سری مطالب حوزه تفکر سیستمی
تفکر خطی در برابر تفکر سیستمی
بحث تفکر خطی در برابر تفکر سیستمی، تا حد زیادی مکمل بحث تجزیه در برابر ترکیب است که در درس گذشته به آن پرداختیم.
با درک بهتر این موضوع، بهتر متوجه می‌شویم که در تفکر سیستمی به دنبال چه هستیم و نیز بهتر می‌توانیم سیستمی یا غیرسیستمی بودن قضاوت‌ها و تحلیل‌ها را درک کنیم.
البته لازم است بر این نکته هم تأکید کنیم که شاید اصطلاح تفکر خطی برای ما تازه باشد، اما مفهوم آن را همگی می‌شناسیم.
بنابراین می‌توانید این درس را صرفاً توضیحی در راستای آشنایی بیشتر با مفاهیم و اصطلاحات رایج در تفکر سیستمی (اصطلاحاً: ترمینولوژی سیستمی) در نظر بگیرید.
در جستجوی در دسترس‌ترین علت
به این پرسش‌ها و پاسخ‌ها (که ممکن است هر روز بشنوید و بخوانید) توجه کنید:
چرا نرخ بیکاری در کشور افزایش پیدا کرده؟ چون کارخانه‌های بسیاری تعطیل شده‌اند. چرا دلار گران شد؟ تحریم‌ها باعث شد ارزش پول ملی کاهش یافته و دلار گران شود. چگونه در کار خود موفق شدی؟ با تلاش و پشتکار. چرا ما به یکدیگر چندان اعتماد نداریم؟ چون از اعتماد کردن خوش‌خاطره نیستیم. چرا هوا این‌قدر آلوده شده؟ با این همه ماشین، انتظار داشتی آلوده نشود؟
ویژگی مشترک این پرسش و پاسخ‌ها چیست؟ یک علت مشخص مطرح شده و فرض کرده‌ایم در اثر آن، یک رویداد مشخص (معلول) به وقوع پیوسته است.
چارچوب کلی این نوع استدلال را می‌توان به صورت زیر نشان داد:
البته همیشه زنجیر استدلال در این حد کوتاه نیست. حتی ممکن است چند لایه عمیق‌تر هم مورد توجه قرار گیرد. به عنوان مثال: تحریم‌ها باعث کاهش ارزش پول ملی شده و این مسئله هم به افزایش قیمت طلا منجر شده است:
همین شکلِ زنجیره‌ی استدلال است که باعث شده این شیوه‌ی تفکر را تفکر خطی بنامند.
البته تفکر خطی می‌تواند ظاهر پیچیده‌تری هم داشته باشد. به این نمونه توجه کنید:
محدودیت در دسترسی کامل مجموعه تفکر سیستمی
دسترسی کامل به مجموعه درس‌های تفکر سیستمی برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است.
با عضویت ویژه در متمم، علاوه بر دسترسی به مجموعه درس‌های تفکر سیستمی، به مجموعه گسترده‌تری از درس‌ها به شرح زیر نیز دسترسی پیدا خواهید کرد:
البته اگر تفکر سیستمی برای شما جذاب است، شاید بهتر باشد از میان درس‌ها و مطالب مطرح شده، ابتدا مطالعه‌ی مباحث زیر را در اولویت قرار دهید:
گزینه‌ی دیگر هم، پیگیری منظم مجموعه درس‌های دوره MBA متمم است.
اگر به جای رویدادهای نهایی، ریشه‌ها و عناصر میانی که ما در نمودارهای این درس به کار بردیم، قصد داشتید یک سیستم واقعی و عینی را مثال بزنید و توضیح دهید که نگاه خطی و سیستمی چه تفاوتی دارند، به سراغ چه مثالی می‌رفتید؟
شما تاکنون در این بحث مشارکت نداشته‌اید.
