نکات مهم برای رسیدن به هدف | اصول مهم در هدف گذاری
مطالبی که در اینجا با عنوان «نکات مهم برای رسیدن به هدف» می‌بینید، یک مطلب نهایی نیست. بلکه صرفاً فهرستی کوتاه و [فعلاً] ناقص از مواردی است که در درس هدف گذاری متمم یا در فایل صوتی هدف گذاری به آنها اشاره شده است.
این فهرست در طول زمان، هر بار که نکته‌ای در درس هدف گذاری یا درسهای مرتبط با هدف گذاری گفته شود، کامل‌تر خواهد شد و در بلندمدت به راهنمایی برای مرور اصول مهم در هدف گذاری تبدیل می‌شود.
هدف لزوماً برای «رسیدن» نیست
چون عنوان این مطلب «نکات مهم برای رسیدن به هدف» است، لازم است اولین نکته‌ای که به آن اشاره می‌کنیم این باشد که هدف لزوماً برای «رسیدن» نیست.
آن‌چه ما دربارهٔ رسیدن و نرسیدن به هدف می‌خوانیم و می‌شنویم، از اصول هدف گذاری برای کسب و کار اقتباس شده است (درس تفاوت هدف و تارگت).
ما گاهی اوقات هدفهای بزرگی تعیین می‌کنیم که می‌دانیم نمی‌شود به آنها رسید. اما با این کار می‌خواهیم ذهن‌مان به روی آلترناتیوها، گزینه‌ها و سناریوهایی که از چشم‌مان دور مانده باز شود.
گاهی هم صرفاً می‌خواهیم جهت حرکت‌مان مشخص شود (می‌خواهم زبانم بهتر شود. همین. اما نمی‌خواهم سطح مطلوب تعریف کنم). اگر همهٔ هدفهای زندگی‌مان در قالب اهداف عملکردی باشد، هم تنش و دردسر بیشتری تجربه می‌کنیم و هم ممکن است دستاوردهای محدودتری داشته باشیم.
در زندگی شخصی هم «بخشی از» سبد اهداف ما می‌تواند از جنس «اجتنابی / avoiding» باشد. یعنی مشخص کنیم «می‌خواهم به وضعیت X نرسم.» اما مشخص نکنیم که چه مقصد دیگری مطلوب‌مان است.
اصلی‌ترین معنای هدف گذاری این است که ما به خودمان یادآوری کنیم وضعیت فعلی «از یک یا چند جهت» برای ما مطلوب نیست و میل داریم آن را تغییر دهیم. به همین علت، بسیاری از روانشناس‌ها ترجیح می‌دهند مباحث هدف گذاری را به اسم «خودتنظیم‌گری» آموزش دهند تا مسئله‌ی نرسیدن یا رسیدن به هدف در حاشیه قرار بگیرد.
آمادهٔ تغییر هدف باشید
حتی در میان اهدافی هم که انتظار دارید دست‌یافتنی باشند، همیشه این احتمال وجود دارد که در مسیر به موانعی برخورد کنید و نتوانید به هدف برسید. همیشه به‌خاطر داشته باشید که دست کشیدن سریع از هدف‌ها لزوماً خوب نیست . اما این هم که بر رسیدن به هدفی که مطمئن شده‌ایم به آن نمی‌رسیم اصرار کنیم، نوعی کله‌شقّی بی‌فایده و پرهزینه است. در این موارد:
- گاهی لازم است هدف را به‌کلی رها کنیم.
- گاهی مناسب است هدف‌مان را تعدیل (= ساده‌تر) کنیم.
- در برخی موارد هم خوب است به سراغ اهداف کلی‌تر و سطح بالاترمان برویم. یعنی از خود بپرسیم: من این هدف را در چارچوب چه هدف بزرگ‌تری تعریف کرده بودم؟ آن هدف بزرگ‌تر را از چه مسیرهای دیگری می‌توانم تعقیب کنم؟
درس سلسله مراتب اهداف به همین بحث می‌پردازد.
اهمیت انعطاف‌پذیر بودن را فراموش نکنید. «هدف» برای این است که در دریای طوفانی روزگار، لنگری باشد و با هر اتفاقی، انرژی و تمرکز و توجه شما به این‌سو و آن‌سو نرود. مراقب باشید با اصرار زیاد بر هدف و سخت‌گیری بر خودتان، با این «لنگر» خود را به «صلیب» نکشید و نابود نکنید.
ارزش های زندگی خود را بشناسید
اگر ارزش‌های زندگی خود را ندانید، احتمال اینکه در تعیین هدف اشتباه کنید، افزایش می‌یابد. یعنی هدفی را انتخاب می‌کنید که بعداً متوجه می‌شوید برایتان جذاب نیست. یا می‌بینید آن‌قدر با هدفهای دیگرتان تعارض دارد که تصمیم می‌گیرید آن را رها کنید. هر نوع کار، تصمیم یا فعالیتی که به هدف‌گذاری مربوط است، باید با شناخت ارزش‌ها آغاز شود.
موضوع درس ارزش های زندگی همین است.
در انتخاب اهداف، انگیزش درونی را جدی بگیرید
همهٔ ما گاهی کارهایی را با انگیزه بیرونی انجام می‌دهیم (مثلاً با دیدن تابلوی محدودیت سرعت، ترمز می‌کنیم تا جریمه نشویم). اما اگر قرار است هدفی را در بلندمدت دنبال کنیم، بهتر است بر پایهٔ انگیزه درونی باشد (انگیزه درونی چیست؟).
یکی از روش‌های مطمئن برای این که تشخیص دهید یک هدف می‌تواند با نیروی درونی شما همسو شود، تطبیق دادن آن با سه مولفهٔ زیر است:
- آیا انتخاب این هدف آزادانه بوده و تحقق آن، دامنهٔ اختیار شما را بازتر میکند؟
- آیا حرکت در مسیر این هدف، تسلط شما را بر خودتان و محیط‌تان افزایش می‌دهد؟
- آیا دستیابی به هدف، پیوند شما را با محیط و اطرافیان افزایش می‌دهد؟
درس نظریه خودتعیین گری به این سه مولفه و موضوعات جنبی آن پرداخته است.
دنبال افراد الهام بخش باشید و از آنها الگو بگیرید
ذهن ما این توانمندی را دارد که تجربه‌های دیگران را ثبت و نگهداری کرده و هنگام هدف گذاری، برنامه ریزی، انتخاب و تغییر رفتار به آنها مراجعه کند؛ بسیار شبیه خاطرات و تجربیات مستقیم خودمان.
افرادی را که کم‌و‌بیش شبیه شما هستند و به هدفی که مد نظر شماست رسیده‌اند، دنبال کنید. درباره‌شان بخوانید و اگر این امکان را دارید، با آنها صحبت کنید.
همین که بدانید کسانی در گذشته مثل شما بوده‌اند و اکنون در این مسیر جلوتر از شما هستند، معمولاً انگیزه‌تان و اعتمادبه‌نفس‌تان برای انتخاب هدف، شوق‌تان برای پیگیری هدف، و پشتکارتان برای مواجهه با موانع بیشتر می‌شود.
در درسهای یادگیری اجتماعی، معنای اعتماد به نفس و راه های تقویت اعتماد به نفس در این باره حرف زده‌ایم.
با چه کسانی دوست هستید؟
یکی از مهم‌ترین هدف‌هایی که در زندگی خود انتخاب می‌کنید (یا باید بکنید) این است که «من می‌خواهم با چه کسانی و چه نوع افرادی دوست باشم؟». این دوستان، «محیط زندگی» شما را می‌سازند و آگاهانه یا ناآگاهانه بر رفتارها و تصمیم‌های شما تأثیر می‌گذارند.
هدفهای بسیاری هستند که ممکن بود شما آنها را انتخاب کنید و ممکن بود زندگی‌تان را متحول کنند و ممکن بود دنیایی بهتر و دوست‌داشتنی‌تر برایتان بسازند. اما شما حتی آنها را در حد یک گزینه هم در ذهن خود تصور نکرده‌اید. و شاید اگر دوستان متفاوتی داشتید، آن هدف‌ها در میان گزینه‌هایتان قرار می‌گرفت.
تأثیر دوستان و اطرافیان را در انتخاب هدف نادیده نگیرید.
برای دنبال کردن اهداف به «حمایت دیگران» نیاز دارید
بسیاری از هدف‌ها ذاتاً جمعی هستند (مثلاً هدف‌هایی که در قالب کار تیمی در محیط کار انتخاب می‌کنید). طبیعتاً در این هدف‌ها به هماهنگی با دیگران و حمایت آنها احتیاج دارید.
اما حتی در هدف های زندگی فردی و شخصی‌ترین اهداف‌تان هم معمولاً حمایت دیگران به کارتان می‌‌آید. اطرافیان می‌توانند:
- در تهیه و تأمین ابزارهای لازم به شما کمک کنند
- اطلاعات لازم را در اختیارتان قرار دهند
- از شما حمایت عاطفی کنند (با شما خوشحال و ناراحت شوند)
- در مواقعی که نیاز دارید به شما بازخورد دهند و بگویند که پیشرفت‌تان چگونه بوده است
در دنیای روانشناسی، بستهٔ حمایتی چهارگانهٔ بالا را به اسم «حمایت اجتماعی» یا «social support» می‌شناسند. موفق‌ترین افراد در پیگیری و تحقق اهداف و به‌طور کلی در مواجهه با چالش‌های مسیر زندگی، کسانی هستند که در کسب حمایت اجتماعی و حفظ رابطه‌ها و سرمایه‌های اجتماعی‌شان توانمند باشند.
بنابراین مجموعه درسهای حمایت اجتماعی را مکمل دوره هدف گذاری در نظر بگیرید.
دسترسی کامل به این درس و ۳۷ درس دیگر دربارهٔ هدف گذاری برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است. تا کنون ۸۹۵۹ نفر از متممی‌ها مجموعاً ۵۶۰۶ تمرین در درسهای هدف گذاری ثبت کرده‌اند.
با عضویت ویژهٔ متمم علاوه بر این ۳۷ درس به هزاران درس دیگر از جمله درسهای زیر دسترسی خواهید داشت:
کوچینگ | مشاوره مدیریت | پرسونال برندینگ
مدیریت زمان | انضباط شخصی | برنامه ریزی
مهارت یادگیری | استعدادیابی | مسیر شغلی
خودشناسی | افزایش عزت نفس | | تصمیم گیری
مذاکره | کار تیمی | گزارش نویسی
دوره MBA (مطالعهٔ منظم درس‌ها)
محصول آموزشی مرتبط
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری هدف گذاری به شما پیشنهاد میکند:
- هدف گذاری در زندگی شخصی و محیط کار | تعریف، اصول، تکنیکها و روشها
- تعریف هدف چیست؟ | انواع هدف و چند مثال برای آنها
- تفاوت هدف با چشم انداز، مأموریت و اصطلاحات دیگر
- مدل روبیکان | گامهای اصلی در هدف گذاری
- تعریف انگیزه چیست؟ نظریه های انگیزش دنبال چه هستند؟
- نظریه خود تعیین گری چیست و چه میگوید؟
- نظریه هدف گذاری چیست و چه میگوید؟
- حس خوب هدف گذاری | آیا هدف داشتن واقعاً فایده هم دارد؟
- سلسله مراتب اهداف | از اهداف عینی تا اهداف کلی و انتزاعی
- هدف گذاری به روش اسمارت | آیا هدف گذاری Smart همیشه مفید است؟
- اهداف عملکردی در مقایسه با اهداف یادگیری | به هدف های عملکردی محدود نشویم
- آلبرت بندورا کیست؟ | نظریه یادگیری اجتماعی بندورا چه می گوید؟
- تاثیر دوستان و اطرافیان بر انتخاب و پیگیری هدف
- اهمیت هدف گذاری و برنامه ریزی
- انگیزه درونی چیست؟ | تفاوت انگیزه درونی و بیرونی با چند مثال
- یکی از اشتباهات هدف گذاری | تمرکز روی اقدام به جای نتیجه
- بی انگیزگی و فرسودگی ناشی از اقدامهای همزمان
- ماراتن زنان | آیا واقعاً همهٔ مشکل زنان در باورهای ذهنی محدودکننده بود؟
- کتاب طرز فکر | معرفی، خلاصه کتاب و نقد آن
- تقویت اراده | اقدامهای فرساینده چگونه به قدرت اراده ما لطمه میزنند؟
- آیا هدفهای خود را به دیگران میگویید؟
- هدف داشتن و تلاش کردن کافی نیست | مرور نتایج هم مهم است
- کتاب شیب | ست گادین
- کارول دوک (کارول دوئک) | محقق و نظریه پرداز حوزه یادگیری و انگیزش
- پیتر گالویتزر | معرفی گالویتزر و جایگاه او در علم هدف گذاری
- معرفی کتاب نظریه خودتعیین گری | ریچارد رایان و ادوارد دسی
- دوره صوتی آموزش هدف گذاری (فروشگاه متمم)
- کتاب نظریه هدف گذاری | بهترین کتاب درباره هدف گذاری (با رویکرد علمی)
- کتاب انگیزش و هیجان مارشال ریو
- کتاب روانشناسی فکر کردن به آینده
- نکات مهم برای رسیدن به هدف | اصول مهم در هدف گذاری
سوال‌های پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحث‌های مهارتی و مدیریتی.
برای آشنا شدن بیشتر با متمم به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کنید و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری می‌توانید نقشه راه‌های مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحه‌های دوره MBA و توسعه فردی می‌توانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما می‌توانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را می‌توانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیم‌سال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید.
توجه داشته باشید که خرید شش‌ماهه و یکساله به‌ترتیب معادل ۲۰٪ و ۳۸٪ تخفیف (نسبت به خرید یک‌ماهه) محسوب می‌شوند.برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که می‌توانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را می‌توانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا می‌دانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور می‌توانید به جمع متممی‌ها بپیوندید؟
خوب چون این درس تمرین مشخصی نداره، من تصمیم گرفتم صرفاً به عنوان یک یادداشت، نکات و مطالبی که حین خواندن این درس به ذهنم رسید رو اینجا در قالب یک کامنت ثبت کنم:
قدرت میکرواکشن ها رو هرگز در زندگی خودت دستکم نگیر.
بنظرم جا داشت این مطلب هم در نکات بالا اضافه بشه. میکرواکشن ها واقعاً مهم هستند و سرنوشت آدم رو متحول می کنند. شاید بتونم بگم مهم‌ترین چیزی که در پیگیری اهداف یاد گرفتم این بوده که هدف دنبال و تعقیب و پیگیری نمی شه، مگر اینکه هر روز یک قدم در اون جهت برداریم.
یعنی اگر از من بپرسند که مشغول پیگیری و تعقیب فلان هدف هستی، زمانی می تونم چنین ادعایی بکنم که هر روز، حتی شده حداقل یک پومودورو، زمان به پیگیری اون هدف اختصاص بدم. این پومودوروها و میکرواکشن ها هرگز از بین نمی‌ره. جمع میشه و ازشون انتگرال گرفته می شه و در آینده تفاوتش در رسیدن و محقق شدن یا محقق نشدن اهداف هست. بعد از مثلاً صد روز به خودمون می آیم و می بینیم واقعاً تفاوت ایجاد شده و چقدر خوب که زمانی اولین قدم رو برداشتیم و اون قدم نه تنها متوقف هم نشده بلکه ادامه هم داشته و رو به جلو بوده.
اهدافی که برای نرسیدن هستند، به اندازه اهدافی که برای رسیدن هستند مهم هستند.
آدم ها معمولاً سر اینکه داشتن اهداف بسیار بلندپروازانه و دور از دسترس خوب هست یا بد، معمولاً اختلاف نظر دارند و خیلی ها اون رو خوب و ضروری می‌دونند و خیلی ها هم فکر می کنند صرفاً باعث تباهی و لذت نبردن در لحظه حال میشه. اینکه کدوم درسته، موضوع بحث من نیست. هر چند خودم همواره فکر می‌کردم و هنوز هم فکر می کنم که داشتن اهداف بسیار بزرگ اتفاق بزرگ و مثبتی هست (کلاً آدم ها رو دو دسته می دونم، کسانی که بلند پرواز هستند و همواره اهدافی دارند که فراتر از ظرفیت هاشون هست و دسته دوم کسانی که آن ها را نمی فهمند و همواره نقد و سرزنش‌شان می‌کنند). اهدافی که انقدر بزرگ هستند که شاید حتی بشه اسمشون رو فانتزی، رویا یا آرزو گذاشت. این اهداف حتی اگر سنگ‌های بزرگی باشند که نشه زدشون، رسیدن به یک پله پایین‌ترشون زندگی آدم رو متحول می‌کنه. حتی اگر به اون صد نشه رسید، رسیدن به نود، هشتاد یا حتی هفتاد هم کیفیت و سطح زندگی را افزایش می ده.
یکی از پروژه های جالب از نظر من، پروژه سفر به مریخ ایلان ماسک هست که شرکت اسپیس ایکس و ناسا در حال کار بر روی اون هستند. این پروژه بسیار بحث برانگیزه و دانشمندان نظر متفاوتی بر سر اون دارند و حتی خیلی ها فکر می‌کنند به جای صرف چنین هزینه هایی برای رفتن به سیاره ای که از هر نظر که فکرش را بکنید نامناسب برای فعالیت ها و زندگی انسانی هست، بهتره اون پول صرف بهبود کیفیت زندگی در زمین بشه. به هر حال ثروتمندترین مرد روی زمین بودن کم جایگاهی نیست و با بیلیون ها دلار پولی که ایلان ماسک داره خیلی کارها می شه روی زمین انجام داد. اما ماسک یکی از اهداف خودش رو رساندن انسان به مریخ و ساختن اولین کلونی انسانی در فضا تعیین کرده. همانطور که اشاره کردم این کار خیلی بحث برانگیزه و افراد زیادی اون رو حتی غیر اخلاقی می دونند که در حالی که نیمی از جمعیت انسان با مشکلاتی مثل فقر غذایی دست و پنجه نرم می کنه، به فکر گسترش حیات در سایر سیارات منظومه شمسی افتاد اما به هر حال مستقل از اینکه با پیگیری این هدف بسیار بلند پروازانه موافق یا مخالف باشیم، سرمایه گذاری های این چنینی انقدر درک انسان رو از فضا افزایش می‌ده و باعث ایجاد و توسعه تکنولوژی های جدیدی می شه که حتی اگر نهایتاً کامل هم شکست بخوره، بنظرم دستاوردهایی که از آزمایش ها و ساخت تجهیزات بدست می‌یاد می تونه سطح زندگی انسان رو در زمین افزایش بده و کاربردهایی برای خودش در همین زمین پیدا کنه.
درسته که ما با زمین بد رفتاری کردیم و موافقم که هنوز قسمت بسیار بزرگی از سیاره زمین هم برای خود ما ناشناخته هست (مانند بستر اقیانوس ها). همچنین عاقلانه نیست که زمین رو کامل نابود کنیم و بعد تازه به دنبال ساختن خانه ای جدید در جایی بسیار نامناسب برای زندگی مانند مریخ باشیم. اما فکر کردن به فضا و دوردست ها برای نوع ما همیشه جذاب بوده و اگر یک چیز باعث پیشرفت نسل بشر شده باشه، شاید همین بلندپروازی هایی بوده باشه که شکم را سیر نمی کنه اما غذای روح هست و به کنجکاوی ها بال و پر می ده.
جالب بود که میشه هدف برای نرسیدن گذاشت . برای من میتونه این باشه که تا زمان پیری و کهولت ، سیستم عضلانی و اسکلتی موجود را حفظ کنم و نذارم از این بیشتر افت کنه تا در پیری هم خودم از پس خودم بربیام.
بعلاوه سیستم مالی درست که در روزهای بازنشستگی و تورم ، روانم نابود نشه
واقعی بودن هدف و تخیلی نبودن، خیلی خیلی اهمیت داره.
فرض کنید شخصی که هنوز موتور سیکلت از خودش ندارد، هدف خود را خرید مرسدس بنز قرار می‌دهد؛ به احتمال زیاد به آن نمی‌رسد و بعد نتیجه می‌گیرد که این داستان‌های هدف گذاری همه بازی‌های روانشناسی و تجاری هست و چیزی تهش نیست!
اما اگر همین شخص مثلاً هدفش را قرار دهد که من مبلغ یک موتورسیکلت را به بهای طلای ۱۸عیار تا ۵سال آتی درمی آورم، این هدف گذاری واقعی هست.
اغلب جاها وقتی شخصی از هدف هایش حرف زده و ازش پرسیدم این‌ها را جایی هم نوشتی، با پاسخ منفی روبرو شدم؛ و هزار و یک توجیه در ننوشتن آن هدف می‌آورند که معلوم است هیچ وقت به آن جدی فکر نمی‌کنند که تعهدی برای خودشان به وجود بیاورند.