Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Menu
شرایط دریافت هدیه نوروزی متمم: دوره صوتی آموزش هدف‌گذاری (کلیک کنید)


تعریف استرس چیست؟ (در جستجوی علت استرس)


اهداف و انتظارات آموزشی متمم در این درس
کد درس: ۹۴۲۲
پیش نیاز مطالعه درس تعریف استرس: از دوستان عزیز متممی انتظار می‌رود پس از مطالعه این درس:
  • به خاطر داشته باشند که ما معمولاً کلمه‌ی ‌استرس را به دو معنای متفاوت به کار می‌بریم. گاهی استرس به فشار بیرونی اشاره دارد (به دوست‌مان می‌گوییم: به من استرس/تنش وارد نکن). گاهی به پاسخ بدن ما اشاره می‌کند: گرفتار استرس شده‌ام. دستانم می‌لرزد.
  • بتوانند استرس را به زبان ساده تعریف کنند.
  • به خاطر داشته باشند که تجربه‌ی استرس اتفاق بدی نیست. تجربه‌ی استرس بیش از حد تحمل و نیز تحمل استرس به صورت مکرر یا برای مدت طولانی هستند که می‌توانند مشکل‌آفرین باشند.
فشار ذهنی هنگام مطالعه
نیاز به مشارکت شما
کسب و کار
زندگی
تعریف علمی استرس چیست؟ عوامل استرس زا چه هستند؟

واژه استرس را اولین بار هانس سلی در دهه چهل میلادی (حدود هفتاد سال قبل) به‌کار برد.

او لغت استرس را از حوزه فیزیک و مکانیک اقتباس کرد.

البته بعدها نوشت که لغتی که او مد نظر داشته تنش یا Stress نبوده و بیشتر منظورش Strain یا کرنش بوده؛ اما به علت ضعف در زبان، در درک معنی آنها اشتباه کرده است.

به هر حال امروز معنا و مفهوم استرس بسیار فراتر از یک استعاره مکانیکی است. بنابراین دیگر چندان مهم نیست که هانس سلی در ابتدا مفهوم این کلمه را درست درک کرده است یا نه.

معمولاً در آموزش مدیریت استرس به سبک هانس سلی، بحث استرس و انواع استرس را با تقسیم استرس به استرس مثبت و استرس منفی آغاز می‌کنند.

در واقع با توجه به این‌که استرس می‌تواند شکل مثبت هم داشته باشد، تأکید می‌کنند که استرس به ذات خود منفی نیست؛ بلکه می‌توان مثبت یا منفی باشد. استرس مثبت،  Eustress و استرس منفی،  Distress نامیده می‌شود.

تفاوت استرس مثبت و استرس منفی

اگر چه این حرف کاملاً دقیق و علمی است، ولی  ما با شما قرار می‌گذاریم که در متمم، جز در شرایطی که صریحاً اشاره کنیم، واژه‌ی استرس را به عنوان معادل استرس منفی (Distress) به کار می‌بریم. 

تعریف علمی استرس

اگر چه تعریف‌های بسیار متنوعی از استرس ارائه شده است، ولی ما ترجیح می‌دهیم در متمم، تعریف استرس را بر اساس الگوی پیشنهادی ریچارد لازاروس (Richard Lazarus) در نظر بگیریم.

این تعریف علاوه بر معتبر بودن، ویژگی مثبت دیگری هم دارد و آن این‌که بر پایه‌ی مدیریت منابع (Resource Management) شکل گرفته است. از آن‌جا که مدیریت منابع در چارچوب آموزشی متمم جایگاه ویژه‌ای دارد، این تعریف با مجموعه الگویی که شما در متمم می‌آموزید، هم‌سو‌تر است:

[ درس مرتبط: مدیریت منابع ]

تعریف استرس بر اساس مدل لازاروس

در این شکل از تعریف استرس، چند کلمه کلیدی وجود دارد که باید آن‌ها را به صورت جدی‌تر مورد توجه قرار دهیم:

استرس  شرایط یا احساسی  است که در آن، فرد  از لحاظ ادراکی  بر این باور است که  مجموع خواسته‌ها و انتظاراتی  که از او وجود دارد، فراتر از منابع، امکانات و توانمندی‌های در اختیار اوست.

دو مفهوم متفاوت از واژه استرس

قبل از اینکه وارد بحث تعریف استرس بشویم، باید یک تفکیک بسیار مهم را مورد توجه قرار دهیم. زمانی که از استرس و تعریف استرس حرف می‌زنیم ممکن است دو مفهوم کاملاً متفاوت مد نظر ما باشد:

استرس به عنوان یک عامل بیرونی یا استرسور

فرض کنید که هفته بعد سه امتحان دارید.

یا این‌که می‌دانید فردا صبح یک مصاحبه شغلی مهم دارید.

یا یک چک خیلی مهم با مبلغ بالا دارید که دو روز بعد باید نقد شود.

در چنین شرایطی  وقتی می‌گویید به من استرس وارد شده ممکن است منظورتان این باشد که یک عامل بیرونی وجود دارد که برای شما، تنش ایجاد کرده است. 

اگر بخواهیم دقیق‌تر صحبت کنیم، بهتر است در این موارد از اصطلاح عامل استرس بیرونی یا  Stressor (استرسور) استفاده کنیم.

تعریف استرس و عوامل استرس زا یا استرسورها

استرس به عنوان عکس‌العمل ما نسبت به استرسورها و عوامل بیرونی

گاهی اوقات، استرس عکس‌العمل ما به وضعیتی است که در آن قرار داریم.

این عکس‌العمل ممکن است به شکل ذهنی، فیزیولوژیک و یا رفتاری بروز کند.

حتماً برای شما هم پیش آمده که بگویید: الان نمی‌توانم بر روی خواندن این نامه تمرکز کنم، چون خیلی استرس دارم.

یا اینکه با دوست یا همکار خود درگیری لفظی پیدا کرده باشید و به او بگویید: مرا ببخش. این روزها خیلی دچار استرس هستم.

یا اینکه در یک جلسه، بخشی از اعداد و ارقام داخلی و سِری شرکت خودتان را مطرح کنید و بعداً بگویید: انقدر استرس داشتم و تحت فشار روانی بودم که نفهمیدم نباید آن ارقام را بگویم.

در این حالت، منظور ما از استرس، پاسخ بدن به عامل استرس زا و فشارهای روانی ست.

اگر بخواهیم این دو مورد را با هم ترکیب کنیم و تعریفی برای استرس بسازیم، به چنین چیزی خواهیم رسید:

محدودیت در دسترسی کامل به مجموعه این درس

دسترسی کامل به مجموعه درس‌های مدیریت استرس برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است. البته با فعال کردن اشتراک ویژه به درس‌های بسیار بیشتری دسترسی پیدا می‌کنید که می‌توانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:

 فهرست درس‌های متمم

البته شاید بهتر باشد از میان درس‌ها و مطالب مطرح شده، ابتدا مطالعه‌ی مباحث زیر را در اولویت قرار دهید:

  خودشناسی  |  تحلیل رفتار متقابل

  پرورش تسلط کلامی

  افزایش عزت نفس  |  چگونه شاد باشیم

  دوره MBA (مطالعه‌ی منظم همه‌ی درس‌ها)

بعد از خواندن این درس چه کار کنم؟

  می‌توانید بر اساس ترتیبی که در نقشه راه یادگیری مدیریت استرس مشخص شده، به سراغ درس‌ بعد (یعنی تفاوت ترس و اضطراب و استرس) بروید.

  اگر هم کمی شتاب‌زده و بی‌حوصله هستید و می‌خواهید مسیر درس را سریع‌تر طی کنید، می‌توانید مستقیماً درس انواع استرس را بخوانید و مسیر یادگیری را از آن‌ نقطه ادامه بدهید.

      شما تاکنون در این بحث مشارکت نداشته‌اید.  

     تعدادی از دوستان علاقه‌مند به این مطلب:    زهرا هما ، bakhshi ، علی دهقان ، علی سروری ، ریحانه فالنجی

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مدیریت استرس به شما پیشنهاد می‌کند:

سری مطالب حوزه مدیریت استرس
 

برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)

متمم چیست و چه می‌کند؟ (+ دانلود فایل PDF معرفی متمم)
چه درس‌هایی در متمم ارائه می‌شوند؟
هزینه ثبت‌نام در متمم چقدر است؟
آیا در متمم فایل‌های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟

۸۴ نظر برای تعریف استرس چیست؟ (در جستجوی علت استرس)

    پرطرفدارترین دیدگاه به انتخاب متممی‌ها در این بحث

    نویسنده‌ی دیدگاه : هومن کلبادی

    لینک فیلمِ آموزنده ای که گذاشته بودید ،عالی بود . در این فیلم به نکات ارزنده ای اشاره شده :

    اینکه ، چیزی که باعثِ پدید آمدنِ بیماریهایی مثل بیماریهایِ قلبی و عروقی در افرادی که با استرس مواجه میشن (بلند مدت ودرمعرضِ استرس هایِ شدید) ، خودِ استرسورها نیستند بلکه باور و اعتقادِ قلبیِ این افراد ، به تاثیراتِ منفی و مهلکِ استرس  ، بر رویِ بدنِ انسان هست . در واقع این افراد ، مغلوبِ باورهایِ خودشون در موردِ اثراتِ مخربِ استرس میشن ، نه خودِ استرس .
    اینکه استرس ، پانزدهمین دلیلِ مرگِ آمریکایی هاست و در رده بندیِ عواملِ مهلک ، بالاتر از سرطانِ پوست ، ایدز و قتل قرار میگیره
    اگه ما میتونیم ذهنیتمون رو نسبت به استرس ، عوض کنیم ، میتونیم پاسخِ بدنموم رو نسبت به استرس تغییر بدیم .
    استرس ، تپشِ قلب رو بالا میبره و در نتیجه ، ما رو برای اقدام ، آماده می کنه
    استرس ، تنفس رو سریع تر میکنه و در نتیجه ، اکسیژنِ بیشتری به مغزمون ، میرسونه
    استرس میتونه باعثِ افزایشِ اعتماد به نفسمون بشه
    استرس باعثِ ترشحِ هورمونِ اکسی توسین در بدن میشه که از اثراتِ این هورمون ، اجتماعی تر شدنِ ماست . اکسی توسین یک ضد التهابِ طبیعیه و رگ های خونی رو آرام و عادی نگه میداره . وقتی با استرس ، وارد جمع میشید که یا کمک بگیرید ، یا به اونها کمک کنید ، میزانِ ترشحِ این هورمون بیشتر میشه
    مفید دونستنِ پاسخِ بدن ، به استرس ، انتخابِ خودمونه و اثراتِ مثبتِ این پذیرش ، تاثیراتی مثبت و غیرقابل انکار در اختیارمون میگذاره .

    فکر می کنم ، رویکردی که ما آگاهانه و از روی اختیارِ کامل ، نسبت به استرس و اثراتِ اون روی بدنمون اتخاذ می کنیم ، ما رو نسبت به اثراتِ استرس ، انعطاف پذیر می کنه و نه تنها آسیبی بر اثر استرس به ما وارد نمیشه ، بلکه پس از مدتی ، به یک عنصر مفید وموثر و مثبت ، در زندگیمون تبدیل میشه .

    برای مثال ، استرسی که به ورزشکاران درمسابقات وارد میشه ، باعثِ افزایشِ ترشحِ آدرنالین در بدنِ اونها و افزایشِ آمادگی و اعتماد به نفسِ اونها میشه و میتونه مزیتی رقابتی ، نسبت به رقبا ، برای اونها ایجاد کنه ؛ استرسی که در مواقعِ رویارویی با خطر به ما وارد میشه ، میتونه در اتخاذِ تصمیمات حیاتی و اساسی ، بسیار مفید باشه و جونمون رو نجات بده .

     
    تمرین‌ها و نظرات ثبت شده روی این درس صرفاً برای اعضای متمم نمایش داده می‌شود.
    .