ابراز وجود و مهارت جرات ورزی (صراحت و قاطعیت)
- بتوانند ابراز وجود یا جرأت ورزی را تعریف کنند.
- به خاطر بسپارند که ابراز وجود و جرأت ورزی، در مرز میان «رفتار انفعالی» و «رفتار تهاجمی» تعریف میشود.
- بتوانند بعضی از مصداقهای جرأت ورزی را نام ببرند و در زندگی روزمرهی خود، ابراز وجود را تمرین کنند.

آیا تا به حال پیش آمده که یک نفر، در صف صندوق فروشگاه، بدون نوبت بیاید و جلوی شما بایستد و شما هم سکوت کنید و چیزی به او نگویید؟ آیا پیش آمده که به چنین فردی به تندی تذکر دهید و تذکر شما به دعوا و درگیری منتهی شود؟
آیا تا به حال پیش آمده که فردی در گفتار خود به شما توهین کند، دلتان بخواهد به او تذکر دهید، اما خجالت بکشید و از کنار توهین او بگذرید؟ آیا پیش آمده توهین کردن چنین افرادی، شما را خشمگین کند و برخورد بسیار تندی با آنها انجام دهید و درگیری لفظی بالا بگیرد؟
بینِ کوتاه آمدن (رفتار منفعلانه) و برخورد تهاجمی مرز باریکی وجود دارد و همهی ما نیاز داریم که حرکت در میانهی این دو را بدانیم و بلد باشیم. این همان مهارتی است که از آن با عنوان Assertiveness یا مهارت ابراز وجود یا جرات مندی یا جرات ورزی یا خود ابرازی نام میبرند و یکی از مهارت های اجتماعی بسیار مهم محسوب میشود.
مهارت ابراز وجود به چه معناست؟
ناتانیل براندن در کتاب روانشناسی عزت نفس مهارت ابراز وجود یا جرأت ورزی را چنین تعریف میکند:
جرأت ورزی یا ابراز وجود یعنی اینکه من به خواستهها و نیازها و ارزشهای خودم احترام بگذارم و به دنبال شیوههایی باشم که آنها را به شکل مناسب ابراز کنم.
ریچارد راکوس به این تعریف، نکتهی دیگری را هم اضافه میکند (+): «ابراز نیازها و خواستهها نباید به صورت تهاجمی باشد. بنابراین جرأت ورزی و صراحت و قاطعیت به این معناست که از برخورد منفعلانه فاصله بگیرید اما به رفتار تهاجمی هم نزدیک نشوید.»
فرض کنید هنگام سفارش غذا در یک رستوران، فردی که پشت صندوق ایستاده به شما اصرار میکند که سالاد آن رستوران را هم امتحان کنید. شما به او توضیح میدهید که سالاد نمیخواهید و او مجدداً اصرار میکند.
در نهایت میبینید که در ثبت سفارش، سالاد را هم برای شما ثبت کرده است.
روش انفعالی این است که هیچ چیز نگویید و رفتار او را تحمل کنید. شاید هم خودتان را توجیه کنید که: «اصلاً بهتر شد. سالاد را هم تست میکنم. شاید واقعاً سالاد خوبی باشد.»
روش تهاجمی این است که بر سر او فریاد بزنید و چند مرتبه هم مشتتان را روی میز بکوبید و به او یادآوری کنید که شما سالاد نمیخواهید.
اما جرأتورزی و ابراز وجود این است که: با لحن آرام و محترمانه، به طرف مقابل یادآوری کنید که شما سالاد نمیخواستهاید و از او بخواهید که فیش قبلی را اصلاح کرده و فیش جدیدی صادر کند.
پس میتوان گفت: ضعف در ابراز وجود به رفتاری انفعالی و افراط در ابراز وجود به رفتار تهاجمی تبدیل میشود:
اهمیت ابراز وجود و مهارت جرأت ورزی
در زمینهی اهمیت مهارت ابراز وجود، مطالعات فراوانی انجام شده است (+). اما حتی بدون مراجعه به مطالعات و تحقیقات هم، به سادگی میتوانید بعضی از دستاوردهای مهارت ابراز وجود را حدس بزنید.
قدرت ابراز وجود کمک میکند که در مذاکره موفقتر باشید؛ نه بگذارید که حقتان خورده شود و نه با برخورد تهاجمی، فضای مذاکره را ملتهب کنید.
ابراز وجود و جرأت مندی، همچنین باعث افزایش رضایت شغلی میشود؛ چون بسیاری از نارضایتیهای ما، ناشی از موارد جزئی و کوچکی است که آنها را ابراز نکردهایم و به اصطلاح، در خودمان ریختهایم.
دسترسی کامل به این درس و ۴۰ درس دیگر دربارهٔ عزت نفس برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است. تا کنون ۱۳۹۶۶ نفر از متممیها مجموعاً ۱۵۴۷۱ تمرین در درسهای عزت نفس ثبت کردهاند.
با عضویت ویژهٔ متمم علاوه بر این ۴۰ درس به هزاران درس دیگر از جمله درسهای زیر دسترسی خواهید داشت:
شخصیت شناسی | خودشناسی | تحلیل رفتار متقابل
حمایت اجتماعی | استرس | پرورش تسلط کلامی
کوچینگ | مهارت ارتباطی | مذاکره | فن بیان
چگونه شاد باشیم | مدیریت انگیزه | برنامه ریزی
دوره MBA (مطالعه منظم درسهای مدیریتی)
تمرین درس مهارت خود ابرازی
چه تجربههایی دارید که به شما مهارت خود ابرازی را آموخته باشد؟ به این معنا که به سمت انفعال یا به سمت تهاجم حرکت کرده باشید و بعداً ببینید که میشد کمی هم بیشتر به سمت میانه حرکت کرد.
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری کارگاه آموزشی عزت نفس به شما پیشنهاد میکند:
- عزت نفس چیست؟ بررسی راهکارهای افزایش عزت نفس (نقشه راه درس)
- دقیق ترین تعریف عزت نفس چیست؟
- پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت
- تعریف اعتماد به نفس چیست؟ تفاوت اعتماد به نفس و عزت نفس در چیست؟
- پرسشنامه اعتماد به نفس | شاخص عمومی اعتماد به نفس + اعتماد به نفس اجتماعی
- راه های تقویت اعتماد به نفس چیست؟ | معرفی چهار منبع اصلی افزایش اعتماد به نفس
- نشانه های عزت نفس پایین | حساس بودن بیش از حد به حرف و نظر دیگران
- کمبود عزت نفس و آثار آن در رابطه عاطفی
- عوامل عزت نفس | چهار منبع اصلی عزت نفس چیست؟
- چالش ها، راهکارها و روشهای افزایش عزت نفس در محیط کار و زندگی
- حرف و نظر دیگران چقدر برایتان مهم است؟
- افکار منفی | ذهن ما چگونه واقعیت را تحریف میکند؟
- هنگام گفتگو با خود، در مقابل خودتان هستید یا کنار خودتان؟
- تفکیک تجربه ها به رویداد و احساس و تفسیر – از ضروریات افزایش عزت نفس
- برندسازی درونی | خودتان را یک چرخدنده نبینید!
- نقش پذیرش خویشتن در حفظ و افزایش عزت نفس
- نکتهای پیش از قضاوت کردن در مورد دیگران
- درباره اعتراف به اشتباه
- افزایش عزت نفس و هنر بازخورد گرفتن درست
- مسئولیت پذیری و نقش آن در افزایش عزت نفس
- افزایش عزت نفس از طریق توسعه مهارتها
- ابراز وجود و مهارت جرات ورزی (صراحت و قاطعیت)
- پرسشنامه ابراز وجود (تست راتوس)
- نکتهای درباره اصالت
- زندانی بدون دیوار | منفیگرایی میتواند کشنده باشد
- تأثیر استفاده از شبکه های اجتماعی بر عزت نفس
- اندازه گیری عزت نفس | در یک دقیقه ببینید وضعیت عزت نفس شما چگونه است
- معرفی برنامه پنج هفتهای افزایش عزت نفس
- افزایش عزت نفس: هفتهی اول از برنامه پنج هفتهای
- افزایش عزت نفس: هفته دوم از برنامه پنج هفتهای
- ده صفت مثبت من | هفته سوم برنامه افزایش عزت نفس
- خطاهای من در ارزیابی خودم و نقش آنها در کاهش عزت نفس (هفته چهارم)
- افزایش عزت نفس | فایل های صوتی (پادکست) محمدرضا شعبانعلی
- مدیریت و نظارت دائمی بر عزت نفس (هفتهی آخر برنامه پنج هفتهای)
- عزت نفس کودکان و نوجوانان
- جنبش عزت نفس و نقد آن | چه شد که عدهای مخالف بحث عزت نفس شدند؟
- چند کتاب در مورد عزت نفس
- کتاب روانشناسی عزت نفس (شش ستون عزت نفس) | ناتانیل براندن
- کتاب عزت نفس | کریستوفر مراک
- کارنامه شما در درس عزت نفس
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای آشنا شدن بیشتر با متمم به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کنید و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید.
توجه داشته باشید که خرید ششماهه و یکساله بهترتیب معادل ۲۰٪ و ۳۸٪ تخفیف (نسبت به خرید یکماهه) محسوب میشوند.برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : شهرزاد راسخ
تجربههایی که فکر می کنم در مورد خودم یا با مشاهده ی دیگران، به من کمک کردند تا بتوانم مهارت خود ابرازی را بهتر بیاموزم: (و هنوز هم در این راه نیاز به آموختن بیشتر دارم)
*به نظر من، قبل از هر چیز، و قبل از اینکه خودمون رو به دیگران ابراز کنیم؛ باید ببینیم در خلوت و در درون خودمون به چه نحوی اینکار رو انجام میدیم. همین موضوع، میتونه در ابراز وجود ما در حضور دیگران هم به طور ناخودآگاه تاثیر بذاره. ببینیم، آیا در درون خودمون، تواناییهامون رو زیاده از حد، یا بر عکس، کمتر از آن چیزی که هست، تصور می کنیم؟ آیا در درونمون دیگران رو تحقیر می کنیم، یا اینکه نه، زیادی بالا می بریم؟ آیا در خلوت خودمون، خودمون رو برتر از بسیاری از افراد دیگر میدونیم، یا اینکه دیگران رو بسیار برتر از خودمون قلمداد می کنیم؟ به نظرم، برای ابراز وجودی که نه منفعل و نه تهاجمی باشه؛ ابتدا واقعاً باید به این سطح متعادل ابراز وجود در درون و در خلوت و در گفتگوهای درونی خودمون برسیم.
* به این تجربه رسیدم که خود ابرازی یا همون ابراز وجود، میتونه ظرافت های خیلی زیادی داشته باشه که بهتره همیشه مد نظر داشته باشیم. نحوه ی ابراز وجود و اینکه با چه ادبیاتی و چه لحنی و چه انرژی ای بیان یا عنوان بشه، خیلی میتونه در تصور اطرافیانمون از تهاجمی بودن یا نبودن اون تاثیر بذاره.
* برای ابراز وجود، واقعا باید چیزی برای عرضه و ارائه داشته باشیم، وگرنه مانند یک طبل توخالی به نظر میرسیم. خیلی بهتره که بکوشیم تا مهارت های مختلفی رو - یا به طور خاص مهارتی رو که در اون زمینه علاقمند به ابراز وجود هستیم - در خودمون پرورش بدیم و بارور کنیم و با توسعه ی این مهارتها و وسعت بخشیدن به خودمون و ایجاد ظرفیت های بیشتر، فرصت و شایستگی ابراز وجود واقعی رو بیشتر و به نحوه ای دوست داشتنی تر، پیدا کنیم.
* برای ابراز وجود، واقعاً به نظرم این خیلی مهمه که یک ارزیابی نسبی و روشن و تا حد ممکن، دقیقی از محیط، شرایط و آدمهای اطرافمون داشته باشیم. اینکه دیگران در اون شرایط خاص، در چه سطحی نسبت به ما قرار دارند. یکسان هستند، یا بالاتر، یا پایین تر؟ آیا در اون زمان خاص، این ابراز وجود، کار درستیه یا باید قدری صبر کرد تا فضا برای این خودابرازی آماده تر بشه یا ...
* با ابراز وجود خودمون، ناخواسته یا خواسته، سبب بی احترامی صریح یا ضمنی به دیگرانی که احتمالاً هم سطح یا حتی در سطحی بالاتر از ما قرار دارند نشیم.
* هنر و مهارت نه گفتن، رو کسب کنیم و بتونیم به شیوه ای درست و در موقعیت مناسب ازش استفاده کنیم.
* برای خودمون، برای خواسته ها و نیازها و ارزش های خودمون احترام قائل باشیم و برای خواسته ها و نیازها و ارزش های دیگران هم ارزش قائل باشیم. (به نظر من، این دو حالت، هر یک، میتونه اثر مستقیم و مثبت بر دیگری هم داشته باشه)
* دیگران - در بسیاری از مواقع - خیلی خوب میتونن تشخیص بدن که ابراز وجود ما تصنعی است یا اصیل و واقعی. آیا از اعماق ما ریشه و نشات می گیره یا سطحی و بی ریشه است.
* اگر در محیطی یا در شرایطی، موفقیت یا موفقیت هایی رو کسب می کنیم، سعی کنیم ظرفیت اون موفقیت هامون رو داشته باشیم یا ظرفیتش رو در خودمون گسترش بدیم و خودمون رو گم نکنیم که منجر به ابراز وجودهای مستقیم یا غیر مستقیمی بشه که باعث اذیت و حس بد در دیگران بشه.
* هیچ گاه، از خود ابرازی یا ابراز وجود برای برای دوست داشتنی به نظر رسیدن یا تلاش برای پذیرفته شدن توسط دیگران، استفاده نکنیم. که این به نظر من میتونه، عزت نفس رو به شدت کاهش بده.
* به نظر من همونطور که متمم عزیز هم در درس داشته های من چیست؟ گفت، این خیلی خوب و ارزشمنده که داشته های خودمون رو بشناسیم و ابراز کنیم و تقویت کنیم، و در کنار اون، بتونیم تمام نکات خوب این درس رو در خصوص نحوه ی خود ابرازی که نه انفعالی و نه تهاجمی بلکه به شکل ابراز وجود درست و متعادل باشه، در مورد داشته هامون همیشه مد نظر داشته باشیم.
* دلم میخواست کامنتم رو با این جمله ی زیبایی که یک وقتی در جایی خوندم و الان حس کردم این هم میتونه نوع زیبایی از خودابرازی باشه، تموم کنم:
"از ایمان سخن نگو! بگذار از نوری که بر چهره داری، آن را احساس کنند."