تحلیل SWOT چیست؟ | آشنایی با ماتریس SWOT
بسیاری از شاخههای دانش، کلیدواژههایی دارند که تصور آن دانشها، بدون آن واژهها امکانپذیر نیست.
به عنوان مثال، اگر عرضه و تقاضا را از اقتصاد بگیریم، با وجود پیکر فربهِ این دانش، چیزِ چندانی از آن باقی نمیماند.
به شیوهی مشابه، اگر فرصت، تهدید، قوت و ضعف را از استراتژی بگیریم، بخش مهمی از استراتژی را کمرنگ کردهایم. چهار واژهای که معمولاً آنها را به واسطهی حرف اول معادلهای انگلیسیشان، به عنوان SWOT یا ماتریس SWOT میشناسیم:
- فرصت (Opportunity)
- تهدید (Threat)
- قوت (Strength)
- ضعف (Weakness)
ماتریس SWOT را میتوان از قدیمیترین ابزارهای استراتژی دانست و تحلیل SWOT بر اساس این ماتریس، به بخش استانداردِ بسیاری از کتابها و مراجع رسمی در زمینهی استراتژی و تفکر استراتژیک تبدیل شده است (گاهی اوقات این ماتریس را ماتریس سوات یا مدل سوات میخوانند).
با وجودی که اغلب ما، آشنایی کافی با این ابزار داریم، با هدف یکنواخت شدن تصویر ذهنی دوستان متممی از تحلیل SWOT و نیز شکلگیری یک زبان مشترک در بهکارگیری مدل SWOT، درسی را به مرور مختصر این ابزار اختصاص دادهایم.
ماتریس SWOT
نخستین گام برای استفاده از تحلیل SWOT این است که نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید را، هر یک به صورت جداگانه و دقیق، فهرست کنیم. دو اصطلاح قوت و ضعف به وضعیت درونی کسب و کار اشاره دارند و فرصت و تهدید، از محیط بیرونی کسب و کار حرف میزنند:
بنابراین موارد زیر میتوانند نمونههایی از قوت و ضعف در یک کسب و کار (SW) باشند:
- نقدینگی بالا / پایین
- دسترسی داشتن یا نداشتن به دانش فنی و تخصصی
- فرهنگ سازمانی بسیار مولد یا غیر مولد
- در اختیار داشتن یک پایگاه قدرتمند در میان مشتریان
- سهم بالا یا پایین هزینهی منابع انسانی در ساختار هزینه های کسب و کار
- دسترسی ساده یا دشوار به منابع حیاتی برای کسب و کار
- انگیزهی بالا یا پایین نیروی کار
- کیفیت بالا یا پایین محصولات
- دسترسی یا عدم دسترسی به یک شبکه توزیع قدرتمند
در مقابل، موارد زیر میتوانند نمونههایی از فرصت و تهدید در محیط یک کسب و کار (OT) باشند:
- نوسان نرخ برابری ریال در برابر دلار
- ثبات یا بیثباتی قوانین در حوزهی فعالیت یک کسب و کار
- وجود داشتن یا نداشتن رقبای بزرگ با حمایت و سوبسید دولتی
- رواج داشتن یا رواج نداشتنِ فرهنگ استفاده از محصولات یک کسب و کار
- تغییر در هرم جمعیتی و ویژگیهای دموگرافیک جامعه
- تغییراتی که در زیرساختهای تکنولوژیک کشور روی میدهد
- پیشرفتهای حوزهی فناوری اطلاعات
- تقویت یا تضعیف رابطهی سیاسی کشور با سایر کشورها
اگر نقاط قوت و ضعف و فرصت و تهدید را در چارچوبی که کمی بالاتر نمایش دادیم قرار دهیم، به چنین ماتریسی خواهیم رسید:
تحلیل SWOT چیست؟
ماتریس SWOT را نباید با تحلیل SWOT اشتباه بگیریم. این ماتریس، صرفاً شیوهای برای نمایش وضعیت موجود یک کسب و کار است. اما هدف اصلی از فهرست کردن نقاط قوت و ضعف و فرصت و تهدید، بررسی گزینههای استراتژیک پیش روی یک کسب و کار است. وگرنه فهرست کردن نقاط قوت و ضعف و فرصت و تهدید، به خودی خود نمیتواند معجزه کند و تأثیری داشته باشد.
به همین علت، گام بعد از تعیین مولفههای S و W و O و T در روش SWOT این است که رابطهی آنها با یکدیگر و تأثیر آنها بر یکدیگر را در نظر بگیریم:
معمولاً در میان استراتژیستها، اصطلاحهای زیر را زیاد میشنوید (+):
دسترسی کامل به مجموعه درسهای استراتژی و تفکر استراتژیک برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است.
با عضویت ویژهی متمم، علاوه بر دسترسی به این درسها، به درسهای متنوع دیگری نیز دسترسی خواهید داشت که میتوانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:
شاید برایتان جالب باشد که بررسیهای ما نشان داده در میان دوستان متممی، کسانی که به استراتژی و تفکر استراتژیک علاقهمند بودهاند، برای مطالعهی درسهای زیر هم وقت گذاشتهاند:
مشاوره مدیریت | کوچینگ | کارآفرینی | کار تیمی | مدیریت تعارض
مدل ذهنی | تفکر سیستمی | تصمیم گیری
مدیریت منابع | گزارش نویسی | سیستمهای کنترل مدیریت
ارزش آفرینی | مدل کسب و کار | دیجیتال مارکتینگ
دوره MBA (پیگیری منظم مجموعه درسها)
تمرین و مشارکت در بحث
یکی از چهار استراتژی SO و WO و ST و WT را انتخاب کنید و در کسب و کار خود (یا شرکتهای مورد علاقهتان) نمونه یا نمونههایی از آن را بیابید.
نقد ماتریس SWOT
پیشنهاد میکنیم بعد از خواندن این درس حتماً درس نقد ماتریس SWOT را هم بخوانید.
فقط به این نکته توجه داشته باشید که درس نقد تحلیل SWOT برای کسانی نمایش داده میشود که تمرین این درس را انجام داده باشند و متمم تمرینشان را تأیید و منتشر کرده باشد. بنابراین شما هنوز به درس نقد SWOT دسترسی ندارید.
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری تفکر استراتژیک به شما پیشنهاد میکند: چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : پیمان اکبرنیا
سلام به همه دوستان
مجموعه اسنپ رو در نظر بگیرید. این شرکت در ابتدا پلتفرمی فراهم کرده برای تسهیل حمل و نقل مسافر و کالا از طریق ناوگانی از خودروها و موتورسیکلتها. نقاط قوت اسنپ از دید من عبارتاند از شبکه بزرگی از مسافران و رانندگان، یک بستر نرمافزاری و برندی که در این چند سال بزرگ و ارزشمند شده.
با توجه به نقطه قوت داشتن یک شبکه بزرگ پیک موتوری و فرصتی که در بازار رو به رشد سفارش آنلاین غذا وجود داشت، این شرکت کسبوکار زودفود رو خرید و وارد عرصه سفارش آنلاین غذا شد. این به نظرم یک استراتژی SO بوده.
به تازگی هم مجددا با توجه همین نقاط قوتش و فرصتی که اینبار احتمالا در آینده بازار سفارش آنلاین محصولات تند مصرف دیده، اسنپ مارکت رو منتشر کرده و وارد این عرصه شده. البته این بار با توجه به نقطه ضعفی که در خودش در فرآیند دشوار مدیریت زنجیره تامین و انبارداری و عرضه کالا میدیده، این کار رو با همکاری هایپرمارکت انجام داده.
قوت: رویکرد مثبت مدیران ارشد سازمان در حوزه نوآوری
فرصت: افزایش آگاهی از انواع مختلف محصولات با توجه اثر نسل z در تصمیم گیری خرید
استراتژی so: تولید محصولات مدرنتر و طیف تنوعی بیشتر
قوت: شرکتی در زمینهی فناوری و اطلاعات دارای تیم فنی بسیار کارآمد میباشد.
فرصت: نیاز به قطعات یدکی کمیاب مورد نیاز که به صورت خواب سرمایه و بلا استفاده در بعضی از صنایع در آمدهاند.
استراتژیSO: جمع آوری و طراحی سیستم یکپارچه قطعات یدکی نایاب
T: اُکالا به عنوان رقیب جدی اسنپ مارکت برای بیشتر کردن سهم بازارش ارسال رو رایگان کرده و هزینه ارسال از مشتری نمیگیره
S:اسنپ علاوه بر سرویس سوپر مارکت سرویس های حمل و نقل و غذا هم داره که چسبندگی کاربر رو بهش بیشتر میکنه
ST: با راه اندازی کلاب اسنپ پرو که اعضای آن ارسال رایگان شاملشون میشه، چسبندگی کاربر رو با خودشون بیشتر میکنن و جلوی چِرن مشتری و افزایشش سهم بازار رقیب رو میگیرن
بر این اساس دقیقا تصمیمات ۶ ماه گذشته شرکت فرشی که در اونجا کار میکنم رو تحلیل کردم و ST و WT نوشتم، اگرچه میدونم قطعا مالک شرکت و تصمیم گیرنده ها از این کار ها نکردن و حتی نمیدونن SWOT چی هست، ولی تحلیلش از این دید خالی از لطف نبود .
برای ST:
S: شرکت ما تیم صادراتی قدری داره و محصولاتش مورد استقبال بازار های خارج از ایران هست و پتانسیل صادرات بالایی داره.
T: رقیبان ما در بازار داخل ایران به شدت تبلیغات سنگینی دارند و سهم بازار بزرگی را از آن خودشان کردند
ST: بنابراین ما تمرکز فروش را به سمت فروش صادراتی و افزایش صادرات میبریم تا جایی که از صادرات ۱۰ درصد تولید شرکت در سال گذشته به ۶۰ درصد صادرات در امسال رسیدیم.
برای WT:
T: بازار فروش داخلی به دلیل وجود رقبای به شدت قوی و تبلیغات سنگین مثل شهر فرش و سرای ایرانی و… به شدت به مشکل خورده و همه شرکت های فرش در فروش خانگی با چالش مواجه شده اند
W: تیم فروش داخلی ما آنچنان قوی و بزرگ نیست و تنها وابسته به یک مدیر فروش است و در کل سود فروش داخلی برای شرکت خیلی به صرفه نیست
WT: بنابراین شرکت تصمیم میگیرد با حذف مدیر فروش داخلی قوی خود و جایگزینی او با یک مدیر فروش متوسط و کم تجربه، توسعهی فروش داخلی خود را متوقف کند و به سمت مسیر های دیگری مثل صادرات برود.
سلام و شب بخیر
من عضو هیات مدیره شرکت جهاد نصر کرمان هستم که یک هلدینگ است که در کارهای مختلف از جمله پیمانکاری در معدن و اجرای خطوط انتقال نفت و گاز فعالیت داره یکی از فعالیتهای اصلی شرکت پیمانکاری در معادن سنگ آهن است با توجه به استراتژی و راهبردی که دارد بر اساس چشم انداز خود وقتی متوجه شد که در آینده ممکنه حوزه پیمانکاری در معدن اقتصادی نباشد تصمیم گرفت رو به سوی معدن داری بیاره و در واقع چون توان اجرایی معدن کاری را داشت بعنوان قدرت توانست در این حوزه برنامه ریزی کنه و به سمت و سوی معدن داری که در حال حاضر با توجه به محدوده های زیاد و دست نخورده هست بعنوان یک فرصت نگاه کرد و در واقع از استراتژی سه استفاده کرد
سلام و شب بخیر
من عضو هیات مدیره شرکت جهاد نصر کرمان هستم که یک هلدینگ است که در کارهای مختلف از جمله پیمانکاری در معدن و اجرای خطوط انتقال نفت و گاز فعالیت داره یکی از فعالیتهای اصلی شرکت پیمانکاری در معادن سنگ آهن است با توجه به استراتژی و راهبردی که دارد بر اساس چشم انداز خود وقتی متوجه شد که در آینده ممکنه حوزه پیمانکاری در معدن اقتصادی نباشد؛ تصمیم گرفت رو به سوی معدن داری بیاره و در واقع چون توان اجرایی معدن کاری را داشت بعنوان قدرت توانست در این حوزه برنامه ریزی کنه و به سمت و سوی معدن داری برود که در حال حاضر با توجه به محدوده های زیاد و دست نخورده معدنی یک فرصت خوب در این زمینه برای شرکت ها و کسانی که توان اجرایی دارند می توانند به آن نگاه کنند لذا من فکر میکنم این اقدام شرکت ما استفاده از استراتژی so است
یعنی داشتن توان اجرایی:شامل؛ ماشین آلات؛ابزار و نیروی معدن کاری برای بهره بر داری از معدن ملکی
سلام و وقت بخیر
دیدگاهی که قصد انتشار آن را دارم، یک نمونه از استراتژی SO در کسب و کارهای داخلی است.
