روش صحیح عذرخواهی | معذرت خواهی تاثیرگذار چگونه انجام میشود؟
عذرخواهی کردن معمولاً برای کسی که وادار به عذرخواهی میشود چندان خوشایند نیست. شاید در خلوت خود به سادگی بپذیریم که اشتباه کرده‌ایم، اما اقرار به این اشتباه و به دنبال آن، ابراز شرمندگی و تقاضا برای بخشش واقعاً سنگین است.
اما با همه‌ی این سختی‌ها، همه‌ی ما بارها و بارها عذرخواهی کرده‌ایم. معذرت خواهی دستاوردهای متعددی دارد که اهمیت آنها، دشواری عذرخواهی را تحمل‌پذیر میکند.
ساده‌ترین دستاورد معذرت خواهی جنبه‌ی اخلاقی آن است: اینکه وجدان ما سبک‌تر میشود و خواب راحت‌تری خواهیم داشت. اما این تنها دستاورد عذرخواهی نیست.
حفظ رابطه یکی دیگر از انگیزه‌های عذرخواهی است. رابطه‌ها – چه از نوع دوستانه و عاطفی و چه رابطه‌ی کاری – یکی از مهمترین سرمایه‌های ما هستند و حفظ بسیاری از این رابطه‌ها آن‌قدر ارزش دارد که درد و رنج و فشار معذرت خواهی را تحمل کنیم. مبالغه نیست اگر بگوییم «حفظ دوستی» بدون توانایی «معذرت خواهی از دوست» عملاً غیرممکن است. چون دیر یا زود، همهٔ ما اشتباهاتی در رابطه مرتکب می‌شویم و باید بر این توانایی مسلط باشیم.
تلاش برای حفظ و بازیابی برند شخصی هم انگیزاننده‌ی دیگری است که می‌تواند ما را به عذرخواهی ترغیب (یا شاید وادار) کند. ساختن برند شخصی بسیار پرهزینه و زمان‌بر است، اما اشتباه‌های ساده می‌توانند بخش مهمی از این سرمایه‌ی دیریاب و دشواریاب را تخریب کنند. به همین علت، جدا از عذرخواهی‌هایی که در محیط خود و در ارتباط با دوستان و آشنایان‌مان تجربه می‌کنیم، هر از چند گاهی عذرخواهی یک بازیگر، اندیشمند، سلبریتی یا – اگر خوش‌شانس باشیم – یک مقام سیاسی را می‌‌بینیم و می‌شنویم. انتشار نامه عذرخواهی یا پیام معذرت خواهی رسمی اگر به شکل درست و حرفهای انجام شود، می‌تواند بخشی از اعتباری را که در اثر رفتار و گفتار اشتباه از دست رفته جبران کند.
اکنون فرض کنیم به نتیجه رسیده‌ایم که باید عذرخواهی کنیم. برای عذرخواهی باید چه شیوه‌ای را به‌کار بگیریم؟ نحوه عذرخواهی چگونه باشد که هدف ما (سبک شدن وجدان، حفظ رابطه، حفظ برند) تأمین شود؟ آیا می‌توان الگویی را به عنوان روش صحیح عذرخواهی تعریف کرد؟
این درس از سلسله درس‌های مهارت ارتباطی را به عذرخواهی مودبانه اختصاص داده‌ایم. موضوعی که می‌توان آن را زیرمجموعه‌ای از حوزه‌ی روانشناسی اجتماعی و نیز دغدغه‌ی مهمی در مهارت مذاکره تلقی کرد.
مطالعات علمی درباره معذرت خواهی
اولین سوالی که احتمالاً به ذهن‌تان می‌رسد این است که آیا دربارهی عذرخواهی به شکل علمی هم مطالعه شده و یا اینکه باید صرفاً به تعدادی توصیه‌ی تجربی اکتفا کنیم؟
پیش از هر چیز باید به این نکته توجه داشته باشیم که عذرخواهی انواع زیادی دارد. عذرخواهی در رابطه عاطفی با عذرخواهی یک سازمان از مردم تفاوت دارد. هم‌چنان‌که عذرخواهی یک سلبریتی از مخاطبانش با عذرخواهی کارشناس مرکز تماس یک شرکت از یک مشتری تفاوت خواهد داشت. این تنوع باعث میشود که انتظار ما از مطالعات دانشگاهی بالا برود و علاقه‌مند باشیم با توصیه‌هایی مواجه شویم که طیف گسترده‌ی عذرخواهی‌ها را شامل شود.
جستجوی کوتاهی در مقالات و نشریات تخصصی در حوزه‌ی روانشناسی اجتماعی و مهارت ارتباطی نشان می‌دهد که در این زمینه کارهای علمی و تحقیقات متعددی انجام شده است. اما تعداد و تنوع این تحقیقات کمتر از چیزی است که انتظار می‌رود.
اروینگ گافمن (Erving Goffman) یکی از نخستین کسانی است که در این زمینه مطالعه‌ی جدی انجام داد و حدود نیم قرن پیش نتایج آن را منتشر کرد (+). گافمن عذرخواهی افراد بسیاری را گردآوری کرد و سعی کرد اجزای ضروری برای معذرت خواهی درست را استخراج کند.
بعد از او این مطالعات ادامه پیدا کردند و محققان مختلف کوشیدند فاکتورهای مختلف در عذرخواهی درست و مناسب را استخراج کنند (+/+). بعضی هم به شکل تخصصی به معذرخواهی در شرایط خاص (مثلاً ناتوانی یک شرکت در ارائه‌ی خدمت مناسب) پرداختند (+).
رُی جی لوییکی (که کتاب مذاکره او را در متمم معرفی کرده‌ایم) هم تحقیق ارزشمندی در این زمینه انجام داده که یک منبع مهم برای یادگیری روش عذرخواهی صحیح محسوب میشود (+).
در این درس قصد داریم برخی از مهمترین نکات مطرح شده در تحقیقات مورد اشاره را با هم مرور کنیم.
روش صحیح عذرخواهی | چند نکته برای معذرت خواهی موثر
در یک عذرخواهی خوب ترجیحاً باید تمام موارد زیر رعایت شود. البته حتی اگر یکی از این نکات را هم رعایت کنیم، یک گام به پیش برداشته‌ایم. اما چه بهتر که همه‌ی آنها را به خاطر بسپاریم و بکوشیم در پیام عذرخواهی خود لحاظ کنیم:
ابراز پشیمانی
ابراز پشیمانی فقط یک کلمه یا یک جمله نیست. اینکه بگوییم «من پشیمانم» اثر چندانی ندارد.
کمی به معنای پشیمانی فکر کنید. وقتی می‌گویید من از این یا آن تصمیم خود پشیمانم منظورتان چیست؟ منظورتان این است که اگر به گذشته برگردم و دوباره آن تصمیم پیش روی من باشد، به شکل دیگری فکر میکنم و گزینه‌ی متفاوتی را انتخاب خواهم کرد.
این دقیقاً همان حرفی است که باید صریح و شفاف به طرف مقابل بگویید:
- اگر به گذشته برگردم، هرگز این جمله را نمی‌گوییم
- اگر دوباره به دیروز برگردم، با آن فرد تماس نمی‌گیرم
- الان که فکر میکنم، آن کلمه هرگز نباید بر زبانم می‌آمد
- من باید تو را به آن جلسه دعوت می‌کردم
پذیرش مسئولیت
لوییکی تأکید میکند که پذیرش مسئولیت، مهمترین نکته در عذرخواهی است. پذیرش مسئولیت به این معناست که من به شما می‌گویم: «من مسئول اتفاق بدی هستم که افتاده و اشتباه من باعث شده که الان در این وضعیت باشیم.»
گاهی اوقات ما عذرخواهی و ابراز تأسف می‌کنیم. اما به شکل تلویحی یا صریح تأکید داریم که بخشی از مسئولیت (یا شاید همه‌ی مسئولیت) بر عهده‌ی طرف مقابل است.
مثلاً یک سلبریتی تأکید میکند که: «من که قطعاً منظورم این نبود و می‌خواستم حرف دیگری بزنم و شما هم اگر سابقه‌ی من را می‌دانستید یا کمی دقت می‌کردید، حتماً منظورم را می‌فهمیدید. اما به هر حال، چون منظور من را نفهمیدید من عذرخواهی میکنم.»
این شکل از عذرخواهی‌ها معمولاً طرف مقابل را بدهکار می‌کنند. در حدی که او احساس میکند حالا باید به خاطر مقصر بودن در شکل‌گیری این اتفاق تلخ، او هم به سهم خود معذرت‌خواهی کند.
ماجرا چگونه پیش رفت؟
وقتی از «ماجرا» حرف می‌زنیم باید به خاطر داشته باشیم که این ماجرا دو بخش دارد:
- آن‌چه در ذهن من می‌گذشته و باعث شده که چنان تصمیمی بگیریم یا چنان حرفی بزنم و چنان رفتاری نشان بدهم
- آن‌چه در اثر رفتار یا گفتار اشتباه من به وجود آمده و در واقع، تبعاتی که رفتار و گفتار من داشته است
بسیاری از ما بیشتر روی بخش اول متمرکز می‌شویم. حتی در بخش اول هم بیشتر از توصیف، حالت دفاعی به خود می‌گیریم: «من می‌خواستم به تو لطف کنم که آن کار را کردم، حالا نتیجه به شکلی شده که تو ناراضی هستی.»
در معذرت خواهی بهتر است بیشتر به بخش دوم بپردازیم::
- «می‌دانم که با رفتار من، تو احساس بدی پیدا کردی و به نتیجه رسیدی که من برای دوستی چندساله‌مان ارزش قائل نیستم.»
- «می‌فهمم که حتماً آن روز بسیار عصبانی شده‌ای و حق هم داشتی.»
- «کاملاً درک میکنم که جلوی بقیه‌ی دوستان‌مان شرمنده شدی در حالی که لازم نبود من آن حرفها را آن‌جا در جمع بزنم.»
البته هم‌چنان ممکن است بخواهید دربارهی انگیزه‌ی خود حرف بزنید و بخواهید ثابت کنید که نیت‌تان خیر بوده است. اما مطمئن باشید که این کار را در کنار «مسئولیت‌پذیری» انجام می‌دهید: «من می‌خواستم به تو لطف کنم و الان می‌فهمم که رفتارم حماقت‌آمیز بوده و کاملاً نتیجه‌ی عکس داشته است.»
نه اینکه بگویید: «من می‌خواستم به تو لطف کنم و فکر نمی‌کردم چنین برداشتی بکنی.» (در این جمله، مسئولیت بر گردن مخاطب افتاده است).
تأکید بر اینکه چنین رفتاری تکرار نخواهد شد
ما معذرت‌خواهی نمی‌کنیم که «شمارنده‌ی خطاهایمان صفر شود» و از فردا بتوانیم به تکرار همان خطا بپردازیم. ما عذرخواهی می‌کنیم تا طرف مقابل مطمئن شود که چنین خطایی تکرار نخواهد شد.
در بعضی موارد می‌توانیم به شکل مطلق چنین حرفی را بگوییم. مثلاً کارشناسی که اطلاعات مشتریان شرکت را به شرکت رقیب داده و اکنون مدیر، به خاطر سابقه‌ی ارزشمندش یا هر ملاحظه‌ی دیگری، او را اخراج نکرده و می‌بخشد.
در چنین شرایطی قطعاً باید کارشناس تأکید کند که هرگز و تحت هیچ شرایطی، چنین اشتباهی تکرار نخواهد شد.
اما مواردی هم وجود دارد که نمی‌توانیم به طور مطلق چنین وعده‌ای بدهیم. مثلاً کارشناسی را در نظر بگیرید که در گزارش خود دچار خطای سهوی شده و عددی را اشتباه گزارش کرده است.
این جمله که «شما هرگز چنین خطاهایی را دوباره نخواهید دید» بیش از حد مطلق است و هر چقدر هم کارشناس تلاش کند، ممکن است چنین اتفاقی دوباره بیفتد.
در چنین شرایطی بهتر است پیام ما واقع‌بینانه باشد. مثلاً ممکن است کارشناس بگوید: «من تمام تلاشم را به کار می‌گیرم که چنین خطایی تکرار نشود. اجازه نمی‌دهم به سادگی اتفاق مشابهی بیفتد و دردسرساز شود. سعی میکنم از همکارانم بخواهم گزارشم را بخوانند و بررسی کنند تا احتمال بروز چنین اتفاقی به شدت کاهش پیدا کند.»
بگویید که برای ترمیم رابطه و جبران خطا آماده‌اید
بسیاری از اشتباه‌ها به سادگی و با یک عذرخواهی به پایان نمی‌رسند. ممکن است اشتباه شما برای طرف مقابل هزینه‌های مادی و معنوی ایجاد کرده باشد.
مهم است که در عذرخواهی خود تأکید کنید که برای جبران خطای خود، پوشش دادن خسارات (تا حد امکان) و ترمیم رابطه آماده‌اید.
اگر در یک مهمانی پیش چشم دوستان‌تان حرف نامناسبی زده‌اید، ممکن است مجبور شوید یک مهمانی دیگر برگزار کنید و پیش چشم همان دوستان عذرخواهی کنید.
اگر در حضور کارفرمای یک پروژه از ضعف‌ها و ناتوانی‌های یک شرکت گفته‌اید و در توصیفات خود اغراق کرده‌اید، لازم است جلسه‌ی دیگری برگزار شود و به نادرستی حرفهای خود اعتراف کنید.
اگر در اثر سهل‌انگاری شما گوشی همکارتان از روی میز افتاده و صفحه‌ی آن شکسته، باید برای پیگیری تعمیر و پرداخت هزینه‌های تعمیر آن وقت بگذارید.
معذرت خواهی در قالب کلمات یک گام مهم در عذرخواهی و ابراز پشیمانی است. اما کار شما در اینجا تمام نمی‌شود و باید فرایند عذرخواهی را تکمیل کنید.
عذرخواهی خوب باید پرهزینه باشد
از جمله‌ی جالب‌ترین مطالعات در زمینه‌ی عذرخواهی این است که عذرخواهی موثر بهتر است پرهزینه باشد تا برای طرف مقابل باورپذیر شود.
وقتی قطعه‌ی یک خودروِ کاملاً نو خراب است و مشتری مجبور میشود چند بار به تعمیرگاه رفت و آمد کند، اینکه صرفاً یک قطعه‌ی سالم جایگزین کنیم و بگوییم «شما از خدمات گارانتی بهره‌مند شدید» نمی‌تواند او را راضی کند. شرکت باید نشان دهد که حاضر است برای به دست آوردن دل مشتری هزینه‌ی بیشتری بدهد (شاید هزینه‌ی رفت و برگشت یا یک هدیه‌ی ویژه).
وقتی یک کسب و کار پرمخاطب در مقیاس ملی مشکلی در خدمت‌رسانی پیدا میکند، صرفاً اعلام این نکته در قالب یک استوری اینستاگرامی یا ارسال پیامک عذرخواهی ممکن است نتواند رضایت مشتریان را تأمین کند. شاید مردم انتظار داشته باشند این شرکت هزینه کند و در رسانه‌های بزرگ (روزنامه، تلویزیون و …) آگهی‌هایی با مضمون عذرخواهی منتشر کند.
البته هزینه صرفاً به معنای هزینه‌ی مادی نیست.
وقتی شما در صفحات خود در شبکه‌های اجتماعی یا در کامنتهای خود به کسی توهین می‌کنید یا در مورد او قضاوت اشتباهی انجام می‌دهید، نمی‌توانید با تماس تلفنی یا ارسال پیامک یا پیام مستقیم، از او عذرخواهی کنید. چون با این کار هزینه‌ی خود را کاهش داده‌اید. شما باید به شکل عمومی عذرخواهی خود را مطرح کنید تا مشخص شود که حاضرید هزینه‌ی اشتباه خود را بپردازید.
هر چقدر برای عذرخواهی بیشتر هزینه کنید، طرف مقابل صداقت شما را راحت‌تر خواهد پذیرفت.
طلب بخشش کنید
از طرف مقابل صریحاً بخواهید که شما را ببخشد. «من معذرت می‌خواهم» جمله‌ی خوبی است اما کافی نیست. «تقاضا میکنم / انتظار دارم / خواهش میکنم من را ببخشید» جمله‌ی دیگری است که باید بر زبان بیاورید.
درخواست بخشش می‌تواند این پیام را بدهد که شما «طرف مقابل را در جایگاه بالایی می‌بینید و برایش ارزش قائلید» و حاضرید از او «درخواست» داشته باشید.
اول حرفهای طرف مقابل را بشنوید
در بسیاری از کتاب‌ها و مقالات مرتبط با عذرخواهی با این جمله مواجه می‌شوید که: «در عذرخواهی عجله نکنید. عذرخواهی زودهنگام اثربخشی کمتری دارد.»
از این جمله گاهی به اشتباه چنین برداشت میشود که وقتی فهمیدیم اشتباه کرده‌ایم نباید سریع عذرخواهی کنیم و بنشینیم تا زمان بگذرد و وقتی آب‌ها از آسیاب افتاد، عذرخواهی خود را مطرح کنیم.
اما اصل ماجرا چیز دیگری است: گاهی اوقات در رابطه‌ی عاطفی (زندگی شخصی) یا رابطه با مشتری (کسب و کار) رفتار اشتباهی انجام می‌دهیم و طرف مقابل از رفتار ما آسیب می‌بیند.
او ممکن است علاقه داشته باشد دربارهی این آسیب حرف بزند و بگوید که چه لطمه‌هایی خورده است. اگر سریع حرف او را قطع کنیم و بگوییم: «بله. بله. درست می‌گویی. من اشتباه کردم» ممکن است چنین تلقی شود که حتی حوصله یا تحمل شنیدن تبعات اشتباه خود را ندارید.
با گوش دادن، طرف مقابل را آرام می‌کنید و اجازه می‌دهید که از نگاه خودش، تصویری از خطای شما و تبعات آن ترسیم کند.
حالا پس از گوش دادن به حرفهای او می‌توانید عذرخواهی کنید و نشان دهید که از آن‌چه در اثر اشتباه شما روی داده متأسفید.
دوست عزیز.
شما با عضویت رایگان به عنوان کاربر آزاد متمم (صرفاً با تعیین نام کاربری و کلمه‌ی عبور) می‌توانید به حدود نیمی از چند هزار درس متمم دسترسی داشته باشید.
همچنین در صورت تمایل، با پرداخت هزینه عضویت، به همه‌ی درس‌های متمم دسترسی خواهید داشت. فهرست برخی از درس‌های مختص کاربران ویژه متمم را نیز می‌توانید در اینجا ببینید:
فهرست درس‌های مختص کاربران ویژه متمم
از میان درس‌هایی که در فهرست بالا آمده است، درس‌های زیر از جمله پرطرفدارترین موضوعات هستند:
دوره MBA | مذاکره | کوچینگ | توسعه فردی
فنون مذاکره | تصمیم گیری | مشاوره مدیریت
تحلیل رفتار متقابل | تسلط کلامی | افزایش عزت نفس
چگونه شاد باشیم | هوش هیجانی | رابطه عاطفی
خودشناسی | شخصیت شناسی | پرورش کودکان هوشمندتر
اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید دربارهی متمم بیشتر بدانید، می‌توانید نظرات دوستان متممی را دربارهی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی می‌شناسند:
تمرین و مشارکت در بحث
به مواردی که دیگران از شما عذرخواهی کرده‌اند فکر کنید. آیا نمونه یا نمونه‌هایی را به خاطر می‌آورید که بسیار موفق بوده باشد؟ یعنی واقعاً آنها را بخشیده باشید و رضایت‌تان تأمین شده باشد؟
چه رفتار یا ویژگی یا نکته‌ای در آن عذرخواهی (روش عذرخواهی یا کلمات و متن عذرخواهی) بوده که باعث شده آن معذرت خواهی موثر واقع شود؟
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مهارتهای ارتباطی و زبان زندگی به شما پیشنهاد میکند:
- مهارتهای ارتباطی (نقشه راه یادگیری)
- جستجوی نقاط ضعف ارتباطی: من در کدام بخش از مهارتهای ارتباطی نیازمند بهبود هستم؟
- ماتریس توانایی های ارتباطی
- فایل صوتی درباره مهارت ارتباطی | ارتباط، زبان زندگی است
- تاریخچه ارتباطات انسانی و تغییر انتظارات انسانها از مهارت ارتباطی
- قوانین مورفی در ارتباطات
- منظور از ارتباط موثر یا ارتباط اثربخش چیست؟ موانع ارتباط موثر کدامند؟
- چند نکته در مورد مهارت گوش دادن فعال و موثر
- خودافشایی چیست؟ | چگونه با خودافشایی مدیریتشده روابط خود را تقویت کنیم؟
- مهارت سوال پرسیدن | اصول، تکنیکها و روشهای طرح سوال
- مقایسه کلمات عینی و ذهنی
- اعتمادسازی در رابطه | آشنایی با روش های جلب اعتماد
- تعریف آسیب پذیری چیست؟ آیا باید بکوشیم آسیب ناپذیر باشیم؟
- پنجره جوهری | ابزاری برای شناخت بهتر خود و دیگران
- مهارت ارتباطی: زبان منفی – زبان مثبت
- عبارات توضیحی و استفاده از آنها در گفتگو، نگارش و مذاکره
- هر مقایسهای با نوعی قضاوت کردن همراه است
- جبر محیطی پنهان در گفتگوهای ما (مهارتهای ارتباطی)
- انواع سبک های ارتباطی | با هر سبک ارتباطی چگونه برخورد کنیم؟
- روش صحیح عذرخواهی | معذرت خواهی تاثیرگذار چگونه انجام میشود؟
- معرفی منابع: کتاب هفت چالش ارتباط دنیس ریورز
- کلمات و اصطلاحات مثبت جایگزین (یوفمیزم)
- معرفی کتاب ارتباط بدون خشونت (نوشته مارشال روزنبرگ)
- درباره انتقاد کردن | چگونه انتقاد کنیم؟
- چرا در فضای آنلاین کمتر می‌توانیم جلوی خودمان را بگیریم؟ | ODE چیست؟
- ارتباط دیجیتال | چند اصل برای بهبود کیفیت ارتباط ناهمزمان
- ویدئو کنفرانس | مزایا و معایب تماس تصویری چیست؟
- روش نوشتن نامه اداری | چند نکته درباره نامه نگاری و مکاتبات اداری
- سکوت قدرت درونگراها (قدرت سکوت) نوشته سوزان کین
- صراحت تمام عیار | راهنمایی برای ترکیب قاطعیت و انسانیت در محیط کار
برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)
ثبت‌نام | اطلاعات بیشتر فهرست درس‌های متمم
نویسنده‌ی دیدگاه : جواد خوانساری
هیچ وقت فراموش نمی کنم آبان نود و هشت که اینترنت مملکت حدود دو هفته قطع شد و مردم در بهت و بی خبری مطلق بودند، وقتی که عاقبت شیر اینترنت رو قطره چکانی باز کردند و ما دوباره به دنیا متصل شدیم، من یکی از اولین جاهایی که سر زدم متمم بود.
و وقتی که صفحه متمم بالا اومد چشمم به پیامی افتاد با این مضمون که متمم به خاطر مشکلات مربوط به قطعی اینترنت پوزش خواسته و علاوه بر اون اعلام کرده به اندازه مدتی که دسترسی به اینترنت مقدور نبوده، اعتبار مشترکان متمم رو تمدید می کنه.
همش از خودم می پرسم چرا این پیام برای همیشه در ذهنم حک شد؟ به نظرم جوابش روشنه. در زمانی که هیچ مقام و مسؤلی نه تنها به عذرخواهی فکر نمی کرد بلکه با بیان بعضی حرفها بنزین روی آتیش می پاشیدند، عذرخواهی پُر هزینه متمم حکم آب روی آتیش رو داشت. و دست کم تونست جامعه مخاطبان خودش رو قدری تسکین بده.
کاش در این متن یک بحثی هم درباره ین بود که چطور وجدان خودمون رو بابت عذرخواهی های اجباری ای که در طول زندگی انجام دادیم آسوده کنیم
وقتی صحبت از عذرخواهی میشه من فقط کشور ژاپن میاد تو ذهنم خیلی خوب روی این موضوع کار کردن.در ایرانم که خیلی خوب روی انکار کار کردیم من نبودم دستم بود تقصیر آستینم بود.
از آنجایی که کمی مغرور هستم متاسفانه کمتر پیش می آید به صورت زبانی از طرف مقابلم عذرخواهی کنم.بیشتر سعی میکنم با عملم از طرف مقابلم عذرخواهی نمایم.سعی میکنم از این به بعد این مورد را جدی تر بگیرم.
درود
وقتی درسی با عنوان "معذرت خواهی" در متمم دیدم و خوندم اول از همه بسیار تعجب کردم و دوم ذهنم درگیر این فکر شد که چقدر در کشور ما این فرهنگ کم رنگ شده. خودم م باورش برام سخته ولی هرچی فکر می کنم در سالهای گذشته فقط یک نفر از من به خاطر کارش عذرخواهی کرده است. راستش احساس می کنم مردم کشورم از نظر روحی نسبت به هم یه حس مداوم طلبکاری دارند. یه حسی که انگار همه خود را محق می دونن و هیج کس از دیگری عذرخواهی نمی کنه. بعد یه مشکلی به وجود میاد که افراد جامعه دلخوری های رفع نشده از هم دارن و این ناراحتی ها روی هم انباشته می شه و باعث رفتارهای هیجانی و از روی خشم رو زیاد می کنه.
با سلام
مواردی که برای عذرخواهی موثر در متن درس وجود دارد خروجی یک فرد باعزت نفس بالاست که تمام تلاش را میکند که برند شخصی اش دچار ایراد نشود و اگر هم بر اثر تصمیمات اشتباه یا رویکردی نامناسب، مرتکب اشتباه شد، با عزت نفس خلل وارد شده را ترمیم کند…شاید به این دلیل ما نمی توانیم عذرخواهی موثری داشته باشیم چون اگر قرار باشد عذرخواهی کنیم باید از خیلی چیزها عذرخواهی کنیم و برای اینکه موثر باشد لازم است تغییرات اساسی در زندگی خود و اطرافمان ایجاد کنیم…
یکی از نمونه های موفق عذرخواهی در سطح شخصی و ملی، مردم ژاپن است که فکر میکنم همه ی ما نمونه ای از این خصوصیت موفق را در ذهن داریم( تازه ترین آن عذرخواهی سرمربی تیم ملی ژاپن به علت بازنده شدن در مقابل کرواسی و حذف از گردونه جام) اما جالب اینکه، ملت ژاپن کلمات و رفتارهای متنوعی برای عذر خواهی دارند که در ادامه چند مورد از آنها را ذکر میکنم.
هر چی فکر میکنم با رعایت تمام موارد گفته شده از من عذرخواهی نشده و البته عذرخواهی نکردم .
نزدیک ترین عذرخواهی به این استاندارد ، عذرخواهی دختر ۷ ساله ام هست که با حوصله و معصومانه بابت اشتباهاتش عذرخواهی میکنه.
تمرین به ظاهر راحت ولی سختی بود. هر چی فکر کردم، دیدم چقدر افراد کمی از من عذرخواهی کردند و برعکس.
در نگاه اول چه جامعه گل و بلبلی داریم که همه چیز سر جایش هست و همه کارها به موقع انجام می شود یا بر عکس، کسی اصلا لازم نمی بیند و یا بلد نیست عذرخواهی کند و بیشتر حرص آدم را در می آورد و تازه بحثی که خاک خورده بود، دوباره به جریان می افتد. چون در فرهنگ اخلاقی ما جایگاهی ندارد.
مثال: چرا همیشه مردها باید برای عذرخواهی قدم جلو بگذارند، اگر تقصیر خانم ها باشد. من فکر می کنم در جامعه ما خانم ها کمتر عذرخواهی می کنند و روش خودشان را دارند.
والدین بابت تصمیم های که در زندگی گرفته اند و باعث تغیر مسیر فرزند شده است، کمتر عذرخواهی می کنند.
اساتید و معلم ها اگر اشتباهی می کنند کمتر از دانشجو و دانش آموز عذرخواهی می کند.(شاید فکر می کند شان و منزلت آنها پایین می آید و دانشجو آن را فردی بیسواد می بیند دیالوگ تکراری می خواستم ببینم حواستون سر کلاس هست یا نه؟)
دولت مردان و حکمران ها نسبت به مردم کمتر عذر خواهی می کنند و همیشه تقصیر دشمن هست.
در کل هر کسی که خودش را کمی بالاتر از فرد مقابل ببیند، عذرخواهی نمی کند و برعکس کسی که کارش گیر باشد بهتر
مثال
– داخل بانک برای گرفتن وام رفته اید. کپی مدارک کم هست با حالتی شرمنده می گوید الان می آورم، در صورتی که کارمند بانک، اطلاعات ناقض به شما داده است و با ظاهری حق به جانب یک لبخند محوی می زند (برو فردا بیا)
البته یک قشری هستند که خیلی عذرخواهی را خوب بلد هستند.قشر معتادین جامعه که هم زبان عذرخواهی دارند هم این درس متمم را نخوانده، بلد هستند. شاید بخاطر این است که اعتیاد را ضعف می دانند و همین باعث می شود هر بار با یک ترفند جدید عذرخواهی کنند.
ببخشید خیلی پراکنده گویی کردم.
یه بار که یه خرید اینترنتی از یه فروشگاه غذایی انجام داده بودیم ، اخرشب خرید رو لغو کرد و فردا پیام عذرخواهی فرستاد و مبلغی رو هم به عنوان هدیه درنظر گرفت . به نظرم چیزی که باعث شده این موضوع توی ذهنم بمونه اینه که تلاش کرده تا جبران کنه . این تلاش برای جبران هست که نشون میده ما واقعن متاسفیم و این یه عذرخواهی واقعی هست . ولی من دوستی دارم که هر موقع که عذرخواهی میکنه بیشتر ناراحتم میکنه ، چون انگار این کارو از سر این که از سر خودش موضوع رو باز کنه انجام میده :) اون تلاشی برای جبران نمیکنه و همین هست که در طی سال ها باعث شده تا ارزشی برای دوستی مون دیگه قایل نباشم و به قولی از چشمم افتاده باشه :)
درباره مراحل مختلف یک عذرخواهی تمام عیار با تمام مراحلی که در فوق ذکر شده موافق هستم و معتقدم یک عذرخواهی زبانی ساده و بدون ابراز پشیمانی و میل به جبران ،اثرات کمی در بر خواهد داشت. اما به نظرم مهمترین قسمت عذرخواهی درست می تونه مرحله بعد از همه اینها یعنی تغییر رفتاری که موجب کدورت شده و تلاش برای عدم تکرار موارد مشابه باشه. اینطور که خودم و طی تجارب مختلف متوجه شدم حسن نیت کسی که عذرخواهی می کنه بیشتر در رفتارهای بعدی او نمایان خواهد شد چرا که در لحظه عذرخواهی خیلی از آدم ها بخاطر احساس گناه و پشیمانی که درون خودشون تجربه می کنند احتمالا اظهار به ندامت و تقصیر خواهند کرد اما رفتارهای بعدی آنها که از روی آگاهی هست می تونه تاثیر بیشتری داشته باشه.
حقیقت اینه که وقتی فرد کاری انجام داده و با اون کار به ما آسیب رسونده ؛ به نظرم هر نوع عذرخواهی هم درد اون موضوع رو کم نمیکنه ( شاید در کوتاه مدت) ؛ شاید با این مواردی که گفته شد بشه اثری گذاشت اما بهترین نکته که باید کنار این موارد انجام بشه ؛ دادن زمان به خود یا دیگری ست ؛ و انجام کاری های درست به جای کار قبلی که آسیب زننده بوده .