کتاب از گوشه و کنار ترجمه | علی صلحجو
اگر به ترجمه علاقه دارید یا بخشی از کار شما به خواندن و درک نوشتههای انگلیسی (یا زبانهای دیگر) اختصاص دارد، احتمالاً خواندن کتاب از گوشه و کنار ترجمه میتواند برایتان آموزنده و در عین حال لذتبخش باشد.
این کتاب را علی صلحجو نوشته که پیش از این کتاب نکته های ویرایش او را در متمم معرفی کردهایم.
کتابهایی که به موضوع ترجمه میپردازند، خصوصاً اگر بخواهند نیمنگاهی هم به مکاتب ترجمه داشته باشند، معمولاً سنگین میشوند و ممکن است خوانندهٔ غیرحرفهای نتواند به سادگی با آنها همراه شود.
اما روشی که علی صلحجو در تدوین و تألیف کتاب از گوشه و کنار ترجمه به کار گرفته، باعث شده که چنین اتفاقی نیفتد و این اثر برای خوانندهٔ غیرحرفهای نیز جذاب باشد.
صلحجو این کتاب را در قالب نوشتههایی کوتاه با موضوعات متنوع ارائه کرده است. هر نوشته در چند سطر خلاصه میشود و جز در پارهای موارد، طول آن از یک صفحه فراتر نمیرود.
او چنانکه خود در مقدمه میگوید، این مطالب را در طول زمان نوشته و گرد آورده است. صلحجو همچنین کوشیده «به جای توصیف فنی مفاهیم ترجمه، بیشتر به مصداقها بپردازد و طوری بنویسد که خواندن آنها برای خواننده خستهکننده نباشد.»
به سبک همیشگی پاراگراف فارسی متمم، بخشهای کوتاهی از کتاب از گوشه و کنار ترجمه را برای شما انتخاب کردهایم که آنها را در ادامه میآوریم:
یک به هشت
اگر هر کلمهٔ زبان انگلیسی یا هر زبان خارجی دیگر با یک کلمهٔ زبان فارسی جفتوجور میشد، هیچ مشکلی در ترجمه باقی نمیماند. متأسفانه، نه در زبان فارسی و نه در هیچ دو زبان دیگری، چنین وضعیتی برقرار نیست.
همین cousin انگلیسی را در نظر بگیرید که هم پسرعمو است و هم دخترعمو، هم پسرعمه است و هم دخترعمه، هم پسردایی است و هم دختردایی، و دست آخر اینکه هم پسرخاله است و هم دخترخاله. آیا کلمهای در فارسی داریم که این هشت معنی را یکجا در خود داشته باشد؟
ضمناً، کسانی که میگویند زبان انگلیسی، از هر نظر، از زبان فارسی دقیقتر است بهتر است به این موضوع توجه کنند.
اهمیت عنوان
گاه مترجم یا مؤلف عنوانی برای اثر میگذارد که ویراستار یا ناشر آن را نمیپسندد. رسیدن به توافق بر سر این موضوع گاه دشوار است.
یک بار ناشری به گراهام گرین پیشنهاد میکند عنوان رمانش (سفرهایم با خالهجان) را تغییر دهد تا او بتواند آن را منتشر کند. گرین در یادداشتی کوتاه به او مینویسد، «عوض کردن ناشر آسانتر از عوض کردن عنوان است» (مانگل ۱۳۸۰).
افسون معنای اول
پرهام (۱۳۷۲) مینویسد که یکی از اشتباهات رایج مترجمان انتخاب معنای اول از معناهای چندگانهای است که فرهنگهای لغت تقریباً برای تمام کلمات میدهند.
این کار ناشی از تنبلی و سهلانگاری است. تجربهٔ من نیز همین را میگوید. بارها در ویرایش آثار ترجمهشده به این اشتباه برخوردهام.
The economists of the Enlightenment used to attack linguistic issues.
چنانچه از زمرهٔ مترجمانی باشیم که فقط به اولین معنی کلمات در فرهنگ لغت توجه میکنند، چه بسا جملهٔ بالا را به صورت زیر ترجمه کنیم:
اقتصاددانان عصر روشنگری به موضوعات زبانی حمله میکردند.
در صورتی که ترجمهٔ درست آن تقریباً چیزی برعکس آن است:
اقتصاددانان عصر روشنگری علاقه داشتند به موضوعات زبانی بپردازند.
شکنجه و لذت ترجمه
به نظر من، هنگامی که مجبوریم اثری را دقیق و با ترس و لرز از جاافتادنِ حتی یک کلمهٔ بیاهمیت ترجمه کنیم، شکنجهٔ بزرگی تحمل میکنیم. این شکنجه بهخصوص در ایران بیشتر است، زیرا ملاک ما در داوری ترجمه، عموماً، دقت و حتی دقتِ بیش از اندازه است.
اضطراب ناشی از پیدا شدن کوچکترین اشتباه جایی برای لذت بردن مترجم از ترجمه باقی نمیگذارد (نقد ترجمه نیز صرفاً به دنبال یافتن همین گونه اشتباهات است). برعکس، زمانی که این وسواس را کنار میگذاریم و بدون رعایت دقتهای نهچندان لازم فقط به انتقال معنا و مفهوم میپردازیم، لذتی توصیفناپذیر میبریم. اتفاقاً، این گونه ترجمهها، به علت توجه نکردن به بعضی دقتهای نالازم، نثر سالمتر و خواندنیتری پیدا میکنند.
علت این امر شاید همان کشف معروف چامسکی دربارهٔ ذاتی بودن استعداد نحوی در انسان باشد. منشأ این لذت رهاشدن از بند کلمه و اندیشیدن در قالب جمله (نحو) است.
همسایگی معنایی
… انگلیسیها واژهٔ pirate را دارند که به معنی دزد دریایی است. در فرهنگ ما، بین معنی این واژه و سارق ادبی خیلی تفاوت است، اما آنها هر دو معنی را با همین کلمه بیان میکنند. به نظر میرسد بتوان نتیجه گرفت که فرهنگی که سرقت ادبی را با همان برچسبی مینامد که به دزدی دریایی اشاره میکند، فرهنگی است که در آن سرقت ادبی بسیار مذموم است.
کتاب از گوشه و کنار ترجمه را #نشر مرکز به بازار عرضه کرده است.
پیشنهاد ما این است که حتی اگر مترجم حرفهای نیستید و صرفاً به خاطر تولید محتوا برای سایتها یا شبکه های اجتماعی گاهی جملهها و متنهایی را ترجمه میکنید، باز هم این کتاب کوچک و کمحجم را در برنامهٔ مطالعهٔ خود قرار دهید.
خرید کتاب از گوشه و کنار ترجمه (شهر کتاب آنلاین)
خرید کتاب از گوشه و کنار ترجمه (آدینه بوک)
چند تذکر دربارهٔ بخش معرفی کتاب متمم
متمم سایت فروش کتاب نیست. و جز کتاب «از کتاب» محمدرضا شعبانعلی - که خود متمم آن را منتشر کرده - صرفاً به معرفی، بررسی و نقد کتاب میپردازد.
صِرف معرفی کتاب در متمم لزوماً به معنای تأیید محتوای آن کتاب نیست. پس حتماً متن معرفی را کامل بخوانید. ممکن است نقاط ضعف برخی کتابها پررنگتر از نقاط قوتشان باشد. ضمن این که معرفی کتاب در متمم لزوماً به این معنا نیست که آن کتاب جزو منابع تدوین درسها بوده است. جز در مواردی که صریحاً به این نکته اشاره، در باقی موارد صرفاً ممکن است با هدف آشنایی کلی با موضوع یا نویسنده و یا نقد کتاب به آن پرداخته شده باشد.
متمم برای معرفی کتابها هیچ نوع هزینهای دریافت نمیکند و صرفاً اهداف آموزشی خود را مد نظر قرار میدهد.
دستهبندی کتاب های روانشناسی و توسعه فردی
مطالب، فایلها و کتابهای مربوط به کتابخوانی
پاراگراف فارسی | جملات منتخب کتابها
با ثبت نام رایگان به عنوان کاربر آزاد متمم (صرفاً با تعیین نام کاربری و کلمهٔ عبور) میتوانید به حدود نیمی از هزاران درس متمم دسترسی داشته باشید.
همچنین در صورت تمایل با پرداخت هزینهٔ عضویت ویژه به همهٔ درسهای متمم از جمله درسهای زیر دسترسی خواهید داشت:
دوره MBA | مذاکره | کوچینگ | توسعه فردی
فنون مذاکره | تصمیم گیری | مشاوره مدیریت
تحلیل رفتار متقابل | تسلط کلامی | افزایش عزت نفس
چگونه شاد باشیم | هوش هیجانی | هدف گذاری
خودشناسی | شخصیت شناسی | فکر کردن با نوشتن
برای خرید محصولات صوتی هم میتوانید به صفحهٔ فروشگاه متمم سر بزنید.
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری چالش نوشتن به شما پیشنهاد میکند:
- چالش نگارش یک متن هزار کلمهای در چند گام
- نوشته و کتاب غیر داستانی چیست؟ (ناداستان)
- جستار چیست؟ جستارنویسی یعنی چه؟
- نویسندگان چگونه مینویسند؟ (یک مصاحبه)
- در جایگاه خواننده چگونه کتاب میخوانیم؟
- چگونه مانند یک نویسنده کتاب بخوانیم؟
- معرفی کتاب خود نوشتن | کتابی درباره نویسندگی از احمد اخوت
- رونویسی متنها | تمرینی برای شروع نویسندگی
- مراحل نوشتن مقاله و سایر مطالب غیرداستانی
- ساختار یک متن غیر داستانی چگونه شکل میگیرد؟
- چهار روش برای آغاز متن یا شروع سخنرانی
- توافق بین نویسنده و خواننده در نوشته های غیرداستانی
- از شمردن تعداد کلمات در نوشتههایتان غافل نشوید
- تمرین نوشتن آزاد – گام اول نویسندگی
- داستان نویسی | داستاننویسی بیهدف و بیمخاطب میتواند مفید باشد
- آموزش نویسندگی | چند نکته از زبان جان اشتاین بک
- چند تمرین دیگر برای نوشتن
- تحلیل آماری کلمات در سخنرانی ها و نوشته ها
- روبات نویسنده | یک تجربه ذهنی
- تمرین نوشتن: از قتل کلمات نترسیم
- استعاره مفهومی چیست و چه کاربردی دارد؟
- انتخاب یک ایده اولیه برای تمرین نوشتن
- آیا از درخت ایده برای نوشتن مقالههای خود استفاده میکنید؟
- تکنیک بومرنگ؛ مناسب آماده شدن پیش از نوشتن
- کاش او در اینباره مینوشت | تمرینی برای توجه بیشتر به سبک نگارش
- انتخاب سبک متن
- انواع سبکهای نوشتن | معرفی شش سبک نگارش مطلب و تنظیم مقالات
- چالش نوشتن: در مورد خوبیها و بدیهای کلمات زائد
- چند نکته و راهنمایی برای علاقهمندان به نوشتن کتاب | ست گادین
- روشهای شروع متن | چگونه نوشتهٔ خود را آغاز کنیم؟
- چند جملهٔ اولِ نوشتهٔ خود را بازنویسی کنید
- چالش نوشتن: برای پایان سخنرانی و مقاله خود چه طرحی دارید؟
- آیا صدای خاص خودتان را در نوشتن پیدا کردهاید؟
- پیشنهادهایی در مورد تعریف مفاهیم و اصطلاحات در نوشتهها
- آیا داخل کتابهایی که دوست دارید چیزی مینویسید؟
- آشناسازی و آشنایی زدایی در نویسندگی
- چند نکته دربارهی بازخوانی متن
- نکتهای در نوشتن خاطرات | آیا شما مالک همهی خاطرات خود هستید؟
- کتاب نکته های ویرایش | راهنمای ویرایش متون فارسی | علی صلح جو
- بیست و هشت اشتباه نویسندگان | آموزش نویسندگی و مفاهیم پایه آن
- چند نمونه از متن تقدیم کتابها
- انتخاب عنوان برای کتابها و نوشتهها | مهاجرت به سرزمینهای دیگر
- چگونه از برخورد با کشتیهای بزرگ اجتناب کنیم؟ | دربارهٔ کتابهای بیمخاطب
- پیشنهاد مطالعه | کتاب استادان و نااستادانم | عبدالحسین آذرنگ
- پیشنهاد مطالعه | کتاب ابوالمشاغل – نادر ابراهیمی
- کتاب از گوشه و کنار ترجمه | علی صلحجو
- مزخرفات فارسی
- پیشنهاد مطالعه | کتاب حدیث نفس | حسن کامشاد
- پیشنهاد مطالعه | کتاب میم و آن دیگران – محمود دولت آبادی
- پیشنهاد مطالعه | کتاب خودم و مسائل مهم تر – چارلز هندی
- نقش هایی به یاد | گذری بر ادبیات خاطره نویسی
- کتاب اخلاق نوشتن | حسین معصومی همدانی
- نوشتن سفرنامه | چگونه می نویسم؟ | هفت روش از هفت سفرنامه نویس معاصر
- معرفی کتاب پرنده به پرنده | حرفهای آن لاموت برای نویسندگان نوقلم
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
۲ نظر برای کتاب از گوشه و کنار ترجمه | علی صلحجو