اعتیاد مثبت | چگونه در زندگی خود تغییر مثبت ایجاد کنیم؟
نزدیک به نیم قرن از زمانی که ویلیام گلاسر اصطلاح اعتیاد مثبت را مطرح کرد میگذرد. او در سال ۱۹۷۶ کتابی کوچک و کمحجم با همین عنوان (Positive Addiction) منتشر کرد و چند مقاله هم در این زمینه نوشت (+).
اما به نظر میرسد که در این موضوع، بخت چندان با او یار نبوده است. بر خلاف نظریه انتخاب گلاسر که به سرعت فراگیر شد و هنوز هم پس از چند دهه مخاطبان و علاقهمندان بسیاری دارد، اصطلاح اعتیاد مثبت به دست فراموشی سپرده شد.
کتاب اعتیاد مثبت را میتوان یکی از نیاکان کتابهای خودیاری امروزی مانند اثر مرکب، قدرت عادت و عادتهای اتمی در نظر گرفت. اما به هر علت، نتوانست چندان جریانساز باشد و چند دهه طول کشید تا بازار مخاطبان عام به این نوع مباحث روی خوش نشان دهد.
در این درس قصد داریم خلاصه کتاب اعتیاد مثبت را به شرح و شیوهی زیر مرور کنیم:
- بررسی تعریف اعتیاد مثبت از نظر گلاسر
- وقتی درد و رنج داریم چه میکنیم؟ (بررسی سه گزینه رایج)
- اعتیاد مثبت به عنوان گزینه چهارم
- چه کارهایی را به عنوان اعتیاد مثبت انتخاب کنیم؟ (+ چند مثال)
تعریف اعتیاد مثبت | این ایده از کجا شکل گرفت؟
گلاسر در ابتدای کتاب خود توضیح میدهد که بسیاری از ما نسبت به اعتیاد، یک پیشزمینهی ذهنی منفی داریم و اساساً بار معنایی این واژه منفی است. اگر درس تعریف اعتیاد را خوانده باشید، با این نگاه منفی آشنایی دارید. اما آیا هر نوع عادت رفتاری را میتوان اعتیاد منفی در نظر گرفت؟
مثلاً فرض کنید کسی عادت به #پیاده روی دارد یا کتابخوانی بخشی از برنامه روزانه اوست. آیا نمیتوان این عادتهای رفتاری را مصداق مثبتی از اعتیاد در نظر گرفت و آن را اعتیاد مثبت نامید؟
چه کارها و رفتارهایی را میتوان به عنوان اعتیاد مثبت انتخاب کرد؟
گلاسر در کتاب اعتیاد مثبت، شش ویژگی مطرح کرده و پیشنهاد میکند: «اگر میخواهید کاری را به عنوان اعتیاد مثبت انتخاب کنید، بهتر است همهی این شش ویژگی را داشته باشد.»
ترجیحاً سراغ کاری بروید که از رقابت و فضای رقابتی دور باشد
اینکه بگویید من تلاش میکنم هر روز بیشتر از خواهر یا همکارم کتاب بخوانم، یا اینکه یک ساعت بیشتر از همکارم کار کنم، و یا اینکه آنقدر تمرین میکنم که بهترین غذاها را در میان بستگان درست کنم، یک فعالیت رقابتی است.
فعالیتهای رقابتی خودشان میتوانند دردها و رنجهای جدیدی را به زندگیتان اضافه کنند. پس اگر دغدغهتان کتابخوانی است، بهتر است با خود قرار بگذارید چند دقیقه یا چند صفحه در روز کتاب بخوانید (مستقل از اینکه بقیه چه میکنند).
رفتارهای دیگری هم وجود دارند که اساساً ماهیت رقابتی ندارند. مثلاً اگر از گوش دادن به موسیقی لذت میبرید، میتوانید با خودتان قرار بگذارید که هر شب به چند قطعه گوش بدهید.
ترجیحاً بتوانید روزی یک ساعت برای آن وقت بگذارید
وقتی از اعتیاد به یک فعالیت حرف میزنیم (حتی در شکل مثبت آن)، طبیعی است انتظار داشته باشیم که فعالیت مد نظرمان، روزانه وقت قابلتوجهی را به خود اختصاص دهد.
گلاسر در مورد زمان، به شکل قطعی حرف نمیزند و یک جا به نیم ساعت و جای دیگر به یک ساعت اشاره میکند. اما به هر حال، واقعیت این است که کمتر از این زمانها را به سختی میتوان مصداق «اعتیاد» دانست.
نمیتوانید بگویید که من خودم را به فعالیت فیزیکی، ورزش، پیادهروی، مطالعه، گوش دادن به موسیقی، انجام کارِ خانه، آشپزی یا هر فعالیت دیگری معتاد میکنم، اما فقط میخواهم روزی پنج دقیقه برای آن وقت بگذارم.
البته حتی اگر زمان کافی به این فعالیتها اختصاص ندهید، همچنان مفید هستند و مثبت تلقی میشوند، اما تا زمانی که سهمی جدی از زندگی شما را به خود اختصاص ندهند، نمیتوانید آنها را «اعتیاد مثبت» تلقی کنید.
دسترسی کامل به مجموعه درسهای روانشناسی مثبت گرا برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است.
تعداد درسها: ۳۳ عدد
دانشجویان این درس: ۴۰۵۴ نفر
تمرینهای ثبتشده: ۲۱۰۰ مورد
با عضویت ویژه، علاوه بر امکان مطالعهی درسهای روانشناسی مثبتگرا به درسهای بسیار بیشتری نیز دسترسی پیدا میکنید که میتوانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:
البته از میان درسها و مطالب مطرح شده، ما فکر میکنیم شاید بهتر باشد ابتدا مطالعهی مباحث زیر را در اولویت قرار دهید:
شخصیت شناسی / حمایت اجتماعی / خودشناسی
تحلیل رفتار متقابل / عزت نفس | کوچینگ
استرس / چگونه شاد باشیم / مدیریت انگیزه
اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید دربارهی متمم بیشتر بدانید، میتوانید نظرات دوستان متممی را دربارهی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی میشناسند:
تمرین و مشارکت در بحث اعتیاد مثبت
با توجه به آنچه گفته شد، خوشحال میشویم اگر در مورد برخی از گزینههایی که برای شما اعتیاد مثبت ایجاد کردهاند یا گزینههایی که دوست دارید در آینده آنها به عنوان اعتیاد مثبت و جایگزین رفتارها و احساسات نامطلوب خود استفاده کنید، توضیح دهید.
اگر قصد دارید کتابی در زمینهی تغییر عادتها و تثبیت عادتهای مثبت بخوانید، میتوانید به سراغ یکی از سه کتاب قدرت عادت، عادتهای اتمی و یا اثر مرکب بروید. هر سه کتاب نسبتاً ساده هستند. اما اثر مرکب، سادهترین آنهاست و کمی فضای انگیزشی دارد. قدرت عادت، جدیتر از دو کتاب دیگر به این موضوع پرداخته و عادتهای اتمی هم تقریباً بین این دو قرار میگیرد.
اگر میخواهید در متمم درس دیگری را در زمینهی تغییر عادت و اعتیاد مثبت دنبال کنید، نظم شخصی در پانزده دقیقه میتواند یک گزینهی خوب باشد.
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری روانشناسی مثبت گرا به شما پیشنهاد میکند:
- روانشناسی مثبت گرا
- ابعاد روانشناسی مثبت گرا: درون فردی | فردی | اجتماعی
- مارتین سلیگمن و روانشناسی مثبت گرا
- درماندگی آموخته شده (ناتوانی آموخته شده)
- پرسشنامه جهت گیری زندگی شییر و کارور | پرسشنامه خوش بینی
- مفهوم خوش بینی چیست؟ آیا شما خوش بین هستید؟
- جملهای از هلن کلر درباره بدبینی
- پرسشنامه امید اسنایدر (پرسشنامه امید به زندگی اشنایدر)
- معنی امید چیست؟ | امیدواری یعنی چه و چگونه امیدار باشیم؟
- امید داشتن به آینده | آیا امید همیشه خوب است؟
- گفتگو دربارهٔ آینده انسان | پینکر، دو باتن، ریدلی، گلدول
- پارادوکس استاک دیل | دردسرهای خوشیبینی برای آیندهی نزدیک
- زمانی برای نگرانی | چگونه نگرانی از آینده را کمتر کنیم؟
- قدردانی و قدرشناسی | چقدر در زندگیتان شکرگزار و سپاسگزار هستید؟ (+پرسشنامه)
- شکرگزاری و قدردانی | چگونه این عادت را در خود پرورش دهیم؟
- بخشش و بخشیدن | چقدر برای بخشودن دیگران آمادگی دارید؟
- معنی پختگی چیست؟ آیا شما فردی پخته و خردمند هستید؟
- چقدر رفتارهای نوع دوستانه انجام میدهید؟
- حتی در ویژگیهای خوب هم زیادهروی میتواند خوب نباشد
- اثر پیگمالیون | کاربرد این اثر در تدریس، تربیت فرزند و مدیریت سازمان چیست؟
- یک پادکست برای زندگی بهتر، شادتر و بامعناتر
- کتاب غرقگی (Flow) | روانشناسی تجربهی عمیق لحظات زندگی
- اعتیاد مثبت | چگونه در زندگی خود تغییر مثبت ایجاد کنیم؟
- کتاب خوش بینی آموخته شده
- ریچارد وایزمن
- میهای چیک سنت میهایی (میهالی)
- کریستوفر پترسون (روانشناس مثبت گرا)
- تعریف خوش بینی چیست | مقاله خوش بینی پترسون + فایل PDF
- کتاب شکوفایی | تعریف روانشناسی مثبت گرا به زبان ساده از نگاه مارتین سلیگمن
- کتاب اوضاع خیلی خراب است | کتابی درباره امید | مارک منسن
- نقد روانشناسی مثبت گرا | ایراد در مثبت اندیشی است یا فراتر از آن؟
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
۳۷۸ نظر برای اعتیاد مثبت | چگونه در زندگی خود تغییر مثبت ایجاد کنیم؟