جهت درک صحیح این استراتژی، ابتدا یک تاریخچه بیان میکنم و سپس به بیان شیوه اجرای استراتژی SO میپردازم.
تا پیش از سال ۱۴۰۰، سه شرکت ایرانی، به عنوان نماینده رسمی شرکت سامسونگ در کشورمان فعالیت ارایه خدمات پس از فروش در حوزه تلفن همراه، تبلت و ساعت های هوشمند را به مشتریان آن برند در ایران ارائه میدادند(همراه سرویس خاورمیانه، هماهنگ و سامتل). پس از تشدید تحریمها، و با توجه به استراتژی این شرکت ها مبنی بر تک برند بودن، خرید رسمی کالا از کمپانی تولید کننده مادر، و همچنین شیوه های دریافت و ارز و واردات و توزیع کالا در ایران، این سه شرکت دچار توقف فعالیت در استراتژی های اصلی کسب و کار خود گردیدند و علاوه بر آن از نظر حاکمیتی نیز، موانعی بر ادامه فعالیت آنان ایجاد گردید. در این بین، با توجه به تغییر سیاست های کلان نظام مبنی بر اعطای مجوز واردات و ارائه خدمات به سایر شرکت های فعال در این حوزه، یکی از شرکت هایی که به تازگی مجوزهای خود را دریافت نموده بود(با نام داریا همراه پایتخت)، و منابع مالی وسیع تری نسبت به شرکت هماهنگ که چند سال در مرحله توقف فعالیت قرار داشت، را دارا بود، از استراتژی SO استفاده نموده و کلیه شرکت ها و اعتبارات شرکت هماهنگ را خریداری نموده و طی مالکیت جدید، امتیاز کلیه فعالیت های قبلی آنان را دارا گردید و از منافع آن بهره مند شد.
این مجموعه تا کنون نیز از هر دو برند خود(هماهنگ و داریا) در حوزه تحت فعالیت خود استفاده مینماید.
سلام و وقت بخیر
در بررسی swot شرکت فولاد خوزستان، یک تهدید بزرگ قطعی و گرانی گاز در زمستان است که باعث کاهش تولید محصولات پایین دست تر فولادی مثل بلوم و بیلت میشود که البته با بالاتر رفتن موقتی قیمت آنها همراه است ولی همچنان این اتفاق باعث کاهش قیمت محصولات بالادستتر مثل کنستانتره آهن میشود و با توجه به اینکه شرکت فولاد خوزستان برای تولید محصولاتش همیشه نیاز به خرید کنستانتره آهن دارد، میتواند با استراتژی SO از این فرصت کاهش قیمت موقتی استفاده کند و با تکیه بر موجودی نقدی و توان خرید بالا، شروع به دپو بیشتر کنستانتره آهن برای چند ماه آتی کند.
من کارم عینک هست و استراتژی so برای من به این گونه هست که چون من نام مشهوری در شهر دارم میتوانم از فرصت قرارداد بستن با ادارات بیمه ای که هزینه عینک را پرداختن میکنم استفاده کنم و همچنین چون قوت من این است که سیستم حسابداری خوبی دارم میتوانم وارد فروش اقساط با ادارات بشم
در مورد استراتژی st به دلیل داشتن نیروهای خوب و متعهد که نقطه قوت من هست میتوانم در هنگام افت فروش به دلیل دیجیتال شدن بیزینس ما خیلی سریع به سمت دیجیتال شدن حرکت کنیم و با این تیمی که دارم میتوانم مقداری از سرمایه را در دیجیتال کردن بیزینس صرف کنم
استراتژی ow برای من به اینگونه هست که من به دیلیل دور بودن از مراگز درمانی مشتریی زیاد گذری که برای عینک مجور باتشد فقط پیش من بیاید ندارم ولی در عوض میتوانم از فرصت به دست آمده به دلیل قرارداد بستن با ادارات استفاده کنم و حجم زیادی از مشتریان را به خودم جذب کنم
و در مورد استراتژی wt باید بگم که به دلیل اجاره ای بودن محل کار من و همچنین امکان تمدید نکردن مغاز این امکان دارد که من حجم خیلی زیاد از مشتریانم را از دست بدم و باید برای جلوگیری از این منظور من سیستم crm خودم را تقویت کنم تا بتوانم در صورت تمدید نشدن قرارداد مغازه بتوانم مشترانم را دومرتبه جذب کنم
استراتژی WO برای شرکت لوازم خانگی، با توجه به فاصله کیفیت کالای خارجی و داخلی نقاط ضعف شرکت های لوازم خانگی داخلی کیفیت است از آنجایی که ممنوعیت واردات لوازم خانگی را داریم یک فرصت حساب می گردد.
استراتژی WT کسب وکار تعمیرگاه (خدمات نصب و تعمیر و فروش دستگاه تهویه مطبوع) نقطه ضعف :نداشتن منابع مالی کافی جهت ایجاد مزیت های رقابتی مثل قیمت پایین
تهدید: بازگشایی چندین تعمیرگاه در این صنف با لوکیشن خیلی نزدیک و داشتن منابع مالی
برای کمرنگ تر کردن تهدید و نقطه ضعف تشکیل تیم فنی حرفه ای که به صورت درصدی با تعمیرگاه همکاری میکنند، جهت مراجعه حضوری به مشتریان و ارایه خدمات در محل
موقعی که کسب و کارهای اینترنتی تازه رو به رشد بودن، استراتژی برا دیجی کالا از جنس SO بود.
چون هم از قبل بستر و زیر ساختهاش رو آماده کرده بود، از طرفی هم چون فرصت مناسبی بود به خاطر اوایل شکل گیری بحث خریدهای اینرنتی و دیجی کالا از این فرصت بهترین استفاده رو برد.
درود
متمم: استراتژی so (قوت فرصت)
قوت متمم : تولید محتوای قوی ، کادر قوی در زمینه مدیریت و کسب و کار و رشد شخصی
فرصت: افزایش کاربران اینترنت و اقبال بیشتر به آموزش در بستر اینترنت و ضعف نهادهای رسمی آموزشی
استراتژی ST :
شما در نظر بگیرید یک پیج اینستاگرامی با محتوای روان شناسی می خواهید بزنید ، همزمان با آن محتواهای خودتون رو در تلگرام و یوتیوب هم آپلود می کنید و یک سایت هم می زنید و در آن جا هم فعالیت دارید ، حالا با توجه به شرایط کشور هر زمان که اختلالی در دسترسی به اینستا پیش بیاد دیگه شما نگرانی ندارید که ارتباطتتون با مخاطبتون قطع شده و بیزینس تون می خوابه و از طرفی هم در اون زمان ها می توانید پلتفرم های دیگتون رو هم گسترش بدهید.
استراتژی WTو SO:
مدتیه که برای یک مارکت خارجی محصول دیجیتال تولید میکنم ولی به خاطر تحریم و محدودیت های پرداخت دارم فکر میکنم که کم کم فعالیتم را در این مارکت کم رنگ کنم و با توجه به مهارتها و علایقم به سمت فروش محصولات فیزیکی در مارکت داخلی بروم.