به بحث عزت نفس پرداخته مورد توجه قرار دهد.

او در فصل دوم،‌ به چالش‌های موجود در تعریف و سنجش عزت نفس پرداخته و به ما یادآوری می‌کند که اندازه گیری و کنترل و ارزیابی عزت نفس، بسیار دشوارتر از چیزی است که در نگاه نخست به نظر می‌رسد.

مراک در فصل سوم کتاب خود، یافته‌های دانشمندان درباره‌ی عزت نفس را طبقه‌بندی و ارائه می‌کند. بسیاری از سوال‌هایی که ممکن است درباره عزت نفس در ذهن مخاطب باشد، در این فصل مورد توجه قرار گرفته‌اند. از جمله این‌که منابع اصلی عزت نفس چیست؟ نقش عوامل ژنتیکی در عزت نفس چقدر است؟ آیا بحث عزت نفس بخش‌های جنسیتی هم دارد؟ مثلاً می‌توان گفت مواردی وجود دارد که بیشتر به زنان (یا مردان) مربوط است؟ یا این‌که رفتار و ویژگی‌های والدین و سبک تربیت آن‌ها چه تأثیری بر پرورش عزت نفس فرزندان و یا کاهش عزت نفس آن‌ها دارد؟

همین ترکیب «تعریف، نقد و طبقه‌بندی» باعث شده که ما در متمم این کتاب را بهترین کتاب برای مطالعه در زمینه عزت نفس بدانیم.

کتاب عزت نفس و روانشناسی مثبت گرا

کتاب شش ستون عزت نفس ناتانیل براندن

وقتی ناتانیل براندن را می‌شناسید،‌ معرفی کتاب خوب در مورد عزت نفس چندان دشوار نیست.

کمتر کسی را می‌توان یافت که به اندازه‌ ناتانیل براندن در ترویج مفهوم عزت نفس و نیاز به رشد و پرورش عزت نفس، کتاب و محتوای آموزشی تولید کرده باشد. هنوز هم کتابهای عزت نفس براندن پرمخاطب هستند و در کتاب‌های روز روانشناسی به آن‌ها اشاره می‌شود.

او بر این باور بود که باید نیاز به حرمت نفس و عزت نفس را به عنوان یک نیاز روانشناختی به رسمیت شناخت و انسان‌ها تا زمانی که این نیاز را برآورده نکنند، اثرات نامطلوب آن را به شکل بیماری، احساس‌های منفی و رفتارهای ناهنجار در زندگی خود و اطرافیان مشاهده خواهند کرد.

کتاب شش ستون عزت نفس، همان‌گونه که از نامش پیداست، پس از تعریف عزت نفس شش محور کلیدی برای پرورش عزت نفس معرفی می‌کند و به شرح و بررسی هر یک از آنها می‌پردازد.

این کتاب هفده فصل دارد که در قالب سه بخش ساماندهی شده‌اند. ناتانیل براندن – که از پیشگامان بحث عزت نفس و از مروّجان آن نیز هست – این تقسیم‌بندی سه‌بخشی را بسیار هوشمندانه انجام داده است.

او ابتدا در بخش اول کتاب، به معرفی مفهوم عزت نفس و نمایش بیرونی عزت نفس می‌پردازد. به عبارت دیگر، به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد که عزت نفس چیست و کسی که عزت نفس بالا (یا پایین) دارد، این عزت نفس بالا یا کمبود عزت نفس را چگونه و به چه شکلی در رفتار خود بروز می‌دهد.

بخش دوم کتاب روانشناسی عزت نفس، به شش ستون عزت نفس می‌پردازد. شش ستونی که براندن آن‌ها را منابع درونی عزت نفس می‌نامد. براندن در بخش سوم کتاب خود، به نقش عوامل بیرونی می‌پردازد. عواملی مثل مدرسه، خانواده، فرهنگ و محیط کار، که می‌توانند در پرورش عزت نفس ما (یا تضعیف آن) نقش ایفا کنند.

 براندن با پرسش‌های فراوانی که در این کتاب مطرح می‌کند، خواننده را وادار می‌کند به خود و رفتارهایش بیشتر بیندیشد. از این منظر می‌توان این کتاب را یک کتاب خوب خودشناسی هم دانست.

بخش‌هایی از کتاب شش ستون عزت نفس

کتاب روانشناسی عزت نفس ناتانیل براندن

ناتانیل براندن، کتاب کلاسیک دیگری هم در زمینه عزت نفس دارد که در واقع، اولین کتاب او در زمینه عزت نفس محسوب می‌شود. کتاب روانشناسی عزت نفس براندن، ویژگی‌های یک کتاب روانشناسی عمومی و کاربردی را دارد.

او نام این کتاب را روانشناسی عزت نفس انتخاب کرده و نزدیک به نیم قرن قبل (۱۹۶۹) آن را منتشر کرده است.

در واقع کتاب شش ستون عزت نفس، بیست و پنج سال بعد از روانشناسی عزت نفس نوشته شده، اما هنوز کتاب اول او به دلیل مجموعه‌ای زیبا از مثال‌ها و همین‌طور بیان ساده، قابل مطالعه و استفاده است.

خصوصاً اینکه وی به صورت واضح و آشکار، کوشیده است کتاب شش ستون عزت نفس را ظاهری متفاوت از نخستین کتاب خود تالیف کند و به همین دلیل، بخش‌های ارزشمندی در کتاب روانشناسی عزت نفس وجود دارند که در کتابهای بعدی او کمتر مورد اشاره قرار گرفته‌اند.

کتاب عزت نفس و معمای کمبود حرمت نفس

این کتاب مجموعه‌ای از مقالات است که توسط باومایستر، ویرایش شده است.

مفاهیمی مانند ادراک از خود، کمبود عزت نفس، مقایسه با دیگران و نقش مخرب آن در عزت نفس، نقش عزت نفس در تصمیم گیری‌های مخاطره آمیز و نقش عزت نفس در برآورد عملکرد خودمان و ارزیابی موقعیت‌مان، از جمله بحث‌هایی است که در این کتاب مطرح شده است.

همچنین بخش قابل توجهی از این کتاب، به این بحث جالب و مهم پرداخته است که طبق چه مکانیزمی، بعضی از افراد نه تنها عزت نفس پایینی دارند، بلکه از این وضعیت رضایت هم دارند و برای تغییر آن تلاش نمی‌کنند.

قسمت‌های پایانی کارگاه آموزشی عزت نفس، عمدتاً با تکیه بر مطالعات و تحقیقات مطرح شده در این کتاب تدوین شده است.