اثر مار کبرا | کاربرد تفکر سیستمی در سیاست گذاری
پیش‌نیاز مطالعه این درس:
از دوستان عزیز متممی انتظار می‌رود پس از مطالعه این درس بتوانند:- داستان مربوط به اثر کبرا یا اثر مار کبرا (Cobra Effect) را تعریف کنند.
- داستان مربوط به اثر موش (Rat Effect) را تعریف کنند.
- بتوانند برای اثر کبرا در زمینه‌های دیگر (شامل زندگی فردی و اجتماعی و نیز حوزه‌ی کسب و کار) مثال بزنند.
- اصلاح Counter-intuitive یا مخالف شهود اولیه (یا ضد شهود) را به خاطر بسپارند و به کار ببرند.
این درس دارای محتوای تشویقی با عنوان دزدان دریایی کارائیب است.
در درس قبل به این نکته‌ی مهم پرداختیم که وقتی برای یک مشکل یا چالش، راهکاری ارائه می‌کنیم، نمی‌توانیم به سادگی در مورد اثربخش بودن یا نبودن آن راهکار یا هزینه‌های احتمالی آن راهکار قضاوت کنیم.
برای اینکه بتوانیم در مورد اثرات و نتایج یک راهکار قضاوت کنیم، باید ابتدا از خود بپرسیم که اثرات این راهکار را در کدام حوزه‌ها مد نظر داریم؟ همچنین به این سوال هم پاسخ بدهیم که اثرات این راهکار را در چه مدت زمان، مورد توجه قرار می‌دهیم؟
این مبحث که در کتابهای علمی تحت عنوان توجه به محدوده‌ی اثر و افق زمانی مطرح می‌شود، در گفتگوها و کتابهای عمومی‌تر، با عنوان اثر کبرا یا اثر مار کبرا مورد بحث قرار می‌گیرد.
در این درس، داستانی را که باعث شکل‌گیری این اصطلاح شده است، با هم مرور می‌کنیم.
سالها پیش وقتی هند مستعمره‌ی انگلیسی‌ها بود، تعداد مارهای کبرا در سطح شهر دهلی به میزان چشم‌گیری افزایش یافته بود.
این مسئله یک خطر جدی محسوب می‌شد و باید به شکلی برای آن چاره‌اندیشی می‌کردند.
دولت احساس کرد به تنهایی نمی‌تواند از عهده‌ی مدیریت این وضعیت و رفع این چالش برآید. به همین علت تصمیم گرفته شد که از مشارکت شهروندان هم برای رفع این مشکل استفاده شود.
دسترسی کامل به مجموعه درس‌های تفکر سیستمی برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است. با عضویت ویژه در متمم، علاوه بر دسترسی به مجموعه درس‌های تفکر سیستمی، به مجموعه گسترده‌تری از درس‌ها به شرح زیر نیز دسترسی پیدا خواهید کرد:
البته بررسی‌های آماری ما نشان داده که علاقه‌مندان به درس‌های تفکر سیستمی، از میان مجموعه درس‌های متمم به مطالعه‌ی درس‌های زیر بیشتر علاقه‌مند بوده‌اند:
مدل ذهنی | تفکر استراتژیک | تفکر نقادانه
کوچینگ | مشاوره مدیریت | استعدادیابی
تصمیم گیری | حل مسئله | مدیریت زمان | یادگیری
گزینه‌ی دیگر هم پیگیری منظم مجموعه درس‌های دوره MBA متمم است.
اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید درباره‌ی متمم بیشتر بدانید، می‌توانید نظرات دوستان متممی را درباره‌ی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی می‌شناسند:
این درس یک بخش تشویقی دارد
عنوان مطلب تشویقی: دزدان دریایی کارائیب
بخش تشویقی برای کسانی نمایش داده می‌شود که تمرین همین درس را انجام داده‌‌اند.
پس از ثبت تمرین درس و انتشار آن توسط متمم، دوباره به همین درس مراجعه کنید تا بخشی را که به محتوای درس اضافه خواهد شد ببینید.
