دقیق ترین تعریف عزت نفس چیست؟
عزت نفس را می‌توانیم در کنار واژه‌هایی مثل عشق و آرامش و رشد قرار دهیم که همیشه و همه‌جا، در مورد آنها و اهمیت‌شان صحبت می‌شود، اما وقتی می‌خواهیم به شکل دقیق تعریف‌شان کنیم، با مشکل مواجه می‌شویم.
این همان چیزی است که در زبان علم، به آن مفهوم پردازی می‌گویند. یعنی اینکه بتوانید دقیقاً بگویید یک مفهوم، چیست و مرز آن با مفاهیم دیگر در کجاست.
چنانکه کریستوفر مراک در کتاب عزت نفس خود می‌گوید، ما هنوز به نقطه‌ای نرسیده‌ایم که اتفاق‌نظر قطعی بر روی تعریف عزت نفس وجود داشته باشد و بتوانیم به سادگی بگوییم که معنی عزت نفس چیست و عزت نفس یعنی چه (+).
اما جالب اینجاست که با همه‌ی ابهام‌ها و اختلاف‌نظرهایی که در تعریف عزت نفس وجود دارد، بر سر اهمیت عزت نفس اختلافی نیست.
مثلاً همه‌ی ما حس می‌کنیم که عزت نفس، به نوعی می‌تواند روی مواجهه‌ی ما با مشکلات زندگی، روبرو شدن با شکست‌ها، رفتار ما پس از پیروزی‌ها، شادمانی در زندگی، نحوه‌ی مدیریت تعارض، میزان انتقادپذیری، کیفیت روابط عاطفی و ده‌ها حوزه‌ی دیگر تأثیر بگذارد.
ما قصد نداریم در این‌جا شما را با انبوه تعریف‌های متفاوت و بعضاً متعارض در زمینه‌ی عزت نفس گیج کنیم.
بنابراین در متمم، معیار خود را مدل دوبعدی کریستوفر مراک قرار می‌دهیم که با بعضی دیگر از کتابهای رایج در این حوزه (مثلاً کتاب شش ستون عزت نفس ناتانیل براندن) نیز همخوانی دارد.
اما قبل از آن باید به یک نکته‌ی مهم در تعریف عزت نفس اشاره کنیم:
افزایش عزت نفس یا کاهش عزت نفس به چه معناست؟
درست است که هنوز نگفته‌ایم که عزت نفس چیست، اما با همین حسی که الان نسبت به مفهوم عزت نفس دارید، به سوال‌های زیر فکر کنید:
دو سوال اول، یک تفاوت کلیدی با سوال سوم دارند.
در سوال اول و دوم، ما به عزت نفس لحظه‌ای اشاره داریم. اما در سوال سوم، عزت نفس را به عنوان یک صفت شخصیتی نسبتاً ثابت در نظر می‌گیریم.
بنابراین، همان‌طور که در نمودار بالا می‌بینید، عزت نفس ما در لحظات مختلف کم و زیاد می‌شود، اما در طول زمان، می‌توانیم متوسط عزت نفس را به عنوان یک «ویژگی» ببینیم و برای افزایش عزت نفس تلاش کنیم.
چنانکه عزت نفس فرد الف، از عزت نفس فرد ب بیشتر است.
در زبان انگلیسی، تعبیر Baseline (پایه) را به کار میبرند و می‌گویند: تمرین کنیم تا پایه‌ی عزت نفس خود را بالا ببریم (از حالت ب به سمت حالت الف حرکت کنیم).
تعریف عزت نفس چیست؟ مدل دوعاملی عزت نفس
همان‌طور که در ابتدای درس اشاره کردیم، پس از بررسی منابع مختلف و تعاریف مطرح شده در هر منبع، مدلی که ما در نهایت برای عزت نفس انتخاب کرده‌ایم، مدل دوعاملی است.
پرسش‌های متداول
آیا عزت نفس انواع مختلف دارد و میتوان از انواع عزت نفس حرف زد؟
اگر منظورتان تعریف های مختلف عزت نفس باشد، قطعاً تعریف های عزت نفس متعدد هستند. اما اینکه مثلاً بگوییم عزت نفس تحصیلی یا عزت نفس شغلی (چنانکه برخی کتابهای تجاری بهکار میبرند) تعبیری علمی نیست.
آیا عزت نفس همان حرمت نفس است؟
اصطلاح حرمت نفس معادل احترام به خود یا Self-respect است و نمیتوان آن را مترادف عزت نفس (Self-esteem) در نظر گرفت. اما احترام به خود، یکی از مولفهها و زیرمجموعههای عزت نفس است و طبیعتاً احترامی که برای خودمان قائل هستیم، بر روی عزت نفسمان تأثیر دارد.
متضاد عزت نفس چیست؟
برخی از افرادی که با مفهوم عزت نفس آشنا نیستند، اصطلاح «ذلت نفس» را به عنوان مخالف عزت نفس به کار میبرند. در حالی که عزت نفس یک ویژگی است که می‌تواند کم یا زیاد باشد، اما مخالف آن معنا ندارد. درست همان‌طور که قد یک ویژگی است و می‌تواند بلند یا کوتاه باشد. اما مخالفی برای آن قابل تعریف نیست. بنابراین درست این است که از اصطلاح «عزت نفس پایین» استفاده کنیم.
مخاطب دوره عزت نفس متمم چه کسانی هستند؟
همه میتوانند از مطالب دوره عزت نفس استفاده کنند. به شرط اینکه «با ارزش بودن» و به طور دقیقتر، «احساس ارزشمندی» یکی از دغدغههایشان باشد. فقط کافی است وقت و حوصله کافی داشته باشند و درسها را به ترتیب و تدریج بخوانند و تمرینهای پیشنهادی را انجام دهند.
چه درسها و مباحث دیگری با دوره عزت نفس مرتبط هستند؟
عزت نفس چند رکن اساسی دارد و همان‌طور که در طول بحث خواهید آموخت، بسیاری از مباحث مرتبط با توسعه فردی میتوانند مکمل درسهای افزایش عزت نفس باشند. اما به طور خاص پیشنهاد ما این است که هم‌زمان با مطالعه درسهای عزت نفس، برای درسهای خودشناسی، شخصیت شناسی و مهارت ارتباطی هم در متمم وقت بگذارید.
منابع مورد استفاده در تدوین درسهای عزت نفس متمم چه هستند؟
متمم از بهترین و شناختهشدهترین کتابها و مقالات عزت نفس که توسط برترین محققان و دانشگاهها و موسسات آموزشی جهان منتشر شدهاند استفاده میکند. نام تمام این منابع و مقالات را هنگام مطالعه درسها خواهید دید.
هزینه دوره عزت نفس متمم چقدر است؟
شما میتوانید برای استفاده از درسها اشتراک ماهانه پرداخت کنید و بسته به مدت زمانی که نیاز دارید، از درسها استفاده کنید. ضمناً در مدت فعال بودن اشتراک، علاوه بر فروش به هزاران درس دیگر (از جمله خودشناسی، شخصیت شناسی، مهارت ارتباطی و مدیریت زمان) هم دسترسی دارید.
دسترسی کامل به این درس و ۴۰ درس دیگر دربارهٔ عزت نفس برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است. تا کنون ۱۳۸۴۹ نفر از متممی‌ها مجموعاً ۱۵۲۳۹ تمرین در درسهای عزت نفس ثبت کرده‌اند.
با عضویت ویژهٔ متمم علاوه بر این ۴۰ درس به هزاران درس دیگر از جمله درسهای زیر دسترسی خواهید داشت:
شخصیت شناسی | خودشناسی | تحلیل رفتار متقابل
حمایت اجتماعی | استرس | پرورش تسلط کلامی
کوچینگ | مهارت ارتباطی | مذاکره | فن بیان
چگونه شاد باشیم | مدیریت انگیزه | برنامه ریزی
دوره MBA (مطالعه منظم درسهای مدیریتی)
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری کارگاه آموزشی عزت نفس به شما پیشنهاد میکند:
- عزت نفس چیست؟ بررسی راهکارهای افزایش عزت نفس (نقشه راه درس)
- دقیق ترین تعریف عزت نفس چیست؟
- پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت
- تعریف اعتماد به نفس چیست؟ تفاوت اعتماد به نفس و عزت نفس در چیست؟
- پرسشنامه اعتماد به نفس | شاخص عمومی اعتماد به نفس + اعتماد به نفس اجتماعی
- راه های تقویت اعتماد به نفس چیست؟ | معرفی چهار منبع اصلی افزایش اعتماد به نفس
- نشانه های عزت نفس پایین | حساس بودن بیش از حد به حرف و نظر دیگران
- کمبود عزت نفس و آثار آن در رابطه عاطفی
- عوامل عزت نفس | چهار منبع اصلی عزت نفس چیست؟
- چالش ها، راهکارها و روشهای افزایش عزت نفس در محیط کار و زندگی
- حرف و نظر دیگران چقدر برایتان مهم است؟
- افکار منفی | ذهن ما چگونه واقعیت را تحریف میکند؟
- هنگام گفتگو با خود، در مقابل خودتان هستید یا کنار خودتان؟
- تفکیک تجربه ها به رویداد و احساس و تفسیر – از ضروریات افزایش عزت نفس
- برندسازی درونی | خودتان را یک چرخدنده نبینید!
- نقش پذیرش خویشتن در حفظ و افزایش عزت نفس
- نکتهای پیش از قضاوت کردن در مورد دیگران
- درباره اعتراف به اشتباه
- افزایش عزت نفس و هنر بازخورد گرفتن درست
- مسئولیت پذیری و نقش آن در افزایش عزت نفس
- افزایش عزت نفس از طریق توسعه مهارتها
- ابراز وجود و مهارت جرات ورزی (صراحت و قاطعیت)
- پرسشنامه ابراز وجود (تست راتوس)
- نکتهای درباره اصالت
- زندانی بدون دیوار | منفیگرایی می‌تواند کشنده باشد
- تأثیر استفاده از شبکه های اجتماعی بر عزت نفس
- اندازه گیری عزت نفس | در یک دقیقه ببینید وضعیت عزت نفس شما چگونه است
- معرفی برنامه پنج هفتهای افزایش عزت نفس
- افزایش عزت نفس: هفتهی اول از برنامه پنج هفتهای
- افزایش عزت نفس: هفته دوم از برنامه پنج هفتهای
- ده صفت مثبت من | هفته سوم برنامه افزایش عزت نفس
- خطاهای من در ارزیابی خودم و نقش آنها در کاهش عزت نفس (هفته چهارم)
- افزایش عزت نفس | فایل های صوتی (پادکست) محمدرضا شعبانعلی
- مدیریت و نظارت دائمی بر عزت نفس (هفتهی آخر برنامه پنج هفتهای)
- عزت نفس کودکان و نوجوانان
- جنبش عزت نفس و نقد آن | چه شد که عدهای مخالف بحث عزت نفس شدند؟
- چند کتاب در مورد عزت نفس
- کتاب روانشناسی عزت نفس (شش ستون عزت نفس) | ناتانیل براندن
- کتاب عزت نفس | کریستوفر مراک
- کارنامه شما در درس عزت نفس
سوال‌های پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحث‌های مهارتی و مدیریتی.
برای آشنا شدن بیشتر با متمم به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کنید و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راه‌های مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحه‌های دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیم‌سال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید.
توجه داشته باشید که خرید شش‌ماهه و یکساله به‌ترتیب معادل ۲۰٪ و ۳۸٪ تخفیف (نسبت به خرید یک‌ماهه) محسوب می‌شوند.برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا می‌دانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممی‌ها بپیوندید؟
میگن ریشه عربی عزت از عزار میاد که به معنای سفت ، محکم و نفوذ ناپذیر است. زمین عزاز یعنی زمینی که سفته و محکمه و آب بهش به راحتی نفوذ پیدا نمیکنه و نمیتونه اون رو گل کنه و باعث شلی زمین و تغییر حالتش بشه .. انسان با عزت نفس هم همینه .. شخصیتش سفت و محکمه، حرف و حدیث دیگران روش اثری نداره و دیگران نمیتونن به راحتی اون رو تغییر بدن یا باعث آشفته شدن حالش بشن .. در مسیر خودش محکمه و دیسیپلین خودش رو داره .. بادی به هر جهت نیست و استقامت داره .. در مسیر زندگی میشه باهاش همراه شد و اعتماد کرد. دست به هر کاری نمیزنه و به اصول پایبنده
درس مفیدی بود، برای من که شروع کردم به خواندن،مفهوم عزت نفس و اعتماد به نفس تا حدودی روشن شد.گاهی اوقات خودم وارد جمعی میشوم و شروع به مقایسه عزت نفس اشخاص یا شخصی با خودم میکنم ولی اکنون از این کار خودداری میکنم .
با سلام
یکی از کارکنان بانکی که گهگاه سر میزنم مصداق واقعی عزت نفس بالاست. حالش با خودش خوبه. به یه صلح درونی رسیده. از اونا که میگی کاش جای اون باشم. با وجود جرات ورزی در کار و هنر نه گفتن، تا جای لازم کار خلق رو هم راه میندازه. با همه به یه لحن خاص عزت نفس دار حرف میزنه. نگاه بالا به پایین نداره ولی اون بالاها سیر میکنه. انگار در هر لحظه تشنه ی یادگیریه برا همین با همه یه برخورد مشابه داره و اونا رو به چشم تجربه نگاه میکنه. حالا با تعریف عزت نفس فک میکنم اون هر دو مولفه را دارد: توانمندی و ارزشمندی.
نکات خیلی خوبی در این درس بیان شد.
در ادامه این موضوع میخوام برداشت خودم رو بگم.اینکه فکر میکنم قرار نیست این توانمندی در یک حوزه خیلی خاص و پیچیده ای باشد تا انسان عزت نفس واقعی را تجربه کند.با چیزهای کوچک هم میتوان این حس را تجربه کرد.خیلی از افراد پرتوانمند در زمینه های خیلی خوب هستند ولی عزت نفس را تجربه نمیکنند.
من در محور احساس ارزشمندی در موقعیت بدی قرار داردم. فکر می کنم باید روی این بخش زیاد کار کنم.
خداروشکر در محوری احساس توانمندی اوضاعم خوبه.
متوسط عزت‌نفس خوبی دارم؛ اما به دلایل افسردگی، استرس و خستگی‌های پیش‌آمده بعضی از روزها حسی به من دست می‌دهد که انگار بی‌ارزش‌ترین آدم بر روی زمین هستم. یعنی اگر نمودار را در نظر بگیریم میزان عزت‌نفس من در روزهایی که استرس یا افسردگی وارد زندگی‌ام می‌شود خط عزت‌نفس تا صفر هم می‌رود.
در این نقطه از زمان که این احساس بی‌ارزشی در من ایجاد می‌شود، شروع به دست‌کاری اهداف و برنامه‌هایم میکنم. یک جورایی مسیر زندگی خودم را تخریب میکنم و این واکنش به وضع موجود برای من بد تمام می‌شد و باعث شد سال‌ها از ادامه دادن مسیر یادگیری زبان انگلیسی و دیگر مهارتهای لازم و دوست‌داشتنی دست بکشم و آنها را نصف و نیمه رها کنم.
یکی از دلایل اینکه اقدام‌های رها شده در زندگی من وجود دارد، همین واکنش من هنگامی است که عزت‌نفس من به نقطه پایین‌تر از حد متوسط رسیده است. اگر بتوانم متوسط عزت‌نفس را بالا ببرم و عواملی که در درس وجود داشت را کنترل کنم، به نظرم در اهدافم موفق خواهم شد.
به نظرم بعید نیست که ناشی از کمالگرایی منفی باشه. دوست داشتید تودرس های متمم موضوعش رو بررسی بفرمایید
عزت نفس درست مثل باغچه ای هست که باید بهش رسیدگی دایم شود و درست مثل یادگیری زبان باید عامدانه تمرین وتکرار شود ، دوره ای بررسی شود نقاط ضعف شناسایی وراه حل اجرا گرددتا بصورت ناخودآگاه تکرار وتکرار شود
رفتاری که ما با خودمون داریم و سختگیری یا دوستی یکی ازمهترین عوامل افزایش یا کاهش عزت نفسه
دقیقا موافق حس ارزشمندی هستم
این حس تو زندگی مون خیلی تاثیر داره مخصوصا در مواقعی که میخوایم تصمیم بگیریم
سلام
نباید انتظاری بیشتر از توانمندی خودم داشته باشم و با انتظارات بی جا, احساس ارزشمندی هم را از بین نبرم
تمایلی در بسیاری از انسان‌ها وجود دارد که خود را «بهتر» از چیزی که هستند نشان بدهند. (برای مثال اعتراف میکنم که خودم همین الان که دارم این کامنت را می‌نویسم وسوسه شدم که چند کلمه‌ی انگلیسی فانتزی که خودم هنوز معنای دقیق آن را نمی‌دانم استفاده بکنم.)
در صورتی که در بسیاری از مواقع (نه همیشه) پاداش مشخصی برای این تقلای پیوسته وجود ندارد، چه بسی که گاهی حتی در دید مخاطب آگاه و یا خود فرد موجب کاهش اعتبار و جایگاه فرد هم می‌شود.
علاقه دارم بدانم که آیا این میل دائمی هم به عزت نفس ارتباط دارد و اگر دارد به کدام بعد. به شخصه تصور میکنم مرتبط‌تر با بعد ارزشمندی است.
شاید یه تعریف خیلی ساده از عزت‌نفس این باشه: عزت‌نفس چیزیه که وجود اون باعث میشه آدم به رفتار و فکر مخرب تن نده.
یعنی اگر همین دو تا مولفه خودارزشمندی و توانمندی در آدم تقویت بشه باعث میشه آدم تمایل کمتری به رفتار‌ها و افکار خودتخریب‌گر داشته باشه و اینجوری می‌تونه سبک‌زندگی سالمی بسازه.
نکته‌ی دومی که مراک اشاره میکند این است که توانمندی‌ها باید در زمینه‌هایی باشند که برای خود فرد، مهم هستند و او آنها را ارزشمند می‌داند.
گمان می کنم جزو دسته ای به حساب میام که انقدر همه چیز رو پیچیده می بینم و سخت و انقدر قوانین و مقررات و باید نباید برای خودم تعریف می کنم که زیر بار اینهمه سخت گیری با خودم در حال له شدنم . مثل میوه ای که از بیرون پوست براق و درخشان و ظاهری سلامت داره ولی یه کرم بزرگ از درون مشغول حفاری کردن و بلعیدن محتویات اونه . تغییر لحنم توی نوشته های روزانه م نسبت به خودم و وقایع پیرامونم ، عدم رغبت به ارتباط اجتماعی رو در رو ، زود رنج شدن و احساس خستگی و کلافگی زیاد متقاعدم کرد برگردم به مسئله ی عزت نفس .
دلیل شروع دوباره ی دوره ی عزت نفس همینه . این بار خیلی آهسته تر و عمیق تر همراه می شم .
آیا نگرش مثبتی نسبت به خودم دارم؟
متاسفانه به خاطر کمالگرایی بالا برنامه روزانه‌م رو برای خودم خیلی پر می‌چینم و بعد نمی‌تونم اون رو انجام بدم حسم نسبت به خودم منفی میشه.
یا اول هفته که انرژیم بالاست وظایف زیادی برای کل هفته تعیین میکنم و آخر هفته حس بدی دارم.
و در مورد اهمیت دادن به سلامتی هم همین‌طور، بیشتر اوقات غذایی را به علت اینکه حیفه می‌خورم و اینجوری دارم به بدن‌م که دارایی باارزشیه، بی احترامی میکنم.
من مدت زیادی میشه که با متمم آشنا هستم اما اهمال کاری و یا نداشتن نظم در زندگی باعث شده درس ها نامرتب و همچنین فعالیت خیلی کمی داشته باشم اما به اصطلاح خودمان ماهی رو هر وقت از آب بگیری تازست امیداوارم این بار از شعارهای زندگی کم و به عملم اضاف کنم این اولین درسی هست که بعد از این تصمیم شروع به خواندن کردم شاید در بعضی دروس توانمندی کم باعث بشه حس ارزشمندی کمی داشته باشم اما میخوام تلاش کنم تا اونجایی که میتونم و میدونم بدون هیچ ادعایی نظری ارسال کنم تا بلکی تبدیل به انسان اجتماعی تری بشم و این اولین فعالیتم هست پس توقعی ندارم که این دیدگاه شاهکار و خاص باشه
من هم بدلیل اهمال کاری کمالگرایی منفی و وسواس در مطالعه نتونستم اونقدر که باید از متمم خوب بهره مند بشم.