مدل ذهنی مبتنی بر حذف | «نوکاهی» هم به اندازهٔ «نوآوری» مهم است!
دنیای ما پر از مسئله است. در زندگی شخصی، محیط کار و روابطمان هر روز با مسئلههای تازه مواجه میشویم.
در مواجهه با بسیاری از این مسائل، نخستین ایدهای که به ذهنمان میرسد این است که چیزی به دنیا اضافه کنیم: محصول تازه، ایدهٔ تازه، قانون تازه، قابلیت تازه و ...
اما گاهی با حذف چیزی که هماکنون وجود دارد، راحتتر میتوان مسئله را حل کرد. این بحث، موضوع درس ماست.
از دوستان متممی انتظار میرود پس از این درس:
- بتوانند دو مفهوم «راهحل از طریق افزودن» و «راهحل از طریق حذف کردن» را شرح دهند و برای هر یک از این دو مفهوم مثال بزنند.
- بتوانند اصطلاح exnovation (نوکاهی - نوبری) را تعریف کنند و برایش مثال بزنند.
درسها و موضوعات مرتبط
مشاوره مدیریت | کوچینگ | حل مسئله | تصمیم گیری
این درس دارای بخش تشویقی با موضوع Exnovation (نوبری - نوکاهی) است.
وقتی میخواهیم چیزی را در زندگی، محیط کار، روابط، وبسایت یا صفحهٔ شبکههای اجتماعیمان بهتر کنیم، اغلب دو گزینه پیش رو داریم: حذف کردن و اضافه کردن (+). به این مثالها توجه کنید:
◼️ فرض کنید مدیر فروش هستید و میخواهید فروش شرکت را افزایش دهید. یک راه این است که محصول جدیدی را به پرتفولیو (سبد محصولات) شرکت اضافه کنید. افزایش تنوع میتواند باعث افزایش رغبت مشتریان به خرید و کلید رشد فروش شما باشد. راه دیگر این است که یک یا چند مورد از محصولات کمفروش را حذف کنید. با این کار ویزیتورها و بازاریابان شرکت میتوانند انرژی خود را روی افزایش فروش محصولات موفق شرکت متمرکز کنند و به این شیوه کل فروش را افزایش دهند.
◼️ فرض کنید مسئلهی شما پرسونال برندینگ است. وقتی به هویت برند خود فکر میکنید، دو راه پیش رو دارید: صفت، ویژگی یا مشخصهٔ جدیدی را که تا کنون بخشی از برند شما نبوده، در خود پرورش دهید و به تدریج آن تصویر را در ذهن مخاطبان هم تثبیت کنید (اضافه کردن). راه دوم هم این است که بکوشید یکی از صفتها، ویژگیها یا مشخصههایی را که معمولاً با آن شناخته میشدید، به تدریج کمرنگ کنید. به این امید که در طول زمان، آن ویژگی از تصویر برند شما در ذهن مخاطبان نیز حذف شود.
◼️ فرض کنید میخواهید با هدف مدیریت استرس برخی از عادت های فردی خود را تغییر دهید. باز هم دو گزینه پیش رو دارید: یکی این که عادت جدیدی را به عادتهای قبلی خود بیفزایید و کار جدیدی را به روتین شخصی و برنامه روزانه خود اضافه کنید: نرمش صبحگاهی، پیاده روی، مراقبه و هر کار دیگری از این دست. روش دیگر این است که برخی از عادتهای خود را حذف کنید. مثلاً: قبل از خواب به شبکه های اجتماعی سر نزنید. یا در حرف زدن با خودتان، مراقب حرفها و افکار منفی باشید (درس مورچه در مغز).
صدها مثال از این جنس میتوان مطرح کرد که همهٔ آنها یک چیز را نشان میدهند: اغلب در حل مسئله با دو دسته راهحل مواجهیم، حذف و اضافه.
ترجیح ما کدام است: حذف کردن یا اضافه کردن؟
بدون اینکه بخواهیم به سراغ پژوهشها برویم، به شکل شهودی به نظر میرسد که «اضافه کردن» برای ذهن ما گزینهٔ سادهتری باشد. یکی از نشانهها هم این است که وقتی کسی به جای اضافه کردن سراغ حذف کردن میرود، معمولاً کار او را مصداق خلاقیت در نظر میگیریم.
مثلاً در مقایسهٔ یاهو با گوگل توضیح میدهند که موتور جستجوی یاهو صفحهٔ بسیار شلوغی داشت و وقتی گوگل خواست رقابت با یاهو را آغاز کند، یکی از ایدههای اصلیاش خلوت کردن صفحهٔ اصلی بود. و این استراتژی گوگل را مصداق خلاقیت در نظر میگیرند.
اما چنین مثالهایی به تنهایی نمیتوانند این ادعا را که «انسانها در حل مسئله، اضافه کردن را به حذف کردن ترجیح میدهند» تأیید کنند. یکی از پژوهشهای شناختهشدهای که تمایل ما به «اضافه کردن» را نشان داد، در سال ۲۰۲۱ انجام شد. آدامز و کلوتز و همکارانشان با گزارش یک پژوهش گفتند (+): انسانها به شکل سیستماتیک «راهحلهای حذفی» را در حل مسئلهها نادیده میگیرند.
حتی یکی از این پژوهشگران یعنی لیدی کلوتز (Leidy Klotz)، استاد رشتههای مهندسی و معماری دانشگاه ویرجینیا، کتابی هم با عنوان Subtract دربارهٔ همین موضوع نوشت.
دربارهٔ پژوهش آدامز و کلوتز
جزئیات پژوهش آدامز و همکارانش را میتوانید در مقالهشان بخوانید. اما آنچه برای بحث ما کافی است، این است که آنها در یک سلسله آزمایش به شرکتکنندگان جدولهایی ۱۰ در ۱۰ را نشان دادند. بعضی از خانههای جدول خالی و برخی دیگر رنگ شده بودند. شرکتکنندگان با کلیک کردن میتوانستند وضعیت رنگ خانهها را تغییر دهند. یعنی اگر روی خانهٔ رنگی کلیک میکردند، سفید میشد و اگر روی خانهٔ سفید کلیک میکردند رنگی میشد.
در هر مورد از آنها خواسته شد تا با کلیک کردن کاری کنند که تصویر داخل خانهها هم به شکل افقی و هم عمودی متقارن شود:
جالب اینجاست که با وجودی که اغلب با چند کلیک ساده و حذف چند خانهٔ رنگی میشد کل تصویر را متقارن کرد، شرکتکنندگان با تعداد کلیکهای بسیار بیشتر، سعی میکردند با رنگ کردن خانههای خالی به تصویری متقارن برسند.
اجرای این آزمایش به شیوههای متنوع و با روشهای مختلف تأیید میکرد که ذهن انسانها به سادگی به سراغ راهحلهای حذفی نمیرود.
این نکتهای است که تجربهٔ صاحبنظران در حوزههای مختلف هم آن را تأیید میکند. مثلاً در کتاب پروژه اصطکاک که آن را به عنوان یکی از منابع درس مشاوره مدیریت معرفی کردیم، رابرت ساتن و هاگی رائو توضیح میدهند که یکی از ریشههای اصلی اصطکاک سازمانی این است که مدیران و کارشناسان، اغلب برای حل مسئلهها به سراغ راهحلهای افزایشی میروند و نه حذفی. و همانطور که حدس میزنید، چیزهایی که امروز اضافه میشوند، فردا خود به منشاء مشکلات تازه تبدیل خواهند شد.
منظور از Exnovation (نوبری/نوکاهی) چیست؟
دسترسی کامل به این درس و ۷۶ درس دیگر دربارهٔ تصمیم گیری و حل مسئله برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است. تا کنون ۱۲۶۹۵ نفر از متممیها مجموعاً ۲۵۶۱۳ تمرین در درسهای تصمیم گیری و حل مسئله ثبت کردهاند.
با عضویت ویژهٔ متمم علاوه بر این ۷۶ درس به هزاران درس دیگر از جمله درسهای زیر دسترسی پیدا میکنید. درسهای زیر صرفاً چند نمونه هستند:
تفکر سیستمی | تفکر استراتژیک | مهارت یادگیری
دوره MBA | توسعه فردی | سبک زندگی
مشاوره مدیریت | کوچینگ | مدیریت جلسه
مذاکره | مدیریت تعارض | مهارت های ارتباطی
Exnovation یا نوبری (نوکاهی) چیست؟
بحث «exnovation / نوکاهی» در قالب محتوای تشویقی ارائه شده و برای کسانی نمایش داده میشود که تمرین همین درس را انجام دادهاند.
پس از ثبت تمرین درس و انتشار آن توسط متمم، دوباره به همین درس مراجعه کنید تا بخشی را که به محتوای درس اضافه خواهد شد ببینید.
تمرین و مشارکت در بحث
به یک مسئله در زندگی شخصی، محیط شغلی یا جامعه فکر کنید. مسئلهای که برای حل آن چیزی به وضع موجود اضافه شده، یا اغلب مردم و مدیران معتقدند که با اضافه کردن چیزی میشود آن مسئله را حل کرد.
حالا ببینید آیا پیشنهاد یا ایدهای از جنس «حذف »دارید که به نظرتان در حد یک گزینه قابلبررسی باشد؟
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مهارت حل مسئله به شما پیشنهاد میکند:
- مسئله چیست؟ روشها و تکنیکهای حل مسئله چه هستند؟
- تفاوت مشکل و مسئله چیست؟ منظور از تبدیل مشکل به مسئله چیست؟
- انواع مسئلهها بر اساس سطح پیچیدگی
- تشخیص مسئله و تعریف مسئله | مسئله یابی گام اول حل مسئله است
- آموزش سوال پرسیدن | مهم است اما چگونه؟
- مدیران هجده ثانیهای – نقش شنیدن در تشخیص مسئله
- یک استراتژی متفاوت برای رقابت پپسی و کوکاکولا
- تفکر واگرا و تفکر همگرا
- خلاقیت چیست؟ | خلاقیت را میتوان مانند سرمایه گذاری دید
- دیدن به شکلی دیگر | تمرینی برای خلاقیت
- طوفان فکری چیست؟ | چند قانون اساسی طوفان فکری (بارش فکری)
- منظور از ریلکس کردن یک مسئله چیست؟
- معمای انتخاب وزنه برای ترازو | زنگ تفریح
- اهمیت وقفه و خوابیدن روی یک مسئله
- رسم نمودار استخوان ماهی | نمودار ایشیکاوا
- استعداد واقعی، تسلط بر فرایند حل مسئله است
- تعریف Trade-off یا داد و ستد (تصمیم گیری های چند معیاره)
- مدل ذهنی مبتنی بر حذف | «نوکاهی» هم به اندازهٔ «نوآوری» مهم است!
- هزینه فرصت از دست رفته و روش محاسبه آن
- خطاهای رایج در تعیین فهرست گزینهها و آلترناتیوها
- تفکر طراحی چیست؟ آشنایی با تعریف طراحی و مفهوم طراحی در حل مسئله
- کتاب علوم مصنوعی هربرت سایمون | کتابی درباره تفکر طراحی (و بسیاری چیزهای دیگر)
- تفاوت تفکر مهندسی و تفکر طراحانه در فرایند حل مسئله چیست؟
- طراحی رفتار و طراحی برای تغییر رفتار
- درس گرفتن از شکست برای موفقیت | چیپ هیث
- برون ریزی ذهنی
- برای مشورت در تصمیم گیری به چه کسانی مراجعه میکنید؟
- کتاب مهارت حل مسئله
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
۱۱۰ نظر برای مدل ذهنی مبتنی بر حذف | «نوکاهی» هم به اندازهٔ «نوآوری» مهم است!