تحلیل SWOT چیست؟ | آشنایی با ماتریس SWOT
بسیاری از شاخه‌های دانش، کلیدواژه‌هایی دارند که تصور آن دانش‌ها، بدون آن واژه‌ها امکان‌پذیر نیست.
به عنوان مثال، اگر عرضه و تقاضا را از اقتصاد بگیریم، با وجود پیکر فربهِ این دانش، چیزِ چندانی از آن باقی نمی‌ماند.
به شیوه‌ی مشابه، اگر فرصت، تهدید، قوت و ضعف را از استراتژی بگیریم، بخش مهمی از استراتژی را کمرنگ کرده‌ایم. چهار واژه‌ای که معمولاً آنها را به واسطه‌ی حرف اول معادل‌های انگلیسی‌شان، به عنوان SWOT یا ماتریس SWOT می‌شناسیم:
- فرصت (Opportunity)
- تهدید (Threat)
- قوت (Strength)
- ضعف (Weakness)
ماتریس SWOT را می‌توان از قدیمی‌ترین ابزارهای استراتژی دانست و تحلیل SWOT بر اساس این ماتریس، به بخش استانداردِ بسیاری از کتاب‌ها و مراجع رسمی در زمینه‌ی استراتژی و تفکر استراتژیک تبدیل شده است (گاهی اوقات این ماتریس را ماتریس سوات یا مدل سوات می‌خوانند).
با وجودی که اغلب ما، آشنایی کافی با این ابزار داریم، با هدف یکنواخت شدن تصویر ذهنی دوستان متممی از تحلیل SWOT و نیز شکل‌گیری یک زبان مشترک در به‌کارگیری مدل SWOT، درسی را به مرور مختصر این ابزار اختصاص داده‌ایم.
ماتریس SWOT
نخستین گام برای استفاده از تحلیل SWOT این است که نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید را، هر یک به صورت جداگانه و دقیق، فهرست کنیم. دو اصطلاح قوت و ضعف به وضعیت درونی کسب و کار اشاره دارند و فرصت و تهدید، از محیط بیرونی کسب و کار حرف می‌زنند:
بنابراین موارد زیر می‌توانند نمونه‌هایی از قوت و ضعف در یک کسب و کار (SW) باشند:
- نقدینگی بالا / پایین
- دسترسی داشتن یا نداشتن به دانش فنی و تخصصی
- فرهنگ سازمانی بسیار مولد یا غیر مولد
- در اختیار داشتن یک پایگاه قدرتمند در میان مشتریان
- سهم بالا یا پایین هزینه‌ی منابع انسانی در ساختار هزینه های کسب و کار
- دسترسی ساده یا دشوار به منابع حیاتی برای کسب و کار
- انگیزه‌ی بالا یا پایین نیروی کار
- کیفیت بالا یا پایین محصولات
- دسترسی یا عدم دسترسی به یک شبکه توزیع قدرتمند
در مقابل، موارد زیر می‌توانند نمونه‌هایی از فرصت و تهدید در محیط یک کسب و کار (OT) باشند:
- نوسان نرخ برابری ریال در برابر دلار
- ثبات یا بی‌ثباتی قوانین در حوزه‌ی فعالیت یک کسب و کار
- وجود داشتن یا نداشتن رقبای بزرگ با حمایت و سوبسید دولتی
- رواج داشتن یا رواج نداشتنِ فرهنگ استفاده از محصولات یک کسب و کار
- تغییر در هرم جمعیتی و ویژگی‌های دموگرافیک جامعه
- تغییراتی که در زیرساخت‌های تکنولوژیک کشور روی میدهد
- پیشرفت‌های حوزه‌ی فناوری اطلاعات
- تقویت یا تضعیف رابطه‌ی سیاسی کشور با سایر کشورها
اگر نقاط قوت و ضعف و فرصت و تهدید را در چارچوبی که کمی بالاتر نمایش دادیم قرار دهیم، به چنین ماتریسی خواهیم رسید:
تحلیل SWOT چیست؟
ماتریس SWOT را نباید با تحلیل SWOT اشتباه بگیریم. این ماتریس، صرفاً شیوه‌ای برای نمایش وضعیت موجود یک کسب و کار است. اما هدف اصلی از فهرست کردن نقاط قوت و ضعف و فرصت و تهدید، بررسی گزینه‌های استراتژیک پیش روی یک کسب و کار است. وگرنه فهرست کردن نقاط قوت و ضعف و فرصت و تهدید، به خودی خود نمی‌تواند معجزه کند و تأثیری داشته باشد.
به همین علت، گام بعد از تعیین مولفه‌های S و W و O و T در روش SWOT این است که رابطه‌ی آنها با یکدیگر و تأثیر آنها بر یکدیگر را در نظر بگیریم:
معمولاً در میان استراتژیست‌ها، اصطلاح‌های زیر را زیاد می‌شنوید (+):
دسترسی کامل به مجموعه درسهای استراتژی و تفکر استراتژیک برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است.
با عضویت ویژه‌ی متمم، علاوه بر دسترسی به این درس‌ها، به درسهای متنوع دیگری نیز دسترسی خواهید داشت که می‌توانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:
شاید برایتان جالب باشد که بررسی‌های ما نشان داده در میان دوستان متممی، کسانی که به استراتژی و تفکر استراتژیک علاقه‌مند بود‌ه‌اند، برای مطالعه‌ی درسهای زیر هم وقت گذاشته‌اند:
مشاوره مدیریت | کوچینگ | کارآفرینی | کار تیمی | مدیریت تعارض
مدل ذهنی | تفکر سیستمی | تصمیم گیری
مدیریت منابع | گزارش نویسی | سیستمهای کنترل مدیریت
ارزش آفرینی | مدل کسب و کار | دیجیتال مارکتینگ
دوره MBA (پیگیری منظم مجموعه درس‌ها)
تمرین و مشارکت در بحث
یکی از چهار استراتژی SO و WO و ST و WT را انتخاب کنید و در کسب و کار خود (یا شرکت‌های مورد علاقه‌تان) نمونه یا نمونه‌هایی از آن را بیابید.
نقد ماتریس SWOT
پیشنهاد می‌کنیم بعد از خواندن این درس حتماً درس نقد ماتریس SWOT را هم بخوانید.
فقط به این نکته توجه داشته باشید که درس نقد تحلیل SWOT برای کسانی نمایش داده می‌شود که تمرین این درس را انجام داده باشند و متمم تمرین‌شان را تأیید و منتشر کرده باشد. بنابراین شما هنوز به درس نقد SWOT دسترسی ندارید.
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری تفکر استراتژیک به شما پیشنهاد میکند:
سوال‌های پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحث‌های مهارتی و مدیریتی.
برای آشنا شدن بیشتر با متمم به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کنید و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری می‌توانید نقشه راه‌های مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
هم‌چنین در صفحه‌های دوره MBA و توسعه فردی می‌توانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما می‌توانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را می‌توانید به صورت ماهیانه (۲۴۰ هزار تومان)، فصلی (۶۱۰ هزار تومان)، نیم‌سال (یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان) بخرید.
توجه داشته باشید که خرید شش‌ماهه و یکساله به‌ترتیب معادل ۲۰٪ و ۳۸٪ تخفیف (نسبت به خرید یک‌ماهه) محسوب می‌شوند.برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که می‌توانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
هم‌چنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را می‌توانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا می‌دانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور می‌توانید به جمع متممی‌ها بپیوندید؟
نویسنده‌ی دیدگاه : پیمان اکبرنیا
سلام به همه دوستان
مجموعه اسنپ رو در نظر بگیرید. این شرکت در ابتدا پلت‌فرمی فراهم کرده برای تسهیل حمل و نقل مسافر و کالا از طریق ناوگانی از خودروها و موتورسیکلتها. نقاط قوت اسنپ از دید من عبارت‌اند از شبکه بزرگی از مسافران و رانندگان، یک بستر نرم‌افزاری و برندی که در این چند سال بزرگ و ارزشمند شده.
با توجه به نقطه قوت داشتن یک شبکه بزرگ پیک موتوری و فرصتی که در بازار رو به رشد سفارش آنلاین غذا وجود داشت، این شرکت کسب‌وکار زودفود رو خرید و وارد عرصه سفارش آنلاین غذا شد. این به نظرم یک استراتژی SO بوده.
به تازگی هم مجددا با توجه همین نقاط قوتش و فرصتی که این‌بار احتمالا در آینده بازار سفارش آنلاین محصولات تند مصرف دیده، اسنپ مارکت رو منتشر کرده و وارد این عرصه شده. البته این بار با توجه به نقطه ضعفی که در خودش در فرآیند دشوار مدیریت زنجیره تامین و انبارداری و عرضه کالا می‌دیده، این کار رو با همکاری هایپرمارکت انجام داده.
یکی از مثال های جالب WO در سال های اخیر، در مورد شرکت Netflix است.از ضعف‌های Netflix در سال‌های اخیر، وابستگی زیاد به محتوای تولیدشده توسط استودیوهای خارجی بود. با ظهور رقبای قدرتمندی مثل Disney+ که محتوای اختصاصی خود را از پلتفرم‌های دیگر بیرون کشیدند، این ضعف برجسته‌تر شد.
در مقابل، فرصت بزرگی در بازار جهانی وجود داشت: افزایش تقاضا برای محتوای بومی و غیرانگلیسی در کشورهای مختلف.
در حقیقت Netflix با استفاده از این فرصت و برای کاهش وابستگی، شروع به سرمایه‌گذاری گسترده در تولید محتوای اصلی و بومی در کشورهایی مثل کره جنوبی، اسپانیا، آلمان، ترکیه و هند کرد. سریال‌هایی مثل Squid Game و Money Heist نمونه‌هایی هستند که هم ضعف را جبران کردند و هم فرصت را به بهترین شکل ممکن به‌کار گرفتند.
استراتژی SO برای یک شرکت داروسازی
ساخت دارو‌های بایوتک در صنعت داروسازی کار بسیار دشواری‌ست. یک شرکت داروسازی که دانش تولید داروی بایوتک خاصی را کسب کرده است، نقطه قوت این شرکت محسوب می‌شود، طوری که این دانش به سادگی قابل کپی برداری نیست. کشوری که تحت تحریم قرار میگیرد، یا به علت حفظ کیفیت دارو بنا بر الزامات مرتبط با زنجیره سرد، داروی تولید داخلی را به خارجی ترجیح میدهد، می‌تواند فرصتی ارزشمند برای شرکت داروسازی به شمار بیاید و استراتژی SO خود را حفظ و توسعه کیفیت و بازار محصول قرار دهد.
به عنوان مثال با توجه به قطعی برق ساخت موتور برق یک فرصت است که موفق می باشد ولی چیزی که این تولید را تهدید میکند واردات می باشد که ممکن است تولید را در چالش بیاندازد. نقاط قوت تولید این محصول نسبت به وارداتی دسترسی سریع به مشتری و دسترسی سریع مشتری به تولید کننده است که می تواند آمار فروش را بالا ببرد ودر مقابل عدم دسارسی کامل به مواد یا قطعات اولیه باعث ایجاد ضعف می شود
با سلام
شرکت هولدینگی را می شناسم که یک شرکت ساختمانی بزرگ دارد و یک مجموعه فروشگاههای زنجیره ای را نیز راه انداری کرده است( نقطه قوت)
شرکت های ساختمانی ( سازندگان) جهت اجرا و پیشبرد کارها ، عموما کارها را بخشی با تهاتر و بخشی را با نقدینگی حاصل از فروش واحدها به پیش می برند. زمانی که وضع نقدینگی در بازار مسکن مناسب نمی باشد یعنی فروش وضعیت خوبی ندارد مثل زمان حاضر ( تهدید) عموم سازندگان با مشکل نقدینگی و پیشبرد کار مواجه می شوند، اما شرکت مورد نظر فوق ، نقدینگی خود را از طریق فروشگاههای زنجیره ای تامین می کند . در واقع با فروش محصولات فروشگاهها بصورت نقدی به مردم و پرداختهای مدت دار به تامین کنندگان و تولید کنندگان محصولات ، نقدینگی لازم جهت اجرای عملیات ساختمانی را تامین می کنند.
چند وقت پیش خبری منتشر شد مبنی بر این که قرار هست پلتفرم یوتیوب رفع فیلتر بشه. (+)
و به نظرم رسید که این خبر هم می تونه تهدید (T) باشه و هم فرصت (O). در واقع این شرایط داخلی کسب و کار هست که تعیین می کنه که یک تغییر محیطی برای من فرصت هست یا تهدید.
مسلما بعد از رفع فیلتر این پلتفرم، استفاده از اون به طرز معنی داری افزایش پیدا می کنه و شاهد افزایش بازدید و ترافیک کانال های اون میشیم.
درآمد اصلی تولید کنندگان محتوا در این پلتفرم، از تبلیغاتی هست که در بین ویدیوها نمایش داده میشه و کشورهای مختلف، رقم درآمدی متفاوتی دارند که در اروپا و آمریکا از بقیه جاها بیشتر هست. (+)
ماجرا از اینجایی جالب میشه که گوگل به خاطر تحریم های آمریکا و برخی مسائل دیگه، هیچ پرداختی‌ای به آی‌پی های ایرانی نداره و جالب تر اینه که به خاطر استفاده ایرانی ها از وی‌پی‌ان، بیشتر ترافیک و بازدید ایرانی ها، بازدید اروپا حساب میشه که رقم درآمدی بیشتری رو نصیب تولید کنندگان محتوا می کنه.
اون دسته از افراد و کانال هایی که منبع درآمدشون فقط از تبلیغات هست، احتمالا دچار شوک شدیدی میشن و مدتی طول می کشه تا با شرایط جدید وفق پیدا کنند.
از سمت دیگه، دسته‌ی دیگه افراد که از یوتیوب برای ارتقای برندینگ یا پرسونال برندینگ خودشون استفاده می کنند و یا اسپانسر دارند و خیلی متکی به درآمد تبلیغاتی نیستند، احتمالا از افزایش بازدیدکنندگانشون استقبال کنند.
برای مثال شرکت پخش فراورده های نفتی ایران را در نظر بگیرید که در خصوص راه اندازی جایگاه سوخت گاز cng با توجه به فراوانی گاز طبیعی در کشور از لحاظ منابع آن و تجربه موفق برخی کشور ها در این زمینه هم نقطه قوت هم فرصت مناسب مشاهده شد و اقدام مقتضی در این زمینه انجام شد.(so)
موسسه فعال در حوزه آموزش عالی
T:
تغییر نیاز جامعه از بحث مدرک و مدارج علمی به مهارت آموزی
w :
آموزش محدود به بخش تئوری
S:
وجود بیس علمی بالا در کنار شبکه ارتباطی مناسب با صنایع و محیط کاری
بواسطه ارتباطات موجود باید فضای آموزش تئوری رو با کار آموزی و آموزش های مهارت محور ترکیب کنند که حاصل آن تعادل بین بخش تئوری و عملی است.