Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Menu
شرایط دریافت هدیه نوروزی متمم: دوره صوتی آموزش هدف‌گذاری (کلیک کنید)


استریوتایپ یا تفکر قالبی: معتقد به آن هستید یا قربانی آن؟


اهداف و انتظارات آموزشی متمم در این درس
کد درس: ۳۵۷۷

از دوستان عزیز متممی انتظار می‌رود پس از مطالعه درس استریوتایپ:

  • بتوانند بگویند استریوتایپ (یا تفکر قالبی یا تفکر کلیشه ای) چیست.
  • بتوانند برای تفکر قالبی مثال بزنند.
  • بتوانند مصداق‌های تفکر کلیشه ای را در ذهن خود بیابند. هم‌چنین تشخیص دهند که در چه شرایطی خودشان قربانی تفکر قالبی شده‌اند.

این درس دارای محتوای تشویقی با عنوان تهدید کلیشه است.

فشار ذهنی هنگام مطالعه
نیاز به مشارکت شما
کسب و کار
زندگی
تعریف استریوتایپ چیست؟

از میان انبوه خطاهای شناختی که ذهن انسان گرفتار آنهاست، دو خطا هستند که علاوه بر تصمیم گیری، روی بسیاری از تعامل‌ها و قضاوت‌ها و تحلیل‌های اجتماعی ما نیز تاثیر می‌گذارند.

آشنایی با این دو خطا می‌تواند جلوی برخی از اشتباهات ما را بگیرد و اگر همیشه به آن‌ها توجه داشته باشیم، قضاوت‌ها و تحلیل‌هایمان، پخته‌تر و واقع‌بینانه‌تر خواهد شد.

یکی از این دو خطا استفاده از استریوتایپ‌ها است که در این درس به آنها می‌پردازیم و خطای دیگر، اثر هاله ای است که در درس بعد درباره‌اش صحبت خواهیم کرد:

چند مثال از تفکر قالبی یا استریوتایپ

شاید شما هم کسانی را دیده باشید که به محض مطرح شدن بحث رانندگی خانم‌ها تاکید می‌کنند که «زن‌ها هرگز نمی‌توانند رانندگان خوبی شوند» و یا این‌که «اگر به خانم‌ها اجازه‌ی رانندگی نمی‌دادند، ما در شهر‌ها ترافیک روان و تصادف‌های کمتری را شاهد بودیم.»

هم‌چنین شاید کسانی را دیده باشید که از سیاه‌پوست‌ها می‌ترسند و آنها را کاملاً متفاوت از سفید‌پوست‌ها می‌دانند. این افرد ممکن است از قدم زدن در بخش‌هایی از یک شهر توریستی که سیاه‌پوستان در آن تردد می‌کنند، بترسند و نگران شوند.

مثال دیگر می‌تواند در مورد مردم عرب باشد. احتمالاً کسانی را دیده‌اید که آماده‌اند با هر رویداد و اتفاقی، مجموعه‌ی گسترده‌ای از صفت‌ها و قضاوت‌ها را به این گروه از انسان‌ها اطلاق کنند.

البته قضاوت‌های کلیشه‌ای و تفکر قالبی صرفاً به این موارد محدود نیست. جملاتی از این دست را بسیار می‌شنویم: شیرازی‌ها / شمالی‌ها / تهرانی‌ها … هستند. یا این‌که خارجی‌ها این ویژگی‌ها را دارند.

عده‌ای هم به شخصیت شناسی بر اساس ماه تولد اعتقاد دارند و بر این اساس، درباره‌ی متولدین ماه‌های مختلف قضاوت می‌کنند.

در این درس می‌خواهیم به تعریف استریوتایپ بپردازیم و ببینم تکیه بر استریوتایپ در رفتارها و قضاوت‌های ما چه خطاها و دردسرهایی ایجاد می‌کند.

تعریف استریوتایپ چیست؟

استریوتایپ را در ساده‌ترین شکل می‌توان به صورت زیر تعریف کرد:

استریوتایپ، یعنی پیش‌داوری در مورد افراد بر اساس گروه یا جامعه‌ای که به آن تعلق دارند.

زنان به خاطر زن بودن و مردان به علت مرد بودن، مورد چنین پیش‌داوری‌هایی قرار می‌گیرند. هم‌چنان‌که تهرانی‌ها به علت تهرانی بودن و ساکنان شهرهای دیگر به دلیل اینکه پایتخت‌نشین نیستند، در معرض پیش‌داوری قرار دارند.

همین‌طور می‌دانیم که مسلمان‌ها به علت مسلمان بودن و غیرمسلمان‌ها به علت مسلمان نبودن، معمولاً مورد پیش‌داوری قرار می‌گیرند.

