انگیزه و بی انگیزگی در نگاه رفتارگراها چگونه تعریف میشود؟
در درسهای مختلف متمم و به ویژه در درسهای مربوط به انگیزه، بارها به مکتب رفتارگرایی اشاره کرده و در مورد آن حرف زدهایم.
شرطی سازی و تقویت مثبت و منفی هم، چیزی نیست که آن را نفهمیم. چون مصداقها و نمونههای فراوانی از آن را در اطراف خود و در زندگی شخصی خودمان میبینیم و تجربه میکنیم.
از سوی دیگر، وقتی به روانشناسی مثبت گرا میرسیم، میبینیم کسانی مثل سلیگمن با غرور و افتخار اعلام میکنند که محدودیتهای روانشناسی رفتارگرا را تشخیص داده و نظریههای قویتر ارائه کردهاند (مثل درماندگی آموخته شده).
همزمان با این بحثها، در جای دیگری میبینیم که ریچارد تیلر یا دن اریلی، به خاطر توجه به جنبههای رفتاری در تصمیم گیری انسانها، مورد استقبال قرار میگیرند و ریچارد تیلر، به عنوان یکی از توسعهدهندگان اقتصاد رفتاری، جایزه نوبل دریافت میکند.
در چنین شرایطی منطقی است سوالها و ابهامهایی برایمان مطرح شود. مثلاً اینکه:
- بالاخره حرف روانشناسان رفتاری درست است یا نادرست؟
- اگر درست است، چرا کسانی مثل سلیگمن و دیگر روانشناسان مثبت گرا، آن را محدود میدانند؟
- اگر رفتارگراها حرفهای خوبی زدهاند، چرا روانشناسان انسان گرا، با افتخار میگویند که کمک کردهاند ما از فضای رفتارگرایی عبور کنیم؟
- اگر نادرست است، چرا در انگیزه و انگیزش، همواره بخشی از بحث به پاداش و تنبیه و تقویت رفتار اشاره میشود؟
- چرا وقتی از انگیزه و بی انگیزگی حرف میزنیم، حتماً به شرطی شدن اشاره میشود؟
در این درس میخواهیم به این نوع سوالها پاسخ دهیم تا هم درسهای گذشته، برای شما واضحتر شوند و هم آمادگی بیشتری برای مطالعهی درسهای آتی پیدا کنید.
این حرفها و بحثها برای ما هم مهم است؟
ممکن است در پایان این توضیحات، این سوال را بپرسیم که چنین بحثهایی، برای ما، به عنوان کسی که سرگرم مطالعهی درسهای انگیزش در متمم هستیم و میخواهیم انگیزهی خود را برای فعالیتهای مختلف در زندگی افزایش دهیم و با انرژی و قدرت بیشتر به سمت هدفهای خود حرکت کنیم، چه کاربردی خواهند داشت؟
پاسخ این سوال را ادوارد دسی، از بزرگترین دانشمندان حوزهی انگیزش در یکی از مقالههای خود مطرح میکند (+):
رفتارگرایی میگوید که علت هر رفتاری را میتوان در یک محرک کاملاً مشخص و نزدیک و جداگانه، جستجو کرد.
اما انسانها دارای مفهومی به نام خویشتن هستند. آنها خود (Self) را میفهمند و برای خود، هویت قائلند. هویتی که در طول زمان شکل میگیرد و به تدریج هم، توسعه مییابد.
اگر همه چیز را در قالب رفتارگرایی ببینیم، به سمت محرکهای بیرونی و انگیزانندههای بیرونی سوق داده خواهیم شد.
اما هنر ما در انگیزش این است که انگیزه های درونی را در خود تقویت کنیم. انگیزانندههای درونی، قدرتمندتر و پایدارتر هستند و به رشد ما، کمک بیشتری میکنند.
وقتی شما میگویید: «این کار را میکنم، چون من کسی هستم که باید این کار را انجام دهم»، قویترین شکل انگیزه را میبینم. انگیزهای که فراتر از معادلهی سادهی محرک و پاسخ است.
بسیاری از ما که میخواهیم انگیزش را بهتر درک کنیم و بفهمیم، در پی این هستیم که این من را قویتر کنیم.
برای اینکار از شرطی شدن هم میتوان استفاده کرد، اما نمیتوانیم جهان خود را به اندازهی جهان سگ پاولوف و سالامون، یا موش اسکینر کوچک و محدود کنیم.
خلاصهی بحث در چند جمله:
- رفتارگرایان به ما کمک میکنند که انگیزانندههای بیرونی خود را مدیریت کنیم.
- مکاتب انسانگرا و روانشناسی مثبت گرا، میکوشند تقویت انگیزانندههای درونی را به ما بیاموزنند.
ترکیب این دو کمک میکند که ما در تسلط بر خود، به نقطهای بهتر برسیم.
دسترسی کامل به مجموعه درسهای انگیزه و انگیزش، برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است.
همچنین با فعال کردن اشتراک ویژه به درسهای بسیار بیشتری دسترسی پیدا میکنید که میتوانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:
البته اگر انگیزش و هیجان برایتان جذاب است، شاید بهتر باشد از میان درسها و مطالب مطرح شده، ابتدا مطالعهی مباحث زیر را در اولویت قرار دهید:
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری انگیزش-و-هیجان به شما پیشنهاد میکند:
- مدیریت انگیزه چیست؟ انگیزش و هیجان، چگونه زندگی ما را میسازند؟
- برنامه ریزی برای برنامه ریزی (Plan to Plan)
- علف های هرز در زمین برنامه ریزی شما
- برنامه ریزی و چالش اقدامهای رها شده و ناتمام
- مانع اصلی در رسیدن به خواسته ها
- نقش «طرح جایگزین یا Plan B» در برنامه ریزی
- تنبیه خود | آیا شما هم گاهی خودتان را تنبیه و مجازات میکنید؟
- رفتارشناسی | رفتارگرایی در روانشناسی | روانشناسی رفتارگرا
- شرطی سازی کلاسیک – هنوز هم باید آن را جدی بگیریم
- تقویت مثبت و مثالهای آن
- تقویت منفی و مثالهای آن
- انگیزه و بی انگیزگی در نگاه رفتارگراها چگونه تعریف میشود؟
- دوپامین چیست؟ درباره متهم اصلی پرونده لذت و اعتیاد!
- افسانه سیزیف | بی انگیزگی ناشی از انجام کارهای پوچ
- اثر آیکیا | دلبستگی به آنچه خود ساختهایم
- معرفی ماتریس عوامل انگیزشی دیوید فوربس
- چه چیزی انگیزه سفر را ایجاد کرده است؟
- مفهوم خود و خود انگاره (Self-concept): رابطه شما با خودتان چگونه است؟
- آنچه شما دربارهی خودتان میدانید
- رابطه هویت و انگیزه
- فهرستی که میتواند به ایجاد انگیزه در شما کمک کند
- امنیت به عنوان یک انگیزه
- چرا امنیت روانی خود را از دست میدهیم؟
- امنیت روانی به عنوان یک انگیزه پایه در بازاریابی و فروش
- تبدیل انتقام و ترس به انگیزه برای موفقیت
- درباره کارهایی که دوستشان نداریم
- معرفی کتاب The Science of Why: «دانشِ چراها» یا «علم علتها»
- دیوید مک کللند – نظریه پرداز انگیزش، پیشرفت و موفقیت
- کتاب اثر مرکب | دارن هاردی | خلاصه کتاب و نقد کتاب اثر مرکب
- کتاب پاداش | کتابی دربارهی انگیزش از دن اریلی
- جان واتسون | پدر روانشناسی رفتارگرا
- آلبرت بندورا و نظریه یادگیری اجتماعی
- لئون فستینگر
- فرمول موفقیت چیست؟ افراد موفق چگونه به موفقیت میرسند؟
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : فریبا رضایی امین
