چرخه عمر چیست و چرا باید آن را بشناسیم؟
پیش نیاز مطالعه درس چرخه عمر چیست و چرا باید آن را بشناسیم؟
- مطالعه درس مدل سازی (ضروری نیست؛ اما به درک عمیقتر چرخه عمر کمک میکند)
از دوستان عزیز متممی انتظار میرود پس از مطالعه این درس
- بتوانند چرخه عمر را تعریف کنند.
- بتوانند معنا و مفهوم کلی ترکیبهایی را که با چرخه عمر ساخته میشوند حدس بزنند (مثلاً چرخه عمر محصول، ایده، استراتژی، سازمان).
- بتوانند در بررسی نظریهها و توصیههایی که در مدیریت و کارآفرینی میشنوند و میخوانند، مفروضات مربوط به چرخه عمر را تشخیص دهند.
- درک کنند که رفتارها و تصمیمها و استراتژیهایی که در یک مرحله از چرخه عمر، صحیح و مناسب هستند، ممکن است در سایر مراحل چرخه عمر قابل تقلید و توصیه نباشند.
چرخه عمر یا دوره عمر (Life Cycle) از جمله اصطلاحات بسیار رایج در فضای مدیریت و کسب و کار است.
چرخه عمر محصول، چرخه عمر سازمان، مدیریت چرخه عمر، استراتژی های چرخه عمر و بازاریابی چرخه عمر، از جمله ترکیبهایی هستند که بر پایهی مفهوم چرخه عمر شکل گرفتهاند.
ما در این درس از سلسله درسهای مدل ذهنی به مفهوم کلی چرخه عمر میپردازیم و سپس در درسهای مختلف، بسته به موضوع و هدف درس، انواع چرخه عمر را بررسی خواهیم کرد.
با توجه به کلمهی عمر در چرخه عمر و Life در Life-cycle میتوانید حدس بزنید این مفهوم در زیست شناسی ریشه دارد.
توجه به موجودات زنده در محیط، این را به ما آموخت که موجودات زنده در همهی مراحل عمر، یک شکل و ساختار و وضعیت ثابت را حفظ نمیکنند.
چرخه عمر یک مدل است
با توجه به آنچه درباره مدل و مدل سازی آموختهایم میتوانیم بگوییم که چرخه عمر، یک مدل است.
هیچکس نمیتواند به صورت دقیق، مرز مرحلهی نوزادی و کودکی و رشد و بلوغ را به صورت شفاف و دقیق، در زندگی انسان تعریف کند.
وقتی راجع به موجوداتی مثل انسان و گیاه، نمیتوانیم این مراحل را تعریف کنیم، طبیعتاً دشوارتر است اگر بخواهیم برای یک کسب و کار، ایده، سازمان یا محصول، چنین مراحلی را مشخص کنیم.
همانقدر که نقشه در مقایسه با دنیای واقعی، ضعیف و غیردقیق است، چرخه عمر هم در برابر پیچیدگیهای واقعی جهان، غیردقیق است.
اما میدانیم که مفید بودن یک مدل، کافی است تا ما را توجیه کند که آن را بهکار بگیریم.
چرخه عمر نشان داده که مدلی مفید است.
همهی ما – حتی بدون مطالعه مدیریتی – میتوانیم مفاهیم زیر را تا حد خوبی درک کنیم:
- بازار در حال رشد
- محصول در حال افول
- کسب و کار نوزاد
- جامعهی رو به افول
- ایدهای که به بلوغ نرسیده
همین که چنین اصطلاحاتی قابل درک است، نشان میدهد که ارزش دارد مدل چرخه عمر را جدیتر بگیریم.
دسترسی کامل به مجموعه درسهای مدل ذهنی برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است.
با عضویت ویژهی متمم علاوه بر دسترسی به درسهای مدل ذهنی به درسهای بسیار بیشتری دسترسی پیدا میکنید که میتوانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:
بررسیهای ما نشان داده که علاقهمندان به درس مدل ذهنی معمولاً از بین درسهای متمم به درسهای زیر علاقهی بیشتری دارند:
خودشناسی | شخصیت شناسی | روانشناسی پول
تصمیم گیری | حل مسئله | یادگیری | زندگی شاد
تفکر سیستمی | تفکر استراتژیک | تفکر نقادانه
مشاوره مدیریت | کوچینگ | عزت نفس
دوره MBA (پیگیری منظم مجموعه درسها)
اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید دربارهی متمم بیشتر بدانید، میتوانید نظرات دوستان متممی را دربارهی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی میشناسند:
چرخه عمر و مفهوم بازآفرینی
برخی نظریهپردازان بر این باور هستند که اندیشیدن و برنامه ریزی میتواند قبل از افول، رشد جدیدی را برای یک سیستم رقم بزند.
این مرحله معمولاً بازآفرینی (Re-creation) نامیده میشود.
البته این را هم میدانیم که وقتی با نوآوری و تحول و تغییرات ساختاری، یک محصول یا تفکر یا سیستم را وارد مرحله رشد جدیدی میکنیم، معمولاً موجود زنده جدیدی متولد میشود.
موجودی که اگر چه ویژگیهایی را از نسل قبل خود به ارث برده، اما هویت جدیدی را هم برای خود ساخته و ایجاد کرده است.
به همین علت، رایج است که میگویند: بازآفرینی به معنای تکرار چرخه عمر قبلی نیست؛ بلکه مفهومِ آن، خلق یک چرخهی عمر جدید بر پایهی بازماندههای چرخهی فعلی است.
تمرین درس چرخه عمر
یک مدل فکری، ابزار، نظریه یا حتی یک گزاره در حوزه فرهنگ یا مدیریت را که هم اکنون معتبر و حاکم بر این فضاست انتخاب کنید.
کمی فرصت بگذارید و در مورد آن مطالعه کنید.
ببینید چه زمانی متولد شده و الان در چه شرایطی است.
سعی کنید حدس بزنید که در چه شرایطی مرگ را تجربه خواهد کرد.
آیا تغییرات و تفسیرها و نگرشهای جدیدی وجود دارد که آن را بازآفرینی کند؟ یا باید بپذیریم که روزی آن را دفن کنیم تا فضا برای تولد نوزادان تازه خالی شود؟
آیا در مورد آن فرزندان جدید پیش بینی خاصی دارید؟
اجازه بدهید چند مثال اولیه را با هدف آمادگی ذهنی بیشتر برای انجام تمرین این درس، مرور کنیم:
سیستمهای مدیریت کیفیت مانند ایزو (مدلی مدیریتی برای استقرار کیفیت)
مدرک تحصیلی (به عنوان ابزار)
تفکر سیستمی (به عنوان یک الگوی فکری)
آموزش دیجیتال و الکترونیک (به عنوان یک ابزار)
سئو (به عنوان ابزاری که امروز بر فضای وب حاکم است)
داشتن هدف گذاری بلندمدت به عنوان پیش نیاز رشد و موفقیت (یک گزاره)
تبلیغات محیطی (به عنوان ابزاری برای فروش یا برندسازی)
واحد بازاریابی و تبلیغات در سازمانها (به عنوان یک مدل فکری رایج در طراحی ساختار سازمانی)
نرمافزارها و پلتفرمهای شبکه های اجتماعی دیجیتال
یادگیری زبان انگلیسی به عنوان یک ضرورت برای موفقیت در محیط کار
اخلاق حرفه ای در سازمانها به عنوان ضرورتی برای بقا در بلندمدت (یک مدل فکری و فرهنگی)
دسترسی کامل به مجموعه درسهای مدل ذهنی برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است.
با عضویت ویژهی متمم علاوه بر دسترسی به درسهای مدل ذهنی به درسهای بسیار بیشتری دسترسی پیدا میکنید که میتوانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:
بررسیهای ما نشان داده که علاقهمندان به درس مدل ذهنی معمولاً از بین درسهای متمم به درسهای زیر علاقهی بیشتری دارند:
خودشناسی | شخصیت شناسی | روانشناسی پول
تصمیم گیری | حل مسئله | یادگیری | زندگی شاد
تفکر سیستمی | تفکر استراتژیک | تفکر نقادانه
مشاوره مدیریت | کوچینگ | عزت نفس
دوره MBA (پیگیری منظم مجموعه درسها)
اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید دربارهی متمم بیشتر بدانید، میتوانید نظرات دوستان متممی را دربارهی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی میشناسند:
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مدلهای ذهنی به شما پیشنهاد میکند:
- مدل ذهنی و کاربرد مدل ذهنی در مدیریت (نقشه راه درس)
- مدل ذهنی و اهمیت شناخت آن (فایل صوتی)
- مدل و مدلسازی | مدل چیست؟ تئوری چیست؟ تفاوت مدل و تئوری به زبان ساده
- چه مدلی مفید است؟ (ویژگیهای یک مدل مفید)
- نقشه غلط میتواند ذهنیت غلط هم بسازد
- مصاحبه با مدیر مرکز بیتها و اتمها در MIT
- تعریف مدل ذهنی | مدل ذهنی چیست و الگوهای ذهنی چگونه شکل میگیرند؟
- معنی کلمه انتزاعی چیست؟ | تفکر انتزاعی یعنی چه؟
- فرهنگ علمی | از کتاب عقلانیت و توسعه یافتگی ایران