برخی از دوستان متممی که به این درس علاقه مندند: , , , ,
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری تفکر سیستمی به شما پیشنهاد می‌کند:
- تعریف سیستم چیست؟ تفکر سیستمی چیست؟ (نقشه راه درس)
- یک کلیپ تصویری درباره تفکر سیستمی (بالانس)
- فایل صوتی معرفی تفکر سیستمی
- فایل صوتی :مبانی و مفاهیم تفکر سیستمی
- تعریف سیستم و تفکر سیستمی
- چگونه می‌توان به یکی از بهترین خودروسازان جهان تبدیل شد؟ (اتلی هارداسن)
- رویکرد سیستمی یعنی توجه به ترکیب (سنتز) به جای تجزیه (آنالیز)
- تفکر خطی در برابر تفکر سیستمی
- گرفتار کدامیک هستید: مشکل سیستمی یا مشکل در سیستم؟
- مبانی تحلیل سیستم (اجزا، روابط، هدف)
- نقاط اهرمی، نقاط کلیدی و نقاط مرزی در سیستمها
- راهکارها را با توجه به محدوده اثر و افق زمانی آنها تحلیل کنید
- اثر مار کبرا – کاربرد تفکر سیستمی در سیاست گذاری
- نگرش کوتاه مدت آفت تفکر سیستمی
- وقتی سیستمها در برابر سیاست شما مقاومت میکنند
- آنکس که راه حل مسئله را میدانست، عاشق مسئله شده است
- تفاوت رویداد و روند در تفکر سیستمی و تحلیل سیستمها
- گاوین اشمیت: فاصله بین خبرها و فهم ما
- راسل اکاف و تدوین مدرن تفکر سیستمی
- راسل اکاف، تفکر سیستمی و هدفهای ضمنی
- مسائل چند ریشهای: زنبورهایی که ناپدید میشدند
- چه کسی مقصر است؟
- تفکر سیستمی (فایل صوتی سمینار محمدرضا شعبانعلی)
- همیشه نمیتوان از مطالعات آماری، نظریه های علمی استخراج کرد
- بازخورد یا فیدبک چیست؟
- آرکتایپهای سیستمی (۱): جابجایی بار در سیستم
- آرکتایپهای سیستمی (۲): موفقیت سهم موفقهاست
- آرکتایپهای سیستمی (۳): گلولههای برفی و محدودیتهای رشد
- آرکتایپهای سیستمی (۴): فرسایش تدریجی اهداف و استانداردها
- تعریف نگرش سیستمی با یک مثال از پیتر سنگه
- نگرش سیستمی و مرور آن توسط راسل اکاف (۱)
- راسل اکاف: نگرش سیستمی، تحلیل مستقل از محیط را نمیپذیرد (۲)
- آیا نمایشگاه کتاب به کتابفروشیها آسیب میزند؟
- پارادوکس ایکاروس – همان چیزی که موفقمان کرده می‌تواند باعث شکستمان شود
- پیتر سنگه و چند جمله کوتاه در مورد تفکر سیستمی
- کتاب پنجمین فرمان نوشته پیتر سنگه درباره سازمان یادگیرنده
- کتاب رقص تغییر | چالشهای تغییر پایدار | پیتر سنگه
- پروژه پایانی درس تفکر سیستمی
چند مطلب پیشنهادی:
برخی از سوالهای متداول درباره متمم
با متمم همراه شوید
آیا می‌دانید که فقط با درج نام کاربری و ایمیل خود می‌توانید به جمع متممی‌ها بپیوندید؟
نویسنده‌ی دیدگاه : محمدامین نجفی
در این تمرین به بررسی سیستم ازدواج های منجر به طلاق به دلیل فساد اخلاقی پرداخته ام.
فقط لطفا دقت بفرمایید که من نه متأهلم نه مشاور. از این مجردهایی هستم که فکر می کنن همه چیز رو درباره یک ازدواج موفق می دونن! خدا آخر و عاقبتمون رو بخیر کنه!
در عکس اول تحلیل بر اساس نگاه خطی انجام شده است:
در عکس دوم تحلیل بر اساس نگاه سیستمی انجام شده است: