Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Menu
دوره آموزشی هدف گذاری (کلیک کنید)


کتاب استراتژی اقیانوس آبی (معرفی + خلاصه)


استراتژی اقیانوس آبی چیست؟

کتاب استراتژی اقیانوس آبی (Blue Ocean Strategy) را بی‌تردید می‌توان یکی از کتابهای کلاسیک حوزه مدیریت و استراتژی دانست.

آقای دبلیو چان کیم (W. Chan Kim) و خانم رنه مابورنیا (Renee Mauborgne) این بحث را برای نخستین بار در سال ۲۰۰۴ در قالب مقاله‌ای در نشریه کسب و کار دانشگاه هاروارد ارائه کردند.

پس از آن، در سال ۲۰۰۵ همین بحث با مثال‌ها و توضیح‌های بیشتر و کامل‌تر به شکل یک کتاب جامع و آموزنده به بازار عرضه شد.

[ فایل مرتبط: دانلود مقاله استراتژی اقیانوس آبی (PDF انگلیسی) ]

خلاصه کتاب استراتژی اقیانوس آبی

بحث استراتژی اقیانوس آبی، حول یک مفهوم شکل گرفته است: رقابت یا Competition.

نگاه چان کیم و مابورنیا به بحث رقابت با نگاه و الگوی رایج در بازاریابی و فروش تفاوت دارد:

بهترین استراتژی برای موفقیت در رقابت این است که اساساً وارد رقابت نشویم

در نگاه اول ممکن است این حرف، شبیه جملات قصار سان تزو در کتاب هنر جنگ آوری به نظر برسد.

او هم در آن‌جا تأکید می‌کند که ژنرال‌های بزرگ،‌ در جنگ‌ها پیروز می‌شوند؛ اما بزرگ‌ترین ژنرال‌ها اصلاً وارد جنگ نمی‌شوند و اجازه نمی‌دهند فضای جنگی شکل بگیرد.

اما نباید فراموش کنیم که کتاب استراتژی اقیانوس آبی، مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها، توصیه‌ها و راهکارها را نیز در این زمینه در اختیار خواننده قرار می‌دهد.

اقیانوس قرمز و رقابتهای خونین

کیم و مابورنیا در کتاب خود، برای توصیف وضعیت رقابتی از یک استعاره مفهومی استفاده می‌کنند.

آن‌ها فضاهای رقابتی را اقیانوس‌های قرمز (خونین) می‌نامند.

اجازه بدهید تعریف کیم و مابورنیا را بخوانیم:

جهان کسب و کار را می‌توان به دو فضای متمایز تقسیم کرد که ما آن‌ها را اقیانوس های آبی و قرمز می‌نامیم.

اقیانوس قرمز شامل همه‌ی صنعت‌هایی است که امروز وجود دارند و بازارهایی که به خوبی شناخته شده‌اند.

در اقیانوس قرمز، مرز صنایع تعریف شده و به رسمیت شناخته می‌شود.

همه‌ی بازیگران نیز، قوانین رقابتی را می‌دانند و پذیرفته‌اند.

در چنین بازارهایی،‌ بازیگران برای پیشی گرفتن از یکدیگر، می‌کوشند تا سهم بیشتری از تقاضای موجود را به دست بیاورند و از آن خود کنند.

هر چه تعداد بازیگران و حجم عرضه‌ی آن‌ها افزایش پیدا می‌کند و تراکم در این صنعت‌ها بیشتر می‌شود،‌ فرصت رشد و حاشیه سود کاهش پیدا می‌کند.

محصولات به کامودیتی تبدیل می‌شوند و افزایش شدت رقابت، آب این اقیانوس را خونین می‌کند.

اقیانوس آبی و فضای به دور از رقابت

نویسندگان کتاب، اقیانوس آبی را در مقابل اقیانوس قرمز و به صورت زیر تعریف می‌کنند:

اقیانوس های آبی، همه‌ی صنایعی هستند که امروز وجود ندارند و طبیعتاً فضای بازارهای آنها نیز ناشناخته است.

در چنین اقیانوس‌هایی، تقاضا باید خلق شود. چون هنوز تقاضایی وجود ندارد که کسب و کارها برای تصاحب سهم بیشتری از آن، با یکدیگر رقابت کنند.

کسب و کارها به اقیانوس های خونین عادت کرده‌اند

نکته‌ی مهمی که مطرح‌کنندگان بحث استراتژی اقیانوس آبی به آن اشاره می‌کنند، عادت کردن کسب و کارها به این اقیانوس‌های خونین است.

کسب و کارها عادت می‌کنند که:

  رقابت کشنده و شدید را به عنوان واقعیت اجتناب‌ناپذیر بازار قبول کنند.

  در پی کاهش هزینه باشند تا بتوانند قیمت‌های بهتری پیشنهاد دهند.

  هزینه های منابع انسانی خود را کاهش دهند یا برای جذب نیروی انسانی قوی‌تر (برای ادامه دادن به همان کار گذشته) تلاش کنند.

  با سرمایه گذاری بیشتر در فعالیت‌های موجود (یا مشابه)، مقیاس خود را افزایش می‌دهند تا با صرفه جویی ناشی از مقیاس هزینه‌های خود را کاهش دهند.

می‌توان گفت در اقیانوس قرمز، بخش مهمی از رقابت‌ها بر سر یک Trade-off بین هزینه و ایجاد ارزش است؛ در حالی که نویسندگان کتاب استراتژی اقیانوس آبی، نوآوری در ارزش را پیشنهاد می‌کنند.

[ درس مرتبط: منظور از Trade-off چیست؟ ]

استراتژی اقیانوس آبی چیست

این نوع تصمیم‌ها و انتخاب‌ها، در بهترین حالت به بهینه سازی فعالیت‌های موجود منتهی می‌شود (که قابل تقلید است) و در بدترین حالت با رقابت در قیمت گذاری، حاشیه سود یا کیفیت محصول را کاهش می‌دهند.

می‌توان گفت همان‌طور که مایکل پورتر بارها اشاره می‌کند، این نوع رقابت‌ها در کوتاه‌مدت به عرضه کنندگان آسیب می‌زنند و در بلند‌مدت، به ضرر مشتری نیز تمام می‌شوند.

حرکت به سمت اقیانوس آبی به عنوان یک استراتژی

بقیه کتاب استراتژی اقیانوس آبی، به دو موضوع اختصاص یافته است:

  • تدوین استراتژی اقیانوس آبی
  • پیاده سازی استراتژی اقیانوس آبی

در تدوین استراتژی، چهار محور کلیدی مطرح می‌شود:

  تعریف / تغییر مرزهای بازار

  چشم برداشتن از تمرکز مطلق بر اعداد و توجه به تصویر کلان کسب و کار

  پیدا کردن کسانی که انتخاب کرده‌اند مشتری محصولات / صنعت فعلی نباشند

  بازنگری و ارزیابی استراتژی تدوین شده‌ی جدید

بخش‌های پایانی کتاب هم به غلبه بر موانع و اجرای استراتژی جدید اختصاص یافته‌اند.

ما در درس‌های مختلف از راهکارها و توصیه‌های این کتاب صحبت خواهیم کرد.

فعلاً صرفاً انتظار داریم دو اصطلاح کلیدی در خاطرتان بماند: اقیانوس آبی و اقیانوس قرمز.

در آینده در درس‌های مختلف (از جمله طراحی مدل کسب و کار) خواهیم دید که توجه به مفهوم اقیانوس آبی می‌تواند ما را از درجا زدن در وضعیت موجود و بهینه سازی جزئی آن رهایی بخشد.

ترجمه کتاب استراتژی اقیانوس آبی

کتاب استراتژی اقیانوس آبی توسط آقای علیرضا پورممتاز به زبان فارسی ترجمه شده و به همت #انتشارات آریانا قلم در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.

[ لینک مرتبط: خلاصه کتاب استراتژی اقیانوس آبی (PDF فارسی) ]

پیشنهاد عضویت در متمم

شما با عضویت ویژه در متمم، می‌توانید به درس‌ها و آموزش‌های بسیاری از جمله موضوعات زیر دسترسی کامل داشته باشید:

  فهرست درس‌های متمم

موضوعات زیر، برخی از درس‌هایی هستند که در متمم آموزش داده می‌شوند:

  دوره MBA (یادگیری منظم درس‌ها)

  استراتژی | کارآفرینی | مدل کسب و کار | برندسازی

  فنون مذاکره | مهارت ارتباطی | هوش هیجانی |تسلط کلامی

  توسعه فردی | مهارت یادگیری | تصمیم گیری | تفکر سیستمی

  کوچینگ | مشاوره مدیریت | کار تیمی | کاریزما

  عزت نفس | زندگی شاد | خودشناسی | شخصیت شناسی

  مدیریت بازاریابی | دیجیتال مارکتینگ | سئو | ایمیل مارکتینگ

اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید درباره‌ی متمم بیشتر بدانید، می‌توانید نظرات دوستان متممی را درباره‌ی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی می‌شناسند:

با توجه به آن‌چه در این درس خواندید، اصطلاح اقیانوس قرمز چه صنعت یا فعالیتی را برای شما تداعی می‌کند؟

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری تفکر استراتژیک به شما پیشنهاد می‌کند:

سری مطالب حوزه تفکر استراتژیک
 

برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)

متمم چیست و چه می‌کند؟ (+ دانلود فایل PDF معرفی متمم)
چه درس‌هایی در متمم ارائه می‌شوند؟
هزینه ثبت‌نام در متمم چقدر است؟
آیا در متمم فایل‌های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟

۱۲۷ نظر برای کتاب استراتژی اقیانوس آبی (معرفی + خلاصه)

    پرطرفدارترین دیدگاه به انتخاب متممی‌ها در این بحث

    نویسنده‌ی دیدگاه : پیمان اکبرنیا

    سلام به همه دوستان متممی

    جواب تمرین:

    با رشد زیرساختهای فناوری اطلاعات در ایران، کسب‌وکارهای زیادی وارد اقیانوس آبی ارائه کالا و خدمات به صورت آنلاین شدند. نمونه‌های معروفی مثل کافه بازار، دیجی کالا و اسنپ اولین نمونه‌های موفق در حوزه کاری خود بودند که از مزیت اقیانوس‌های آبی به خوبی استفاده کردند اما بعد از مدتی، این اقیانوس‌های آبی به تدریج قرمز شد و شاهد حضور رقبای زیادی در هر کدام از این حوزه‌ها بودیم. البته در مورد این سه شرکت، با وجودی که رقبای زیادی وارد بازار شده‌اند اما هنوز عمده سهم بازار هر بخش در دست خودشون باقی مونده و بقیه رقبا اختلاف زیادی با اونها دارند.

     

    توضیح غیر مرتبط با تمرین:

    یکی از مثال‌هایی که اوایل کتاب استراتژی اقیانوس آبی به عنوان یک نمونه موفق مطرح شده، سیرک آفتابه (cirque du soleil). این سیرک در سال 1984 تاسیس شد. زمانی که صنعت سیرک به دلایل مختلف رو به افول بود. اما سیرک آفتاب شبیه بقیه سیرکها نبود، آنها در واقع سیرک را دوباره اختراع کردند. ویژگی‌های سیرک آنها چه بود؟

    - آنها در سیرک از حیوانات استفاده نمی‌کردند.

    - آنها نگاه متفاوتی به ستاره‌های نمایش داشتند.

    - آنها نورپردازی منحصر به فردی داشتند که با موزیک و بازی‌ها هماهنگ بود.

    - آنها در واقع یک نمایش ترکیبی از سیرک، تئاتر و باله ارائه کردند که غنای هنری خاصی داشت.

     

    در نتیجه آنها مشتریان خود را از سیرکهای دیگر نمی‌دزدیدند و هدفشان این نبود. آنها مشتری‌های سایر بخشهای صنعت سرگرمی را به سمت خود کشاندند و بازاری جدید خلق کردند.

    نکته مهم اینکه خلق اقیانوس آبی، لزوما از طریق استفاده از یک فناوری جدید به دست نمی‌آید و نیازی به رفتن به آبهای دوردست نیست. گاهی با ترکیب ایده‌ها و ابزارهای مختلفی که در حال حاضر هم موجود هستند، می‌توان بازاری بدون مدعی خلق کرد.

    برای مثال: به نظرتون نتیجه ترکیب کردن کافی شاپ و فولکس واگن چی میشه؟

    توی گوگل سرچ کنید "کافی شاپ و فولکس واگن" تا ببینید خلق یک اقیانوس آبی چطور شروع شد و حالا چطور افراد دیگری دارند وارد این صنعت جدید می‌شوند.

     
    تمرین‌ها و نظرات ثبت شده روی این درس صرفاً برای اعضای متمم نمایش داده می‌شود.
    .