تفکر خطی در برابر تفکر سیستمی

بحث تفکر خطی در برابر تفکر سیستمی، تا حد زیادی مکمل بحث تجزیه در برابر ترکیب است که در درس گذشته به آن پرداختیم.

با درک بهتر این موضوع، بهتر متوجه می‌شویم که در تفکر سیستمی به دنبال چه هستیم و نیز بهتر می‌توانیم سیستمی یا غیرسیستمی بودن قضاوت‌ها و تحلیل‌ها را درک کنیم.

البته لازم است بر این نکته هم تأکید کنیم که شاید اصطلاح تفکر خطی برای ما تازه باشد، اما مفهوم آن را همگی می‌شناسیم.

بنابراین می‌توانید این درس را صرفاً توضیحی در راستای آشنایی بیشتر با مفاهیم و اصطلاحات رایج در تفکر سیستمی (اصطلاحاً: ترمینولوژی سیستمی) در نظر بگیرید.

در جستجوی در دسترس‌ترین علت

به این پرسش‌ها و پاسخ‌ها (که ممکن است هر روز بشنوید و بخوانید) توجه کنید:

ویژگی مشترک این پرسش‌ و پاسخ‌ها چیست؟ یک علت مشخص مطرح شده و فرض کرده‌ایم در اثر آن، یک رویداد مشخص (معلول) به وقوع پیوسته است.

چارچوب کلی این نوع استدلال را می‌توان به صورت زیر نشان داد:

البته همیشه زنجیر استدلال در این حد کوتاه نیست. حتی ممکن است چند لایه عمیق‌تر هم مورد توجه قرار گیرد. به عنوان مثال: تحریم‌ها باعث کاهش ارزش پول ملی شده و این مسئله هم به افزایش قیمت طلا منجر شده است:

همین شکلِ زنجیره‌ی استدلال است که باعث شده این شیوه‌ی تفکر را تفکر خطی بنامند.

البته تفکر خطی می‌تواند ظاهر پیچیده‌تری هم داشته باشد. به این نمونه توجه کنید:

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری تفکر سیستمی به شما پیشنهاد می‌کند: