ویژگی های یک کارآفرین | مروری بر ویژگیهای شخصیتی کارآفرینان

در بیشتر کتاب‌هایی که دربارهٔ کارآفرینی نوشته می‌شود و کلاس‌هایی که به آموزش کارآفرینی می‌پردازند، بحثی به عنوان ویژگی‌های کارآفرین مطرح می‌شود. توضیح می‌دهند که ویژگی های شخصیتی کارآفرین چیست و در چه زمینه‌هایی با مردم دیگر – که کسب‌و‌کاری برای خود ندارند – تفاوت دارند.

گاهی می‌شنویم که یک کارآفرین ریسک پذیر است. گاه دربارهٔ اعتماد به نفس کارآفرینان حرف می‌زنند. بعضی وقت‌ها هم ویژگی‌هایی مثل درونگرایی و برونگرایی را در کارآفرینان بررسی می‌کنند.

در این درس می‌خواهیم بگوییم ویژگیهای یک کارآفرین چیست و کدام صفات شخصیتی بین کارآفرینان مشترک است. پیشاپیش، حرف آخر درس را همین‌جا بگوییم: بر خلاف آن‌چه معمولاً در کتاب‌های کارآفرینی و کلاس‌های کارآفرینی می‌خوانیم و می‌شنویم، این سوال پاسخ مشخص و قطعی ندارد.

تحقیقات دربارهٔ ویژگی های کارآفرینان چه می‌گویند؟

وقتی از ویژگی های کارآفرینان حرف می‌زنیم، ابتدا باید ببینیم منظورمان کدام ویژگی‌هاست: آیا از ویژگی‌های علمی و تخصصی کارآفرینان حرف می‌زنیم؟ آیا موضوع بحث‌مان مهارتهای فرد کارآفرین است؟ آیا می‌خواهیم به ویژگی های شخصیتی کارآفرین بپردازیم؟

دربارهٔ هر یک از این موضوعات، مطالعات و تحقیقات فراوانی وجود دارد. معمولاً وقتی توضیح بیشتری نمی‌دهند، منظور از ویژگی های کارآفرین، ویژگی‌های شخصیتی اوست. ما هم در درس بیشتر به ویژگی های شخصیتی می‌پردازیم.

محققان کارآفرینی کوشیده‌اند تقریباً هر مدلی را که در شخصیت شناسی دیده‌اند، برای بررسی ویژگی‌های کارآفرینان هم به کار بگیرند. از مدل‌های ساده‌ای مثل تیپ شخصیتی A و ‌B تا توضیحات پیچیدهٔ روانکاوانه (+/+/+). صرفاً به عنوان نمونه می‌توان مطالعاتی اشاره کرد که در چارچوب مدل پنج عاملی شخصیت انجام شده‌اند (+/+/+):

تحقیقات مبتنی بر مدل پنج‌عاملی را می‌توان این‌طور جمع‌بندی کرد. در کارآفرین‌ها:

• شاخص O (پذیرش تجربه‌های جدید) بالاست.
• شاخص C (وجدان و مسئولیت‌پذیری) بالاست.
• شاخص A (سازگاری و موافق بودن) پایین است.
• شاخص N (نوروتیسیزم) پایین است.
• شاخص A (برونگرایی) چیزی را مشخص نمی‌کند.

حق دارید بپرسید که این بالا و پایین یعنی چه؟ در مقایسه با چه چیزی یا چه کسی؟ با چه معیاری و چگونه باید این‌ها را سنجید؟ اما فعلاً این سوال‌ها را گوشهٔ ذهن‌تان نگه دارید تا کمی جلوتر برویم. مدل‌ها و صفات دیگری هم هستند که در کارآفرینان بررسی شده‌اند. به عنوان مثال، اگر چند کتاب و مقاله دربارهٔ ویژگی‌های شخصیتی کارآفرینان ورق بزنید، به سرعت به نتیجه می‌رسید که به‌رغم همهٔ تفاوت‌ها، معمولاً سه ویژگی در اکثر آن‌ها آمده است:

• ریسک‌پذیری (زیاد باشد)
• نیاز به موفقیت (یکی از سه مولفهٔ مدل انگیزش مک کللند)
• مرکز کنترل (درونی باشد)

این سه ویژگی آن‌قدر تکرار شده‌اند که الیزابت چل برایشان  یک اسم انتخاب کرده و از آن‌ها با عنوان Big Three نام می‌برد (+). این تعبیر به سرعت رواج یافت و دیگران هم آن را به کار بردند (+/+/+).

طی بیش از نیم قرن، هر یک از این ویژگی‌ها بارها موضوع مطالعه و پژوهش بوده‌اند و با یک جستجوی ساده به ده‌ها مقاله می‌رسید که رابطهٔ این ویژگی‌ها با کارآفرینی را بررسی کرده‌اند.

اگر در دههٔ شصت یا هفتاد میلادی در قرن قبل بودیم، می‌توانستیم با اطمینان بالایی بگوییم که اغلب کارآفرین‌ها این سه ویژگی شخصیتی را دارند. همان‌طور که هنوز هم در بسیاری از کلاس‌ها و دوره‌ها چنین چیزی را – با نقل مستقیم یا غیرمستقیم از همان منابع قدیمی – می‌شنویم.

اما هر چه زمان گذشت، تعداد و تنوع پژوهش‌ها بیشتر شد و اختلاف‌های بیشتری هم پدید آمد. افزایش دقت علمی و حساسیت بیشتر در روش علمی هم باعث شد که آن همگرایی گذشته از بین برود.

مثلاً برخی مطالعات با قطعیت می‌‌گفتند که یکی از ویژگی‌های شخصیتی کارآفرینان ریسک‌پذیری است. اما برخی مطالعات دیگر می‌گفتند که بررسی‌های ما چنین چیزی را نشان نمی‌دهد. البته هیچ‌کس منکر این نیست که کارآفرینی با ریسک کردن همراه است. ما هم در تعریف کارآفرینی به همین نکته اشاره کردیم. اما نیاز به ریسک با ریسک‌پذیر بودن یکی نیست. به این توضیح توجه کنید:

در مورد دو ویژگی دیگر هم اختلاف‌نظر در اندازه‌گیری و تفسیر وجود دارد که چون بحث طولانی می‌شود به آن‌ها نمی‌پردازیم. اما اگر به این موضوع علاقه‌مند باشید، کتاب‌های متعددی وجود دارند که تحقیقات مربوط به صفات شخصیتی را کنار هم گذاشته و نتایج آن‌ها را با یکدیگر مقایسه کرده و تفاوت‌ها و تعارض‌ها را شرح داده‌اند (+/+/+).

چرا بحث دربارهٔ ویژگی های شخصیتی کارآفرینان به نتیجه نمی‌رسد؟

وقتی می‌خواهیم دربارهٔ ویژگی‌های شخصیتی کارآفرینان تحقیق کنیم و حرف بزنیم، با چند چالش روبه‌رو هستیم. این چالش‌ها باعث می‌شوند نتوانیم با قطعیت در این باره اظهارنظر کنیم. برخی از این چالش‌ها در ادامه آمده است:

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری کارآفرینی و ایجاد کسب و کار جدید به شما پیشنهاد می‌کند: