پروژه پایانی درس تفکر سیستمی

۶۶۳ نظر برای پروژه پایانی درس تفکر سیستمی

پرطرفدارترین دیدگاه به انتخاب متممی‌ها در این بحث

نویسنده‌ی دیدگاه : علیرضا امیری



پروژه ی پایانی درس تفکر سیستمی:
پیش نوشت: از اونجایی که تفکر سیستمی برای هر انسانی یک نیاز اساسی بحساب میاد و این نیاز باید بصورت پیشفرض در ذهن و رفتار و شخصیت آدما بشینه، بنظر میاد که بهتره که از همون دوران کودکی و آموزش در دبستان طراحی بشه. داستان تفکر سیستمی داستان همون آدمی هستش که مثالش زده شده بود و اون این بود که این آدم در پایین رودخونه ایستاده بود و آدمایی که غرق شده بودن رو از آب بیرون میکشید و یا نجات میداد. غروب خسته یکجا نشست و دید باز آدمایی که غرق شدن آب با خودش میاره. یکی دراومد به اون شخص گفت: برو بالای رودخونه، اونجا یه دیوونه نشسته و این آدما رو به آب میندازه. تو اگه این دیوونه رو از اونجا برداری کل این ماجرا حل میشه. از متمم و شخص محمدرضای عزیز بخاطر این انتخاب هوشمندانه (طراحی تفکر سیستمی از دبستان) متشکرم. آب اگر از سر چشمه زلال بشه دیگه خیلی سخت آب گل آلود میشه.
شاید هم بیشتر بخاطر اینکه تفکر سیستمی یک علم میان رشته ای بحساب میاد بهتره که در تمام لایه های سیستم آموزشی بکار گرفته بشه. از دانش آموزان ابتدایی تا دانشجویان دکترا، از معلمان دبستان تا اساتید دانشگاه، از مدیریت و وزارت آموزش و پرورش تا وزارت علوم.
بنابراین در اینجا هم سخت هستش که برای کل این سیستم با توجه به عدم تسلط و تحقیقات و مطالعه ی کامل یک نظر کارشناسی شده ارائه بدم اما اون چیزی که به نظرم میرسه رو میتونم در یک نگاه کلی بهش اشاره کنم. شاید دوستانی مثل سیمین ابراهیمی عزیز یا آقای صادق شهیدثالث و یا کمال برنگ عزیز که توی این حوزه بصورت بسیار نزدیک با بچه های دبستانی سر و کار دارند خیلی راحت تر بتونن راهکارهای منطقی و اثربخشی ارائه بدن.
نکته ی اولی که در مورد طراحی سیستم تفکر سیستمی در دبستان به ذهنم میرسد این است که معلم های این دوره بایستی بطور کامل بر تفکر سیستمی مسلط باشند و آموزشهای لازم را در این مورد دیده باشند. رفتار، کلام، نوع نگرش و بسیاری از مسائل دیگر که معلمان بکار میگیرند میتواند به شکل بسیار مؤثری بر یادگیری تفکر سیستمی در دانش آموزان این پایه اثرگذار باشد. معلمی که تفکر سیستمی را نفهمد چطور میشود انتظار داشت که دانش آموزشش آنرا بفهمد!
نکته ی دوم نزدیک کردن روح کار تیمی و کلی نگری به کلاس، مدرسه و کل دانش آموزان است. این کار میتواند به شکل های مختلف انجام شود. مثلا میشود استعدادهای دانش آموزان را شناسایی کرد و بعد بر اساس استعداد آنها تیم هایی را تشکیل داد. اعضای هر تیم در یک زمینه ی خاص استعداد دارند و با نزدیک کردن آنها به هم در قالب یک تیم میشود آنها را به سمت این مسئله پیش برد که همه ی اعضاء مهم هستند و مهمتر وجود ندارد. کم کم دانش آموزی که مثلا ریاضی را خوب میفهمد یاد میگیرد که دوستش که در تیم اوست اگر در درس ریاضیات ضعیف است به او کمک کند و در عوض میتواند از همان دوستش که مثلا استعداد سیلوگرام (یادگیری زبان) بالایی دارد کمک بگیرد.
یا کسی که نقاشی خوب میکشد میتواند یک گروه هنری ایجاد کند که در مورد حفاظت از محیط زیست یک نقاشی بزرگ بر روی کاغذی چند ده متری بکشند که همه ی دانش آموزان مدرسه میتوانند روی آن نقاشی بکشند. بچه ها با همین اقدام کوچک یاد میگیرند که به فکر نظام طبیعت و محیط زیست باشند و در آینده که بزرگ شدند خودشان حافظان محیط زیست باشند.
یا مدیران مدرسه میتوانند بچه ها را به انجام کارهای خیرخواهانه ترغیب کنند. مثلا به دانش آموزان نشان دهند که بسیاری از همسن و سالان آنها همین الان در اطراف آنها هستند که "کودکان کار" هستند و هیچ پولی ندارند و برای درس خواندن مجبورند روزها سر چهارراه ها یا در مشاغل سخت کار کنند. این کار را میتوانند با ساختن ویدئوهایی از این کودکان و سختی هایی که میکشند در مدارس نشان دهند. دانش آموزان بخشی از پول های توی جیبی خود را که هفتگی از پدر و مادر خود میگیرند را صرف کمک به بهبود زندگی همسن و سالان خود میکنند. در نتیجه دانش آموزان خودشان میفهمند که همه ی ما یک سازمان واحد هستیم و مثل اجزا و سلول های یک تن واحد هستیم که بایستی به هم کمک کنیم. ضمنا این دست کارها به بچه ها کمک میکند تا اثر بلندمدت کارهایشان را در تفکر سیستمی ببینند. ببینند که با کمک آنها مثلا اوضاع کودکان کار بهتر شده است یا با حفاظت و مراقبت آنها پدران و مادرانشان کمتر از خودروی شخصی در خیابانها استفاده میکنند و باعث آلودگی و ترافیک میشوند.
در این نکته همچنین میتوان به بچه ها آموخت که ریشه ی مسائل را باید شناسایی کنند و فقط به حل مسائل دل خوش نکنند. وقتی ریشه ی مسئله ای شناشایی شود بهتر میتوان برای حل آن اقدام کرد. شناسایی ریشه ی مسائل و رابطه ی علت و معلولی کمک میکند که در تحلیل مسائل و مشکلات زندگی و کاری در آینده دقت بیشتری به خرج دهند و حتی اثر کارها و تصمیمات خود را نیز در آینده ببینند.
نکته ی سوم که بنظرم میرسد این است که بین دانش آموزان کلاس ها و حتی دانش آموزان مدارس یک شهر ارتباط برقرار شود. حتی در سطح وسیع تر، بین دانش آموزان با سایر مراکز آموزشی، تفریحی، خدماتی و درمانی یک رابطه ی شبکه ای وسیع ایجاد گردد. در اصل با ایجاد این رابطه ها سیستمی ایجاد میشود که با هم پیوند و وابستگی پیدا میکنند. به این طریق دانش آموز خود را مستقل از بقیه و در یک مدرسه نمی بیند، او خود را در یک سیستمی میبیند که تصمیمات و کارهای او بر تمام سیستم اثرگذار است.
نکته ی بعدی که بایستی در نظام آموزشی مورد نظر من در دبستان طراحی شود این است که به بچه ها صبوری در رسیدن به اهداف یاد داده شود. باید بچه ها یاد بگیرند برای رسیدن به نمره ی عالی کم کم تلاش کنند و تا رسیدن به این نقطه ی مطلوب دست از تلاش بر ندارند. این کار فقط و فقط با میکرو أکشن ها و اقدامات کوچک امکانپذیر است. بچه ها باید یاد بگیرند که با یک تلاش مستمر و انجام اقدامات کوچک و قرار گرفتن در روند رشد میتوانند به نقطه ی مطلوب دست یابند. کم کم یاد میگیرند که صبور باشند، زود ناامید و دلسرد نشوند، برای رسیدن به هدفشان به دنبال راه حل های مختلف بگردند و به تبعات کم کاری خود فکر کنند.
نکته ی بعدی ایجاد زمینه ی مناسب برای ارتباط بهتر خانواده ها با مدارس و کودکان دبستانی است. مدارس زمینه ی حضور رضایت مندانه ی والدین را در مدارس ایجاد کنند. حتی والدینی که نمیتوانند در مدارس حضور یابند با ایجاد شبکه های اجتماعی، اپلیکشن های مخصوص مدارس و ... از شرایط مدرسه، شرایط سایر دانش آموزان و شرایط فرزند خود آگاهی داشته باشند تا والدین با کمک مدیران مدارس مشکلات فرزندانشان را شناسایی کنند و به رشد فرزندانشان کمک کنند.
نظام آموزشی در اینجا از والدین به عنوان "عضو اهرمی" میتواند در پیشبرد اهداف تفکر سیستمی خود استفاده کند. بچه ها هم متوجه این موضوع میشوند که در یک سیستم زندگی میکنند که پدر و مادر و معلمان و مدیران مدرسه به آنها اهمیت میدهند تا به درستی مسیر ارتقاء را بالا بیایند.
نکته ی بعدی این است که سیستم آموزشی بایستی برای هر دانش آموز یک داکیومنت ویژه درست کند. در این پرونده استعداد دانش آموز شناسایی شود، میزان مشارکت او در امور مختلف سنجیده شود، نمودار رشد او در درسهای مختلف کشیده شود، میزان علاقه ی او به حوزه های مختلف بررسی شود، میزان هوش های او بررسی شود، شرایط جسمی، روحی و سلامتی او چک شود، نقاط ضعف و قوت او مشخص شود و در کل با استفاده از این داده ها، اطلاعات، گزارشها و شرایط کامل این دانش آموز بشود او را به جایگاه مناسب و شایسته اش هدایت کرد. البته این مورد آخر بایستی در نگرش و تفکر سیستمی مدیران نظام آموزشی باشد تا با ایجاد زیرساخت های مفاهیم و ارزش های تفکر سیستمی، دانش آموزان به فضای تفکر سیستمی وارد شوند و رشد کنند.
مچکرم.

 

 
تمرین‌ها و نظرات ثبت شده روی این درس صرفاً برای اعضای متمم نمایش داده می‌شود.
.