کتاب نظریه های شخصیت شولتز | معرفی کتاب های شخصیت شناسی

در بسیاری از دوره‌های دانشگاهی در سراسر جهان، برای آموزش مبنای شخصیت شناسی و معرفی مکاتب مختلف شخصیت شناسی از کتاب نظریه های شخصیت شولتز (Theories of Personality) استفاده می‌کنند. این کتاب در کنار کتاب روانشناسی شخصیت فیست که آن هم با عنوان Theories of Personality به بازار عرضه شده، دو مرجع اصلی تدریس شخصیت شناسی در مقطع کارشناسی روانشناسی محسوب می‌شوند.

مناسب است اشاره کنیم که تا کنون یازده ویراست از کتاب نظریه های شخصیت شولتز منتشر شده و ویراست دوازدهم آن در بهار سال ۲۰۲۵ منتشر خواهد شد.

این کتاب را نمی‌توان به عنوان کتابی عمومی برای مرور سطحی و سریع در نظر گرفت، اما برای کسانی که درس تخصصی رشته‌ی روانشناسی نخوانده‌اند و در عین حال، تمایل دارند کتابی علمی و قابل درک در این زمینه مطالعه کنند، می‌تواند گزینه‌ی مناسبی باشد.

کتاب نظریه های شخصیت شولتز از جمله منابع درسی دانشگاهی در این زمینه محسوب می‌شود و نگاهی به فهرست کتاب نظریه های شخصیت شولتز نشان می‌دهد که مولف در این کتاب کوشیده است رهیافت های مختلف به روانشناسی شخصیت را در کنار یکدیگر قرار داده و بررسی کند.

رویکردهای زیر از جمله رویکردهایی هستند که این کتاب شخصیت شناسی به آن‌ها پرداخته است:

• رویکرد کلاسیک روانکاوی (Psychoanalytic) با تأکید بر زیگموند فروید
• رویکردهای نو در روانکاوی (Neo-psychoanalytic) با تمرکز بر روانشناسی تحلیلی کارل یونگ، روانشناسی فردنگر آلفرد آدلر و کارهای کارن هورنای (نیازهای روان رنجور)
• رویکرد روانشناسی رشد (Lifespan Development) با تمرکز بر نظریه هویت و کارهای اریک اریکسون
• رویکردهای پایه ژنتیکی (Genetics Approach) با تأکید بر نظریه های صفات شخصیتی گوردون آلپورت، ریموند کتل و هانس آیزنک و نیز مدل پنج عاملی شخصیت (Five Factor Model)
• روانشناسی انسان گرا (Humanistic) با تمرکز خاص بر سلسله مراتب نیازهای مزلو و نظریه خودشکوفایی کارل راجرز
• رویکرد شناختی یا Cognitive (به نمایندگی جورج کلی)
• رویکرد رفتاری (Behavioral) با تمرکز ویژه بر بی اف اسکینر
• رویکرد یادگیری اجتماعی (Social Learning) با تکیه بر نظریه آلبرت بندورا

در کنار این‌ رویکردهای اصلی، رویکردهایی هم که دامنهٔ کاربرد محدودتری دارند در یک فصل بررسی شده‌اند. از جمله این رویکردها می‌توان به مرکز کنترل درونی و بیرونی (جولین راتر)، هیجان‌خواهی (ماروین زاکرمن) و نیز ناتوانی آموخته شده و روانشناسی مثبت گرا (با تمرکز بر مارتین سلیگمن) اشاره کرد.

طبیعتاً روانشناسان – که لازم است به شکل تخصصی مکاتب متنوع روانشناسی را بشناسند – برای شناخت هر یک از رویکردهای روانشناسی به سراغ آثار متفکران مطرح و متون دست‌اول هر رویکرد می‌روند و جزئیات هر رویکرد را می‌آموزند.

اما برای ما که تمرکزمان در متمم بر مدیریت و توسعه فردی است، لازم نیست تمام این رویکردها را به یک اندازه بشناسیم. ضمن این که بخش قابل‌توجهی از مدل‌های رفتاری در مدیریت (مثلاً در مذاکره، مدیریت تعارض، رفتار سازمانی و مدیریت منابع انسانی) به دو یا سه رویکرد مشخص محدودند.

با این فرض، این سوالی کاملاً منطقی است که «کسانی که قرار نیست متخصص روانشناسی و شخصیت شناسی باشند، اما لازم است با برخی از مکاتب شخصیت شناسی آشنایی اولیه داشته باشند، چگونه می‌توانند این رویکردها را با یکدیگر مقایسه کرده و تفاوت‌های آن‌ها را بدانند؟»

دوان شولتز و سیدنی شولتز در کتاب خود، پاسخ مفیدی برای این سوال ارائه کرده‌اند. آن‌ها معتقدند که «شش معیار اصلی» وجود دارد که ماهیت نظریه های شخصیت شناسی را از یکدیگر متفاوت می‌کند. بنابراین اگر این شش معیار را بدانید، راحت‌تر می‌توانید مکاتب مختلف را با یکدیگر مقایسه کرده و وجوه تشابه و تمایز آن‌ها با یکدیگر را تشخیص دهید.

آن‌ها این مدل شش‌مولفه‌ای خود را «شش مولفه ماهیت انسان» می‌نامند. در ادامه هر یک از این شش مولفه را معرفی می‌کنیم:

این درس را با چند جمله از کتاب شولتز به پایان می‌بریم. او در این چند جمله به نوعی حق ما را در پسندیدن یا نپسندیدن نظریه‌ها به رسمیت می‌شناسد:

چند تذکر درباره بخش معرفی کتاب

دسته‌بندی موضوعی کتاب های مدیریت

دسته‌بندی کتاب های روانشناسی و توسعه فردی

مطالب، فایل‌ها و کتابهای مربوط به کتابخوانی

پاراگراف فارسی | جملات منتخب کتابها

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری شخصیت شناسی به شما پیشنهاد می‌کند: