کتاب نظریه های شخصیت شولتز | معرفی کتاب های شخصیت شناسی
این درس به معرفی کتاب نظریه های شخصیت شولتز اختصاص دارد. کتابی که مرجعی دانشگاهی و در عین حال مقدماتی و همهکسفهم برای آشنایی با نظریه های شخصیت شناسی است.
ما به دو علت یک درس را به معرفی این کتاب اختصاص دادهایم. نخست این که چون بارها در متمم به کتاب نظریه های شخصیت شولتز ارجاع دادهایم، به سنت همیشگیمان لازم بوده صفحهای به این کتاب اختصاص داده شود.
علت دوم این است که شولتز در کتاب خود یک «مدل ششمولفهای» برای توصیف نظریه های شخصیت شناسی پیشنهاد میکند. یعنی معیارهایی به دست میدهد تا بتوانیم مکاتب مختلف شخصیت شناسی و نیز دیدگاههای صاحبنظران را در چارچوب آنها توصیف کرده و بررسی کنیم.
این مدل پیشنهادی بسیار کارآمد است و آشنایی با آن کمک میکند تا تصویر شفافتری از «نقشه سرزمین شخصیت شناسی» در ذهنمان شکل بگیرد.
با توجه به اهمیت این مدل، مطالعهٔ این درس را نه فقط به علاقهمندان خودشناسی و شخصیت شناسی، بلکه به علاقهمندان مدیریت رفتار سازمانی و مدیریت منابع انسانی و نیز فعالان توسعه فردی و کوچینگ هم توصیه میکنیم.
در بسیاری از دورههای دانشگاهی در سراسر جهان، برای آموزش مبنای شخصیت شناسی و معرفی مکاتب مختلف شخصیت شناسی از کتاب نظریه های شخصیت شولتز (Theories of Personality) استفاده میکنند. این کتاب در کنار کتاب روانشناسی شخصیت فیست که آن هم با عنوان Theories of Personality به بازار عرضه شده، دو مرجع اصلی تدریس شخصیت شناسی در مقطع کارشناسی روانشناسی محسوب میشوند.
مناسب است اشاره کنیم که تا کنون یازده ویراست از کتاب نظریه های شخصیت شولتز منتشر شده و ویراست دوازدهم آن در بهار سال ۲۰۲۵ منتشر خواهد شد.
این کتاب را نمیتوان به عنوان کتابی عمومی برای مرور سطحی و سریع در نظر گرفت، اما برای کسانی که درس تخصصی رشتهی روانشناسی نخواندهاند و در عین حال، تمایل دارند کتابی علمی و قابل درک در این زمینه مطالعه کنند، میتواند گزینهی مناسبی باشد.
کتاب نظریه های شخصیت شولتز از جمله منابع درسی دانشگاهی در این زمینه محسوب میشود و نگاهی به فهرست کتاب نظریه های شخصیت شولتز نشان میدهد که مولف در این کتاب کوشیده است رهیافت های مختلف به روانشناسی شخصیت را در کنار یکدیگر قرار داده و بررسی کند.
رویکردهای زیر از جمله رویکردهایی هستند که این کتاب شخصیت شناسی به آنها پرداخته است:
- رویکرد کلاسیک روانکاوی (Psychoanalytic) با تأکید بر زیگموند فروید
- رویکردهای نو در روانکاوی (Neo-psychoanalytic) با تمرکز بر روانشناسی تحلیلی کارل یونگ، روانشناسی فردنگر آلفرد آدلر و کارهای کارن هورنای (نیازهای روان رنجور)
- رویکرد روانشناسی رشد (Lifespan Development) با تمرکز بر نظریه هویت و کارهای اریک اریکسون
- رویکردهای پایه ژنتیکی (Genetics Approach) با تأکید بر نظریه های صفات شخصیتی گوردون آلپورت، ریموند کتل و هانس آیزنک و نیز مدل پنج عاملی شخصیت (Five Factor Model)
- روانشناسی انسان گرا (Humanistic) با تمرکز خاص بر سلسله مراتب نیازهای مزلو و نظریه خودشکوفایی کارل راجرز
- رویکرد شناختی یا Cognitive (به نمایندگی جورج کلی)
- رویکرد رفتاری (Behavioral) با تمرکز ویژه بر بی اف اسکینر
- رویکرد یادگیری اجتماعی (Social Learning) با تکیه بر نظریه آلبرت بندورا
در کنار این رویکردهای اصلی، رویکردهایی هم که دامنهٔ کاربرد محدودتری دارند در یک فصل بررسی شدهاند. از جمله این رویکردها میتوان به مرکز کنترل درونی و بیرونی (جولین راتر)، هیجانخواهی (ماروین زاکرمن) و نیز ناتوانی آموخته شده و روانشناسی مثبت گرا (با تمرکز بر مارتین سلیگمن) اشاره کرد.
طبیعتاً روانشناسان – که لازم است به شکل تخصصی مکاتب متنوع روانشناسی را بشناسند – برای شناخت هر یک از رویکردهای روانشناسی به سراغ آثار متفکران مطرح و متون دستاول هر رویکرد میروند و جزئیات هر رویکرد را میآموزند.
اما برای ما که تمرکزمان در متمم بر مدیریت و توسعه فردی است، لازم نیست تمام این رویکردها را به یک اندازه بشناسیم. ضمن این که بخش قابلتوجهی از مدلهای رفتاری در مدیریت (مثلاً در مذاکره، مدیریت تعارض، رفتار سازمانی و مدیریت منابع انسانی) به دو یا سه رویکرد مشخص محدودند.
با این فرض، این سوالی کاملاً منطقی است که «کسانی که قرار نیست متخصص روانشناسی و شخصیت شناسی باشند، اما لازم است با برخی از مکاتب شخصیت شناسی آشنایی اولیه داشته باشند، چگونه میتوانند این رویکردها را با یکدیگر مقایسه کرده و تفاوتهای آنها را بدانند؟»
دوان شولتز و سیدنی شولتز در کتاب خود، پاسخ مفیدی برای این سوال ارائه کردهاند. آنها معتقدند که «شش معیار اصلی» وجود دارد که ماهیت نظریه های شخصیت شناسی را از یکدیگر متفاوت میکند. بنابراین اگر این شش معیار را بدانید، راحتتر میتوانید مکاتب مختلف را با یکدیگر مقایسه کرده و وجوه تشابه و تمایز آنها با یکدیگر را تشخیص دهید.
آنها این مدل ششمولفهای خود را «شش مولفه ماهیت انسان» مینامند. در ادامه هر یک از این شش مولفه را معرفی میکنیم:
دسترسی کامل به مجموعه درسهای خودشناسی و شخصیت شناسی برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است. با فعال کردن عضویت ویژه در متمم، به درسهای بسیار بیشتری نیز دسترسی پیدا میکنید:
ضمناً بررسیهای ما نشان داده در میان دوستان متممی، کسانی که به درسهای شخصیتشناسی علاقهمند بودهاند، برای مطالعهی درسهای زیر هم وقت صرف کردهاند:
تحلیل رفتار متقابل | زندگی شاد | افزایش عزت نفس | کوچینگ | مشاوره مدیریت
کاریزما | مدیریت استرس | تصمیم گیری | روانشناسی پول | استعدادیابی | یادگیری
تحلیل رفتار متقابل | هوش هیجانی | مهارت ارتباطی | رابطه عاطفی | مسیر شغلی
این درس را با چند جمله از کتاب شولتز به پایان میبریم. او در این چند جمله به نوعی حق ما را در پسندیدن یا نپسندیدن نظریهها به رسمیت میشناسد:
چند پرسش و پاسخ
در ایران چه ترجمه یا ترجمههایی از کتاب نظریه های شخصیت شولتز وجود دارد؟کتاب شولتز در گذشته توسط آقای یحیی سیدمحمدی ترجمه شده و پس از هر ویراست، ترجمه فارسی آن هم به بازار عرضه میشد. هماکنون ترجمه ویراست ۱۰ کتاب نظریه های شخصیت به قلم آقای سیدمحمدی در بازار ایران موجود است. اما در سالهای اخیر آقای یوسف کریمی و همکارانشان (سیامک نقشبندی ، هادی بحیرایی و …) نیز ترجمه دیگری از کتاب نظریه های شخصیت شولتز به بازار عرضه کردهاند. ترجمه آقای سیدمحمدی به همت نشر روان و ترجمه آقای یوسف کریمی و همکارانشان توسط نشر ارسباران به بازار عرضه شده است.
تفاوت کتاب نظریه های شخصیت شولتز و فیست در چیست؟
هر دو کتاب نظریه های شخصیت شولتز و نظریه های شخصیت فیست (Gregory Feist) از کتاب های معروف و شناختهشده در زمینه نظریه های شخصیت شناسی هستند و در نگاه اول محتوایشان شبیه هم به نظر میرسد و اساتید دانشگاه در رشته روانشناسی و شخصیت شناسی بسته به سلیقه و ترجیح خود معمولاً یکی از این دو را انتخاب میکنند.
با وجود شباهت محتوا، تفاوتهایی شیوه روایت و رویکرد این دو کتاب وجود دارد که خوب است به آنها توجه داشته باشید. احتمالاً مهمترین تفاوت این است که رویکرد شولتز بیشتر به «روایت تاریخی» و رویکرد فیست بیشتر به «تحلیلی – انتقادی» نزدیک است. در کتاب شولتز نحوهٔ شکلگیری و بستر رشد هر یک از نظریه های شخصیت را میخوانید و با شاخهها و زیرشاخهها و میوههای آنها آشنا میشوید. اما در کتاب فیست معمولاً به شواهد علمی و پژوهشهایی که در اعتبارسنجی نظریهها انجام شده نیز اشاره میشود.
به عنوان مثال هر دو کتاب شولتز و فیست زمانی که بحث به یونگ میرسد، به MBTI هم پرداخته میشود. برای شولتز مهم است که شیوهٔ شکلگیری و مسیر رواج یافتن MBTI و جایگاه فعلی آن را شرح دهد. اما فیست به پژوهشهایی که برای اعتبارسنجی MBTI انجام شده میپردازد و نقدهایی را که به این مدل وجود دارد بیان میکند. میتوان گفت فیست معتقد است که نظریه های شخصیت شناسی باید تا حد امکان با روش علمی سنجیده شوند (اگر چه میپذیرد که این کار در برخی از نظریه های شخصیت شناسی امکانپذیر نیست).
تمرین و مشارکت در بحث
شش مولفهٔ مطرحشده در درس را یک بار دیگر مرور کنید.
میشود حدس زد که مستقل از تمام نظریهها و نظریهپردازان، شما در ذهن خود در مورد هر یک از آنها باورها و قضاوتهایی دارید (پاسخ به این پرسشها یکی از زیربناهای مهم مدل ذهنی ما محسوب میشود و هستهٔ بسیاری از تصمیمها، قضاوتها و اقدامهای ماست).
علاوه بر این، میشود حدس زد که در برخی موارد، نگاه و مفروضات شما با نگاه و مفروضات اطرافیان نزدیک و دور (دوست، خانواده، همکار و در نهایت جامعه) متفاوت باشد. و حتی بعید نیست به علت این تفاوت، تنشها یا چالشهایی را تجربه کرده باشید.
یکی از شش مورد را که فکر میکنید تفاوت و اختلاف شما با اطرافیان در آن بیشتر از بقیهٔ موارد است انتخاب کنید و به این پرسشها پاسخ دهید:
- تبعات این تفاوت چیست؟
- این تفاوت در نگرش، زندگی را برای شما سادهتر کرده یا دشوارتر؟
- آیا به موفقیت شما کمک کرده یا کارکرد مثبتی نداشته است؟
- آیا این نگاه و باور (وقتی با اطرافیان مقایسه میکنید) تأثیری بر سطح انگیزهٔ شما داشته است؟ (مثبت یا منفی)
- آیا تأثیری بر سطح شادی شما (در مقایسه اطرافیان) داشته است؟
هر تفاوت دیگری را هم که به ذهنتان میرسد و میل دارید با دوستان خود در میان بگذارید، در ادامه بنویسید.
چند تذکر درباره بخش معرفی کتاب متمم سایت فروش کتاب نیست. و جز کتاب «از کتاب» محمدرضا شعبانعلی - که خود متمم آن را منتشر کرده - صرفاً به معرفی، بررسی و نقد کتاب میپردازد. صِرف معرفی کتاب در متمم لزوماً به معنای تأیید محتوای آن کتاب نیست. پس حتماً متن معرفی را کامل بخوانید. ممکن است نقاط ضعف برخی کتابها پررنکتر از نقاط قوتشان باشد. معرفی کتاب در متمم لزوماً به این معنا نیست که آن کتاب جزو منابع تدوین درسها بوده است (مگر این که صریحاً به این نکته اشاره شده باشد). در باقی موارد صرفاً ممکن است با هدفی مشخص (نقل یک مطلب از کتاب، نقد کتاب، آشنایی با نویسنده و ...) به کتاب اشاره شده باشد. متمم برای معرفی کتابها هیچ نوع هزینهای دریافت نمیکند و صرفاً اهداف آموزشی خود را مد نظر قرار میدهد.بنابراین اگر ناشر هستید و کتابی در متمم معرفی شده، کتاب مرتبط دیگری را که در آن حوزه ترجمه یا تألیف کردهاید (یا اگر ترجمه دیگری از همان کتاب را عرضه کردهاید) در کامنتها معرفی کنید. متمم ممکن است بعد از بررسی کتاب را به متن بیفزاید یا معرفی آن را در قالب مطلبی مستقل منتشر کند.
دستهبندی کتاب های روانشناسی و توسعه فردی
فهرست کامل کتاب های روانشناسی | نقد و خلاصه کتاب
کتابهایی در مورد یادگیری و مدل ذهنی
چند کتاب درباره بهبود مهارت های ارتباطی
مطالب، فایلها و کتابهای مربوط به کتابخوانی
خرید کتاب از کتاب نوشته محمدرضا شعبانعلی
راهنمای خواندن و خریدن کتاب (فایل صوتی)
کتابخوانی | چگونه کتابخوان شویم؟
فهرست کتابهای پیشنهادی برای ترجمه
پاراگراف فارسی | جملات منتخب کتابها
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری شخصیت شناسی به شما پیشنهاد میکند:
- شخصیت شناسی (روانشناسی شخصیت)
- اهمیت شخصیت شناسی در چیست؟
- دامهایی که باید هنگام یادگیری و آموزش شخصیت شناسی مراقبشان باشیم
- تعریف شخصیت چیست؟
- رفتار شناسی، تیپ شناسی و شخصیت شناسی چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
- آیا میتوان سبدی از مدلها و تست های شخصیت شناسی تشکیل داد؟
- گوردون آلپورت
- صفات شخصیتی | نظریه های صفاتی در شخصیت شناسی
- مدل پنج عاملی شخصیت (Big-5 یا Five Factor Model)
- تعریف برونگرایی چیست؟ شخصیت برونگرا چه ویژگی هایی دارد؟
- رابطه بین برونگرایی و رضایت شغلی
- آیا می توان از میزان برونگرایی عملکرد شغلی کسی را پیش بینی کرد؟
- تعریف وجدان و مسئولیت پذیری (شاخص C)
- باز بودن نسبت به تجربه های جدید
- سازگاری و موافق بودن | کسانی که در جستجوی توافق هستند
- نوروتیک یعنی چه؟ منظور از شخصیت نوروتیک چیست؟
- شخصیت شناسی حیوانات: گزارشی از تلاش برای ارزیابی ویژگی های شخصیتی حیوانات
- آیا آزمون های شخصیت شناسی برای استخدام اعتبار دارند؟
- استفاده از مدل پنج عاملی شخصیت در استخدام
- لایکهای ما در شبکه های اجتماعی چه ویژگیهایی از شخصیتمان را افشا میکنند؟
- تیپ شخصیتی A و B (به همراه پرسشنامه تیپ شخصیتی)
- تاثیر ماه تولد بر شخصیت | شخصیت شناسی بر اساس ماه تولد
- چند مقاله درباره نظریه پنج عاملی شخصیت (+ فایل PDF)
- کتاب نظریه های شخصیت شولتز | معرفی کتاب های شخصیت شناسی
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
۵۶ نظر برای کتاب نظریه های شخصیت شولتز | معرفی کتاب های شخصیت شناسی