این تحربیات یک زن 56 ساله است که از 37سالگی خود شناسی را شروع کرد چون شادو راضی نبود. 9 سال با کتابهای خودیاری و 10 سال هم باروانشناس . حالا جوابم را گرفتم
مسئله پاداش در رفتارگرایی حالت تدافعی در من ایجاد میکرد و روانشناسم تخصص اش تعلیم و تربیت در حوزه رفتار گرایی بود که چند وقت پیش به من گفت دیگر کمکی به من نمی تواند بکند . این همان جایی بود که من گیر کرده بودم و فایل صوتی عزت نفس آقای شعبانعلی به دادم رسید. قضیه این بود که من درکودکی برای تمام پیشرفتها و موفقیتهایم از جانب خانواده و فامیل تنبیه و بازخواست شدم .(غیر از پدرم)برای تمام پاداشهایی که از بیرون میگرفتم به جرم این که بچه دوم هستم و اجازه نداشتم از خواهر بزرگترم موفق تر باشم تمام پاداشهای بیرونیم را از من گرفتن . این یک دور باطل بود که باپدرم هم همین بازی شده بود چون پسر دوم خانواده بود. هر جا به من پاداشی داده میشد (در زمان حال) من میترسیدم یا آن کار رانیمه کاره رها میکردم یا دچار استرس میشدم و اون کار را خراب میکردم
دلیل بی انگیزگیم: من در زمان حال به محرک گذشته ام(کودکی 4 -12سالگیم) پاسخ میدادم.
محیط و اطرافیان دایم در حال ساختن من و پدرم به شکلی که خودشان میخواستند بودند و توجهی به هویت و شخصیت منحصر به فرد یک انسان نداشتن.یعنی یک رفتار خاص که مورد تایید خودشان و جامعه بود را به ما آموزش میدادند از نگاه آنها همه چیز بیرونی بود. نگاه کن دیگران چکار میکنند تو هم همان کار را بکن , ببین دیگران چه دارند تو برو همان یا بهتر و بیشتر از آن را بدست آور . این کار مرا عصبی میکرد یه جور بیل زدن بود نیازی به خلاقیت و تفکر نداشت و از هویت و خویشتن (self)خبری نبود تمام توجه به داشتن بود نه بودن .یعنی با نشان دادن الگوهای موفق مورد تایید خودشان میخواستند که ما را از human being در آورن و به human having تبدیل کنن این دلیل بی انگیزگیم کلا نسبت به کل زندگیم بود
پدر در میانسالی دیگه خسته بود از سر کار میامد میخوابید بیدارش میکردند یه چیز میخورد میخوابید و دایم به من میگفت دختر عیب نداره اونها نمی فهمن تو خانمی کن تو کمک کن .چیزی که تو این درس فهمیدم پدرم دچار درماندگی خود آموخته شده بوذ و همین را نیز به من یاد میداد و من هم به همین درد مبتلا شده بودم
خب من تمام جوابهایم را در این چند درس گرفتم و اینکه چرا من با روانشناسی رفتارگرا دیگر پیشرفتی نداشتم . اینکه به من میگفتند گذشته را فراموش کن , من در فایل نقطه شروع آقای شعبانعلی متوجه شدم کارم درسته برگشته بودم تمام کارهای نیمه کاره ی گذشته ام و تمام زخمهایی که خورده بودم را بازبینی کردم و این به من انگیزه داد تا بتونم به زمان حال برگردم و کنترل زندگیم را دستم بگیرم.
من 19 ساله که دارم روی خودم کارمیکنم کتاب خوانده ام کاری که متمم برای من کرد این بود تمام اطلاعاتم را نظم داد. راهم را برای پیشروی باز کرد. ذهنم نظم و بالطبع آرامش بیشتری داره و سریع ترجواب سوالاتم را پیدا میکنم .خیلی از این موضوع خوشحال و راضی هستم
ممنونم