- رویدادهای اطراف ما، چگونه الگوهای ذهنی و مدل ذهنی ما را میسازند؟
- مفهوم پردازی چیست و چه اهمیتی دارد؟
- مثالی از مفهوم پردازی: لوطیگری و درویشی
- مثالی از مفهوم پردازی: انواع درونگرایی
- درباره گفتمان یا دیسکورس (Discourse)
- خوشه بندی چیست و چه تفاوتی با طبقه بندی دارد؟
- چرخه عمر چیست و چرا باید آن را بشناسیم؟
- چرخه گارتنر (سیکل هایپ تکنولوژی)
- پارادایم چیست ؟ پارادایم شیفت به چه معناست؟
- کریس آرگریس و فاصله بین دانستن و عمل کردن
- تعریف مدل ذهنی در ارتباط با فرایند یادگیری
- کریس آرگریس و مهارت انجام کارهای مهم بیخاصیت
- مدل مارشال مک لوهان برای تحلیل تکنولوژی ها
- نکتهای در تحلیل تکنولوژی | تکنولوژی خنثی نیست
- ویندوز هولوگرافیک و دستگاه هولولنز مایکروسافت و پارادایم جدید
- آیا مدلها به تقویت بینایی شما کمک کردهاند؟
- در پایان درس مدل ذهنی، باید چه چیزهایی را آموخته باشم؟
- روباه یا جوجه تیغی؟ سوالی که بیش از دو هزار سال قدمت دارد
- پروژه پایانی مدل ذهنی
- کتاب انسان چارچوب ساز | اهمیت مدل های ذهنی در عصر هوش مصنوعی
- مدلها بد رفتار میکنند | معرفی کتابی درباره تفاوت مدل و نظریه و محدودیتهای مدلسازی
- معرفی کتاب ذهن توسعه یافته | ذهن چگونه در قلمرویی گستردهتر از بدن فعالیت میکند؟
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : حجت ایمانی
"تخصص گرایی(به عنوان یک فرهنگ در جامعه علمی و فنی)"
یکی از نکات جالب در کتاب های دوران دبیرستان برای من، نوشته های کوتاهی بود که خلاصه ای از زندگینامه دانشمندان قرنهای پیش را توضیح میداد. این نوشته ها عموما با جملاتی نظیر جمله زیر شروع می شد:
خوارزمی: ریاضیدان، ستارهشناس، فیلسوف، جغرافیدان و مورخ شهیر ایرانی بود...
اما امروزه تخصص گرایی(Specialization) در برابر عمومیت گرایی(Generalization) باعث شده عناوین دانشمندان از مرزهای یک رشته (گاها گرایش) بیرون نرود.
فکر میکنم برای مشخص کردن زمان تولد تخصص گرایی نیاز به مفهوم پردازی دقیق این واژه است. اما تصور من بر این است که در هرصورت نزدیک ترین زمان برای تولد تخصص گرایی انقلاب صنعتی است، از این جهت که هرچند گسترش یافتن علوم علت اصلی تخصص گرایی بوده، اما پیشرفت صنعت و احساس نیاز به افراد متخصص در زمینه های مشخص نیز نقش بزرگی در آن داشته است.
در نوشته دیگری در متمم (http://www.motamem.org/?p=4956) خواندم که "اریک اشمیت (رئیس هیئت مدیده گوگل)، به شدت معتقد است که متخصص بودن یا Specialist بودن، در دوران جدید نمیتواند خیلی موثر باشد. او دانش و مهارتهای عمومی یا به عبارتی Generalist بودن را ترجیح میدهد."
شاید نشانه هایی چون این را بتوان آغازی برای زوال تخصص گرایی به شکل امروزی در کشورهای پیشرفته دانست و این درحالیست که وجه مفید تخصص گرایی که همراه با شایسته سالاری و ... است هنوز در کشور ما به بلوغ خود نرسیده است.
اما آنچه بنظر من محتمل تر است زنده ماندن این اصل با شرط یک سری تغییرات است چراکه تصور مرگ تخصص گرایی و بازگشت به عمومیت گرایی قرنهای پیش غیرمنطقی است و تناقض آن با میزان گستردگی علوم امروز آشکار است.
احتمالا این تغییر به این صورت است که افراد علاوه بر تخصص خود علوم عمومی کارآمد دیگری را به طور جدی و غیر تشریفاتی بیاموزند.(هرچند بنظر می آید این تغییر امروز نیز بوجود آمده اما نحوه انتخاب آن علوم عمومی به خصوص در ایران به گونه ای نبوده که بتواند مدیران شرکت های بزرگ را راضی کند که به افراد به واسطه داشتن مدرک تخصصی اعتماد کنند.)