تمرین و مشارکت در بحث
چه مثال‌های دیگری در ذهن دارید که از جنس اثر کبرا یا اثر موش باشند؟
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری تفکر سیستمی به شما پیشنهاد می‌کند:
- تفکر سیستمی چیست؟ | دوره آموزشی تفکر سیستمی | از تعریف تا تحلیل سیستمها
- تفکر سیستمی به زبان ساده
- فایل صوتی معرفی دوره آموزشی تفکر سیستمی
- یک کلیپ تصویری درباره تفکر سیستمی (بالانس)
- راسل اکاف (راسل ایکاف) | تدوینگر تفکر سیستمی
- کتاب تفکر سیستمی (مدیریت آشوب و پیچیدگی) | جمشید قراچه داغی
- کتاب تفکر سیستمی | چگونه جزوه تفکر سیستمی دنلا مدوز به کتاب تبدیل شد؟
- لودویگ فون برتالانفی | نویسندهٔ کتاب نظریه عمومی سیستمها
- پیتر سنگه و چند جمله کوتاه در مورد تفکر سیستمی
- تعریف سیستم چیست؟ | سیستمهای باز و بسته | چند مثال از انواع سیستم
- سیستم باز چیست؟ | ویژگیهای سیستم باز و چند مثال
- رویکرد سیستمی در یک جمله | توجه به ترکیب (سنتز) به جای تجزیه (آنالیز)
- چگونه میتوان به یکی از بهترین خودروسازان جهان تبدیل شد؟ (اتلی هارداسن)
- تفکر خطی در برابر تفکر سیستمی
- رفتارهای غیرمنتظرهٔ سیستمها | وقتی سیستم در برابر سیاستگذار مقاومت می‌کند
- رویکرد سیستمی | نگاه چندبعدی در برابر تکبعدی
- هم پایانی در سیستمها | برای رسیدن به مقصد تنها یک راه وجود ندارد
- گرفتار کدامیک هستید: مشکل سیستمی یا مشکل در سیستم؟
- مدل کوه یخ در تفکر سیستمی | آیا به تفاوت رویداد و روند توجه دارید؟
- گاوین اشمیت: فاصله بین خبرها و فهم ما
- مبانی تحلیل سیستم (اجزا، روابط، هدف)
- نقاط اهرمی، نقاط کلیدی و نقاط مرزی در سیستمها
- همیشه نمیتوان از مطالعات آماری، نظریه های علمی استخراج کرد
- راسل اکاف، تفکر سیستمی و هدفهای ضمنی
- مسائل چند ریشهای | زنبورهایی که ناپدید میشدند
- چه کسی مقصر است؟ | به علتهای نزدیک قانع نشویم
- بازخورد یا فیدبک چیست؟
- بازخورد در مدیریت | هر نظر، نقد یا پیامی بازخورد نیست
- راه‌کارها را با توجه به محدوده اثر و افق زمانی آنها تحلیل کنید
- اثر مار کبرا | کاربرد تفکر سیستمی در سیاست گذاری
- معرفی پادکست فریکونومیکس | استیون لویت و استیون دابنر
- جنگ با گنجشکها | هزینهٔ نادیده گرفتن پیچیدگیهای سیستمی
- مالیات پنجره | نیت خیری که سنگفرش جادهٔ جهنم شد
- دایره همدلی | ما با چه کسانی همسرنوشت هستیم؟
- بدهی ما به آینده | عمری به اندازهٔ عمر همهٔ انسانها
- آرکتایپهای سیستمی | جابجایی بار در سیستم
- آرکتایپهای سیستمی | موفقیت سهم موفقهاست
- آرکتایپهای سیستمی | گلولههای برفی و محدودیتهای رشد
- آرکتایپهای سیستمی | فرسایش تدریجی اهداف و استانداردها
- آرکتایپهای سیستمی | هدف گذاری اشتباه برای سیستمها
- آنکس که راه حل مسئله را میدانست، عاشق مسئله شده است
- تعریف نگرش سیستمی با یک مثال از پیتر سنگه
- پارادوکس ایکاروس | همان چیزی که موفقمان کرده میتواند باعث شکستمان شود
- سواری رایگان | پسورد اینترنت همسایهام را میدانم!
- آیا نمایشگاه کتاب به کتابفروشیها آسیب میزند؟
- مالیات آمازون یک راهکار سیستمی است یا غیرسیستمی؟
- درباره مصرف پلاستیک و حفظ محیط زیست | تجربه ذهنی
- ضررهای سیگار | سنگینترین حکم خسارت در تاریخ دادگاههای جهان
- اثر گلخانه ای | گرمایش زمین چیست و چرا باید به آن توجه کنیم؟ | بخش اول
- نگرش سیستمی (مرور و جمعبندی) | به روایت راسل اکاف
- کتاب پنجمین فرمان نوشته پیتر سنگه درباره سازمان یادگیرنده
- کتاب رقص تغییر | چالشهای تغییر پایدار | پیتر سنگه
- کتاب «دربارهٔ سیستمهای هدفمند» | راسل اکاف
- اتاق خبر | درس تفکر سیستمی
- پروژه پایانی درس تفکر سیستمی
برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)
ثبت‌نام | اطلاعات بیشتر فهرست درس‌های متمم
۱۹۳۸ نظر برای اثر مار کبرا | کاربرد تفکر سیستمی در سیاست گذاری