ریشه‌ی استریوتایپ: تمایل مغز ما به طبقه‌بندی

همان‌طور که در درس معرفی خطاهای شناختی گفتیم، مغز ما در لحظه با حجم زیادی از اطلاعات روبه‌روست و باید بتواند آن‌ها را به سرعت و با کمترین مصرف انرژی، درک و تحلیل کند.

عملاً غیرممکن است که مغز بتواند تک‌تک انسان‌ها را جداگانه و بر اساس اطلاعاتی که از آن‌ها دریافت می‌کند، تحلیل کند. میان‌بُری که مغز در این‌جا استفاده می‌کند، طبقه‌بندی است. ما انسان‌ها را به شیوه‌های مختلف طبقه‌بندی می‌کنیم و پس از این‌که متوجه شدیم هر فردی به کدام گروه‌ها و دسته‌ها تعلق دارد، پیش‌داوری‌هایی را که درباره‌ی آن گروه‌ها داریم به آن فرد نسبت می‌دهیم.

احتمالاً می‌دانید که در هوش مصنوعی هم یکی از نخستین‌ کارهایی که از یک سیستم هوشمند انتظار می‌رود، همین طبقه‌بندی است. اغراق نیست اگر بگوییم یکی از کارکردهای اصلی مغز، همین طبقه‌بندی است و اگر آن را از مغز بگیریم، از پردازش ساده‌ترین تصمیم‌های روزانه هم ناتوان می‌شود.

استریوتایپ چیست؟ تفکر قالبی چگونه شکل می‌گیرد؟ با تفکر کلیشه ای چه کنیم؟

حالا بهتر می‌توانیم درک کنیم که استریوتایپ چگونه شکل می‌گیرد:

محدودیت در دسترسی کامل به این مجموعه درس

دسترسی کامل به این درس و ۷۵ درس دیگر دربارهٔ تصمیم گیری و حل مسئله برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است. تا کنون ۱۱۸۹۴ نفر از متممی‌ها مجموعاً ۲۳۲۹۹ تمرین در درس‌های تصمیم گیری و حل مسئله ثبت کرده‌اند.

با عضویت ویژهٔ متمم علاوه بر این ۷۵ درس به هزاران درس دیگر از جمله درس‌های زیر دسترسی پیدا می‌کنید. درس‌های زیر صرفاً چند نمونه هستند:

تفکر سیستمی  |  تفکر استراتژیک  |  مهارت یادگیری

دوره MBA  |  توسعه فردی  | سبک زندگی

مشاوره مدیریت  |  کوچینگ  |  مدیریت جلسه

مذاکره  |  مدیریت تعارض  | مهارت های ارتباطی

خودشناسی  |  زندگی شاد  |  عزت نفس

خرید اشتراک    تجربهٔ متممی‌ها

این درس یک بخش تشویقی دارد

عنوان مطلب تشویقی: تهدید کلیشه (تفکر کلیشه ای چگونه به یک دردسر تبدیل می‌شود؟)

بخش تشویقی برای کسانی نمایش داده می‌شود که تمرین همین درس را انجام داده‌‌اند.

پس از ثبت تمرین درس و انتشار آن توسط متمم، دوباره به همین درس مراجعه کنید تا بخشی را که به محتوای درس اضافه خواهد شد ببینید.

تمرین درس تفکر قالبی (استریوتایپ)

  خود شما قربانی چه استریوتایپ‌هایی هستید؟ سه مورد را نام ببرید.

  خودتان در مورد دیگران به کدام استریوتایپ‌ها اعتماد می‌کنید؟ حداقل سه مورد را نام ببرید.

توضیح: حتماً به هر دو پرسش پاسخ دهید (پاسخ به یکی از دو پرسش، تأیید نخواهد شد).

      شما تاکنون در این بحث مشارکت نداشته‌اید.  

     تعدادی از دوستان علاقه‌مند به این مطلب:    احسان حسینی ، محسن سعیدی پور ، خشایار خلیلی ، Meshkat ، پیام طراوتی

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری تصمیم گیری به شما پیشنهاد می‌کند:

سری مطالب حوزه تصمیم گیری
 

برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)

متمم چیست و چه می‌کند؟ (+ دانلود فایل PDF معرفی متمم)
چه درس‌هایی در متمم ارائه می‌شوند؟
هزینه ثبت‌نام در متمم چقدر است؟
آیا در متمم فایل‌های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟

۸۶۶ نظر برای استریوتایپ یا تفکر قالبی: معتقد به آن هستید یا قربانی آن؟

     
    تمرین‌ها و نظرات ثبت شده روی این درس صرفاً برای اعضای متمم نمایش داده می‌شود.
    .