ضررهای سیگار | سنگینترین حکم خسارت در تاریخ دادگاههای جهان
سخت است کسی را پیدا کنید که ضررهای سیگار را نداند و قبول نداشته باشد.
بیشتر ما در اطراف خود کسانی را دیدهایم که به علت مصرف سیگار، به بیماریهای جدی قلبی و عروقی گرفتار شدهاند و حتی بر اثر سکته یا سرطان، جان خود را از دست دادهاند.
با این حال، صنعت دخانیات با جدیت به فعالیت خود ادامه میدهد.
تولیدگنندگان اصلی سیگار در کشورهایی مثل آمریکا، انگلیس، هند و ژاپن که از نظر اقتصادی پیشتاز هستند (+)، معمولاً بر «آزادی فردی» تأکید میکنند و میگویند که هیچکس مجبور نیست سیگار بکشد و اگر کسی سیگار میکشد، خودش این را انتخاب کرده است. پس ما در این باره مسئولیتی نداریم.
در کشورهایی که اقتصاد ضعیفتر و ساختار غیردموکراتیکتر دارند، تأکید بر «آزادی فردی» چندان خریدار ندارد و این مفهوم، بخشی از گفتمان عمومی نیست. بنابراین در چنین کشورهایی معمولاً روی بحث «مصرف ارز (ارزبری)» و «قاچاق» تأکید میشود. تولیدکنندگان در این کشورها تأکید میکنند که سیگاریها، به هر حال سیگار میکشند؛ چه ما باشیم و چه نباشیم. فقط اگر ما نباشیم، سیگار خارجی قاچاق میشود و علاوه بر این که ضرر به سلامتی از بین نمیرود، ارز هم خارج میشود.
ما در درس مالیات گناه به این موضوع پرداختهایم و قرار نیست در اینجا دوباره آن را تکرار کنیم.
اما اصل حرف این است که یک صنعت مضرّ با محصولی مضرّ و تبعات جدی بر سلامت افراد، در سراسر دنیا در حال فعالیت است و در هر نقطهای از جغرافیا، بهانهای برای ادامهٔ فعالیت خود پیدا میکند.
داستان تقلای صنعت دخانیات برای زنده ماندن و تلاش دولتها و فعالان حوزهٔ سلامت برای محدود کردن این صنعت، حاوی داستانهای بسیار آموزندهای است که در این درس میخواهیم یکی از آنها را برای شما تعریف کنیم.
این داستان از کتاب قرن سیگار (The Cigarette Century) اقتباس شده است.
ماجرای جریمهٔ ۲۴۶ میلیارد دلاری صنعت دخانیات آمریکا
عدد را درست خواندهاید: ۲۴۶ میلیارد دلار. این خسارتی است که صنعت دخانیات آمریکا متعهد شد به ایالتهای آسیبدیده از مصرف سیگار پرداخت کند.
تاریخ بشر به یاد ندارد که حکمی چنین سنگین برای هیچ شخصیت حقیقی یا حقوقی (چه به صورت فردی و چه جمعی) صادر شده باشد و به نظر هم نمیرسد که در آیندهٔ نزدیک، حکم قضایی دیگری بتواند این رکورد را بشکند.
داستانِ آنچه بر صنعت دخانیات آمریکا گذشته، صرفاً یک داستان آمریکایی نیست. بلکه ماجرایی است که از جنبههای مختلف میتواند برای علاقهمندان به تفکر سیستمی آموزنده باشد.
هم از این جهت که بسیاری از اثرات مخرب سیگار، در زمانها و مکانهایی دورتر از «محل مصرف» و «فرد مصرفکننده» مشاهده میشود و هم از آن رو که بخش بزرگی از تلاشهایی که برای محدود کردن این صنعت انجام شده، در نهایت نتیجهٔ عکس داشته است.
بنابراین داستان صنعت دخانیات میتواند برای درک بهتر مفهوم افق زمانی و مکانی و نیز اثر مار کبری مفید باشد.
اغراق نیست اگر بگوییم طی دهههای اخیر، بخش حقوقی شرکتهای دخانیاتی، به اندازهٔ بخش عملیاتی که مسئول کاغذپیچی توتون و توزیع سیگار است، فعال بوده است.
همواره کسانی بودهاند که از ضررهای سیگار شکایت کرده و از دادگاهها خواستهاند که شرکتهای دخانیاتی را به پرداخت غرامت محکوم کنند. اما همانطور که میتوانید حدس بزنید، ثروت هنگفت شرکتهای دخانیاتی و قدرت عظیم آنها در لابیگری باعث شده که بیشتر این دادگاهها به سود شرکتهای دخانیاتی به پایان برسند.
در این میان، دادگاههای برگزار شده در ایالتهای مختلف آمریکا، به این علت که روند و جزئیاتشان به شکل دقیق و شفاف، ثبت و منتشر شده، میتوانند گزینهٔ خوبی برای بررسی روند تاریخی مقابلهٔ «فعالان حوزهٔ سلامت» و «فعالان صنعت دخانیات» باشند:
بخش تکمیلی برای ارزیابهای درس تفکر سیستمی
فهرست موضوعات مطرح شده در بخش تکمیلی
- ماجرای نجاری به نام نیتان هورتون
- چگونه یک مهماندار هواپیما، مسیر تاریخی صنعت دخانیات را تغییر داد؟
- دادگاهها چگونه به نفع شرکتهای دخانی عمل کردند؟
- یک پیچ تاریخی در جدال میان سیگار و سلامت
- در پایان چه کسی برنده شد؟ آسیبدیدگان سیگار یا تولیدکنندگان سیگار؟
این مباحث تکمیلی برای کسانی نمایش داده میشود که ارزیاب درس تفکر سیستمی باشند. ویژگیهای ارزیابها را میتوانید در اتاق خبر تفکر سیستمی بخوانید. همچنین شاید بخواهید بدانید که چرا برخی مطالب صرفاً برای ارزیابها نمایش داده میشوند؟
ضمناً اگر در درسهای مختلف تمرین انجام دادهاید و در بحثها مشارکت داشتهاید، میتوانید در صفحه پروفایل خود ببینید که ارزیاب چه درسهایی هستید.
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری تفکر سیستمی به شما پیشنهاد میکند:
- تفکر سیستمی چیست؟ | دوره آموزشی تفکر سیستمی | از تعریف تا تحلیل سیستمها
- تفکر سیستمی به زبان ساده
- فایل صوتی معرفی دوره آموزشی تفکر سیستمی
- یک کلیپ تصویری درباره تفکر سیستمی (بالانس)
- راسل اکاف (راسل ایکاف) | تدوینگر تفکر سیستمی
- کتاب تفکر سیستمی (مدیریت آشوب و پیچیدگی) | جمشید قراچه داغی
- کتاب تفکر سیستمی | چگونه جزوه تفکر سیستمی دنلا مدوز به کتاب تبدیل شد؟
- لودویگ فون برتالانفی | نویسندهٔ کتاب نظریه عمومی سیستمها
- پیتر سنگه و چند جمله کوتاه در مورد تفکر سیستمی
- تعریف سیستم چیست؟ | سیستمهای باز و بسته | چند مثال از انواع سیستم
- سیستم باز چیست؟ | ویژگیهای سیستم باز و چند مثال
- رویکرد سیستمی در یک جمله | توجه به ترکیب (سنتز) به جای تجزیه (آنالیز)
- چگونه میتوان بهترین خودرو جهان را ساخت؟ | دام بهینه سازی جزئی
- تفکر خطی در برابر تفکر سیستمی
- رفتارهای غیرمنتظرهٔ سیستمها | وقتی سیستم در برابر سیاستگذار مقاومت میکند
- رویکرد سیستمی | نگاه چندبعدی در برابر تکبعدی
- هم پایانی در سیستمها | برای رسیدن به مقصد تنها یک راه وجود ندارد
- گرفتار کدامیک هستید: مشکل سیستمی یا مشکل در سیستم؟
- مدل کوه یخ در تفکر سیستمی | آیا به تفاوت رویداد و روند توجه دارید؟
- گاوین اشمیت: فاصله بین خبرها و فهم ما
- مبانی تحلیل سیستم (اجزا، روابط، هدف)
- نقاط اهرمی، نقاط کلیدی و نقاط مرزی در سیستمها
- همیشه نمیتوان از مطالعات آماری، نظریه های علمی استخراج کرد
- راسل اکاف، تفکر سیستمی و هدفهای ضمنی
- مسائل چند ریشهای | زنبورهایی که ناپدید میشدند
- چه کسی مقصر است؟ | به علتهای نزدیک قانع نشویم
- بازخورد یا فیدبک چیست؟
- بازخورد در مدیریت | هر نظر، نقد یا پیامی بازخورد نیست
- راهکارها را با توجه به محدوده اثر و افق زمانی آنها تحلیل کنید
- اثر مار کبرا | کاربرد تفکر سیستمی در سیاست گذاری
- معرفی پادکست فریکونومیکس | استیون لویت و استیون دابنر
- جنگ با گنجشکها | هزینهٔ نادیده گرفتن پیچیدگیهای سیستمی
- مالیات پنجره | نیت خیری که سنگفرش جادهٔ جهنم شد
- دایره همدلی | ما با چه کسانی همسرنوشت هستیم؟
- بدهی ما به آینده | عمری به اندازهٔ عمر همهٔ انسانها
- آرکتایپهای سیستمی | جابجایی بار در سیستم
- آرکتایپهای سیستمی | موفقیت سهم موفقهاست
- آرکتایپهای سیستمی | گلولههای برفی و محدودیتهای رشد
- آرکتایپهای سیستمی | فرسایش تدریجی اهداف و استانداردها
- آرکتایپهای سیستمی | هدف گذاری اشتباه برای سیستمها
- آنکس که راه حل مسئله را میدانست، عاشق مسئله شده است
- تعریف نگرش سیستمی با یک مثال از پیتر سنگه
- پارادوکس ایکاروس | همان چیزی که موفقمان کرده میتواند باعث شکستمان شود
- سواری رایگان | پسورد اینترنت همسایهام را میدانم!
- آیا نمایشگاه کتاب به کتابفروشیها آسیب میزند؟
- مالیات آمازون یک راهکار سیستمی است یا غیرسیستمی؟
- درباره مصرف پلاستیک و حفظ محیط زیست | تجربه ذهنی
- تجربه ذهنی | مشارکت در درآمد فارغ التحصیلان دانشگاهها
- ضررهای سیگار | سنگینترین حکم خسارت در تاریخ دادگاههای جهان
- اثر گلخانه ای | گرمایش زمین چیست و چرا باید به آن توجه کنیم؟ | بخش اول
- نگرش سیستمی (مرور و جمعبندی) | به روایت راسل اکاف
- کتاب پنجمین فرمان نوشته پیتر سنگه درباره سازمان یادگیرنده
- کتاب رقص تغییر | چالشهای تغییر پایدار | پیتر سنگه
- کتاب «دربارهٔ سیستمهای هدفمند» | راسل اکاف
- اتاق خبر | درس تفکر سیستمی
- پروژه پایانی درس تفکر سیستمی
- منابع تکمیلی | دوره صوتی آموزش تفکر سیستمی محمدرضا شعبانعلی
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)
ثبتنام | اطلاعات بیشتر فهرست درسهای متمم
نویسندهی دیدگاه : زینب آخوندی
محتوای این مقاله برای من بسیار ارزشمند بود. خوب است حواسمان به این نکته باشد که بسیاری از کنشگری ها و حتی بسیاری از قوانین و راهکارها در طول زمان و تغییر گستره تاثیر به عکس خود تبدیل میشوند.
من با خواندن قسمت مرتبط با همکاری بین ایالت ها و کارخانه جات دخانیات یاد قانون ماده صد شهرداری ها و نقش کمیسیون های ماده صد افتادم. در واقع فلسفه قانون ماده صد این بود که تخلفات ساخت و ساز را کاهش دهد اما در عمل وقتی به منبعی برای تامین درآمد شهرداری ها تبدیل شد، یک همکاری آشکار میان شهرداری ها و متخلفان در حوزه ساخت و ساز شکل گرفت و در نهایت تمام فعالان ساخت و ساز به متخلف تبدیل شدند. این اتفاق یک شبه نیفتاد و یک عامل هم در آن موثر نبود اما اگر کسی که این قانون را مینوشت مسئله تخلفات ساخت و ساز را جزوی از یک سیستم اقتصادی در زمینه مسکن و ساختمان میدید شاید نوع دیگری برخورد میکرد.