پیشنهاد مطالعه | کتاب استادان و نااستادانم | عبدالحسین آذرنگ
داستان زندگی کسی که زندگیاش را به نوشتن، ویراستاری، ترجمه، نشر، پژوهش، کتاب و کتابخوانی گذرانده، بیتردید میتواند برای علاقهمندان به خواندن و نوشتن، جذاب باشد.
کتاب استادان و نااستادانم چنین داستانی است.
عبدالحسین آذرنگ، نویسنده و پژوهشگر کرمانشاهی، در این کتاب به مرور خاطرات خود از دوران کودکی تا دوران معاصر میپردازد. یک بازهی زمانی بزرگ که همزمان با تحولات فرهنگی و اجتماعی ایران و جهان، با تجربههای گوناگون همراه شده است.
دورانی که با ضربهی تلخ ترکههای تعلیم و تربیت در نظام سنتی آموزش آغاز میشود، با خواندن و نوشتن و پژوهش ادامه پیدا میکند، و سرانجام با تجربههایی مانند کار در مایکروسافت برای تأمین هزینههای اقامت در آمریکا و پس از آن، کار در دانشنامه، با طعمی آمیخته از تلخی و نارضایتی به پایان میرسد.
استادان و نااستادانم همچنانکه از عنوانش پیداست، یک زندگینامهی خودنوشت عمومی نیست؛ بلکه حول محور زندگی حرفهای نویسنده میگردد و بهطور ویژه بر «آموزشگری» و «آموزشپذیری» متمرکز شده است:
این کتاب را خطاب به آن دسته از آموزشگران و آموزشپذیرانی نوشتم که دغدغههای آموزاندن و آموختن دارند، اما شما میدانید که سرنوشت کتابها را نویسندگان آنها تعیین نمیکند، خوانندگان تعیین میکنند.
آذرنگ به این نکته اشاره میکند که دو دهه قبل از تألیف این کتاب (تابستان ۱۳۷۰)، زمانی که در پی منابعی مکتوب میگشته تا از تجربههای آموختن و آموزاندن دیگران بهره بگیرد، ناکام مانده و چنین منابعی را نیافته است.
از همان زمان، ایدهی تألیف کتابی در ذهنش مانده و نهایتاً پس از دو دهه، حاصل آن ایده در قالب یک اثر زیبا و ماندگار، پدیدار شده است.
او هم مثل بسیاری از ما، وقتی برای تألیف کتاب استادان و نااستادانم به خاطرات خود مراجعه کرده، به نتیجه رسیده که تعداد اساتید و معلمان خوب بسیار کمتر از اساتید و معلمان بد بوده است؛ همان کسانی که او به زیبایی آنها را نااستاد مینامد:
شمار این استادانم از انگشتان یک دست افزون نیست […].
در برابر آنها، درست نقطهی مقابل آنها، نااستادان بودند که شمارشان به مراتب بیش از استادان بود و تأثیرهای بد، منفی و رمانندهی آنها، گذشته از آنکه پس از گذشت سالها همچنان بر جا بود، چه بسا مسیر کار و زندگی بسیاری چون من را تغییر داده بود […].
میل به آموختن ریاضیات و موسیقی، از دیرباز تا کنون، هرگز مرا رها نکرده است. اگر استادانی میداشتم که به جای دور کردنم از این دو، مرا به آنها دلبسته میکردند، چه بسا امروز عشق و پیشهی دیگری میداشتم.
آذرنگ تأکید دارد که در بررسی استادان و نااستادان، به «آموزشگران رسمی» محدود نبوده و دوستان و همدرسان و همکاران و مدیران و کتابداران و الهامبخشان دیگر را هم مد نظر داشته است.
چند سطر از خاطرات او دربارهی دو تن از دوستانش را بخوانید:
حبیب، پروا نداشت که از واقعیت دور شود.
خرّم در عوض پروا داشت که هیچگاه از واقعیت دور نشود.
در کشاکشهای آنها بود که برای نخستین بار به نظرم رسید گاه لازم است از واقعیت دور شد. البته در آن زمان توانایی بیان فلسفی این نظر را نداشتم. بعدها توانستم فرق میان شناختن واقعیت و پذیرفتن آن را دریابم.
حبیب میخواست از واقعیتهای بسیاری در پیرامونمان دور شود و به واقعیتهای دیگری برسد.
خرّم میگفت: چون اینها واقعیت است، پس باید آنها را پذیرفت.
کشاکش آنها حلشدنی نبود. حبیب، رفت و در ماجراهایی که از آنها بیخبر ماندیم، ناپدید شد.
خرّم از واقعیت به عرصهی سیاست رفت، اما واقعیتهای سیاسی را بیچون و چرا پذیرفت، و بعدها زیر بار سیاستْ فرسوده و فرسودهتر شد تا سرانجام به صورت وسیلهای غیرقابل استفاده او را از صحنه به بیرون پرتاب کردند.
کتاب سرشار از خاطرات شیرین آموختن و آموزاندن است و به ندرت از محور اصلی که همان تأثیر و تأثر موجود در رابطهی میان معلم و شاگرد است فاصله میگیرد. رابطهای که آذرنگ آن را چنین توصیف میکند:
روح استاد شورمند فقط در قالب شاگرد یا شاگردان شورمندترش حلول میکند.
اگر شاگردان عاشق و صادق نبودند، معلوم نیست بر سر اندیشه و هنر آدمی چه میآمد. شرح پیوندهای عمیق میان استادان و شاگردان، پیوندهایی بس استوارتر و بیشائبهتر از پیوندهای پدر/مادر و فرزندی، از شنیدنیترین داستانهای اُنس و الفت بشری است.
کتاب آذرنگ فقط یک زندگینامه نیست. بلکه خود کلاس درسی است که خواننده را به آموختن مشتاق میکند. شوق خواندن، ویرایش و پژوهش را در او برمیانگیزد و البته با ذکر نامهای بزرگ تاریخ معاصرمان در حوزهی فرهنگ و ادبیات و نشر، دریچهای را برای مطالعات بعدی خواننده، به روی او میگشاید.
نباید فراموش کنیم که کتاب استادان و نااستادانم توسط فردی مسلط بر ادبیات، نشر و ویراستاری نوشته شده و از این منظر، جدای از محتوا، فرم نگارش و واژههای انتخاب شده و ساختار تک تک جملهها هم میتواند مانند یک کلاس درس، مفید و آموزنده باشد.
به عنوان نکتهی پایانی میتوانیم به سراغ یک چالش رایج در زندگینامهنویسی برویم. اینکه با نام افراد چه باید کرد؟ خصوصاً افرادی که قرار نیست به خوشنامی از آنها یاد شود.
شاید برایتان جالب باشد که راهکار آذرنگ را در این زمینه بخوانید:
از عدهای نام بردهام، به ویژه از آنان که نیکیهایشان را گفتهام.
از چند تن به دلایل غیرشخصی با حروف اختصاری یاد کردهام.
از آنها که تأثیرهای منفی بر من داشتهاند، هیچ نام نبردهام. از خوانندگان درخواست میکنم از سر کنجکاوی در صدد بر نیایند نام آن کسانی را بیابند که نتوانستهام در آنها صفت نیک بارزی بیابم، یا نیکیهایشان را بر بد-روشی و دُژمنشیشان غالب بگردانم.
از چند نیکوکسان نیز به دلایلی مربوط به خودشان نام نبردهام.
با این معرفی و توضیحاتی که ارائه شد و نیز با توجه به جملههایی که نقل شد، به عنوان یک جمعبندی باید بگوییم که این کتاب برای سه دسته از خوانندگان مفید است: یک گروه آنها که خواندن زندگینامهها را دوست دارند؛ گروه دیگر، کسانی که دغدغهی آموختن و آموزاندن دارند؛ و سومین گروه، کسانی که میخواهند سبک نگارش و ویرایش را یاد گرفته، دامنهی لغات خود را گسترش داده و کیفیت نوشتههای خود را بهبود دهند.
[ لینک مرتبط: خرید کتاب استادان و نااستادانم (شهرکتاب آنلاین) ]
چند تذکر درباره بخش معرفی کتاب
متمم سایت فروش کتاب نیست. و جز کتاب «از کتاب» محمدرضا شعبانعلی - که خود متمم آن را منتشر کرده - صرفاً به معرفی، بررسی و نقد کتاب میپردازد.
صِرف معرفی کتاب در متمم لزوماً به معنای تأیید محتوای آن کتاب نیست. پس حتماً متن معرفی را کامل بخوانید. ممکن است نقاط ضعف برخی کتابها پررنکتر از نقاط قوتشان باشد.
معرفی کتاب در متمم لزوماً به این معنا نیست که آن کتاب جزو منابع تدوین درسها بوده است (مگر این که صریحاً به این نکته اشاره شده باشد). در باقی موارد صرفاً ممکن است با هدفی مشخص (نقل یک مطلب از کتاب، نقد کتاب، آشنایی با نویسنده و ...) به کتاب اشاره شده باشد.
متمم برای معرفی کتابها هیچ نوع هزینهای دریافت نمیکند و صرفاً اهداف آموزشی خود را مد نظر قرار میدهد.بنابراین اگر ناشر هستید و کتابی در متمم معرفی شده، کتاب مرتبط دیگری را که در آن حوزه ترجمه یا تألیف کردهاید (یا اگر ترجمه دیگری از همان کتاب را عرضه کردهاید) در کامنتها معرفی کنید. متمم ممکن است بعد از بررسی کتاب را به متن بیفزاید یا معرفی آن را در قالب مطلبی مستقل منتشر کند.
دستهبندی موضوعی کتاب های مدیریت
دستهبندی کتاب های روانشناسی و توسعه فردی
فهرست کامل کتاب های روانشناسی | نقد و خلاصه کتاب
کتابهایی در مورد یادگیری و مدل ذهنی
چند کتاب درباره بهبود مهارت های ارتباطی
مطالب، فایلها و کتابهای مربوط به کتابخوانی
خرید کتاب از کتاب نوشته محمدرضا شعبانعلی
راهنمای خواندن و خریدن کتاب (فایل صوتی)
کتابخوانی | چگونه کتابخوان شویم؟
فهرست کتابهای پیشنهادی برای ترجمه
پاراگراف فارسی | جملات منتخب کتابها
دوست عزیز.
شما با عضویت رایگان به عنوان کاربر آزاد متمم (صرفاً با تعیین نام کاربری و کلمهی عبور) میتوانید به حدود نیمی از چند هزار درس متمم دسترسی داشته باشید.
همچنین در صورت تمایل، با پرداخت هزینه عضویت، به همهی درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. فهرست برخی از درسهای مختص کاربران ویژه متمم را نیز میتوانید در اینجا ببینید:
فهرست درسهای مختص کاربران ویژه متمم
از میان درسهایی که در فهرست بالا آمده است، درسهای زیر از جمله پرطرفدارترین موضوعات هستند:
دوره MBA | مذاکره | کوچینگ | توسعه فردی
فنون مذاکره | تصمیم گیری | مشاوره مدیریت
تحلیل رفتار متقابل | تسلط کلامی | افزایش عزت نفس
چگونه شاد باشیم | هوش هیجانی | رابطه عاطفی
خودشناسی | شخصیت شناسی | پرورش کودکان هوشمندتر
اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید دربارهی متمم بیشتر بدانید، میتوانید نظرات دوستان متممی را دربارهی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی میشناسند:
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری چالش نوشتن به شما پیشنهاد میکند:
- چالش نگارش یک متن هزار کلمهای در چند گام
- نوشته و کتاب غیر داستانی چیست؟ (ناداستان)
- جستار چیست؟ جستارنویسی یعنی چه؟
- نویسندگان چگونه مینویسند؟ (یک مصاحبه)
- در جایگاه خواننده چگونه کتاب میخوانیم؟
- چگونه مانند یک نویسنده کتاب بخوانیم؟
- معرفی کتاب خود نوشتن | کتابی درباره نویسندگی از احمد اخوت
- رونویسی متنها | تمرینی برای شروع نویسندگی
- مراحل نوشتن مقاله و سایر مطالب غیرداستانی
- ساختار یک متن غیر داستانی چگونه شکل میگیرد؟
- چهار روش برای آغاز متن یا شروع سخنرانی
- توافق بین نویسنده و خواننده در نوشته های غیرداستانی
- از شمردن تعداد کلمات در نوشتههایتان غافل نشوید
- تمرین نوشتن آزاد – گام اول نویسندگی
- داستان نویسی | داستاننویسی بیهدف و بیمخاطب میتواند مفید باشد
- آموزش نویسندگی | چند نکته از زبان جان اشتاین بک
- چند تمرین دیگر برای نوشتن
- تحلیل آماری کلمات در سخنرانی ها و نوشته ها
- روبات نویسنده | یک تجربه ذهنی
- تمرین نوشتن: از قتل کلمات نترسیم
- استعاره مفهومی چیست و چه کاربردی دارد؟
- انتخاب یک ایده اولیه برای تمرین نوشتن
- آیا از درخت ایده برای نوشتن مقالههای خود استفاده میکنید؟
- تکنیک بومرنگ؛ مناسب آماده شدن پیش از نوشتن
- کاش او در اینباره مینوشت | تمرینی برای توجه بیشتر به سبک نگارش
- انتخاب سبک متن
- انواع سبکهای نوشتن | معرفی شش سبک نگارش مطلب و تنظیم مقالات
- چالش نوشتن: در مورد خوبیها و بدیهای کلمات زائد
- چند نکته و راهنمایی برای علاقهمندان به نوشتن کتاب | ست گادین
- روشهای شروع متن | چگونه نوشتهٔ خود را آغاز کنیم؟
- چند جملهٔ اولِ نوشتهٔ خود را بازنویسی کنید
- چالش نوشتن: برای پایان سخنرانی و مقاله خود چه طرحی دارید؟
- آیا صدای خاص خودتان را در نوشتن پیدا کردهاید؟
- پیشنهادهایی در مورد تعریف مفاهیم و اصطلاحات در نوشتهها
- آیا داخل کتابهایی که دوست دارید چیزی مینویسید؟
- آشناسازی و آشنایی زدایی در نویسندگی
- چند نکته دربارهی بازخوانی متن
- نکتهای در نوشتن خاطرات | آیا شما مالک همهی خاطرات خود هستید؟
- کتاب نکته های ویرایش | راهنمای ویرایش متون فارسی | علی صلح جو
- بیست و هشت اشتباه نویسندگان | آموزش نویسندگی و مفاهیم پایه آن
- چند نمونه از متن تقدیم کتابها
- انتخاب عنوان برای کتابها و نوشتهها | مهاجرت به سرزمینهای دیگر
- چگونه از برخورد با کشتیهای بزرگ اجتناب کنیم؟ | دربارهٔ کتابهای بیمخاطب
- پیشنهاد مطالعه | کتاب استادان و نااستادانم | عبدالحسین آذرنگ
- پیشنهاد مطالعه | کتاب ابوالمشاغل – نادر ابراهیمی
- کتاب از گوشه و کنار ترجمه | علی صلحجو
- پیشنهاد مطالعه | کتاب حدیث نفس | حسن کامشاد
- پیشنهاد مطالعه | کتاب میم و آن دیگران – محمود دولت آبادی
- پیشنهاد مطالعه | کتاب خودم و مسائل مهم تر – چارلز هندی
- نقش هایی به یاد | گذری بر ادبیات خاطره نویسی
- کتاب اخلاق نوشتن | حسین معصومی همدانی
- نوشتن سفرنامه | چگونه می نویسم؟ | هفت روش از هفت سفرنامه نویس معاصر
- دنیای ذهنی یک نویسنده | بریدههایی از کتاب یادداشت های روزانه ویرجینیا وولف
- معرفی کتاب پرنده به پرنده | حرفهای آن لاموت برای نویسندگان نوقلم
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : مریم رئیسی
چقدر توصیفشون از رابطهی بین معلم و شاگرد به دلم نشست. و چه واژهی زیبایی رو به کار بردن, شورمند .
از همین چند پاراگرافی که توی این درس نقل شده هم میشه پی برد که چه سبک نگارش زیبایی داره این کتاب و چه کلمات گسترده و خاص و زیبایی رو میشه ازش آموخت و به کار برد.
من جزو شاید استثناهایی باشم که خوشبختانه همیشه شانس این رو داشتم که استادان فوق العادهای توی مقاطع مختلف زندگیم داشته باشم. معلمانی که به قول استاد آذرنگ شورمند بودند و رابطهای عمیق و انس و الفت بالایی باهاشون داشتم.
اولین معلمانم که نه تنها در حوزهی تخصصیشون دانش بالایی داشتند, بلکه به معنای واقعی کلمه انسان بودند و مهارتهای مختلف زندگی و انسانیت رو به ما آموزش میدادن رو در دورهی دبیرستان داشتم.
چهار معلم کم نظیر داشتم که بینشون دبیر عربی خاص ترین و بهترین معلمم بود. بینهایت دوستش داشتم و درسهایی ازش یاد گرفتم که تا همیشه مدیونش خواهم بود.
بعد از اون هم معلمان خوب کم نداشتم, اما تا سالیان سال بهترین و تاپترین معلمم همون دبیر عربی بود که فکر نمیکردم دیگه نظیرش رو پیدا کنم.
اما پیدا کردم :) و همونطور که میدونید کسی نیست جز محمدرضا.
بعد از آشنایی با محمدرضا هم معلمان خوب زیاد داشتم, چه نویسندگانی که به واسطهی کتابهاشون ازشون یاد گرفتم و میگیرم و چه کسانی که به طور مستقیم ازشون درس گرفتم اما این بار دیگه مطمئنم نظیرش رو پیدا نخواهم کرد.
حالا که فکر میکنم میبینم من علاوه بر اینکه همیشه معلمان شورمند داشتم( چقدر از این کلمه خوشم اومده:) ) و همین باعث شده که منم شاگرد شورمندی باشم, همیشه هم استادانم توجه خاصی به من داشتند.
درسم بد نبود اما هیچوقت شاگرد اول و زرنگ کلاس نبودم و کلا خیلی درسخون نبودم ولی معلمانم خیلی دوستم داشتند. فکر کنم کمی لوس شدم در این زمینه :).
کلا رابطهی عمیق با یک معلم بینظیر از زیباترین حسهای دنیاست؛ و من چقدر خوشحالم که از اوایل نوجوانی تا به الان این حس رو تجربه کردم و خواهم کرد.