چستر بارنارد
چستر بارنارد (Chester Barnard) را بیتردید میتوان یکی از نامهای بزرگ کلاسیک در مدیریت دانست.
پیتر دراکر وقتی در کتاب The Effective Executive خود، از ویژگیهای مدیر موفق حرف میزند، به حرفهای بارنارد و کتاب او ارجاع میدهد. هربرت سایمون دانشمند شناختهشده و برندهی جایزه نوبل هم، در مقدمهی کتاب Administrative Behavior، خود را وامدار و مدیون چستر بارنارد معرفی میکند و توضیح میدهد که بارنارد تأثیر بزرگی روی تفکر او دربارهی مفهوم سازمان گذاشته است (بارنارد در ۱۸۸۶ به دنیا آمده و در ۱۹۶۱ درگذشت).
نکته در اینجاست که این متفکر پیشکسوت و نظریهپرداز مدیریت، خود تحصیلات دانشگاهی را به پایان نبرده و آخرین مدرک تحصیلی رسمیاش، به دوران دبیرستان باز میگردد.
بارنارد تقریباً تمام دوران مدرسه هم، خرج تحصیل خود را با کار کردن درآورد و سه سال هم در دانشگاه هاروارد در رشتهی اقتصاد درس خواند. اما در نهایت، نتوانست این روند کار و درس را با هم ادامه دهد و پیش از به پایان رسیدن دورهی کارشناسی اقتصاد، درس و دانشگاه را رها کرد و به سراغ مشاغل تماموقت رفت.
بارنارد کار خود را از پایینترین ردههای شرکت AT&T (یا همان American Telephone & Telegraph Company) آغاز کرد و به تدریج به بالاترین ردههای مدیریتی این شرکت رسید.
همکاری او با این مجموعهی مخابراتی، نزدیک به چهار دهه ادامه داشت و در این مدت، همواره به اساتید دانشگاه کمک میکرد تا از شرکتهای زیرمجموعهی او برای مطالعه و تحقیق استفاده کنند (کسانی مانند لارنس هندرسون، التون مایو، والاس دونهام، لارس لُوِل و دیگران).
همین حفظ رابطه با دانشگاه و دانشگاهیان بود که او را با زبان آکادمیک آشناتر کرد و باعث شد که کتابهایش، از نظر چارچوب، معتبر بوده و با در نظر گرفتن شیوهی نگارش، دانشگاهی محسوب شوند.
البته بارنارد سمتهای اجرایی دیگری را هم تجربه کرد که از جملهی آنها میتوان به ریاست بنیاد راکفلر (Rockfeller Foundation) طی سالهای ۱۹۴۸ تا ۱۹۵۲ اشاره کرد (+/+).
کتابهای چستر بارنارد
بعد از اشاره به برخی از نکات برجستهی زندگینامه چستر بارنارد، وقت آن است که به حرفها و ایدهها و نظریههای چستر بارنارد بپردازیم و ببینیم او چه گفته که تا این حد مورد استقبال دانشمندان و نظریهپردازان مدیریت قرار گرفته است.
برای اینکه با چستر بارنارد آشنا شویم باید به سراغ کتابهای او برویم. چون بیشتر افرادی که از او تأثیرپذیرفته یا او را تحسین کردهاند، از طریق این کتابهای بارنارد با او آشنا شدهاند.
چستر بارنارد دو کتاب کلیدی دارد: یکی از آنها کتاب وظایف مدیریت یا وظایف مدیران (The Functions of the Executive) است که اولین ویرایش آن در سال ۱۹۳۸ منتشر شد.
دومین کتاب تأثیرگذار او، کتاب سازمان و مدیریت (Organization and Management) است که در سال ۱۹۴۸ منتشر شد.
او آثار و نوشتههای دیگری هم داشته است. اما معمولاً این دو کتاب به عنوان مبنای قضاوت در مورد بارنارد و نیز منبع بررسی ایدهها و افکار او مورد استناد قرار میگیرند.
کلمات کلیدی بارنارد: سازمان، اطلاعات، ارتباطات، کارایی، اثربخشی
بارنارد به مفهوم پردازی بسیار علاقهمند بود و اصرار داشت که هر واژه یا اصطلاحی که در نوشتههایش بهکار میبرد، ابتدا به صورت شفاف تعریف شود.
او حتی واژههایی مثل شخص، سازمان، فرد، کارایی و اثربخشی را هم تعریف میکند. در واقع میتوان گفت همهی کسانی که دربارهی کارایی و اثربخشی و تعریف و تفاوت آنها صحبت کردهاند، حرفها و دیدگاه خود را بر پایهی حرفهای بارنارد بنا کردهاند.
همچنین اصطلاحاتی مانند سازمان رسمی و سازمان غیررسمی، از جمله تعبیرهایی است که بارنارد در ادبیات مدیریت رواج داده است.
دسترسی کامل به این درس و ۴۲ درس دیگر دربارهٔ رفتار سازمانی و موضوعات وابسته به آن برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است. تا کنون ۶۰۸۱ نفر از متممیها مجموعاً ۵۱۱۸ تمرین در درسهای رفتار سازمانی ثبت کردهاند.
با عضویت ویژهٔ متمم علاوه بر این ۴۲ درس به هزاران درس دیگر از جمله درسهای زیر دسترسی خواهید داشت:
شخصیت شناسی | مذاکره | مدیریت تعارض
مهارت ارتباطی | هوش هیجانی | مهارت ارائه | فن بیان
گزارش نویسی | تصمیم گیری | کار تیمی
مشاوره مدیریت | کوچینگ | خودشناسی | هدف گذاری
مسیر شغلی | | تحلیل رفتار متقابل | مدیریت جلسه
دوره MBA (مطالعهٔ منظم همهی درسها)
دورههای صوتی مرتبط در فروشگاه متمم:
اهمیت بارنارد برای دنیای امروز ما
اگر به شما بگویند رفتار سازمانی برای چه کسانی مناسب است چه خواهید گفت؟ چه کسانی به ذهنتان میرسد؟ سن این افراد در چه محدودهای است؟ تحصیلاتشان چیست؟ ویژگیهای دموگرافیک آنها چگونه است؟
احتمالاً اکثر کسانی که به ذهنتان میرسد، مدیر یا کارمند هستند و در لیست حقوق یک شرکت حضور دارند و قراردادی هم برای کار امضا کردهاند.
اما وقتی بارنارد میگوید سازمان یعنی حضور هدفمند آگاهانه در یک گروه، متوجه میشویم که اعضای یک گروه تلگرام، فالورهای یک اکانت در شبکههای اجتماعی، کل اعضای متمم و خلاصه بسیاری از مجموعههایی که میشناسیم، از جنس سازمان هستند.
رفتار سازمانی، الزاماً به رفتار کارمندها و مدیرانشان محدود نیست. بلکه مباحث آن حتی میتواند دغدغهی یک نوجوان دبیرستانی باشد که یک گروه کوچک دیجیتال دوستانه را مدیریت میکند.
بارنارد اگر چه بیش از نیم قرن پیش درگذشته و حرفهایش در مورد سازمان، چند دهه قبل از ظهور اینترنت بوده است؛ اما امروز بیش از زمان خود او، میتوان از اندیشهها و نگرش او الهام گرفت و مصداقهایی که ما برای حرفهای او میشناسیم، از آنچه خودش هم میدانست و میتوانست تصور کند، بیشتر است.
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری متفکران کلاسیک مدیریت به شما پیشنهاد میکند:
- نویسندگان، نظریه پردازان و متفکران مدیریت | شما چه کسانی را میشناسید؟
- نویسندگان و دانشمندان کلاسیک مدیریت و روانشناسی مرتبط با مدیریت
- انقلاب صنعتی | دوران انقلاب صنعتی در اروپا چگونه آغاز شد؟
- فردریک تیلور و تیلوریسم | مدیریت علمی تیلور چه میگوید؟
- هنری گانت | از طراحی گانت چارت تا توسعه مدیریت علمی
- مک دونالدی شدن | منظور جورج ریتزر از مک دونالدیزاسیون چیست؟
- مزایا و معایب مک دونالدیزه شدن سازمانها، کسب و کارها و جامعه
- پیتر دراکر کیست؟ | مروری بر زندگی و کتابهای پیتر دراکر
- پیتر دراکر در کلاس درس – قسمت اول
- پیتر دراکر در کلاس درس – قسمت دوم
- درسهای پیتر دراکر: گذشته همیشه چراغ راه آینده نیست
- درسهای پیتر دراکر: همیشه پاسخ این سوالات را آماده داشته باشید!
- هنری فایول | اصول مدیریت فایول و نقش او در تاریخ مدیریت
- چستر بارنارد
- جملاتی از ادوارد دمینگ
- تئودور لویت (Theodore Levitt) – از بزرگان بازاریابی مدرن
- دنیل پینک
- تام پیترز و مدل هفت اس مکنزی
- هشت ویژگی شرکتهای موفق (کتاب در جستجوی برتری)
- چارلز هندی | نظریه پرداز و نویسنده کتاب خدایان مدیریت
- جامعه پساصنعتی | معرفی کتاب دانیل بل
- کریس آرجریس
- ادگار شاین | نظریه پرداز فرهنگ سازمانی
- هربرت سایمون (زندگینامه و دستاوردها)
- هنری مینتزبرگ
- ادوین لاک کیست؟ | نظریه پرداز روانشناسی سازمانی و هدف گذاری
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : ناهید عبدی
شاید تهیۀ فهرستی از مهمترین سازمانهایی که از آنها تأثیر میگیریم یا بر آن تأثیر میگذاریم، بتواند مسیری که در آن هستیم و آیندهای که پیش رو داریم را برایمان شفافتر کند.
ازآنجاییکه یاد گرفتیم هر سازمان هویتی مستقل دارد و یک موجود زندۀ اجتماعی مستقل از اعضایش محسوب میشود، پس بهصورت بالقوه قدرت تأثیرگذاری و ظرفیت یادگیری یا تخریب زیادی دارد.
اینکه هر فرد در ارتباط با این سازمان چطور واکنش نشان میدهد و بهعنوان یک هویت مستقل، چطور زندگیاش را تحت تأثیر این سازمان اداره میکند به دو کلمۀ کلیدی در این جمله برمیگردد: سازمان یعنی حضور هدفمند آگاهانه در یک گروه
یعنی حضور هدفمند و حضور آگاهانه.
پس اگر برای بررسی ابعاد مختلفی زندگی به نوع حضوری که در سازمانهای مختلف داریم، دقت کنیم، احتمالاً به چراییِ مسائلی که در زندگی با آنها مواجه هستیم و انتخاب راهحلهایی که برمیگزینیم بهتر آشنا میشویم.
میزان حضورمندی هدفمند و آگاهانه در سازمانهای مختلف، خطمشی اصلی زندگی فرد را تعیین میکند. حالا ممکن است این حضورمندی را یک نفر در سازمانی واحد بهعنوان سازمان مادر تجربه کند یا تحت تأثیر چند سازمان مختلف باشد که سهمی یکسان به آنها بخشیده است.
مثلاً سازمان متمم را در نظر بگیریم.
این سازمان میتواند برای یک نفر سازمانی مادر محسوب شود بهطوریکه در مرکزیت توجه و زندگی او قرار داشته باشد. احتمال اینکه رفتار و عملکرد و مدل ذهنی این فرد در سایر سازمانهایی که عضو آن است تحت تأثیر مطالبی باشد که در اینجا یاد میگیرد بسیار زیاد است.
نوع حضور و میزان هدفمند بودن فرد در این سازمان میتواند مشخص کند چرا این فرد انتخابهای خاصی دارد، احساس به خصوصی را در موقعیتهای مختلف تجربه میکند و چرا به بعضی از شرایط محیطی پاسخ مثبت یا منفی میدهد.
یا ممکن است فردی دیگر، در کنار سازمان متمم تأثیرگذاری و تأثیری پذیری جدی از چند سازمان دیگر داشته باشد بهطوریکه با دادن سهم یکسان به این سازمانهای اصلی، بیشترین رفتارها و عملکردش در زندگی را تحت تأثیر آنها شکل بدهد.
بده بستانی که بین تجربیات و دادههای این سازمانها در زندگی و ذهن فرد اتفاق میافتد، باعث میشود این فرد هر بار تحت تأثیر هر سازمان، یک هویت مستقل تازه را تجربه کند و همراه با تجربیات جدید و نگاه متفاوتی که پیدا میکند، بر دیگر سازمانهایی که مدیریت میکند یا عضو آن است تأثیر بگذارد.