حافظه کوتاه مدت، حافظه بلند مدت و حافظه فعال چه هستند؟
- مطالعه درس روانشناسی شناختی (ضروری نیست اما بسیار توصیه می‌شود)
- مطالعه درس مدل سازی (ضروری نیست. اما می‌تواند مفید باشد)
- به خاطر داشته باشند که بحث انواع حافظه صرفاً یک مدل است.
- بتوانند تفاوت حافظه کوتاه مدت و حافظه بلندمدت را توضیح دهند.
- بتوانند تفاوت حافظه فعال و حافظه کوتاه مدت را شرح دهند.
- مفهوم چانک (Chunk) یا بسته های اطلاعاتی را توضیح دهند.
قاعدتاً انتظار ندارید از متمم بشنوید که حافظه کوتاه مدت، اطلاعات را در کوتاه مدت ذخیره میکند و حافظه بلندمدت، اطلاعات را برای بلندمدت ذخیره میکند.
اگر قرار است یک بار برای همیشه این موضوع را بهتر و عمیق‌تر یاد بگیرید، لازم است در طول مطالعه این درس کمی وقت و حوصله به خرج دهید.
بحث حافظه کوتاه مدت و بلند مدت مربوط به روانشناسی شناختی است
دقت داشته باشید که اگر این بحث به نورولوژی (عصب شناسی) یا علمی از این دست مربوط بود، ما داشتیم در مورد الما‌ن‌های واقعی مغز حرف می‌زدیم.
وقتی نورولوژیست‌ها مثلاً از آمیگدال صحبت می‌کنند، واقعاً بخشی در مغز به نام آمیگدال وجود دارد.
وقتی آنها از کورتکس یا ساقه مغز حرف می‌زنند، واقعاً چنین المانی در مغز وجود دارد.
اما بخش زیادی از آنچه در روانشناسی شناختی گفته می‌شود از جنس مدل سازی است.
اگر چه در روانشناسی شناختی هم تلاش میکنیم به واقعیت نزدیک شویم، اما آنچه در اولویت اول قرار دارد، انتخاب یک مدل برای شناخت و ذهن است.
مدل سه بخشی حافظه
ریچارد اتکینسون، کسی بود که در دهه هفتاد میلادی (۱۹۶۸) مدل حافظه کوتاه مدت و حافظه بلند مدت و حافظه حسی را مطرح کرد.
این مدل به تدریج در مطالعات و بررسی‌های بعدی، اصلاح و تکمیل شد. اما همچنان به احترام اتکینسون، مدل اتکینسون نامیده می‌شود.
دوست عزیز.
درس حافظه کوتاه مدت و حافظه بلندمدت برای کاربران ویژه متمم در نظر گرفته شده است.
با عضویت به عنوان کاربر ویژه‌ی متمم، علاوه بر دسترسی به این درس، به سایر درس‌های مرتبط با مهارت یادگیری هم دسترسی پیدا می‌کنید که می‌توانند به شما بیشتر کمک کنند.
همچنین با فعال کردن اشتراک ویژه به درس‌های بسیار بیشتری دسترسی پیدا می‌کنید که می‌توانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:
فهرست درس‌های مختص کاربران ویژه متمم
البته از میان درس‌های مطرح شده، ما فکر میکنیم با توجه به علاقمندی شما به موضوع یادگیری و حافظه، شاید بهتر باشد ابتدا مطالعه‌ی مباحث زیر را در اولویت قرار دهید:
دوره MBA متمم (اگر به بحث‌های کلان مدیریتی علاقمندید)
در یکی دو دهه‌ی گذشته، عده‌ای پیشنهاد کردند که نباید حافظه کوتاه مدت را چیزی مشابه حافظه کش در کامپیوترها در نظر گرفت. یعنی اینکه آنها را فقط جایی برای ذخیره و بازیابی اطلاعات بدانیم.
[درس مرتبط: حافظه کش چیست؟ کش کردن به چه معناست؟]
اگر فرض کنیم حافظه کوتاه مدت علاوه بر نگهداری اطلاعات می‌توانند با اطلاعات کار کرده و آنها را در کوتاه مدت پردازش هم بکند، به مدل واقعی‌تر از مغز نزدیک می‌شویم.
می‌توانید فرض کنید در یک امتحان بزرگ با ده‌ها سوال شرکت کرده‌اید و فقط یک برگه‌ی بسیار کوچک سفید با مداد و پاک‌کن به شما داده‌اند. این برگه‌ی چرک نویس که هم برای ثبت و هم برای محاسبات به کار می‌رود، استعاره‌ی بهتری برای حافظه کوتاه مدت است.
روانشناسانی که علاقمند هستند مفهوم حافظه کوتاه مدت به همراه پردازش را با هم مورد اشاره قرار دهند، از اصطلاح حافظه فعال یا Working Memory استفاده می‌کنند.
بنابراین، اگر از این به بعد جایی در مورد حافظه کوتاه مدت صحبت شد، منظور ما صرفاً ظرفیت به خاطر سپردن اطلاعات است.
اما اگر از حافظه فعال (Working Memory) صحبت کردیم، علاوه بر ظرفیت به خاطر سپردن، به توانایی کار کردن با اطلاعات هم توجه داریم.
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مهارت یادگیری به شما پیشنهاد میکند:
- مهارت یادگیری، تکنیکها و روشهای یادگیری بهتر
- هدف گذاری و تنظیم لیست اهداف در یادگیری (+ نمونه هدف گذاری)
- آیا آموزش الکترونیکی و روشهای یادگیری الکترونیکی مناسب شماست؟
- فایل صوتی – مقدمهای بر مهارت یادگیری
- فایل صوتی درباره مهارت یادگیری | چند نکته درباره تکنیکهای یادگیری
- فایل صوتی درباره مهارت یادگیری – قسمت سوم
- فایل صوتی درباره مهارت یادگیری – قسمت چهارم
- فایل صوتی درباره مهارت یادگیری و یادگیری کریستالی – قسمت پنجم
- فایل صوتی درباره مهارت یادگیری کریستالی – ماجرای دروغ و فریب
- بهترین معلم ریاضی کیست؟
- تعریف منحنی یادگیری چیست و برای ما چه کاربردی دارد؟
- کتابخوانی و توصیه هایی برای آن
- چگونه کتاب بخوانیم؟ راهنمای مورتیمر آدلر برای کتاب خواندن
- چند نکته درباره روش یادداشت برداری | یادداشت الکترونیک در برابر یادداشت کاغذی
- آیا با این رسمالخط، مطالب را بهتر به خاطر میسپارید؟
- نقشه ذهنی چیست؟ بررسی کاربردهای نقشه ذهنی در یادگیری
- نقشه مفهومی یا نمودار مفهومی چیست؟ | راهنمای ترسیم نقشه و یک نمونه
- مثالی از یادداشت برداری و خلاصه نویسی
- تکنیک های یادگیری: چند روش برای اطمینان از یادگیری مناسب درس‌های متمم (۱)
- تکنیک های یادگیری: چند روش برای اطمینان از یادگیری مناسب درس‌های متمم (۲)
- اینفوگرافی تکنیکهای یادگیری
- حافظه کوتاه مدت، حافظه بلند مدت و حافظه فعال چه هستند؟
- تانیا لومبروزو (محقق روانشناسی شناختی)
- هر یک از اینها از کدام سیاره آمدهاند؟
- آیا شما از این روش یادگیری استفاده می‌کنید؟
- ترجمه کتاب | چگونه بدانیم یک کتاب انگلیسی به فارسی ترجمه شده یا نه؟
- بلوم – نظریه پرداز روانشناسی آموزش و یادگیری
- طبقه بندی بلوم (سطوح یادگیری بلوم)
- دانستن، حفظ کردن و به خاطر سپردن، می‌تواند یکی از اهداف آموزش باشد
- منظور از درک مطلب چیست؟ چگونه برای درک مطلب هدفگذاری کنیم؟
- کاربردی کردن آموختهها: آیا به تفاوت آموختن و به کاربردن توجه کرده‌اید؟
- تجزیه و تحلیل به عنوان یکی از مهارتها در یادگیری
- توانایی ارزیابی و قضاوت یکی از مراحل یادگیری است
- بالاترین سطح یادگیری، خلق و ترکیب است
- انواع سبک های یادگیری چه هستند و چه کاربردی دارند؟
- کدامیک از روش های یادگیری را انتخاب می‌کنید؟
- درباره اهمیت آموزش دانشگاهی
- افزایش سرعت یادگیری به عنوان یک هدف
- چند پیشنهاد ساده برای بهبود روش مطالعه شما
- مخترع کیست؟
- آیا مراقب هستید که آموزش، شما را نادانتر نکند؟
- اثر دانینگ کروگر | آنکس که نداند و نداند که نداند
نویسنده‌ی دیدگاه : احمد محمدزاده
سلام.
یادم میاد اولین باری که به بحث حافظه علاقمند شدم مربوط به سریال Sherlock بود. یکی از شخصیت های این سریال اطلاعات کاملی از هر فرد در حافظه داشت و از این اطلاعات برای اخاذی استفاده می کرد. طبیعتا چون این اطلاعات فقط در ذهنش بودند هیچکس نمیتونست اونها رو از بین ببره و نهایتا مجبور به کشتنش شدند :)
این فرد از این نوع حفظ کردن اطلاعات با عنوان قصر ذهنی یا Mind palace یاد کرده بود (خود شرلوک هم چندین بار از این تکنیک استفاده کرده بود).
برام جالب بود که ببینم همچین چیزی واقعا وجود داره یا نه. ابتدا در منابع فارسی جستجو کردم ولی چیزی پیدا نکردم. با جستجو در منابع انگلیسی متوجه شدم که همچین تکنیکی وجود داره و عنوان اصلیش Method of loci یا Memory Palace هست. هرچی بیشتر مطالعه میکردم بیشتر جذب می شدم. این تکنیک مربوط به یونان باستان بود و سخنوران از اون برای حفظ کردن خطابه های طولانی خودشون استفاده می کردند. نکته ی اصلی این روش این هست که وقتی چیزی رو حفظ می کنیم، به این دلیل فراموش می کنیم که نمی دونیم چطور بهش دسترسی پیدا کنیم. مثل اینکه در یک فضای لایتناهی رهاش می کنیم و کم کم در اون فضا محو می شه. اما از طرفی ما مکان هایی که با اون اشنا هستیم رو به خوبی به خاطر میاریم. مثلا به راحتی میتونیم خونه یا اتاق خودمون رو در ذهن تصور کنیم و جای هر وسیله رو میدونیم. یا مسیر منزل تا محل کار رو به راحتی میتونیم در ذهنمون دنبال کنیم. پس چه بهتر که از این مکان ها برای ذخیره اطلاعات استفاده بکنیم. اما نکته ی دیگه اینه که ذهن ما تصاویر رو خیلی راحتتر به خاطر میسپاره، به خصوص اگر ویژگی خاصی داشته باشند. مثلا ممکنه یک تصادف وحشتناک که در پنج سالگی شاهدش بودیم، یا مسافرتی که با خانواده در سن چهار سالگی رفتیم رو به راحتی بخاطر بیاریم درحالی که از اون دوران هیچ چیز دیگه ای در ذهنمون نیست. دلیلش هم این هست که اون اتفاقات و تصاویری که ازشون ایجاد کردیم احساس خاص و شدیدی رو در ما ایجاد کردند (ترس شدید یا لذت)، بنابراین در حافظه مون ثبت شدند.
پس ما اگر از تصاویر و مکان ها استفاده بکنیم حافظه مون رو تقویت می کنیم.
جالب تر این بود که متوجه شدم هر ساله مسابقات جهانی حافظه برگزار میشه که شرکت کنندگان با استفاده از همین تکنیک کارهای فوق العاده ای می کنند. همون موقع شروع به ترجمه آموزش ها و انتشار رایگان اونها در اینترنت کردم که هنوز هم موجود هستند.
در این باره کتاب های زیادی منتشر شده که کتاب "قدم زدن روی ماه با انیشتین" نوشته جاشوا فوئر به فارسی ترجمه شده.