کارگاه پرورش تسلط کلامی (۲): انتخاب ساختار متن

87 نکته برای کارگاه پرورش تسلط کلامی (۲): انتخاب ساختار متن

تمرین برتر به انتخاب متممی ها در این درس (تا این لحظه)

نویسنده تمرین : محمدرضا شعبانعلی

متن تمرین :


عنوان: مطالعه‌ی کتاب، یک سفر است.

موضوعاتی که در ذهن دارم:

یکی اینکه واقعاً کتاب خوانی مشترک و اینکه چند نفر با هم بخونن، کار ارزشمندیه که یا فراموش شده یا خیلی جدی گرفته نمیشه.

دیگه اینکه تندخوانی معنی سفر با هواپیما به مقصد رو می‌ده. اون‌هم در سفری که مسیر بهتر از مقصده.

فکر کنم با این استعاره بتونم کتابخون‌ها رو هم به چند دسته تقسیم کنم.

یه جورایی سبک‌های مختلف کتابخونی رو به سبک‌های مختلف مسافرت رفتن ربط بدم و اینکه کارکرد هر کدوم چیه.

نقش راهنما برای مطالعه‌ی یک کتاب هم مهمه. به نظرم کم جدی گرفته میشه.

شاید بشه با این استعاره اون رو بیشتر جا انداخت.

سبک: تلاش می‌کنم رسمی - توصیفی باشد.

--------------------------------------------------------------------------------

کمتر موضوعی را می‌توان یافت که به اندازه‌ی کتابخوانی، در ادبیات و نوشته‌های ما، مطرح و توصیه شده باشد.

البته استعاره‌هایی مانند "کتاب به عنوان دوست خوب" نشان می‌دهند که بخش عمده‌ای از نکات مطرح شده، بیشتر جنبه‌ی پند و اندرز دارند و کمتر می‌توان آنها را به عنوان راهنمایی برای مطالعه‌ی بهتر مد نظر قرار داد.

اگر بپذیریم که استعاره‌ها، می‌توانند به ما در درک بهتر جنبه‌های مختلف یک موضوع کمک کنند، منطقی است بکوشیم استعاره‌های کاربردی‌تری را در زمینه‌ی کتاب و کتابخوانی مورد توجه قرار دهیم.

شاید استعاره‌ی کتابخوانی به عنوان یک سفر از این لحاظ بتواند استعاره‌ی مولد‌تری باشد.

در اینجا برخی از مواردی را که می‌توانند با الهام از استعاره‌ی سفر در بحث کتابخوانی هم مورد توجه قرار بگیرند، مورد اشاره قرار می‌دهم:

تجربه‌های قبلی - اکثر ما قبل از مسافرت و حتی قبل از انتخاب مقصد سفر، می‌کوشیم با مرور تجربیات کسانی که به مقصد مورد نظر سفر کرده‌اند، تصویری شفاف‌تر از مقصد داشته باشیم.

این تصویر می‌تواند به ما در انتخاب مقصد مطلوب و همین‌طور در ایجاد تجربه‌ای شیرین‌تر و عمیق‌تر از سفر به آن مقصد، کمک کند.

شاید در مطالعه کتابها هم، عادت خواندن نقدها و تحلیل‌ها، پیش از شروع کتاب، بتواند عادت مطلوبی باشد.

اگر چه این خطر وجود دارد که نقد دیگران، موجب سوگیری ذهنی شود، اما احتمالاً‌ با مطالعه‌ی نقدهای متعدد می‌توان این احتمال را کاهش داد.

ضمن اینکه فرصت محدود زندگی و انبوه کتابها، مطالعه‌ی این نقدها را برای حذف گزینه‌های نامطلوب و جستجوی گزینه‌های ارزشمندتر، اجتناب ناپذیر می‌سازد.

مطالعه جمعی - بسیاری از ما، این را می‌دانیم که سفر به صورت جمعی، تجربه‌ای متفاوت می‌سازد. سلیقه‌های متفاوت در کنار یکدیگر، منظره‌های متفاوتی را می‌بینند و جنبه‌های متفاوتی از مسیر و مقصد را مورد توجه قرار می‌دهند

به همین سبک، می‌توان به مطالعه‌ی جمعی هم فکر کرد.

مطالعه جمعی از جمله عادتهایی است که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد.

اگر هم شکلی از مطالعه جمعی رایج است، به این صورت است که هر کس مطالعه می‌کند و بعد با یگدیگر در مورد آن به گفتگو می‌نشینند.

این کار، شبیه آن است که هر کس به صورت انفرادی مسافرت کند و وقتی همگی به شهر خود بازگشتند، بنشینند و از خاطره‌هایشان بگویند.

شکل دیگری از جمع خوانی که گاهی به نام "خواندن ماراتونی" هم مشهور است، نمادی واقعی از یک سفر دسته جمعی است.

همه در کنار هم جمع می‌شوند و هر صفحه یا پاراگراف را یک نفر می‌خواند. حتی گاهی این جلسات در حدی طولانی می‌شود که یک کتاب کامل در آن تمام می‌شود.

این نوع از تجربه، شکل شگفت‌انگیز و اثرگذاری از کتابخوانی است که لااقل در فرهنگ ما، چندان رواج ندارد.

مسئله‌ی مسیر و مقصد - شاید بتوان گفت، قدیمی‌ترین و شناخته‌شده‌ترین نکته‌ای که در مسافرت مطرح می‌شود، بحث "مسیر و مقصد" است.

اینکه مسافر، باید بیاموزد که مسیر هم به اندازه‌ی مقصد مهم و جذاب است و آن را می‌توان و باید بخشی از مسافرت در نظر گرفت.

شاید به همین دلیل،‌کسانی که وارد کشور جدیدی می‌شوند، در صورتی که محدودیت زمان و محدودیت مالی نداشته باشند، ترجیح می‌دهند مسیرها را پیاده یا با ماشین طی کنند و کمتر از هواپیما استفاده کنند.

چون تجربه‌ی مسیر، درک بهتری از فضا به آنها می‌دهد.

روش‌هایی مانند تندخوانی، مطالعه‌ی خلاصه کتاب و مطالعه‌ی جملات منتخب، شیوه‌هایی هستند که حتی به فرض اثربخشی، تجربه‌ی مسیر را از ما می‌گیرند و ما را مستقیماً به مقصد می‌رسانند.

کسی که با هواپیما به یک شهر می‌رود و بازمی‌گردد، در ظاهر با کسی که این مسیر را با قطار طی کرده، دانسته‌های متفاوتی ندارد. اما می‌دانیم که احتمالاً درک متفاوتی از آن مقصد خواهند داشت.

مثال‌ها، پاورقی‌ها، حرف‌های حاشیه‌ای نویسنده، همگی از جنس حاشیه‌ی کنار جاده هستند که می‌توانند تجربه‌ای عمیق از سفر را برای ما ایجاد کنند.

اینها تنها سه مورد از مواردی بود که شاید در نگاه اول به ذهن می‌رسد.

اما احتمالاً‌ خواننده، موارد دیگری را هم در ذهن خواهد داشت که می‌تواند با الهام از تجربه‌ی سفر و استعاره‌ی سفر، در مورد کتاب و کتابخوانی هم به کار گرفته شود.

 

 

 
دوست گرامی مشاهده تمرینهای مربوط به این درس، صرفا برای کاربران متمم امکانپذیر میباشد.
.