بهترین کتابهای استراتژی و مدیریت استراتژیک | برای استراتژی چه کتابهایی بخوانیم؟

معرفی کتاب جنگل استراتژی

هنری مینتزبرگ در کتاب Strategy Safari یا جنگل استراتژی ‌به بررسی مکاتب مختلف‌ در استراتژی می‌پردازد. با توجه‌ به جامع بودن این کتاب و نیز این‌که برای تدوین آن، بیش از ۲۰۰۰ منبع مختلف مطالعه شده است، می‌‌توان گفت مطالعه‌ی کتاب جنگل استراتژی‌ تصویر نسبتاً کاملی از دنیای ا‌ستراتژی و دیدگاه‌ها و نظریات مختلفی که در‌ این زمینه مطرح شده در اختیار خواننده قرار می‌دهد.

این کتاب بی‌شک یکی از شناخته‌شده‌ترین و معتبرترین کتابهای استراتژی در سطح جهان است و یک کتاب خوب برای مطالعه در زمینهٔ استراتژی است.

اگر خواستید این کتاب استراتژی را مطالعه کنید، پیشنهاد می‌کنیم حتماً بخش منابع و ارجاعات آن را هم جدی بگیرید و ببینید. به‌خاطر این‌که از طریق بخش منابع با فهرستی از بهترین کتاب های مدیریت استراتژیک و مقالات مرجع در حوزهٔ استراتژی آشنا خواهید شد.

دوستانی هم که در جستجوی کتاب های تفکر استراتژیک هستند و ترجیح می‌دهند طرز فکر استراتژیک را بیاموزند می‌توانند از این کتاب استفاده کنند. چون مینتزبرگ به جای درگیر شدن در جزئیات، با نگاهی کلان به مفهوم استراتژی و زیربناهای تفکر استراتژیک می‌پردازد.

معرفی کامل و خلاصه کتاب جنگل استراتژی

معرفی کتاب مدیریت استراتژیک دیوید

شاید کتاب مدیریت استراتژیک فرد آر دیوید را نتوان یکی از بهترین کتاب های استراتژی دانست. اما بی‌تردید می‌توان گفت این کتاب از شناخته‌شده‌ترین کتابهای مدیریت استراتژیک در سراسر جهان است. خود دیوید هم در ابتدای کتاب مدیریت استراتژیک، فهرستی طولانی از دانشگاه‌ها و موسساتی که کتاب او را به عنوان مرجع آموزش مدیریت استراتژیک انتخاب کرده‌اند، ارائه کرده است.

در حال حاضر هفدهمین ویرایش این کتاب در بازار بین‌المللی موجود است و مانند سایر کتاب های حوزه مدیریت در سال‌های اخیر، دیوید هم در ویرایش جدید کتاب استراتژی خود تأکید ویژه‌ای بر دو موضوع اخلاق کسب و کار و مسئولیت اجتماعی شرکتها داشته است (کتاب مدیریت استراتژیک دیوید از سال ۱۹۸۷ تقریباً هر دو سال یک‌بار، با یک ویرایش جدید عرضه شده است).

اگر قصد خرید کتاب مدیریت استراتژیک را دارید، می‌توانید پیش از تصمیم گیری نهایی، معرفی این کتاب را به همراه خلاصه مدلی که دیوید از استراتژی ارائه کرده در درس زیر بخوانید:

معرفی کتاب مدیریت استراتژیک دیوید

معرفی کتاب استراتژی اقیانوس آبی

کتاب استراتژی اقیانوس آبی (Blue Ocean Strategy) را بی‌تردید می‌توان یکی از کتاب های مدیریتی کلاسیک در حوزه مدیریت و استراتژی دانست. کمتر کتابی در میان کتاب های رشته مدیریت وجود دارد که عنوان آن به ادبیات روزمره راه پیدا کرده باشد. در حدی که در گفتگوهای عادی هم می‌شنویم که می‌گویند: «الان باید سراغ فلان کار رفت که هنوز اقیانوس آن آبی است و به اقیانوس قرمز تبدیل نشده است.»

بحث استراتژی اقیانوس آبی، حول یک مفهوم شکل گرفته است: رقابت یا Competition.

این کتاب توسط آقای علیرضا پورممتاز به زبان فارسی ترجمه شده و به همت انتشارات آریاناقلم در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.

لینک معرفی کتاب استراتژی اقیانوس آبی 

معرفی کتاب استراتژی رقابتی

در میان کتاب های کسب و کار کمتر کتابی را می‌توانید بیابید که مشخصاً روی مفهوم «رقابت» متمرکز شده باشند. یکی از این کتاب‌ها شهرت فراگیر پیدا کرده: استراتژی اقیانوس آبی. اما دو کتاب دیگر هم هستند که اختصاصاً درباره رقابت نوشته شده‌اند و کمتر خوانده می‌شوند: کتاب استراتژی رقابتی مایکل پورتر.

البته در بسیاری از کتاب های رشته مدیریت به این کتاب پورتر ارجاع داده می‌شود، اما اغلب علاقه‌مندان مدیریت به نکاتی که از آن نقل شده اکتفا می‌کنند و به سراغ خود کتاب نمی‌روند. این در حالی است که با وجود انتشار کتابهای جدید در رشته مدیریت و کسب و کار هنوز هم کتاب استراتژی رقابتی یک کتاب خوب محسوب می‌شود و نمی‌توان کتابی را جایگزین آن معرفی کرد. اما این را هم باید اضافه کنیم که قطعاً خواندن کتابی که اولین بار نزدیک به چهار دهه پیش نوشته شده ساده نیست. اما تا زمانی که کتابهای جدیدی به شکل جامع و تخصصی درباره رقابت و استراتژی رقابتی منتشر شوند، چاره‌ای نیست جز این که کتاب استراتژی رقابتی و دیگر کتاب همراه آن یعنی مزیت رقابتی را بخوانیم.

معرفی کتاب استراتژی رقابتی

معرفی کتاب مزیت رقابتی ملل

اگر فعالان عرصه سیاست و سیاستگذاران ارشد فهرستی از چند کتاب مدیریت استراتژیک برای سیاستمداران تهیه کنند، احتمالاً کتاب مزیت رقابتی ملل مایکل پورتر را در بخش «کلاسیک‌ها»ی فهرست‌شان خواهند گنجاند. بیش از دو دهه از انتشار این کتاب می‌گذرد و قطعاً بخشی از مطالب آن قدیمی شده است. اما هنوز هم برای کسانی که می‌خواهند «رویکرد جغرافیایی به رقابت» را بهتر درک کنند، کتاب مناسبی است. مدل الماس پورتر که از شهرت فراوان برخوردار است در این کتاب معرفی شده است.

رابرت هاگینز و هیرو ایزوشی در یک مقاله ۱۷ صفحه‌ای کتاب مزیت رقابتی ملل را ارزیابی و تحلیل کرده‌اند. آن‌ها ابتدا ریشه شکل‌گیری این کتاب و سپس تحول تدریجی جایگاه آن را بررسی کرده‌اند و مطالعه مقاله‌شان برای علاقه‌مندان به این بحث قطعاً مفید خواهد بود (دانلود رایگان فایل PDF).

معرفی کتاب مزیت رقابتی ملل

معرفی کتاب از خوب به عالی

اگر بخواهیم یک کتاب استراتژی را به عنوان ادامهٔ کتاب ساختن برای ماندن معرفی کنیم، کتاب از خوب به عالی یکی از گزینه‌هاست. این کتاب را جیم کالینز تألیف کرده و عده‌ای آن را یکی از بهترین کتاب های استراتژی می‌دانند.

روش تحقیق برای تألیف کتاب خوب به عالی بسیار شبیه روشی است که جیم کالینز در کتاب ساختن برای ماندن انتخاب کرده است. یعنی سراغ تعدادی شرکت موفق رفته و سعی کرده پایه‌های اصلی مدیریت استراتژیک را بر اساس ویژگی‌های مشترک میان آن شرکت‌ها کشف کند.

این کتاب مدیریت استراتژیک شبیه کتاب‌های درسی دانشگاهی در زمینه استراتژی نیست. یعنی سرفصل های رایج استراتژی را در آن نمی‌بینید. کالینز محور کتاب خود را «انضباط / discipline» قرار داده و مصداق‌های آن را در سه قلمرو افکار، افراد و رفتارها بررسی کرده است.

معرفی کتاب از خوب به عالی

معرفی کتاب ساختن برای ماندن

کتاب ساختن برای ماندن، امروزه یک کتاب کلاسیک مدیریتی محسوب می‌شود. و تقریباً هر جا فهرستی از کتاب های کسب و کار تنظیم شود، جایی هم برای آن در نظر می‌گیرند.

این کتاب مدیریت در دههٔ ۹۰ میلادی نوشته شده و حتی برخی از شرکت‌هایی که در آن نام برده شده، امروز وجود ندارند. اما ارزش کتاب به این است که مفاهیم مأموریت و چشم‌انداز را به خوبی برای مخاطب تشریح می‌کند. همین باعث شده که ساختن برای ماندن در بین کتاب های آموزش استراتژی جایگاه تثبیت‌شده‌ای پیدا کند.

کالینز و پوراس در این کتاب، ارزش‌محور بودن و شفاف بودن ارزش‌های کلیدی را به عنوان یکی از فاکتورهای مهم در موفقیت استراتژیک شرکت‌ها مطرح و معرفی کرده‌اند.

معرفی کتاب ساختن برای ماندن 

معرفی کتاب در جستجوی برتری

کتاب در جستجوی برتری، یکی از پرخواننده‌ترین کتابهای مدیریتی است که در زمینه موفقیت سازمانها نوشته شده و عده‌ای آن را جزو بهترین کتابهای کسب و کار می‌دانند.
تام پیترز و روبرت واترمن در کتاب In Search of Excellence (در جستجوی برتری) به بررسی ویژگی های شرکتهای موفق پرداخته‌اند.

آن‌ها در این کتاب کلاسیک معروف بیش از چهل شرکت موفق را انتخاب کرده و وضعیت آن‌ها را در هفت حوزه‌ی مختلف بررسی کردند. از جمله توصیه‌های مطرح شده در این کتاب می‌توان به نگاه انسانی به همکاران، حفظ سادگی ساختار و تا حد امکان لاغر (Lean) نگه داشتن سازمان، اختیار دادن به همکاران و اهمیت کارآفرینی درون سازمانی اشاره کرد.

هم جایگاه تام پیترز و هم محتوای کتاب – که کم‌و‌بیش می‌تواند برای همهٔ کسب و کارها مفید باشد – کتاب در جستجوی برتری را به یکی از کتابهای مدیریتی پرطرفدار تبدیل کرده است.

معرفی کتاب در جستجوی برتری

معرفی کتاب با چرا شروع کنید

چند سالی از انتشار کتاب با چرا شروع کنید (Start with Why) می‌گذرد و هنوز این کتاب سایمون سینک (Simon Sinek) را – که نخستین نوشته‌ی او نیز هست – می‌توانید در بخش کتاب‌های پرفروش بسیاری از کتاب‌فروشی‌ها ببینید.

این‌که بیش از ۲۰۰۰ نفر در سایت آمازون امتیاز Review مربوط به این کتاب را ثبت کرده‌اند، نشانه‌ی دیگری از پرطرفدار بودن این کتاب است.

سایمون سینک در این کتاب، نکته‌ای را مطرح می‌کند که در جمع آشنایان با استراتژی، یک اصل بنیادی است: تا ندانید چرا می‌خواهید کاری را انجام دهید، بهتر است دست به انجام آن کار نزنید.

کتاب با چرا شروع کنید را می‌توان بیانی ساده و تأثیرگذار از مفهوم مأموریت و چشم انداز در استراتژی فردی و سازمانی است.

معرفی و خلاصه کتاب با چرا شروع کنید

معرفی کتاب مدل های جدید کسب و کار و خلق ارزش

ممکن است با مشاهدهٔ عنوان «مدل‌های کسب و کار جدید» به نتیجه برسید که کتاب چینکوئینی و همکارانش زیرمجموعهٔ مدل کسب و کار است و باید دستهٔ کتاب های کارآفرینی قرار گیرد. اما این کتاب بیشتر به مفهوم خدمات و اقتصاد خدمات پرداخته است.

البته کتاب New Business Models یک کتاب درباره استراتژی خدمات هم نیست. بلکه بیشتر به این موضوع پرداخته که بسیاری از کسب و کارهای جدید، حول خدمات شکل گرفته‌اند و بسیاری از نوآوری‌ها در مدل های کسب و کار، حتی اگر در نگاه اول به چشم نیاید، در حوزهٔ خدمات است. بنابراین در مدیران در انتخاب‌های استراتژیک خود باید به این موضوع توجه کنند که خدمات می‌تواند منبع و منشاء فرصت‌ها و منافع بسیاری برای آنان باشد.

نویسندگان در این کتاب می‌کوشند خواننده را متقاعد کنند که درست مانند انقلاب کشاورزی و انقلاب صنعتی، تحولات به وجود آمده در حوزهٔ خدمات را هم می‌توان «انقلاب خدمات / Service Revolution» دانست و اثراتش را به همان عمق و وسعت بررسی کرد.

معرفی کتاب و خلاصه چند نکته از کتاب

معرفی کتاب استراتژی کارساز

کتاب استراتژی کارساز یک کتاب مدیریت استراتژیک با رویکردی متفاوت است. نویسندگان این کتاب به جای این که استراتژی را شبیه سایر کتاب های استراتژی به قلمروهای تدوین، اجرا و کنترل تقسیم کنند، تأکید می‌کنند که این نوع نگاه نهایتاً ذهن مدیران را از مسائل واقعی استراتژیک کسب و کار منحرف می‌کند.

ایدهٔ اصلی کتاب استراتژی کارساز این است که نگاه استراتژیک باید به گونه‌‌ای باشد که بین استراتژی و اجرا شکاف ایجاد نشود. آن‌ها عصاره استراتژی را «انسجام» و «هویت» می‌دانند.

با وجودی که این کتاب در مورد مدیریت کسب و کارها و سازمان‌هاست، اما خواننده‌ای که کمی دقیق باشد و آن را عمیق‌تر بخواند،‌ می‌‌تواند از محتوای آن برای استراتژی فردی و زندگی شخصی هم الهام بگیرد.

معرفی کتاب استراتژی کارساز

معرفی کتاب چهار اصل اجرای استراتژی

در دنیای استراتژی مقاله‌های متعددی با این مضمون نوشته شده‌اند که در بسیاری از شرکت‌ها، شکافی جدی میان تدوین استراتژی و اجرای استراتژی وجود دارد.

به عبارت دیگر، وقتی از برنامه ریزی استراتژیک و تدوین استراتژی حرف می‌زنیم، همه‌چیز خوب است و به نظر می‌رسد که مشکل چندانی در مشخص کردن استراتژی وجود ندارد. اما وقتی به فاز اجرا می‌رسیم،‌ دردسرها شروع می‌شود و انواع چالش‌ها پیش روی ما قرار می‌گیرد.

تا کنون کتاب‌های فراوانی در زمینه‌ی اجرای استراتژی نوشته شده‌اند، اما بسیاری از آن‌ها خود جنبه‌ی تئوریک دارند و کمتر به دردسرهای واقعی اجرای استراتژی پرداخته‌اند.

کتاب چهار اصل اجرای استراتژی (Four Disciplines of Strategic Execution) از این نظر یک استثناء است و به همین علت از آن استقبال شده است. نویسندگان این کتاب کوشیده‌اند چهار اصل کلیدی در اجرای استراتژی را با خوانندگان خود در میان بگذارند. اما به طرح کلیات این چهار اصل اکتفا نکرده‌اند به نحوه‌ی پیاده‌سازی این اصول نیز پرداخته‌اند.

معرفی کتاب چهار اصل اجرای استراتژی

معرفی کتاب خرده‌روندها

روند یا Trend یکی از اصطلاحات کلیدی عصر ماست.

مدام دربارهٔ روندهای گسترش شهرنشینی، روند افزایشی توجه به تغذیه و سلامت، روند افزایشی دمای کرهٔ زمین (اثر گلخانه‌ای)، روند کاهشی رشد جمعیت و … می‌خوانیم و می‌شنویم.

سیاست‌مداران و سیاست‌گذاران، مدام در حال بررسی روندها هستند. متخصصان استراتژی و بازاریابی هم روندها را می‌جویند تا کیفیت تصمیم‌های خود را بهتر کنند. دنیای کارآفرینی هم بر مدار روندها می‌گردد.

مارک پن (Mark Penn) در سال ۲۰۰۷ با این پیش‌فرض که «خرده‌روندها را باید جدی گرفت» کتاب خرده‌روند‌ها (Microtrends) را منتشر کرد. او کوشید روندهای مهمی را که شاید کمتر جدی گرفته می‌شوند، در این کتاب جمع کند و تا حد قابل‌قبولی هم موفق بود: از بررسی تعداد کسانی که در خانه کار می‌کنند تا افزایش جمعیت مسلمانان میانه‌رو در آمریکا؛ از جمعیت عاشقان کافئین تا کسانی که ترک تحصیل می‌کنند؛ از کسانی که بدن خود را خالکوبی می‌کنند تا عاشقان جراحی زیبایی؛ از کسانی که محیط زندگی نامنظم را می‌پسندند تا مخالفان توسعهٔ تکنولوژی.

پن حدوداً یک دهه بعد، یعنی حوالی سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸، کتاب خود را بازنگری کرد و آن را با عنوانی تازه (Microtrends Squared) به بازار عرضه کرد. ما محتوای این کتاب مدیریتی را در متمم بررسی کرده‌ایم:

معرفی کتاب خرده‌روندها

معرفی کتاب استراتژی همجوشی

با وارد شدن بحث هوش مصنوعی به گفتگوهای عمومی و رواج یافتن گستردهٔ برخی از کاربردهای آن (مانند مدلهای زبانی و هوش مصنوعی مولد) این دغدغه در ذهن بسیاری از مدیران شکل گرفته که چگونه می‌توانند از هوش مصنوعی در کسب و کار خود استفاده کنند؟ و یا به زبان دقیق‌تر:‌ استراتژی کسب و کار خود را چگونه با تحولاتی که در حوزه هوش مصنوعی به وجود آمده تطبیق دهند؟

در همین راستا بسیاری از کتابهای هوش مصنوعی که پیش از این کمتر خوانده شده و جدی گرفته می‌شدند، دوباره مورد توجه قرار گرفتند (حتی کتابهایی کلاسیک مثل کتاب علوم مصنوعی نوشته هربرت سایمون). و نیز بسیاری از نویسندگان در حوزه‌های مختلف می‌کوشند کتابهایی دربارهٔ ارتباط هوش مصنوعی با حوزه تخصصی‌شان تألیف کنند.

کتاب «استراتژی همجوشی» یا «Fusion Strategy» هم در این دسته کتاب‌ها می‌گنجد. این کتاب را ویجی گوینداراجان و ونکات ونکاترامان آن را تالیف کرده‌اند و انتشارات دانشگاه هاروارد آن را در سال ۲۰۲۴ منتشر کرده است.

معرفی کتاب استراتژی همجوشی