مراحل نوشتن مقاله و سایر مطالب غیرداستانی

بسیاری از ما این را تجربه کرده‌ایم که وقتی یک آشپز را به حال خود رها کنیم، در مقایسه با زمانی که قرار است گام به گام کارهایش را برایمان توضیح دهد، غذای خوشمزه‌تری دریافت خواهیم کرد.

این ویژگی صرفاً به آشپزها محدود نیست. اکثر افراد حرفه‌ای، به علت تجربه و تکرار فراوان، کار خود را به صورت کاملاً آگاهانه انجام نمی‌دهند. حتی شاید نتوانند به درستی،‌ فرایند کاری خود را تعریف و توصیف کنند.

این وضعیت در مورد نوشتن هم مصداق دارد.

نویسندگان حرفه‌ای، بر اساس یک فلوچارت و الگوریتم مشخص کار نمی‌کنند. یا اگر هم چنین کنند، معمولاً خودشان از آن چندان آگاهی ندارند.

پس چرا باید یک درس را به مراحل نوشتن مقاله و فرایند تولید مطلب اختصاص دهیم؟

دو علت اصلی برای طرح این درس وجود دارد:

• نخست این‌که بسیاری از ما حرفه‌ای نیستیم. پس بهتر است به یک فرایند مشخص و ثابت متکی باشیم. پس از مدتی، الگوی خود را خواهیم یافت و بر اساس آن رفتار خواهیم کرد.
• دوم این‌که تعریف چنین فرایندی، کمک می‌کند تا چارچوب درس چالش نوشتن را بهتر درک کنیم و بدانیم که در میان انواع درس‌ها و مطالبی که برای ما در نظر گرفته شده، به دنبال چه هستیم.

با این مقدمه، به سراغ بررسی مراحل نوشتن مقاله می‌رویم. فرض ما در این‌جا بر آن است که مقاله‌ی مورد نظر، از نوع غیر داستانی (non-fiction) است.

مرحله اول: ایده اولیه

واضح است که نخستین مرحله در شکل‌گیری یک مقاله، ایده اولیه آن است.

با وجودی که این مرحله ساده به نظر می‌رسد، اما اتفاقاً یکی از مراحل دشوار نوشتن و نویسندگی است. حتماً تا به حال شنیده‌اید که اکثر نویسندگان، از دورانی که ذهن‌شان از ایده تهی بوده حرف می‌زنند.

نویسندگان ما در زبان فارسی ما از اصطلاح سترون / عقیم شدن استفاده می‌کنند. گاهی هم می‌گویند دچار انقباض فکری شده‌اند. در زبان انگلیسی هم اصطلاح writer’s block برای اشاره به این وضعیت استفاده می‌کنند.

به همین علت، بحث ایده یابی در میان نویسندگان و نیز در آموزش نویسندگی بسیار رایج است.

البته این را هم می‌دانیم که در حالت عادی، انتظار مخاطب از پست‌های وبلاگی چندان بالا نیست و به همین علت، ایده یابی برای پست وبلاگ ساده‌تر از ایده یابی برای مقاله یک روزنامه یا سایت خبری محسوب می‌شود.

اگر چه در صورتی که برای مخاطبان هدف مشخص بنویسید و قصد داشته باشید وبلاگ‌تان فراتر از دفتر یادداشت رویدادهای روزمره باشد، چالش ایده یابی هم برایتان بزرگ‌تر و جدی‌تر خواهد بود.

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری چالش نوشتن به شما پیشنهاد می‌کند: