روش های تصمیم گیری | آشنایی با سیستم یک و دو در فرایند تصمیم گیری

۲۶۹۶ نظر برای روش های تصمیم گیری | آشنایی با سیستم یک و دو در فرایند تصمیم گیری

پرطرفدارترین دیدگاه به انتخاب متممی‌ها در این بحث

نویسنده‌ی دیدگاه : محمدرضا شعبانعلی



تمرین اول:

چون یکی از اتاق‌های گفتگوی متمم درباره‌ی مهاجرت بوده و اخیراً تقریباً هر روز به آن سر می‌زنم تا حرف‌های دوستانم را بخوانم، مثالی که در ذهنم از سایر مثال‌ها پررنگ‌تر است، مهاجرت است.

مهاجرت در ذهن من، با اتکا به سیستم یک حل شد و تصمیم گرفتم که مهاجرت نکنم و حوزه‌ی کار و زندگی‌ام در ایران متمرکز بماند. اگر بخواهم صادقانه بگویم، همیشه احساس می‌کنم که تصمیم‌های بزرگ را نهایتاً بهتر است با دل بگیرم و تصمیم‌های کوچک را با مغز.

فکر می‌کنم این تعبیر دل و عقل، به نوعی شبیه سیستم یک و سیستم دو است که در ادبیات ما (و تقریباً بدنه‌‌ی ادبیات جهان) مورد توجه قرار گرفته است.

گاهی احساس می‌کنم - بدون اینکه استدلالی داشته باشم - که این دو مکانیزم، آنقدر که به نظر می‌رسد، در هم تنیده و هم سطح نیستند و سیستم یک، در سطحی بالاتر از سیستم دو قرار دارد و گاهی بر آن حکمرانی می‌کند. شاید خطاهای شناختی یا Cognitive Bias هم که در درس‌های مختلف متمم مورد بحث قرار گرفته، به نوعی ریشه در همین مسئله داشته باشد که سیستم یک (که نامهایی مانند احساس، شهود، ناخودآگاه و ... با اغماض در معنا به آن اشاره دارند) نحوه‌ی عملکرد سیستم دو را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

من در مصاحبه‌ی شغلی، حس خوبی به شما ندارم (سیستم یک)‌ و مغز من به دنبال شواهد و دلایلی می‌گردد تا توجیهاتی برای این حس بد پیدا کند و استدلالی برای اینکه شما را در مصاحبه رد کنم!

جمله‌ی محمد غزالی در کیمیای سعادت (فصل چهارم) را خیلی دوست دارم که می‌گوید:

بدان که تن، مملکت دل است و اندر این مملکت، دل را لشکرهای مختلف (و ما یعلم جنود ربک الا هو)... و کار دل طلب سعادت است... و معرفت، از راه حواس حاصل آید و این حواس، قائم به کالبد است. معرفت، صید دل است و حواس، دام وی است و کالبد، وی را مرکب است و حمال دام وی است...

و در جای دیگر گفته شده:

عقل، وزیر دل است و چون دل، قدرت تفکر را فرمان دهد، بیندیشد. پس عقل، خادم دل است...

-----------------

اما به هر حال، از این حاشیه‌ها که بگذریم، عموماً مجبور بوده‌ام در طول این سالها، به دوست و همکار و خانواده و دانشجو و معلم، دلیل ماندنم را به لطف سیستم دو، تحلیل و بیان کنم و کمتر کسی را دیده‌ام که اتخاذ چنین تصمیمی با اتکا به سیستم یک را قابل پذیرش بداند.

تمرین دوم:

من در خرید لوازم خانه و تجهیزات مصرفی خودم، عموماً از سیستم یک استفاده می‌کنم. هرگز به سراغ بررسی نقدها و نظرات و تجربیات قبلی و ارزیابی قیمت‌ها و مقایسه قابلیت‌ها و ... نمی‌روم. همیشه هم در پایان، به نتیجه می‌رسم که این جنس تصمیم‌ها باید به اتکا سیستم دو انجام شود. اما تا کنون در تغییر این عادت، موفقیت قابل توجهی نداشته‌ام (اگر چه پیشرفت‌هایی داشته‌ام).

 
تمرین‌ها و نظرات ثبت شده روی این درس صرفاً برای اعضای متمم نمایش داده می‌شود.
.