حسادت در رابطه عاطفی
در آغاز این درس، باید به یک نکتهی مهم اشاره کنیم: حسادت – که در عنوان این درس به کار رفته – در گفتگوهای ما دو کاربرد کاملاً متفاوت دارد.
یکی از کاربردهای حسادت، اشاره به احساسی منفی است که در یک فرد، نسبت به فرد دیگر، به علت جایگاه و موقعیت و داشتهها، شکل میگیرد (مثلاً وقتی شما نسبت به دوست خود، به خاطر خانهی خوب، رابطهی عاطفی خوب، ثروت زیاد، موقعیت شغلی جذاب، یا هر داشتهی دیگری حسادت میکنید).
این شکل حسادت، بین دو نفر شکل میگیرد.
اما شکل دیگری از حسادت – که مد نظر ما در این درس است – میان سه نفر شکل میگیرد: به این معنا که یک نفر با فردی رابطهای دارد و وقتی احساس میکند طرف مقابل او، به فرد سومی توجه دارد یا علاقهمند است، نسبت به آن فرد سوم احساس حسادت میکند.
از آنجا که درس حاضر دربارهی این شکل از حسادت است، ما هر دو تعبیر حسادت و حسادت در رابطه عاطفی را به یک معنا بهکار میبریم و در این درس، حسادت را به معنای نخست آن بهکار نمیبریم.
در زبان انگلیسی دانشگاهی، دو واژهی Envy (حسادت به فرد دیگری) و Jealousy (حسادت در رابطهی عاطفی) تا حد خوبی این دو مفهوم را تفکیک کردهاند.
در زبان عربی هم حسد و غیرت به همین تفکیک اشاره دارند.
اما در فارسی، اغلب ما برای این دو مفهوم، یک واژه را بهکار میبریم. غیرت هم، با وجودی که در فارسی به کار میرود، دارای بار معنایی متفاوتی است.
تعریف حسادت چیست؟
با وجودی که همهی ما کمابیش مفهوم حسادت را درک میکنیم، اما برای اینکه بتوانیم دقیقتر دربارهی آن صحبت کنیم، لازم است تعریف دقیقی از حسادت داشته باشیم. یکی از افرادی که در زمینهی حسادت مطالعات فراوان و معتبری انجام داده، کریستین هریس (Christine Harris) است. او حسادت را چنین تعریف میکند (+):
وقتی فردی چنین ادراک کند که برخی از جنبهها یا کلِ رابطهی مهمی که با فرد دیگری دارد، به واسطهی فرد سومی در معرض تهدید است، احساس حسادت در او برانگیخته میشود.
کلمهی ادراک در این تعریف، بسیار کلیدی است. به این معنا که حسادت الزاماً در اثر اتفاقات واقعی برانگیخته نمیشود، بلکه صرفاً همین که ما چنین حس کنیم که میتواند تهدیدی وجود داشته باشد، حسادت در ما برانگیخته میشود.
حسادت یک حس طبیعی است
نباید فکر کنیم که همهی شکلهای حسادت، نامطلوب و مخرب هستند. انسانها به صورت غریزی برای حفظ داشتههای خود تلاش کرده و میکوشند داشتههایشان را در برابر هر تهدیدی حفظ کنند.
طبیعی است رابطه عاطفی نیز به عنوان یکی از داشتههای ارزشمند هر یک از ما، مشمول این قاعده قرار میگیرند و اگر احساس کنیم این دارایی در معرض تهدید است، احساسات ناخوشایندی در ما بروز پیدا میکنند.
به همین علت، حد متعارفِ حسادت میان خواهر و برادرها را (وقتی به یک اندازه مورد توجه والدین قرار نمیگیرند) به عنوان نشانههای یک بیماری در نظر نمیگیریم.
حسادت فرزندان به نوزاد تازه متولد شده و حتی حسادت به یک وسیله و شیء که بخشی از توجه اعضای خانواده را به خود اختصاص داده، تجربهای بسیار شناختهشده و طبیعی است (+).
اما وقتی سن ما بالاتر میرود و قدرت فکر و تحلیل کردنمان پیچیدهتر میشود، حسادت هم، مصداقهای پیچیدهتری پیدا میکند.
اگر دو نفر از دوستانتان را با هم آشنا کرده باشید و آن دو با یکدیگر رابطهی صمیمی ایجاد کنند و به تدریج، رابطهی شما با یکی از آنها ضعیف شود، ممکن است حسی ناخوشایند را تجربه کنید.
این هم نمونهی دیگری از حسادت است که تقریباً همهی ما آن را تجربه کردهایم.
ابعاد مختلف حسادت در رابطه عاطفی
رالف و مورین اربر (Erber) حسادت در رابطهی عاطفی را به سه بخش تقسیم میکنند. این تقسیمبندی، تشخیص و تحلیل حسادت و مدیریت آن را برای ما سادهتر میکند (+):
دسترسی کامل به این درس و ۵۴ درس دیگر دربارهٔ حمایت اجتماعی و رابطه عاطفی برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است. تا کنون ۴۲۶۳ نفر از متممیها مجموعاً ۵۲۶۹ تمرین در درسهای حمایت اجتماعی ثبت کردهاند.
با عضویت ویژهٔ متمم علاوه بر این ۵۴ درس به هزاران درس دیگر از جمله درسهای زیر دسترسی خواهید داشت:
مدیریت استرس | مهارت ارتباطی | کوچینگ
شخصیت شناسی | خودشناسی | مدیریت تعارض
چگونه شاد باشیم | عزت نفس | هوش هیجانی
تمرین و مشارکت در بحث
شما در مدیریت حسادت چه تجربههایی دارید که فکر میکنید میتواند برای دوستانتان مفید باشد؟
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری حمایت اجتماعی به شما پیشنهاد میکند:
- حمایت اجتماعی
- تعریف حمایت اجتماعی چیست؟ معرفی انواع حمایت های اجتماعی
- با دوستانمان وارد تعامل مالی بشویم یا نه؟
- حمایت اجتماعی | تعریف دوستی چیست | چه کسانی واقعاً دوست شما هستند؟
- دوستی یعنی چه؟ مرور تعریف دوستی از ارسطو تا امروز | کتاب فلسفه ی دوستی
- آیا شما تنها هستید؟ (پرسشنامه سنجش میزان تنهایی)
- اگر تنها هستید بخوانید: رابطه بین تنهایی و سلامت
- رابطه حمایت اجتماعی و طول عمر | مروری بر پرسشنامه حمایت اجتماعی
- جملاتی درباره تنهایی | کتاب فلسفه تنهایی
- نقش ارتباط اجتماعی در افزایش عمر سالمندان
- شبکه سازی برای زندگی و کسب و کار | چگونه شبکه سازی کنیم
- یکی از جملات مارتین لوتر کینگ | سکوت دوستان یا حرفهای دشمنان؟
- آیا این رابطه ارزشمند است؟ پرسشنامه سنجش کیفیت دوستی و رابطه
- آیا دوستانتان هنگام حمایت عاطفی از شما، اصول اولیه را رعایت میکنند؟
- تعریف رابطه عاطفی چیست؟ زندگی شما تا چه حد از نظر روابط عاطفی غنی است؟
- شش مرحلهی روابط بین فردی
- مبادله در برابر رابطه | فرق مبادله اقتصادی با رابطه اجتماعی چیست؟
- نظریه دلبستگی جان بالبی | آشنایی با چهار سبک دلبستگی
- مثلث استرنبرگ چیست؟ | آشنایی با مثلث عشق و پیام آن
- چگونه یک دوست خوب باشیم؟ | اهمیت به رسمیت شناختن طرف مقابل
- روشهای حفظ رابطه عاطفی | چه رفتارهایی به افزایش عمر رابطه کمک میکنند؟
- زوال دوستی | ساموئل جانسون
- نشانه های پیشگوییکنندهی شکست رابطه عاطفی
- هر آشنایی و دوستی، میتواند آغاز تغییری همیشگی باشد
- قصه گویی و انواع قصههای شخصی | چرا دوستانمان قصه زندگی خود را تعریف میکنند؟
- هنگام نارضایتی از رابطه چه شیوهای را انتخاب میکنید؟
- روانشناسی رابطه عاطفی | با مشکلات رابطه عاطفی چه میکنید؟
- حسادت در رابطه عاطفی
- پارادوکس عاطفی | حسم به تو، ترکیبی از حسهای خوب و بد است
- با پارادوکس عاطفی چه کنم؟ در این رابطه، بمانم یا بروم؟
- مدیریت تعارض در رابطهٔ عاطفی | آیا شما هم دعوا میکنید؟
- خستگی، ملال و دلزدگی در رابطه عاطفی | با نگاهی به مدل خودافزایی
- مراحل پایان یافتن رابطه عاطفی | نشانه های خراب شدن یک رابطه چیست؟
- گوستینگ چیست؟ | قطع ناگهانی رابطه عاطفی چگونه اتفاق میافتد؟
- الیزابت کوبلر راس | مدلی برای مراحل سوگواری و تحمل اندوه
- عیبی ندارد اگر حالت خوش نیست | مگان دیواین
- جملاتی در مورد احساس تنهایی | از متن کتاب فلسفه تنهایی
- نظریه نفوذ اجتماعی: ما چگونه با خودافشایی رابطه میسازیم؟
- آیا شما هم دوستانی دارید که در “گوش ندادن” به حرفهایتان حرفهای باشند؟
- گوش دادن دفاعی، گوش دادن تهاجمی و گوش دادن ماشینی
- خبرهای خوب و افکار مثبت روزانه را چگونه تحمل میکنید؟
- آیا دوستِ دوستِ شما با شما دوست است؟ با دوست دیگر شما چطور؟
- ترکیب شبکه ارتباطی شما چگونه است؟
- دوستی اینترنتی | آیا دوستی دیجیتال جایگزین دوستی فیزیکی میشود؟
- چند پیشنهاد برای مدیریت جر و بحث و دعواهای دنبالهدار در رابطه عاطفی
- انسانها تغییر میکنند
- رابطه ما را تغییر میدهد
- نکتهای در مورد انتقام گرفتن
- جان گاتمن | محقق در زمینه عشق، رابطه عاطفی و زوج درمانی
- تری اوربوچ | محقق، نویسنده و مشاور خانواده و روابط عاطفی
- کتاب هوش اجتماعی | دانیل گلمن
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : مریم آزاد
به نظرم گاهی افراد برای مهار و مدیریت یک احساس باید رفتارهایی رو در خودشون تقویت کنند که بیان کنندهی احساس مخالفی باشه.
اگر شخصی به گذشتهی مشترکی که داشته احترام میذاره و آیندهی مشترکی رو هم تصور میکنه، بهتر هست شیوهای متفاوت از کنترل و مسیرهای مشابه رو برای دور کردن حس حسادت در نظر بگیره.
بعضی مواقع تعریف کردن از شریک عاطفی میتونه تاثیرگذارتر هم باشه.
لباس امروزت بهت میاد و بهتر از همیشه هستی.
خوشحالم با کسی ازدواج کردم که آداب اجتماعی و نحوهی برخورد با دیگران رو به خوبی میدونه.
همراه من که هستی احساس غرور میکنم.
این مثالها و گفتگوهای مشابه موارد خیلی کوچکی هستند که میتونن حس حسادت رو ابتدا در ذهن و بعد در رفتار از شخص دور کنند و به سمت علاقه و حمایت بیشتر هدایت کنند.
در نظر داشته باشیم که در روابط نزدیک با صمیمیت بالا هم گاهی افراد از بیان کردن انتظارات خودشون برای پیشگیری از رنجش و تنش خودداری میکنند. بنابراین فکر میکنم مهم هست که همیشه خودشون از همسر یا شریک عاطفیشون سوال کنند که آیا در ظاهر و رفتار مسئلهای هست که برای شخص مقابل مطلوب نیست و تمایل دارند که در آنها تغییر کنه؟ این موضوع از مواردی هست که ممکنه در رابطهی عاطفی بعد از مدتی نادیده گرفته بشه. اما چشمپوشی نکردن از اونها افراد رو هر بار یک گام بیشتر به صمیمت نزدیک میکنه و به همون اندازه حلقه رو برای حضور شخص سوم و همین طور سرازیر شدن اندیشهها و احساسی از این دست حتی به شکل مقطعی در ذهن تنگتر میکنه.
در نهایت فکر میکنم مهمترین مسئله باوری هست که فرد به خودش و شریک عاطفیش داره. چیزی که باعث میشه مجوز تصور کردن هر سناریو و تفسیر از اون رو به راحتی برای خودشون صادر نکنند.
روابط عاطفی بیشتر از اینکه به مراقبتهای ظاهری احتیاج داشته باشه به دقت و حفاظت از تصویری که ما از رابطه و شریک عاطفی در ذهن داریم نیاز داره.